Luke 1
1 Since many have undertaken to set in order a narrative concerning those matters which have been fulfilled among us,
Hörmətli Teofil, çoxları aramızda baş vermiş hadisələrin tarixçəsini yazmağa cəhd göstərib.
2 even as those who from the beginning were eyewitnesses and servants of the word delivered them to us,
Əvvəldən bəri Kəlamı öz gözləri ilə görənlər və Ona xidmət edənlər bu hadisələri bizə nəql etdiyi kimi
3 it seemed good to me also, having traced the course of all things accurately from the first, to write to you in order, most excellent Theophilus;
mən də əvvəlcədən hər şeyi diqqətlə araşdırıb bunları sənə ardıcıllıqla yazmağı münasib bildim.
4 that you might know the certainty concerning the things in which you were instructed.
Belə ki sən öyrəndiyin şeylərin doğru olduğunu biləsən.
5 There was in the days of Herod, the king of Judea, a certain priest named Zacharias, of the priestly division of Abijah. He had a wife of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.
Yəhudeya padşahı Hirodun dövründə Aviya bölüyündən olan Zəkəriyyə adlı bir kahin var idi. Arvadı da Harun nəslindən idi, adı Elizavet idi.
6 They were both righteous before God, walking blamelessly in all the commandments and ordinances of the Lord.
Onların hər ikisi Allahın gözündə saleh idi və Rəbbin qoyduğu əmr və qaydaların hamısına nöqsansız əməl edirdilər.
7 But they had no child, because Elizabeth was barren, and they both were well advanced in years.
Amma Elizavet sonsuz olduğuna görə onların övladı yox idi. Hər ikisinin yaşı çox idi.
8 Now while he executed the priest’s office before God in the order of his division
Bir gün Zəkəriyyə öz bölüyünün növbəsində Allahın önündə kahinlik xidmətini icra edirdi.
9 according to the custom of the priest’s office, his lot was to enter into the temple of the Lord and burn incense.
Rəbbin məbədinə daxil olub buxur yandırmaq üçün kahinlik adətinə görə atılan püşk ona düşdü.
10 The whole multitude of the people were praying outside at the hour of incense.
Buxur yandırma zamanı bütün camaat məbəddən kənarda dua edirdi.
11 An angel of the Lord appeared to him, standing on the right side of the altar of incense.
Bu vaxt Rəbbin bir mələyi buxur qurbangahının sağında durub Zəkəriyyəyə göründü.
12 Zacharias was troubled when he saw him, and fear fell upon him.
Zəkəriyyə bunu görüb təlaşa düşdü və çox qorxdu.
13 But the angel said to him, “Do not be afraid, Zacharias, because your request has been heard. Your wife, Elizabeth, will bear you a son, and you shall call his name John.
Mələk isə ona dedi: «Qorxma, Zəkəriyyə! Sənin duan eşidildi. Arvadın Elizavet sənə bir oğul doğacaq. Sən də onun adını Yəhya qoy.
14 You will have joy and gladness, and many will rejoice at his birth.
Sən sevinib şadlanacaqsan. Çox adam onun dünyaya gəlməsinə görə sevinəcək.
15 For he will be great in the sight of the Lord, and he will drink no wine nor strong drink. He will be filled with the Holy Spirit, even from his mother’s womb.
Çünki o, Rəbbin gözündə böyük olacaq. O, şərab və başqa kefləndirici içki içməyəcək; hələ ana bətnində olarkən Müqəddəs Ruhla dolu olacaq.
16 He will turn many of the children of Israel to the Lord their God.
O, İsrail övladlarının çoxunu Allahı Rəbb tərəfə döndərəcək.
17 He will go before him in the spirit and power of Elijah, ‘to turn the hearts of the fathers to the children,’ and the disobedient to the wisdom of the just; to prepare a people prepared for the Lord.”
Ataların ürəklərini övladlarına, itaətsiz adamları salehlərin düşüncə tərzinə yönəltmək və Rəbbə hazırlanmış xalqı yetişdirmək üçün İlyasın ruhu və qüdrəti ilə Rəbbin önündə gedəcək».
18 Zacharias said to the angel, “How can I be sure of this? For I am an old man, and my wife is well advanced in years.”
Zəkəriyyə mələyə dedi: «Mən bunu necə bilərəm? Axı mən çox yaşlıyam, elə arvadımın da yaşı ötüb».
