Spreuken 24
1 Wees niet afgunstig op booswichten, Verlang niet naar hun gezelschap;
[My] son, envy not bad men, nor desire to be with them.
2 Want wat zij willen is geweld, Wat zij bespreken, is onheil.
For their heart meditates falsehoods, and their lips speak mischiefs.
3 Door wijsheid wordt een huis gebouwd, Door inzicht houdt het stand;
A house is built by wisdom, and is set up by understanding.
4 Door kunde worden de kamers vol Van allerlei kostbaar en prettig bezit.
By discretion the chambers are filled with all precious and excellent wealth.
5 Een wijze is meer waard dan een sterke, Een man van ervaring meer dan een krachtmens;
A wise man is better than a strong man; and a man who has prudence than a large estate.
6 Want alleen met overleg wordt een oorlog gevoerd, De zege bevochten door rijp beraad.
War is carried on with generalship, and aid is supplied to the heart of a counsellor.
7 Voor een dwaas is de wijsheid te hoog; Daarom doet hij in de poort zijn mond niet open.
Wisdom and good understanding are in the gates of the wise: the wise turn not aside from the mouth of the Lord,
8 Wie op kwaad zint, Wordt een gluiperd genoemd.
but deliberate in council. Death befalls uninstructed [men].
9 De gedachten van een dwaas zijn zondig, Een spotter is voor de mensen een gruwel.
The fools also dies in sins; and uncleanness [attaches] to a pestilent man.
10 Gedraagt ge u slap, als het u goed gaat, Dan schieten in moeilijke tijden uw krachten te kort.
He shall be defiled in the evil day, and in the day of affliction, until he be utterly consumed.
11 Red hen, die ter dood worden gebracht; Bevrijd hen, die naar de plaats van terechtstelling wankelen.
Deliver them that are led away to death, and redeem them that are appointed to be slain; spare not [your help].
12 Al zegt ge: "Och, we wisten het niet," Zou Hij, die de harten peilt, het niet merken, Hij, die uw leven beschermt, het niet weten, En den mens niet naar zijn werken vergelden?
But if you should say, I know not this man; know that the Lord knows the hearts of all; and he that formed breath for all, he knows all things, who renders to every man according to his works.
13 Mijn zoon, eet honing, want die smaakt goed; Honingzeem is zoet voor het gehemelte:
[My] son, eat honey, for the honeycomb is good, that your throat may be sweetened.
14 Zo is ook de kennis goed voor uw hart, En de wijsheid voor uw ziel. Vindt ge haar, dan is er toekomst, En wordt uw verwachting niet beschaamd.
Thus shall you perceive wisdom in your soul: for if you find it, your end shall be good, and hope shall not fail you.
15 Booswicht, loer niet op de woning van den rechtvaardige, Beproef niet, zijn verblijf te vernielen;
Bring not an ungodly man into the dwelling of the righteous: neither be deceived by the feeding of the belly.
16 Want al valt de rechtvaardige zevenmaal, hij staat weer op, Maar de bozen blijven liggen in het kwaad.
For a righteous man will fall seven times, and rise [again]: but the ungodly shall be without strength in troubles.
17 Als uw vijand valt, moet ge u niet verheugen, Als hij struikelt, u niet verblijden;
If your enemy should fall, rejoice not over him, neither be elated at his overthrow.
18 Want als Jahweh het ziet, mishaagt het Hem, En wendt Hij zijn gramschap van hem op u af.
For the Lord will see [it], and it will not please him, and he will turn away his wrath from him.
19 Erger u niet over hen, die kwaad doen, Wees niet jaloers op booswichten;
Rejoice not in evil-doers, neither be envious of sinners.
20 Want voor den booswicht is er geen toekomst, De lamp der bozen gaat uit.
For the evil man shall have no posterity: and the light of the wicked shall be put out.
21 Mijn zoon, vrees Jahweh en den koning, Houd u niet met nieuwlichters op;
[My] son, fear God and the king; and do not disobey either of them.
22 Want plotseling daagt hun ongeluk, Wie weet, wat hun einde zal zijn?
For they will suddenly punish the ungodly, and who can know the vengeance [inflicted] by both?
23 Ook de volgende spreuken zijn van wijzen. Partijdigheid in een rechtszaak is nooit goed
And this thing I say to you that are wise [for you] to learn: It is not good to have respect of persons in judgement.
24 Wie tot een schuldige zegt: ge hebt gelijk, De volkeren zullen hem verwensen, De naties hem vloeken.
He that says of the ungodly, He is righteous, shall be cursed by peoples, and hateful amongst the nations.
25 Maar die hem bestraffen, gaat het goed, Op hen rust zegen en voorspoed;
But they that reprove [him] shall appear more excellent, and blessing shall come upon them;
26 Een kus op de lippen krijgt hij, Die een rechtvaardige uitspraak doet.
and [men] will kiss lips that answer well.
27 Stel orde op uw werk buitenshuis, Maak, dat het klaar is op uw akker; Neem dan eerst een vrouw En bouw u een huis.
Prepare your works for [your] going forth, and prepare yourself for the field; and come after me, and you shall rebuild your house.
28 Leg geen valse getuigenis af tegen uw naaste, Waarom zouden uw lippen bedriegen?
Be not a false witness against your [fellow] citizen, neither exaggerate with your lips.
29 Zeg niet: "Zoals hij mij heeft gedaan, zal ik hem doen; Ik zet den man zijn daden betaald."
Say not, As he has treated me, so will I treat him, and I will avenge myself on him for that wherein he has injured me.
30 Ik kwam eens langs de akker van een luiaard, Langs de wijngaard van een dwaas;
A foolish man is like a farm, and a senseless man is like a vineyard.
31 En zie: hij was geheel met onkruid begroeid, De grond met distels bedekt, En de stenen muur lag in puin.
If you let him alone, he will altogether remain barren and covered with weeds; and he becomes destitute, and his stone walls are broken down.
32 Toen ik dat zag, nam ik het ter harte; Toen ik dat merkte, heb ik er deze les uit getrokken:
Afterwards I reflected, I looked that I might receive instruction.
33 Nog even slapen, nog even soezen, Nog even in bed de handen over elkaar;
[The sluggard says, ]I slumber a little, and I sleep a little, and for a little while I fold my arms across [my] breast.
34 Dan overvalt u de armoe als een zwerver, Het gebrek als een rover.
But if you do this, your poverty will come speedily; and your lack like a swift courier.
