Proverbs 25
1 THESE ARE ALSO PARABLES of Salomon, which the men of Hezekiah King of Iudah copied out.
Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.
2 The glorie of God is to conceale a thing secret: but the Kings honour is to search out a thing.
Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.
3 The heaues in height, and the earth in deepenes, and the Kings heart can no man search out.
La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.
4 Take the drosse from the siluer, and there shall proceede a vessell for the finer.
Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.
5 Take away the wicked from the King, and his throne shall be stablished in righteousnes.
Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.
6 Boast not thy selfe before the King, and stand not in the place of great men.
Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;
7 For it is better, that it be saide vnto thee, Come vp hither, then thou to be put lower in the presece of the prince whom thine eyes haue seene.
Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.
8 Goe not foorth hastily to strife, least thou know not what to doe in the ende thereof, when thy neighbour hath put thee to shame.
Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?
9 Debate thy matter with thy neighbour, and discouer not the secret to another,
Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;
10 Least he that heareth it put thee to shame, and thine infamie doe not cease.
Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.
11 A word spoken in his place, is like apples of golde with pictures of siluer.
Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.
12 He that reprooueth the wise, and the obedient eare, is as a golden earering and an ornament of fine golde.
Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.
13 As the colde of the snowe in the time of haruest, so is a faithfull messenger to them that send him: for he refresheth the soule of his masters.
Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.
14 A man that boasteth of false liberalitie, is like cloudes and winde without raine.
Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.
15 A Prince is pacified by staying of anger, and a soft tongue breaketh the bones.
Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.
16 If thou haue found hony, eate that is sufficient for thee, least thou be ouerfull, and vomit it.
Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.
17 Withdrawe thy foote from thy neighbours house, least he be weary of thee, and hate thee.
Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.
18 A man that beareth false witnes against his neighbour, is like an hammer and a sword, and a sharpe arrowe.
Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.
19 Confidence in an vnfaythfull man in time of trouble, is like a broken tooth and a sliding foote.
Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.
20 Hee that taketh away the garment in the colde season, is like vineger powred vpon nitre, or like him that singeth songs to an heauy heart.
Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.
21 If hee that hateth thee be hungry, giue him bread to eate, and if he be thirstie, giue him water to drinke.
Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;
22 For thou shalt lay coles vpon his head, and the Lord shall recompense thee.
Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.
23 As the Northwinde driueth away the raine, so doeth an angry countenance the slandering tongue.
Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.
24 It is better to dwell in a corner of the house top, then with a contentious woman in a wide house.
Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.
25 As are the colde waters to a weary soule, so is good newes from a farre countery.
Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.
26 A righteous man falling downe before the wicked, is like a troubled well, and a corrupt spring.
Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.
27 It is not good to eate much hony: so to search their owne glory is not glory.
Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.
28 A man that refraineth not his appetite, is like a citie which is broken downe and without walles.
Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.
