Spreuken 23
1 Als ge bij den koning aan tafel zit, Let dan enkel op wat voor u staat,
When thou sittest to eat with a ruler, thou shalt consider well, what is before thee;
2 En zet een mes op uw keel Als ge een goede eetlust hebt;
And shalt put a knife to thy throat, if, of great appetite, thou art:
3 Wees niet belust op zijn lekkernijen, Want ze zijn een bedriegelijke spijs.
Do not crave his dainties, for, the same, are deceitful food.
4 Doe geen moeite, om rijkdom te verwerven, Zie van uw voornemen af;
Do not toil to get wealth, of thine own understanding, forbear:
5 Zodra ge uw zinnen daarop zet, Is hij al heen! Want hij maakt zich vleugels, En vliegt als een arend de lucht in.
Wilt thou let thine eye fly thereupon, when it is nothing? for it will, surely make, itself wings, Like an eagle, will it wing its way across the heavens.
6 Ga niet eten bij een vrek, Wees niet belust op zijn lekkernijen;
Do not eat the food of him that hath a begrudging eye, neither crave thou his dainties;
7 Want het is iemand, die bij zichzelf zit te rekenen, Die "Eet en drink" tot u zegt, maar het niet meent.
For, just as he hath thought in his own mind, so, he is: Eat and drink! he may say to thee, but, his heart, is not with thee.
8 De spijs, die ge gegeten hebt, spuwt ge weer uit, En uw vriendelijke woorden hebt ge verspild.
As for thy morsel thou hast eaten, thou shalt vomit it, so shalt thou waste thy things so sweet.
9 Spreek niet ten aanhoren van een dwaas; Hij geeft niets om uw wijze woorden.
In the ears of a dullard, do not speak, for he will despise the good sense of thy words.
10 Verleg de grenzen van weduwen niet En raak niet aan de akker van wezen;
Do not move back the ancient boundary, and, into the fields of the fatherless, do not enter;
11 Want hun Losser is sterk, Hij neemt het voor hen tegen u op.
For, their near of kin, is strong, he, will plead their cause with thee.
12 Neem een vermaning wel ter harte Open uw oren voor verstandige taal.
Bring, to correction, thy heart, and thine ears, to the sayings of knowledge.
13 Ge moet een knaap geen vermaning sparen, Al slaat ge hem met een stok, hij gaat er niet van dood;
Do not withhold, from a child, correction, When thou smitest him with the rod, he shall not die:
Thou, with the rod, shalt smite him, and, his soul from hades, shalt thou deliver. (Sheol h7585)
15 Mijn kind, als úw hart wijs is, Zal ook mijn hart zich verheugen;
My son! if thy heart be wise, my heart shall rejoice, even mine.
16 Mijn ziel zal jubelen, Als uw lippen juiste dingen zeggen.
So shall my reins exult, when thy lips speak the things that are right.
17 Laat uw hart niet jaloers zijn op zondaars, Maar ijveren voor de vrees voor Jahweh, iedere dag;
Let not thy heart be envious of sinners, only of the reverence of Yahweh, all day long;
18 Als ge die bewaart, is er toekomst, En zal uw verwachting niet worden beschaamd.
For surely there is a future, and, thine expectation, shall not be cut off.
19 Mijn zoon, luister en wees wijs, Breng uw hart op het rechte pad.
Hear, thou, my son, and be wise, and lead forward, in duty, thy heart.
20 Doe niet mee met wijnslempers, Met hen, die zich aan vlees te buiten gaan;
Do not be among them who tipple with wine, —among them who are gluttons;
21 Want een drinker en een veelvraat verarmt, De roes hult iemand in lompen.
For, the tippler and the glutton, shall come to poverty, and, rags, shall Slumber put on!
22 Luister naar uw vader, die u heeft verwekt, Minacht uw moeder niet, als ze oud is geworden.
Hearken to thy father here, who begat thee, and despise not, when she is old, thy mother.
23 Verwerf u waarheid, en verkoop ze niet, Wijsheid, tucht en inzicht.
Truth, buy thou, but do not sell, wisdom, and correction, and understanding.
24 Innig verheugt zich de vader van een rechtschapene, Wie een wijze baarde, beleeft genoegen aan hem:
Greatly shall exult, the father of a righteous man, and, he that begetteth a wise son, shall rejoice in him:
25 Zo moge uw vader zich over u verheugen, Zij zich verblijden, die u ter wereld bracht.
Rejoice shall thy father and thy mother, yea she, shall exult, who bare thee.
26 Mijn zoon, schenk mij uw hart, Laat uw ogen op mijn wegen letten;
Oh give, my son, thy mind unto me, and let, thine eyes, observe, my ways;
27 Want een deerne is een diepe kuil, Een vreemde vrouw een nauwe put.
For, a deep chasm, is the unchaste woman, and, a narrow pit, the female unknown;
28 Ja, zij ligt op de loer als een rover, En maakt vele mensen ontrouw.
Yea, she, as for prey, lieth in wait, and, the treacherous among mankind, she causeth to abound.
29 Waar klinkt ach, en waar klinkt wee; Waar heerst twist, waar nijpen de zorgen? Waar worden zonder reden wonden geslagen, Waar worden de blikken beneveld?
Who hath woe? Who hath outcry of pain? Who hath contentions? Who hath complaining? Who hath needless wounds? Who hath dullness of eyes?
30 Waar men nog laat aan de wijn zit, Waar men komt, om de drank te keuren.
They who tarry over wine, they who go in to search for mixed wine.
31 Zie niet om naar de wijn, hoe rood hij is, Hoe hij fonkelt in het glas. Wel glijdt hij zachtjes naar binnen, Vloeiend langs lippen en tanden.
Do not look on wine when it becometh red, when it giveth in the cup its sparkle, glideth down smoothly.
32 Maar ten leste bijt hij als een slang, Is hij giftig als een adder.
Its after effect, is that, like a serpent, it biteth, and, like a viper, it doth sting.
33 Uw ogen zien vreemde dingen, Uw hart slaat wartaal uit;
Thine eyes, will see strange women, and, thy heart, will speak perverse things:
34 Ge voelt u als iemand, die dobbert op zee, Als een matroos bij zware storm:
So shalt thou become, as one lying down in the heart of the sea, —or as one lying down on the top of the mastgear:
35 "Ze hebben me geslagen, en ik voelde het niet, Ze hebben me gebeukt, en ik merkte het niet! Wanneer ben ik weer wakker? Dan ga ik er nog eens op uit!"
They smote me—I felt no pain, They struck me down—I noticed it not, —When shall I wake up? I will go on, I will seek it, again!
