Proverbs 31

1 These are the words of King Lemuel, an oracle, taught to him by his mother.

۱ کلام لموئیل پادشاه، پیغامی که مادرش به او تعلیم داد.

2 What shall I tell you, my son?—the son I gave birth to, the son given in response to my vows.

۲ چه گویم‌ای پسر من، چه گویم‌ای پسر رحم من! و چه گویم‌ای پسر نذرهای من!

3 Don't waste your strength sleeping with women, those that bring down kings.

۳ قوت خود را به زنان مده، و نه طریقهای خویش را به آنچه باعث هلاکت پادشاهان است.

4 Lemuel, kings shouldn't be drinking wine, rulers shouldn't be drinking alcohol.

۴ پادشاهان را نمی شاید‌ای لموئیل، پادشاهان را نمی شاید که شراب بنوشند، و نه امیران را که مسکرات را بخواهند.

5 For if they drink, they'll forget what the law says, and pervert the rights of those who are suffering.

۵ مبادا بنوشند و فرایض را فراموش کنند، وداوری جمیع ذلیلان را منحرف سازند.

6 Give alcohol to those who are dying, and wine to those who are in terrible distress.

۶ مسکرات را به آنانی که مشرف به هلاکتندبده. و شراب را به تلخ جانان،

7 Let them drink so they can forget their poverty, and not remember their troubles any longer.

۷ تا بنوشند و فقر خود را فراموش کنند، ومشقت خویش را دیگر بیاد نیاورند.

8 Speak up for those who have no voice, for the rights of those marginalized by society.

۸ دهان خود را برای گنگان باز کن، و برای دادرسی جمیع بیچارگان.

9 Speak up and judge fairly; defend the poor and destitute.

۹ دهان خود را باز کرده، به انصاف داوری نما، و فقیر و مسکین را دادرسی فرما.

10 Who can find a strong, capable wife? She's worth more than jewels!

۱۰ زن صالحه را کیست که پیدا تواند کرد؟ قیمت او از لعلها گرانتر است.

11 Her husband has complete confidence in her, and with her he'll never be poor.

۱۱ دل شوهرش بر او اعتماد دارد، و محتاج منفعت نخواهد بود.

12 She brings him good, not evil, all her life.

۱۲ برایش تمامی روزهای عمر خود، خوبی خواهد کرد و نه بدی.

13 She gets wool and flax, and with her eager hands turns them into clothes.

۱۳ پشم و کتان را می‌جوید. و به‌دستهای خودبا رغبت کار می‌کند.

14 Like a merchant's ship, she brings food from far away.

۱۴ او مثل کشتیهای تجار است، که خوراک خود را از دور می‌آورد.

15 She gets up while it's still dark to make breakfast for her family, and to plan what her servant girls need to do.

۱۵ وقتی که هنوز شب است برمی خیزد، و به اهل خانه‌اش خوراک و به کنیزانش حصه ایشان را می دهد.

16 She looks at a field, and decides to buy it; from the money she's earned she buys a vineyard.

۱۶ درباره مزرعه فکر کرده، آن را می‌خرد، و ازکسب دستهای خود تاکستان غرس می‌نماید.

17 She's keen to get ready, and works hard with her strong arms.

۱۷ کمر خود را با قوت می‌بندد، و بازوهای خویش را قوی می‌سازد.

18 She knows that the things she makes are valuable. She keeps busy—her lamp burns late into the night.

۱۸ تجارت خود را می‌بیند که نیکو است، وچراغش در شب خاموش نمی شود.

19 She spins the thread and weaves the cloth.

۱۹ دستهای خود را به دوک دراز می‌کند، وانگشتهایش چرخ را می‌گیرد.

20 She's generous to the poor, and gives help to the needy.

۲۰ کفهای خود را برای فقیران مبسوطمی سازد، و دستهای خویش را برای مسکینان دراز می‌نماید.

21 She doesn't worry if it snows, because her whole family has warm clothing.

۲۱ به جهت اهل خانه‌اش از برف نمی ترسد، زیرا که جمیع اهل خانه او به اطلس ملبس هستند.

22 She makes herself bedspreads; she dresses in fine linen and purple clothes.

۲۲ برای خود اسبابهای زینت می‌سازد. لباسش از کتان نازک و ارغوان می‌باشد.

23 Her husband is well-respected in the council at the town gates, where he sits with the town elders.

۲۳ شوهرش در دربارها معروف می‌باشد، و در میان مشایخ ولایت می‌نشیند.

24 She makes linen clothes for sale, and supplies merchants with belts.

۲۴ جامه های کتان ساخته آنها را می‌فروشد، وکمربندها به تاجران می‌دهد.

25 She's clothed with strength and dignity, and she is happy about the future.

۲۵ قوت و عزت، لباس او است، و درباره وقت آینده می‌خندد.

26 She speaks wise words, and she's kind when she gives instructions.

۲۶ دهان خود را به حکمت می‌گشاید، و تعلیم محبت‌آمیز بر زبان وی است.

27 She looks after the needs of her whole household, and she's never idle.

۲۷ به رفتار اهل خانه خود متوجه می‌شود، وخوراک کاهلی نمی خورد.

28 Her children are quick to bless her. Her husband praises her too, saying,

۲۸ پسرانش برخاسته، او را خوشحال می‌گویند، و شوهرش نیز او را می‌ستاید.

29 “Many women do great things, but you are better than all of them!”

۲۹ دختران بسیار اعمال صالحه نمودند، اما توبر جمیع ایشان برتری داری.

30 Charm can deceive, and beauty fades, but a woman who honors the Lord should be praised.

۳۰ جمال، فریبنده و زیبایی، باطل است، اما زنی که از خداوند می‌ترسد ممدوح خواهدشد.

31 Give her the recognition she deserves; praise her publicly for what she's done.

۳۱ وی را از ثمره دستهایش بدهید و اعمالش او را نزد دروازه‌ها بستاید.