創世記 31

1 雅各聽見拉班的兒子們有話說：「雅各把我們父親所有的都奪了去，並藉着我們父親的，得了這一切的榮耀。」

Potem gdy usłyszał Jakób słowa synów Labanowych mówiących: Pobrał Jakób wszystko, co miał ojciec nasz, i z tego, co było ojca naszego, tej wszystkiej zacności dostał.

2 雅各見拉班的氣色向他不如從前了。

Widział też Jakób twarz Labanową, a oto, nie był takim przeciwko niemu, jako przedtem.

3 耶和華對雅各說：「你要回你祖、你父之地，到你親族那裏去，我必與你同在。」

Tedy rzekł Pan do Jakóba: Wróć się do ziemi ojców twoich, i do rodziny twojej, a będę z tobą.

4 雅各就打發人，叫拉結和利亞到田野羊群那裏來，

Przetoż posłał Jakób, i wyzwał Rachelę i Liję na pole do trzody swojej.

5 對她們說：「我看你們父親的氣色向我不如從前了；但我父親的上帝向來與我同在。

I rzekł im: Widzę ja twarz ojca waszego, że nie jest takim przeciwko mnie, jako przedtem, lecz Bóg ojca mego był ze mną.

6 你們也知道，我盡了我的力量服事你們的父親。

Wy też same wiecie, żem ze wszystkich sił moich służył ojcu waszemu;

7 你們的父親欺哄我，十次改了我的工價；然而上帝不容他害我。

Ale ojciec wasz oszukał mię, i odmienił zapłatę moję po dziesięć kroć; jednak nie dopuścił mu Bóg, aby mi szkodził.

8 他若說：『有點的歸你作工價』，羊群所生的都有點；他若說：『有紋的歸你作工價』，羊群所生的都有紋。

Jeźli kiedy powiedział: Pstre będą zapłatą twoją, tedy rodziły wszystkie owce jagnięta pstre; a gdy zaś mówił: Strokate będą zapłatą twoją, tedy rodziły wszystkie owce jagnięta strokate.

9 這樣，上帝把你們父親的牲畜奪來賜給我了。

I odjął Bóg dobytek ojca waszego, a dał go mnie.

10 羊配合的時候，我夢中舉目一看，見跳母羊的公羊都是有紋的、有點的、有花斑的。

Stało się bowiem w ten czas, gdy się owce złączały, żem podniósł oczy swe, i widziałem przez sen, a oto, samcy złączały się z owcami strokatemi, pstremi, i biało nakrapianemi.

11 上帝的使者在那夢中呼叫我說：『雅各。』我說：『我在這裏。』

Tedy mi rzekł Anioł Boży we śnie: Jakóbie! A jam odpowiedział: Owom ja.

12 他說：『你舉目觀看，跳母羊的公羊都是有紋的、有點的、有花斑的；凡拉班向你所做的，我都看見了。

Potem rzekł: Podnieś teraz oczy swe, a obacz wszystkie samce złączające się z owcami strokatemi, pstremi, i biało nakrapianemi; bom widział wszystko, coć Laban uczynił.

13 我是伯特利的上帝；你在那裏用油澆過柱子，向我許過願。現今你起來，離開這地，回你本地去吧！』」

Jam Bóg Betel, gdzieś namazał kamień, gdzieś mi poślubił ślub. Teraz tedy wstań, wynijdź z ziemi tej, a wróć się do ziemi rodziny twojej.

14 拉結和利亞回答雅各說：「在我們父親的家裏還有我們可得的分嗎？還有我們的產業嗎？

Tedy odpowiedziała Rachel i Lija, i rzekły mu: Izaż jeszcze mamy cząstkę jaką i dziedzictwo w domu ojca naszego?

15 我們不是被他當作外人嗎？因為他賣了我們，吞了我們的價值。

Izażeśmy za obce nie były poczytane u niego? Iż nas przedał; i miałże by jeszcze do szczętu zjeść majętność naszę?

