Acts 10
1 In Caesarea lived a man named Cornelius who was a Roman centurion of the Italian battalion.
Қәйсәрийә шәһиридә Корнилий исимлиқ бир адәм болуп, у [Рим] қошунидики «Италийәликләр» қисминиң йүз беши еди.
2 He was a religious man who, together with everyone in his household, had great reverence for God. He gave generously to the poor, and prayed regularly to God.
У ихласмән адәм болуп, өзи вә пүткүл өйидикилири Худадин қорқатти. У мәртлик билән намратларға хәйр-сахавәт қилип, дайим Худаға дуа-тилавәт қилатти.
3 At about 3 p.m. one day he had a vision in which he saw very clearly an angel of God who came to him and called to him, “Cornelius!”
Бир күни чүштин кейин саат үчләрдә, у ғайипанә бир көрүнүштә Худаниң бир пәриштисиниң өзиниң йениға кәлгәнлигини очуқ көрди. Пәриштә уни: — Корнилий! — дәп чақирди.
4 Frightened, Cornelius stared at him and asked, “What do you want, Lord?” “God has paid attention to your prayers, and recognized your generosity to the poor,” he told Cornelius.
Корнилий униңға көзлирини тикип қаттиқ чөчүп: — Тәхсир, немә иш? — дәп сориди. Пәриштә униңға: — Сениң дуалириң вә хәйр-сахавәтлик ишлириң Худа алдиға әсләтмә қурбанлиқтәк берип йәтти.
5 “Now send some men to Joppa, and fetch Simon, also called Peter,
Әнди сән Йоппаға адәм әвәтип, Петрус дәпму атилидиған Симон исимлиқ адәмни чақиртип кәл.
6 who is staying at Simon the tanner's house down by the sea-shore.”
У Симон исимлиқ бир көнчиниң өйидә меһман болуп туруватиду. Симонниң өйи деңиз бойида, — деди.
7 When the angel who had spoken to him had left, Cornelius called in two of his house-servants and a soldier of his personal guard, a religious man.
Униңға сөзлигән пәриштә кәткәндин кейин, Корнилий өйдики хизмәтчиләрдин иккини вә дайим йенида туруп хизмәт қилғучилар ичидики ихласмән бир ләшкәрни чақирди.
8 After he'd explained to them all that had happened he sent them to Joppa.
Барлиқ ишларни чүшәндүргәндин кейин, уларни Йоппаға әвәтти.
9 The next day, as they were on their way and approaching the city, Peter went up onto the top of the house to pray. It was about noon,
Әтиси улар сәпәр қилип шәһәргә йеқинлашқанда, чүш вақти болуп, Петрус дуа қилиш үчүн өгүзгә чиқти.
10 and he was getting hungry, wanting to eat. But while the meal was being prepared, he fell into a trance, and
Униң қосиғи ечип кетип, бир нәрсә йәй деди. Бирақ улар ғиза тәйярлаватқанда, ғайипанә бир аламәт Петрусни орувалди.
11 he saw heaven opened. He saw something coming down that looked like a large sheet held by its four corners, being lowered onto the earth.
У асман ечилип, төрт бүҗигидин бағланған һалда йәр йүзигә чүшүрүлүватқан кәң дәстихандәк бир нәрсини көрди.
12 Inside were all kinds of animals and reptiles and birds.
Дәстиханда һәр хил төрт путлуқ һайванлар, йәр беғирлиғучилар, асмандики учар-қанатларму бар еди.
13 He heard a voice say, “Get up Peter, kill and eat!”
Униңға бир аваз аңланди: — «Орнуңдин тур, Петрус, улардин союп йә!»
14 But Peter replied, “Certainly not, Lord! I have never eaten anything that is impure and unclean.”
— Яқ, Рәб, һәргиз болмайду! Мән һеч қачан һеч қандақ напак яки һарам нәрсини йегән әмәсмән! — деди Петрус.
15 He heard the voice speak again, “Don't you call unclean what God has made clean!”
Аваз иккинчи қетим келип униңға: — Худа һалал дәп паклиғанни сән һарам демә! — дейилди.
16 This happened three times, and then the sheet was quickly taken back into heaven.
Бу иш үч қетим йүз берип, андин дәстихандәк болған шу нәрсә дәрһал асманға елип чиқип кетилди.
17 While Peter was puzzling over what the vision he'd seen really meant, the men sent by Cornelius had found out where Simon's house was and were standing at the gate.
Петрус көргән ғайипанә аламәтниң мәнаси тоғрисида қаймуқуп турғанда, мана Корнилий әвәткән кишиләр Симонниң өйини тепип, дәрваза алдида туратти.
18 They called out, asking whether Simon, also called Peter, was staying there.
Улар бирисини чақирип, униңдин Петрус дәпму атилидиған Симон дегән бириси бу йәрдә турамду? — дәп сориди.