19 The angel answered him, “I am Gabriel, who stands in the presence of God. I was sent to speak to you and to bring you this good news.
Mələk ona cavab verdi: «Mən Allahın önündə dayanan Cəbrayılam və səninlə danışıb bu müjdəni sənə çatdırmaq üçün göndərilmişəm.
20 Behold, you will be silent and not able to speak until the day that these things will happen, because you did not believe my words, which will be fulfilled in their proper time.”
Budur, vaxtında həyata keçəcək sözlərimə inanmadığına görə bu yerinə yetən günədək sən lal olub danışa bilməyəcəksən».
21 The people were waiting for Zacharias, and they marveled that he delayed in the temple.
Bu vaxt camaat Zəkəriyyəni gözləyirdi və onun məbəddə ləngiməsinə heyrət edirdi.
22 When he came out, he could not speak to them. They perceived that he had seen a vision in the temple. He continued making signs to them, and remained mute.
O isə məbəddən çıxıb xalqla danışa bilmədi. Onlar da Zəkəriyyənin məbəddə görüntü gördüyünü başa düşdülər. Zəkəriyyə xalqa işarə edirdi və lal olaraq qaldı.
23 When the days of his service were fulfilled, he departed to his house.
Zəkəriyyə xidmət vaxtı qurtaranda evinə qayıtdı.
24 After these days Elizabeth his wife conceived, and she hid herself five months, saying,
Bu vaxtdan sonra arvadı Elizavet uşağa qaldı və beş ay evindən çıxmadı.
25 “Thus has the Lord done to me in the days in which he looked at me, to take away my reproach among men.”
O deyirdi: «Bunu mənim üçün Rəbb etdi. Bu vaxt O mənə nəzər salıb məni el arasında xəcalətdən qurtardı».
26 Now in the sixth month, the angel Gabriel was sent from God to a city of Galilee named Nazareth,
Elizavetin hamiləliyinin altıncı ayında mələk Cəbrayıl Allah tərəfindən Qalileyadakı Nazaret adlanan şəhərə,
27 to a virgin pledged to be married to a man whose name was Joseph, of David’s house. The virgin’s name was Mary.
Davudun nəslindən olan Yusif adlı bir kişiyə nişanlanan bakirə qızın yanına göndərildi. Həmin qızın adı Məryəm idi.
28 Having come in, the angel said to her, “Rejoice, you highly favored one! The Lord is with you. Blessed are you among women!”
Mələk onun yanına gəlib dedi: «Salam, ey lütfə nail olmuş qız! Rəbb səninlədir».
29 But when she saw him, she was greatly troubled at the saying, and considered what kind of salutation this might be.
Məryəm bu sözlərdən tam lərzəyə gəldi və ürəyində bu salamın nə demək olduğu barədə düşünməyə başladı.
30 The angel said to her, “Do not be afraid, Mary, for you have found favor with God.
Mələk ona dedi: «Qorxma, Məryəm, çünki sən Allahın lütfünə nail oldun.
31 Behold, you will conceive in your womb and give birth to a son, and shall name him ‘Jesus.’
Sən hamilə olub bir Oğul doğacaqsan. Onun adını İsa qoy.
32 He will be great and will be called the Son of the Most High. The Lord God will give him the throne of his father David,
O, böyük olacaq və Haqq-Taalanın Oğlu adlanacaq. Rəbb Allah Ona atası Davudun taxtını verəcək.
33 and he will reign over the house of Jacob for the ages (aiōn g165). There will be no end to his Kingdom."
O, Yaqub nəslinin üzərində əbədi olaraq Padşah olacaq və Onun Padşahlığının sonu olmayacaq». (aiōn g165)
34 Mary said to the angel, “How can this be, seeing I am a virgin?”
Məryəm mələyə dedi: «Bu necə olacaq? Mən heç kişi üzü görməmişəm».
35 The angel answered her, “The Holy Spirit will come on you, and the power of the Most High will overshadow you. Therefore also the holy one who is born from you will be called the Son of God.