16 上帝從我們父親所奪出來的一切財物，那就是我們和我們孩子們的。現今凡上帝所吩咐你的，你只管去行吧！」

Albowiem wszystko bogactwo, które odjął Bóg ojcu naszemu, nasze jest, i synów naszych; przetoż teraz wszystko uczyń, coć Bóg rozkazał.

17 雅各起來，使他的兒子和妻子都騎上駱駝，

Wstał tedy Jakób, i wsadził syny swe, i żony swe na wielbłądy.

18 又帶着他在巴旦‧亞蘭所得的一切牲畜和財物，往迦南地、他父親以撒那裏去了。

I zabrał wszystkę trzodę swoję, i wszystkę majętność swoję, której był nabył, dobytek nabycia swego, którego był nabył w krainie Syryjskiej, aby się wrócił do Izaaka, ojca swego, do ziemi Chananejskiej.

19 當時拉班剪羊毛去了，拉結偷了他父親家中的神像。

A Laban odszedł był strzyc owce swoje: wtem ukradła Rachel bałwany, które miał ojciec jej.

20 雅各背着亞蘭人拉班偷走了，並不告訴他，

I wykradł się Jakób potajemnie od Labana Syryjczyka, tak że mu nie oznajmił, iż uciekał.

21 就帶着所有的逃跑。他起身過大河，面向基列山行去。

I uciekł sam ze wszystkiem co miał, a wstawszy przeprawił się przez rzekę, i udał się ku górze Galaad.

22 到第三日，有人告訴拉班，雅各逃跑了。

I dano znać Labanowi dnia trzeciego, że uciekł Jakób.

23 拉班帶領他的眾弟兄去追趕，追了七日，在基列山就追上了。

Który wziąwszy bracią swoję z sobą, gonił go przez siedem dni, i doścignął go na górze Galaad.

24 夜間，上帝到亞蘭人拉班那裏，在夢中對他說：「你要小心，不可與雅各說好說歹。」

Lecz przyszedł Bóg do Labana Syryjczyka we śnie onej nocy, i rzekł mu: Strzeż się, abyś nie mówił z Jakóbem nic przykrego.

25 拉班追上雅各。雅各在山上支搭帳棚；拉班和他的眾弟兄也在基列山上支搭帳棚。

I dogonił Laban Jakóba, a Jakób już był namiot swój rozbił na górze; Laban też rozbił namiot z bracią swą na onejże górze Galaad.

26 拉班對雅各說：「你做的是甚麼事呢？你背着我偷走了，又把我的女兒們帶了去，如同用刀劍擄去的一般。

Tedy Laban rzekł do Jakóba: Cóżeś uczynił, żeś się wykradł potajemnie ode mnie, a uwiodłeś córki moje, jakoby pojmane mieczem?

27 你為甚麼暗暗地逃跑，偷着走，並不告訴我，叫我可以歡樂、唱歌、擊鼓、彈琴地送你回去？

Przeczżeś potajemnie uciekł, a wykradłeś się ode mnie, a nie oznajmiłeś mi, gdyżbym cię był puścił z radością, i z pieśniami, i z bębnem, i z harfą?

28 又不容我與外孫和女兒親嘴？你所行的真是愚昧！

I nie dopuściłeś mi, abym pocałował syny moje, i córki moje? Zaiste głupieś sobie począł.

29 我手中原有能力害你，只是你父親的上帝昨夜對我說：『你要小心，不可與雅各說好說歹。』

Jest to w mocy ręki mojej, uczynić wam co złego; ale Bóg ojca waszego przeszłej nocy rzekł do mnie, mówiąc: Strzeż się abyś z Jakóbem nie mówił nic przykrego.

30 現在你雖然想你父家，不得不去，為甚麼又偷了我的神像呢？」

A teraz gdyć się chciało odejść, żeś wielce pragnął do domu ojca twego, czemużeś ukradł bogi moje?

31 雅各回答拉班說：「恐怕你把你的女兒從我奪去，所以我逃跑。

I odpowiadając Jakób, rzekł do Labana: Iżem się bał, i myślałem, byś mi snać nie wydarł córek twoich.