19 While Peter was still wondering about the vision, the Spirit said to him, “Look, there are three men looking for you.
Петрус техичә шу ғайипанә аламәтниң мәнаси үстидә ойлиниватқанда, Роһ униңға: — Мана, сени үч адәм издәп кәлди.
20 Get up, go downstairs, and go with them. Don't worry at all because I'm the one who sent them.”
Орнуңдин тур, пәскә чүш, һеч иккиләнмәй улар билән биллә барғин. Чүнки уларни әвәткүчи Мән! — деди.
21 So Peter went downstairs to meet the men. “I'm the one you're looking for,” he said. “Why are you here?”
Петрус пәскә чүшүп, һелиқи адәмләргә: — Силәр издигән киши мана мән болимән. Бу йәргә келиш сәвәвиңлар немекин? — деди.
22 “We come from Cornelius, a good, religious man who has reverence for God and is widely respected among the Jewish people,” they replied. “A holy angel instructed him to send for you to come to his house so he can hear what you have to tell him.”
Улар җававән: — Һәққаний бир адәм, Худадин қорқидиған, шундақла пүткүл Йәһудий хәлқи тәриплигән Корнилий исимлиқ римлиқ йүз беши муқәддәс бир пәриштә тәрипидин сизни өйигә чақиртип, сиздин сөз-калам аңлашқа әмир қилинған! — деди.
23 So he invited them in and they stayed there. The next day he got up and left with them. Some of the brothers from Joppa went with them too.
Шуңа Петрус уларни өйгә тәклип қилип, қондуруп меһман қилди. Әтиси орнидин туруп у улар билән биллә йолға чиқти. Йоппадики қериндашлардин бәзилири уларға һәмраһ болуп маңди.
24 The following day they arrived in Caesarea where Cornelius was waiting for them with his relatives and close friends whom he'd called together.
Иккинчи күни, улар Қәйсәрийәгә йетип барди. Әнди Корнилий туққанлири вә йеқин яр-бурадәрлирини өйигә чақирип, Петрусларни тәққәзарлиқ билән күтүп туратти.
25 When Peter entered the house, Cornelius met him and fell down at his feet and worshiped him.
Петрус өйгә киргәндә, Корнилий алдиға чиқип, айиғиға өзини етип сәҗдә қилди.
26 But Peter pulled him back up, telling him, “Stand up! I'm only a man!”
Лекин Петрус [дәрһал] уни йөләп турғузуп: — Орнуңдин турғин! Мәнму бир инсан, халас! — деди.
27 Peter spoke with Cornelius, and then went on in where he found many other people waiting for him.
У Корнилий билән гәп қилғач өйгә киривиди, өйниң ичигә жиғилған топ-топ адәмләрни көрди.
28 He said to them, “You certainly know that it's not permitted for a Jew to be associated with or to visit foreigners. But God has shown me that it's not for me to call anyone impure or unclean.
У уларға: — Силәргә мәлумки, биз Йәһудийларниң ят әлликләрдин бириси билән барди-кәлди қилиши яки өйлиригә кириши Тәврат қанун-әқидилиримизгә хилап. Лекин Худа маңа һеч қандақ адәмни напак яки һарам демәслигим керәклигини аян қилди.
29 That's why I came without any argument when I was sent for. So now I want to know the reason why you sent for me.”
Шуниң үчүн силәр адәм әвәтип мени чақирғанда, һеч рәт қилмай алдиңларға кәлдим. Әнди сорай, мени немә дәп чақирдиңлар? — деди.
30 “Four days ago, at about this time—three in the afternoon—I was praying in my house,” Cornelius explained. “Suddenly I saw a man standing in front of me, dressed in clothes that shone brightly.
Корнилий мундақ деди: — Төрт күнниң алдида бүгүнки мошу вақитқичә роза тутқан едим; саат үчләрдә мән өйдә дуа қиливататтим. Туюқсиз кийимлиридин нур чақнап туридиған бир адәм алдимда пәйда болуп өрә турди:
31 He told me, ‘Cornelius, your prayers have been heard, and God has recognized your generosity to the poor.
«Корнилий! Дуайиң иҗабәт қилинди вә хәйр-сахавәтлик ишлириң Худа алдиға әсләтмә қурбанлиқтәк йәтти.
32 Send someone to Joppa for Simon Peter. He's staying at Simon the tanner's house, down by the sea-shore.’
Шуңа Йоппаға адәм әвәтип, Петрус дәпму атилидиған Симон исимлиқ адәмни чақиртип кәл. У деңиз бойида олтирақлуқ Симон исимлиқ бир көнчиниң өйидә меһман болуп туруватиду» деди.
33 So immediately I sent for you, and it was good of you to come. That's why we're all here, meeting together before God, ready to hear everything the Lord has told you.”