Mələk cavabında ona dedi: «Müqəddəs Ruh sənin üzərinə enəcək, Haqq-Taalanın qüdrəti üstünə kölgə salacaq. Buna görə də doğulacaq müqəddəs Övlad Allahın Oğlu adlanacaq.
36 Behold, Elizabeth your relative also has conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her who was called barren.
Bax qohumun Elizavetin də yaşlı vaxtında bətninə oğlan uşağı düşüb. Onu sonsuz adlandırırdılar, amma o artıq altı aydır ki, hamilədir.
37 For nothing spoken by God is impossible.”
Çünki Allah üçün mümkün olmayan şey yoxdur».
38 Mary said, “Behold, the servant of the Lord; let it be done to me according to your word.” Then the angel departed from her.
Onda Məryəm dedi: «Mən Rəbbin quluyam, qoy mənə sənin dediyin kimi olsun». Mələk onu tərk edib getdi.
39 Mary arose in those days and went into the hill country with haste, into a city of Judah,
O vaxt Məryəm tələsik qalxıb Yəhudanın dağlıq bölgəsindəki bir şəhərə yollandı.
40 and entered into the house of Zacharias and greeted Elizabeth.
O, Zəkəriyyənin evinə girib Elizaveti salamladı.
41 When Elizabeth heard Mary’s greeting, the baby leaped in her womb; and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.
Elizavet Məryəmin salamını eşidəndə bətnindəki körpə tərpəndi. Elizavet də Müqəddəs Ruhla dolub
42 She called out with a loud voice and said, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb!
uca səslə çığırdı: «Sən qadınlar arasında xeyir-dualısan, sənin bətninin bəhrəsi də xeyir-dualıdır!
43 Why am I so favored, that the mother of my Lord should come to me?
Bu necə oldu ki, Rəbbimin anası yanıma gəlib?
44 For behold, when the voice of your greeting came into my ears, the baby leaped in my womb for joy!
Bax sənin salamının səsi qulağıma çatanda bətnimdəki körpə sevinclə tərpəndi.
45 Blessed is she who believed, for there will be a fulfillment of the things which have been spoken to her from the Lord!”
Rəbbin ona dediyi sözlərin yerinə yetəcəyinə inanan qadın nə bəxtiyardır!»
46 Mary said, “My soul magnifies the Lord.
Məryəm isə dedi:
47 My spirit has rejoiced in God my Savior,
«Qəlbim Rəbbi ucaldır, Ruhum Xilaskarım Allaha görə şadlanır,
48 for he has looked at the humble state of his servant. For behold, from now on, all generations will call me blessed.
Çünki O Öz qulunun yazıq halını gördü. Bundan sonra bütün nəsillər məni bəxtiyar sayacaq,
49 For he who is mighty has done great things for me. Holy is his name.
Çünki Qadir Olan mənim üçün böyük işlər etdi, Onun adı müqəddəsdir!
50 His mercy is for generations and generations on those who fear him.
Onun mərhəməti də nəsildən-nəslə Ondan qorxanlara göstərilər.
51 He has shown strength with his arm. He has scattered the proud in the imagination of their hearts.
O, qolu ilə qüdrətli işlər gördü, Ürəklərində qürurla düşünənləri pərən-pərən saldı.
52 He has put down princes from their thrones, and has exalted the lowly.
Hökmdarları taxtlarından endirdi, Məzlumları yüksəltdi.
53 He has filled the hungry with good things. He has sent the rich away empty.
Acları nemətlərlə doydurdu, Varlıları isə əliboş yola saldı.
54 He has given help to Israel, his servant, that he might remember mercy,
Rəbb qulu İsrailin imdadına çatdı, Ata-babalarımıza vəd etdiyi kimi İbrahimə və onun nəslinə əbədilik Mərhəmət göstərməyi yada saldı». (aiōn g165)
56 Mary stayed with her about three months, and then returned to her house.
Məryəm Elizavetin yanında üç aya yaxın qalıb evinə qayıtdı.
57 Now the time that Elizabeth should give birth was fulfilled, and she gave birth to a son.
Elizavetin doğmaq vaxtı çatdı. O, bir oğlan doğdu.
58 Her neighbors and her relatives heard that the Lord had magnified his mercy toward her, and they rejoiced with her.
Onun qohum-qonşuları Rəbbin ona böyük mərhəmət göstərdiyini eşidəndə onunla birgə sevindilər.
