< Ngeche 1 >

1 Ngeche mag Solomon wuod Daudi, ruodh Israel:
LOS proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
2 mamiyo iyudo rieko kod ritruok makare, kendo winjo tiend weche matut;
Para entender sabiduría y doctrina; para conocer las razones prudentes;
3 kendo miyo idak e ngima moritore kendo mobidhore kitimo gima adiera kendo gima kare kendo mowinjore,
Para recibir el consejo de prudencia, justicia, y juicio y equidad;
4 gimiyo joma ngʼeyogi tin bedo mariek, kendo gimiyo jomatindo ngʼeyo tiend weche kendo pogo tiend wach.
Para dar sagacidad á los simples, y á los jóvenes inteligencia y cordura.
5 Mad jomariek chik itgi mondo owinji kendo gimedgi e puonjruokgi, to jogo mongʼeyo pogo tiend wach mad oyud gino ma chikogi,
Oirá el sabio, y aumentará el saber; y el entendido adquirirá consejo;
6 mondo gingʼe ngeche, sigendini, kod weche ma tiendgi tek mag jorieko.
Para entender parábola y declaración; palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
7 Luoro Jehova Nyasaye e chakruok mar ngʼeyo to joma ofuwo chayo rieko gi ritruok makare.
El principio de la sabiduría es el temor de Jehová: los insensatos desprecian la sabiduría y la enseñanza.
8 Wuoda, chik iti ni puonj wuonu, kendo kik ijwangʼ puonj mar minu.
Oye, hijo mío, la doctrina de tu padre, y no desprecies la dirección de tu madre:
9 Ginibedni kaka kondo michwowo e wiyi, kendo kaka thiwni miketo e ngʼuti mondo ineri maber.
Porque adorno de gracia serán á tu cabeza, y collares á tu cuello.
10 Wuoda, ka joricho hoyoi mondo itim marach, kik iyienegi.
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
11 Kagiwachoni niya, “Bi idhi kodwa; mondo wabuti ni ngʼato wanegi, kendo wamonj kayiem nono joma onge ketho;
Si dijeren: Ven con nosotros, pongamos asechanzas á la sangre, acechemos sin motivo al inocente;
12 mondo wamuonygi ngili ka bur liel mana ka joma omwony mangima gi bur; (Sheol h7585)
Los tragaremos vivos como el sepulcro, y enteros, como los que caen en sima; (Sheol h7585)
13 wabiro yudo gik moko duto mabeyo ma nengogi tek, mi wapongʼ utewa gi gik moyaki.
Hallaremos riquezas de todas suertes, henchiremos nuestras casas de despojos;
14 In bende riwri kodwa e wachni, kendo wanapog gigo duto mwayako.”
Echa tu suerte entre nosotros; tengamos todos una bolsa:
15 Wuoda, kik idhi kodgi ngangʼ kendo kik iwuoth e yoregigo,
Hijo mío, no andes en camino con ellos; aparta tu pie de sus veredas:
16 nikech tiendgi reto piyo piyo mar timo richo kendo gimwomore mondo gichwer remo.
Porque sus pies correrán al mal, é irán presurosos á derramar sangre.
17 Mano kaka en gima nono chiko obadho ka winy duto neno.
Porque en vano se tenderá la red ante los ojos de toda ave;
18 Jogi ochiko obadho ne gin giwegi, kendo gin ema ginimokie!
Mas ellos á su propia sangre ponen asechanzas, y á sus almas tienden lazo.
19 Mano e giko jogo duto mohero yudo gimoro moyud e yo marach; gino kawo ngima jogo moyude.
Tales son las sendas de todo el que es dado á la codicia, [la cual] prenderá el alma de sus poseedores.
20 Rieko goyo koko matek e yore mag dala, ogoyo koko bende e kuonde chokruok;
La sabiduría clama de fuera, da su voz en las plazas:
21 oywak kogoyo koko e akerkeke mag yore motimo koko, owuoyo e dhorangeye mag mier madongo kopenjo niya,
Clama en los principales lugares de concurso; en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
22 “Nyaka karangʼo ma un joma ngʼeyogi tin nusik kuhero yoreu mag ngʼeyo matin?” Nyaka karangʼo ma jojaro pod nosik kamor, e jaro kendo joma ofuwo nosiki kochayo puonj?
¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los insensatos aborrecerán la ciencia?
23 Ka dine uwinj siem mara, dine abedo kodu thuolo, kendo damiyo ungʼeyo pacha.
Volveos á mi reprensión: he aquí yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
24 To nikech ne udaga kane aluongo kendo onge ngʼama nodewa kane adwaro konyou,
Por cuanto llamé, y no quisisteis; extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;
25 nimar ne udagi puonj maga duto kendo ne ok uwinjo siem mara.
Antes desechasteis todo consejo mío, y mi reprensión no quisisteis:
26 An to ananyieru bangʼe ka un e chandruok; Anajaru ajara ka masira oloyou,
También yo me reiré en vuestra calamidad, y me burlaré cuando [os] viniere lo que teméis;
27 ka masira machalo yamb ahiti obiro kuomu, kendo ka chandruok oyweyou ka yamb kalausi. Ka lit kod thagruok ohingou.
Cuando viniere como una destrucción lo que teméis, y vuestra calamidad llegare como un torbellino; cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.
28 Giniluonga, to ok anadwokgi; ginimanya to ok giniyuda.
Entonces me llamarán, y no responderé; buscarme han de mañana, y no me hallarán:
29 Kaka ne ok gidwar puonj kendo ok negiyiero luoro Jehova Nyasaye,
Por cuanto aborrecieron la sabiduría, y no escogieron el temor de Jehová,
30 Kaka ne ok giyie gi puonjna kendo gidagi siem mara,
Ni quisieron mi consejo, y menospreciaron toda reprensión mía:
31 kuom mano ginicham olemo mag yoregi kendo giniyiengʼ gi olemo mar riekogi maricho.
Comerán pues del fruto de su camino, y se hartarán de sus consejos.
32 Nikech yore mobam mag bayo mag jogo mangʼeyogi tin noneg-gi, kendo bedo ma ok odewo gimoro mar joma ofuwo notiekgi.
Porque el reposo de los ignorantes los matará, y la prosperidad de los necios los echará á perder.
33 To ngʼato angʼata mawinjo wachna nodag gi kwe kendo mayom, maonge luoro mar hinyruok.
Mas el que me oyere, habitará confiadamente, y vivirá reposado, sin temor de mal.

< Ngeche 1 >