Шуниң үчүн, дәрһал өзлирини чақирип келишкә адәм әвәткән едим. Өзлири күлбәмгә келип яхши қилдила! Әнди биз һәммәйлән Худа өзлиригә әмир қилған барлиқ сөзләрни аңлаш үчүн Худаниң алдида һазир туруватимиз.
34 Peter replied, “I'm totally convinced that God has no favorites.
Петрус ағзини ечип мундақ деди: — Бәрһәқ, мән Худани һеч қандақ адәмгә йүз-хатирә қилмайду, дәп чүшинип йәттим; бәлки һәр әлдин болғанлар ичидә Униңдин қорқидиған вә һәққанийәт жүргүзидиған киши болсила, Униң алдида мәқбулдур.
35 In every nation God accepts those who respect him, and do what is good and right.
36 You know the message he sent to Israel, sharing the good news of peace that comes from Jesus Christ, who is Lord of all.
Худа Исраил хәлқигә йәткүзгән сөз-калам, йәни Әйса Мәсиһ арқилиқ (у пүткүл мәвҗудаларға Рәбдур) енақ-җатирҗәмлик җакаланған хуш хәвәр силәргә мәлумғу;
37 You know that this good news spread throughout Judea, beginning in Galilee, following John's call to baptism.
Силәрниңму Йәһя [пәйғәмбәр] чөмүлдүрүш чақириқини йәткүзгәндин тартип, Галилийәдин башлап пүткүл Йәһудийә зиминлирида Насарәтлик Әйса тоғрилиқ гувалиқтин — йәни Худаниң қандақ қилип уни Муқәддәс Роһ вә күч-қудрәт билән мәсиһлигәнлиги, шуниң билән у һәммә йәрни кезип, яхши әмәлләрни қилип, Иблисниң илкидә болғанларниң һәммисини сақайтқанлиғидин хәвириңлар бардур. Чүнки Худа униң билән биллә еди.
38 It's about Jesus of Nazareth—how God anointed him with the Holy Spirit and with power, and how he went around doing good, healing all those who were under the devil's control, for God was with him.
39 We can testify to all that he did in Judea and Jerusalem. They killed him by hanging him on a cross.
Бизму униң һәм Йәһудийларниң зиминида һәм Йерусалимда қилған пүтүн әмәллириниң гувачилири. Улар уни яғачқа есиши биләнму өлтүрди.
40 But God raised him back to life on the third day, and had him appear,
Бирақ үчинчи күни, Худа уни қайта тирилдүрүп намайән қилди. Бирақ һәммә кишиләргә әмәс, пәқәт Худа Өзи алди билән таллиған гувачилар, йәни у өлүмдин тирилгәндин кейин униң билән һәмдәстихан болған бизләрниң аримизда намайән қилди.
41 not to everyone, but to those witnesses chosen by God—including us, who ate and drank with him after he rose from the dead.
42 He gave us the responsibility of publicly telling this to the people, to testify that he is the one God chose as the Judge of the living and the dead.
У бизгә хәлиққә хуш хәвәр йәткүзүшни вә өзиниң Худа тәрипидин тирикләр вә өлгәнләрниң сорақчиси қилинип тайинланғүчи екәнлигини җакалашни әмир қилди.
43 He is the one all the prophets spoke about, that everyone who trusts in him will receive forgiveness through his name.”
Барлиқ пәйғәмбәрләр униңға гувалиқ беридуки, һәр ким униңға етиқат қилған болса униң нами арқилиқ гуналири кәчүрүм қилиниду.
44 While Peter was still speaking, the Holy Spirit fell on all of them who were listening to the message.
Петрус техи бу сөзләрни қиливатқанда, Муқәддәс Роһ сөз-каламни аңлаватқан һәммә кишигә чүшти.
45 The Jewish believers who had come with Peter were astonished, because the gift of the Holy Spirit was also poured out on the foreigners.
Петрус билән биллә кәлгән хәтнилик болған ишәнгүчиләрниң һәр бири Муқәддәс Роһниң ят әлләрдикиләргиму ата қилинип төкүлгәнлигини көрүп бәк һәйран болушти.
46 They heard them speaking in tongues, glorifying God.
Чүнки уларниң [карамәт намәлум] тилларда сөзлишип Худани улуқлиғанлиғини аңлиди. Шуңа Петрус:
47 Then Peter asked, “Is anybody going to prevent them being baptized in water, since they have received the Holy Spirit just as we have?”
— Мошу кишиләр бизгә охшаш Муқәддәс Роһни қобул қилғучи болған болса, ким уларниң суға чөмүлдүрүшни қобул қилишини тосалисун?! — деди.
48 He gave orders for them to be baptized in the name of Jesus Christ. Then they pleaded with him to spend some time with them.
Шуниң билән у уларниң Рәбниң намида чөмүлдүрүлүшини буйруди. Андин улар Петрусниң улар билән бир нәччә күн турушини өтүнди.