59 On the eighth day, they came to circumcise the child; and they would have called him Zacharias, after the name of his father.
Səkkizinci gün körpəni sünnət etməyə gəldilər. Ona atası Zəkəriyyənin adını qoymaq istədilər.
60 His mother answered, “Not so; but he will be called John.”
Körpənin anası isə dedi: «Yox, onun adı Yəhya olacaq».
61 They said to her, “There is no one among your relatives who is called by this name.”
Ona dedilər: «Axı qohumların arasında belə adı olan bir kəs yoxdur».
62 They made signs to his father, what he would have him called.
Körpənin atasından körpəyə nə ad qoyulmasını işarə ilə soruşdular.
63 He asked for a writing tablet, and wrote, “His name is John.” They all marveled.
O, bir yazı lövhəciyi istəyib yazdı: «Onun adı Yəhyadır». Hamı heyrətə gəldi.
64 His mouth was opened immediately and his tongue freed, and he spoke, blessing God.
Həmin o anda Zəkəriyyənin dili açıldı. O, Allaha alqış etməyə başladı.
65 Fear came on all who lived around them, and all these sayings were talked about throughout all the hill country of Judea.
Qonşuların hamısı qorxuya düşdü. Bütün bu hadisələr haqqında Yəhudeyanın dağlıq bölgəsinin hər yerində danışırdılar.
66 All who heard them laid them up in their heart, saying, “What then will this child be?” The hand of the Lord was with him.
Bu barədə eşidən hər bir kəs fikrə gedib deyərdi: «Bu körpə böyüyüb nə olacaq?» Çünki Rəbbin əli onun üzərində idi.
67 His father Zacharias was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying,
Körpənin atası Zəkəriyyə Müqəddəs Ruhla dolub belə peyğəmbərlik etdi:
68 “Blessed be the Lord, the God of Israel, for he has visited and redeemed his people;
«Alqış olsun İsrailin Allahı Rəbbə! Çünki Öz xalqına nəzər salıb onları satın aldı.
69 and has raised up a horn of salvation for us in the house of his servant David
O, qulu Davudun nəslindən Bizə qüdrətli Xilaskar yetirdi.
Qədimdən bəri Öz müqəddəs peyğəmbərlərinin vasitəsilə bildirdiyi kimi (aiōn g165)
71 salvation from our enemies and from the hand of all who hate us;
Düşmənlərimizdən və bizə nifrət edənlərin əlindən bizi xilas etdi.
72 to show mercy toward our fathers, to remember his holy covenant,
Beləcə ata-babalarımıza mərhəmət göstərib Öz müqəddəs Əhdini xatırladı.
73 the oath which he swore to Abraham our father,
Atamız İbrahimə and içdiyi kimi Bizə elə güc verdi ki,
74 to grant to us that we, being delivered out of the hand of our enemies, should serve him without fear,
Düşmənlərimizin əlindən qurtulub Həyatımız boyu qorxmadan Rəbbin önündə Müqəddəslik və salehliklə Ona ibadət edək.
75 in holiness and righteousness before him all the days of our life.
76 And you, child, will be called a prophet of the Most High; for you will go before the face of the Lord to prepare his ways,
Ey körpə, sən Haqq-Taalanın peyğəmbəri adlanacaqsan, Çünki Rəbbin önündə gedəcəksən, Onun yolunu hazırlayacaqsan.
77 to give knowledge of salvation to his people by the remission of their sins,
Onun xalqına günahlarının bağışlanması ilə Xilas olunmaları barədə bildirəcəksən.
78 because of the tender mercy of our God, by which the dawn from on high will visit us,
Axı Allahımızın ürəyi mərhəmətlidir, Onun bu mərhəmətinə görə Ucalarda bizim üçün Günəş doğacaq ki,
79 to shine on those who sit in darkness and the shadow of death; to guide our feet into the way of peace.”
Zülmətdə və ölüm kölgəsində oturanların üzərinə nur saçsın, Ayaqlarımızı sülh yoluna yönəltsin».
80 The child was growing and becoming strong in spirit, and was in the desert until the day of his public appearance to Israel.
Körpə isə böyüyüb ruhən qüvvətlənirdi və İsrail xalqına görünən günədək çöldə qaldı.
