< Proverbs 1 >

1 The proverbs of Solomon the son of David, king of Israel:
Kuwanu waa maahmaahyadii Sulaymaan ina Daa'uud oo ahaa boqorkii reer Binu Israa'iil,
2 To know wisdom and instruction; To discern the words of understanding;
Wuxuu u qoray si loo ogaado xigmadda iyo edbinta, Oo loo garto erayada waxgarashada,
3 To receive instruction in wise dealing, In righteousness and justice and equity;
In la helo edbinta ku saabsan xigmadda, Iyo xaqnimada iyo garta iyo caaddilnimada;
4 To give prudence to the simple, To the young man knowledge and discretion:
Si miyir loo siiyo garaadlaawaha, Oo aqoon iyo digtoonaanna loo yeelo ninka dhallinyarada ah.
5 That the wise man may hear, and increase in learning; And that the man of understanding may attain unto sound counsels:
Ninkii caqli lahu wuu maqli doonaa, oo wuxuu korodhsan doonaa waxbarasho, Oo ninkii garaad lahuna wuxuu qabsan doonaa talada wanaagsan,
6 To understand a proverb, and a figure, The words of the wise, and their dark sayings.
Si lagu garto maahmaahda, iyo micnaynta, Iyo hadallada kuwa caqliga leh iyo xujooyinkooda.
7 The fear of Jehovah is the beginning of knowledge; [But] the foolish despise wisdom and instruction.
Waxaa aqoonta ugu horreeya Rabbiga ka cabsashadiisa; Laakiinse nacasyadu waxay quudhsadaan xigmadda iyo edbinta.
8 My son, hear the instruction of thy father, And forsake not the law of thy mother:
Wiilkaygiiyow, edbinta aabbahaa maqal, Oo amarka hooyadaana ha ka tegin,
9 For they shall be a chaplet of grace unto thy head, And chains about thy neck.
Waayo, waxay madaxaaga u noqon doonaan wax sharraxsan, Oo waxay kuu noqon doonaan silsilado qoorta kuu sudhan.
10 My son, if sinners entice thee, Consent thou not.
Wiilkaygiiyow, haddii dembilayaal ku sasabtaan, Ha oggolaan.
11 If they say, Come with us, Let us lay wait for blood; Let us lurk privily for the innocent without cause;
Hadday kugu yidhaahdaan, Na soo raac, Aan gaadno inaynu dhiig daadinno, Oo aynu sababla'aan kuwa aan eedda lahayn si qarsoon ugu dhuumanno;
12 Let us swallow them up alive as Sheol, And whole, as those that go down into the pit; (Sheol h7585)
Oo iyagoo nool aynu u liqno sida qabriga oo kale, Dhammaantoodna aan juq siinno sida kuwa yamayska ku dhaca; (Sheol h7585)
13 We shall find all precious substance; We shall fill our houses with spoil;
Waxaynu heli doonnaa maal qaali ah oo cayn kasta ah, Oo guryaheennana waxaynu ka buuxsan doonnaa booli;
14 Thou shalt cast thy lot among us; We will all have one purse:
Nasiibkaaga iskula kaaya soo dar, Oo kulligeenna aynu kiishad qudha wada lahaanno;
15 My son, walk not thou in the way with them; Refrain thy foot from their path:
Wiilkaygiiyow, iyaga jidka ha la marin; Oo cagtaadana wadiiqadooda dib uga jooji;
16 For their feet run to evil, And they make haste to shed blood.
Waayo, cagahoodu waxay u ordaan shar, Oo waxay u degdegaan inay dhiig daadiyaan.
17 For in vain is the net spread In the sight of any bird:
Waayo, waa waxtarla'aan dabinka loo dhigaa Iyadoo ay shimbirtu u jeeddo;
18 And these lay wait for their own blood; They lurk privily for their own lives.
Iyagu waxay u gaadaan si dhiiggooda loo daadiyo, Oo waxay si qarsoon ugu dhuuntaan si naftooda looga qaado.
