Spreuken 25
1 Ook de volgende spreuken zijn van Salomon; ze zijn verzameld door de beambten van Ezekias, den koning van Juda.
These are also parables of Solomon, which the men of Ezechias king of Juda copied out.
2 Het is de glorie van God, iets verborgen te houden, De glorie der koningen, het uit te zoeken.
It is the glory of God to conceal the word, and the glory of kings to search out the speech.
3 Zoals de hoogte der hemelen, en de diepte der aarde, Zo is ook het hart der koningen: ondoorgrondelijk.
The heaven above, and the earth beneath, and the heart of kings is unsearchable.
4 Worden de slakken uit het zilver verwijderd, Dan slaagt de kunstenaar in zijn werk;
Take away the rust from silver, and there shall come forth a most pure vessel:
5 Verjaagt men de bozen uit de tegenwoordigheid van den koning, Dan staat zijn troon door rechtvaardigheid sterk.
Take away wickedness from the face of the king, and his throne shall be established with justice.
6 Dring u niet op bij den koning, En ga niet staan op de plaats van voornamen;
Appear not glorious before the king, and stand not in the place of great men.
7 Het is beter, dat men tot u zegt: "Neem hier plaats, hogerop," Dan dat men u voor een aanzienlijke vernedert. Wat uw ogen hebben gezien,
For it is better that it should be said to thee: Come up hither; than that thou shouldst be humbled before the prince.
8 Moet ge niet terstond voor het gerecht gaan brengen; Wat zult ge na afloop doen, Als uw naaste u in het ongelijk heeft gesteld?
The things which thy eyes have seen, utter not hastily in a quarrel: lest afterward thou mayst not be able to make amends, when thou hast dishonoured thy friend.
9 Beslecht uw eigen zaak met den naaste, Maar maak daarbij het geheim van een derde niet openbaar;
Treat thy cause with thy friend, and discover not the secret to a stranger:
10 Anders zal hij, die het hoort, u beschimpen, En houdt ge voor altijd een slechte naam.
Lest he insult over thee, when he hath heard it, and cease not to upbraid thee. Grace and friendship deliver a man: keep these for thyself, lest thou fall under reproach.
11 Gouden vruchten op zilveren schalen: Zijn woorden, te pas gesproken.
To speak a word in due time, is like apples of gold on beds of silver.
12 Een gouden ring en een sieraad van edel metaal: Is een wijs vermaner voor een luisterend oor.
As an earring of gold and a bright pearl, so is he that reproveth the wise, and the obedient ear.
13 Als koele sneeuw bij de hitte van de oogst Is een trouwe bode voor hem, die hem stuurt: Hij fleurt zijn meester weer op.
As the cold of snow in the time of harvest, so is a faithful messenger to him that sent him, for he refresheth his soul.
14 Wolken en wind, en toch geen regen: Dat is iemand, die praalt op een gift, waar toch niets van komt.
As clouds, and wind, when no rain followeth, so is the man that boasteth, and doth not fulfill his promises.
15 Door lankmoedigheid laat een vorst zich vermurwen, Milde taal breekt beenderen stuk.
By patience a prince shall be appeased, and a soft tongue shall break hardness.
16 Hebt ge honing gevonden, eet dan niet meer dan ge aan kunt; Anders staat het u tegen, en geeft ge het over.
Thou hast found honey, eat what is sufficient for thee, lest being glutted therewith thou vomit it up.
17 Kom niet te dikwijls in het huis van uw naaste; Anders krijgt hij genoeg van u, en gaat hij u haten.
Withdraw thy foot from the house of thy neighbour, lest having his fill he hate thee.
18 Een knots, een zwaard en een scherpe pijl: Is iemand, die valse getuigenis geeft tegen zijn naaste.
A man that beareth false witness against his neighbour, is like a dart and a sword and a sharp arrow.
19 Een slechte tand en een zwikkende voet: Is de steun van een trouweloze in moeilijke tijden.
To trust to an unfaithful man in the time of trouble, is like a rotten tooth, and weary foot,
20 Als azijn op hoofdzeer Zo werkt het zingen van liederen op een slecht humeur.
And one that looseth his garment in cold weather. As vinegar upon nitre, so is he that singeth songs to a very evil heart. As a moth doth by a garment, and a worm by the wood: so the sadness of a man consumeth the heart.
21 Heeft uw vijand honger, geef hem brood te eten, Heeft hij dorst, laat hem water drinken;
If thy enemy be hungry, give him to eat: if he thirst, give him water to drink:
22 Zo stapelt ge vurige kolen op zijn hoofd, En Jahweh zal het u vergelden.
For thou shalt heap hot coals upon his head, and the Lord will reward thee.
23 Noordenwind brengt een stortvloed, Een geniepige tong maakt boze gezichten.
The north wind driveth away rain, as doth a sad countenance a backbiting tongue.
24 Beter te wonen op de punt van het dak, Dan met een snibbige vrouw in de echtelijke woning.
It is better to sit in a corner of the housetop, than with a brawling woman, and in a common house.
25 Een koele dronk voor een dorstige keel: Is goede tijding uit een ver land.
As cold water to a thirsty soul, so is good tidings from a far country.
26 Een bedorven bron, een vervuilde wel: Is een rechtvaardige, die voor den boze wankelt.
A just man falling down before the wicked, is as a fountain troubled with the foot, and a corrupted spring.
27 Te veel honing eten is niet gezond; Wees daarom spaarzaam met vleiende woorden.
As it is not good for a man to eat much honey, so he that is a searcher of majesty, shall be overwhelmed by glory.
28 Als een stad met een bres, zonder muren: Is iemand zonder zelfbeheersing.
As a city that lieth open and is not compassed with walls, so is a man that cannot refrain his own spirit in speaking.