19 So are the ways of every one that is greedy of gain; It taketh away the life of the owners thereof.
Sidaas oo kalay yihiin jidadka mid kasta oo faa'iido u hunguri weyn, Oo nafta ka qaada kuwa leh.
20 Wisdom crieth aloud in the street; She uttereth her voice in the broad places;
Xigmaddu aad bay uga qaylisaa jidka; Oo codkeedana waxay kor uga qaaddaa bannaanka;
21 She crieth in the chief place of concourse; At the entrance of the gates, In the city, she uttereth her words:
Waxay ka qaylisaa meesha suuqa ugu weyn; Oo iridda magaalada laga soo galo Ayay erayadeeda kaga hadashaa, iyadoo leh,
22 How long, ye simple ones, will ye love simplicity? And scoffers delight them in scoffing, And fools hate knowledge?
Kuwiinna garaadlaawayaasha ahow, ilaa goormaad garaadla'aanta sii jeclaanaysaan? Oo kuwa wax quudhsadaana, ilaa goormay quudhsashadooda ku sii farxayaan? Nacasyaduna, ilaa goormay aqoonta sii necbaanayaan?
23 Turn you at my reproof: Behold, I will pour out my spirit upon you; I will make known my words unto you.
Canaantayda u soo noqda; Bal eega, anigu waxaan idinku shubi doonaa ruuxayga, Oo waxaan idin ogeysiin doonaa erayadayda.
24 Because I have called, and ye have refused; I have stretched out my hand, and no man hath regarded;
Anigu waan idiin yeedhay, laakiinse waad i diiddeen; Oo anigu gacantaydaan soo fidiyey, oo ninnana dan kama yeelan;
25 But ye have set at nought all my counsel, And would none of my reproof:
Laakiinse idinku taladaydii oo dhan waad fududaysateen, Oo canaantaydiina ma aydin doonaynin;
26 I also will laugh in [the day of] your calamity; I will mock when your fear cometh;
Sidaas daraaddeed aniguna waan idinku qosli doonaa markay belaayo idinku dhacdo; Waanan idinku majaajiloon doonaa markay cabsiyu idinku soo degto;
27 When your fear cometh as a storm, And your calamity cometh on as a whirlwind; When distress and anguish come upon you.
Markay cabsidiinnu u timaado sida duufaan oo kale, Oo belaayadiinnuna u timaado sida dabayl cirwareen ah; Oo dhibaato iyo cidhiidhi idinku yimaadaan.
28 Then will they call upon me, but I will not answer; They will seek me diligently, but they shall not find me:
Markaasay ii yeedhan doonaan, laakiinse anigu uma aan jawaabi doono; Oo horay ii doondooni doonaan, laakiinse ima ay heli doonaan;
29 For that they hated knowledge, And did not choose the fear of Jehovah,
Waayo, waxay nebcaadeen aqoonta, Oo Rabbiga ka cabsashadiisana ma ay dooran;
30 They would none of my counsel, They despised all my reproof.
Iyagu taladaydii innaba ma ay doonaynin; Oo canaantaydii oo dhanna way quudhsadeen;
31 Therefore shall they eat of the fruit of their own way, And be filled with their own devices.
Haddaba iyagu waxay cuni doonaan midhihii jidkooda, Oo waxay ka dhergi doonaan taladoodii.
32 For the backsliding of the simple shall slay them, And the careless ease of fools shall destroy them.
Waayo, garaadlaawayaasha dibunoqoshadooda ayaa iyaga dili doonta, Oo nacasyadana waxaa baabbi'in doonta barwaaqadooda.
33 But whoso hearkeneth unto me shall dwell securely, And shall be quiet without fear of evil.
Laakiinse ku alla kii aniga i maqlaa, ammaan buu u fadhiyi doonaa, Wuuna xasilloonaan doonaa, isagoo aan shar ka cabsanaynin.

< Proverbs 1 >