32 至於你的神像，你在誰那裏搜出來，就不容誰存活。當着我們的眾弟兄，你認一認，在我這裏有甚麼東西是你的，就拿去。」原來雅各不知道拉結偷了那些神像。

Lecz ten, u kogo znajdziesz bogi twoje, niech umrze; przed bracią naszą poznajże, co twego u mnie, i weźmij sobie; a nie wiedział Jakób, że je Rachel ukradła.

33 拉班進了雅各、利亞，並兩個使女的帳棚，都沒有搜出來，就從利亞的帳棚出來，進了拉結的帳棚。

Wszedł tedy Laban do namiotu Jakóbowego, i do namiotu Lii, i do namiotu obydwóch służebnic, a nie znalazł; a wyszedłszy z namiotu Lii wszedł do namiotu Racheli.

34 拉結已經把神像藏在駱駝的馱簍裏，便坐在上頭。拉班摸遍了那帳棚，並沒有摸着。

A Rachel wziąwszy one bałwany włożyła je pod sidło wielbłądowe, i usiadła na nich; i zmacał Laban wszystek namiot, a nie znalazł.

35 拉結對她父親說：「現在我身上不便，不能在你面前起來，求我主不要生氣。」這樣，拉班搜尋神像，竟沒有搜出來。

Tedy ona rzekła do ojca swego: Niech się nie gniewa pan mój, że nie mogę powstać przed twarzą twoją, bo według zwyczaju niewiast przypadło na mię; i szukał, a nie znalazł bałwanów.

36 雅各就發怒斥責拉班說：「我有甚麼過犯，有甚麼罪惡，你竟這樣火速地追我？

Rozgniewał się tedy Jakób, i fukał na Labana; a odpowiadając Jakób, rzekł do Labana: Cóż za przestępstwo moje, co za grzech mój, żeś mię gonił zapaliwszy się?

37 你摸遍了我一切的家具，你搜出甚麼來呢？可以放在你我弟兄面前，叫他們在你我中間辨別辨別。

Otoś zmacał wszystek sprzęt mój: cóżeś znalazł ze wszystkiego sprzętu domu twego? połóż tu przed bracią moją, i bracią twoją, a niech rozsądzą między nami dwoma.

38 我在你家這二十年，你的母綿羊、母山羊沒有掉過胎。你群中的公羊，我沒有吃過；

Już dwadzieścia lat mieszkałem z tobą; owce twoje i kozy twoje nie pomiatały, a baranów stada twego nie jadałem.

39 被野獸撕裂的，我沒有帶來給你，是我自己賠上。無論是白日，是黑夜，被偷去的，你都向我索要。

Rozszarpanego od zwierza nie przyniosłem ci, jam szkodę nagradzał; z ręki mojej szukałeś tego, co było ukradzione we dnie, i co było ukradzione w nocy.

40 我白日受盡乾熱，黑夜受盡寒霜，不得合眼睡着，我常是這樣。

Bywało to, że we dnie trapiło mię gorąco, a mróz w nocy, tak, że odchadzał sen mój od oczu moich.

41 我這二十年在你家裏，為你的兩個女兒服事你十四年，為你的羊群服事你六年，你又十次改了我的工價。

Jużem ci dwadzieścia lat w domu twoim służył; czternaście lat za dwie córki twoje, a sześć lat za bydło twoje; a odmieniałeś zapłatę moję po dziesięć kroć.

42 若不是我父親以撒所敬畏的上帝，就是亞伯拉罕的上帝與我同在，你如今必定打發我空手而去。上帝看見我的苦情和我的勞碌，就在昨夜責備你。」

I by był Bóg ojca mego, Bóg Abrahama, i strach Izaaka, nie był przy mnie, pewnie byś mię był teraz próżnego puścił; ale na utrapienie moje, i na pracę rąk moich wejrzał Bóg, i przestrzegał cię nocy przeszłej.

43 拉班回答雅各說：「這女兒是我的女兒，這些孩子是我的孩子，這些羊群也是我的羊群；凡在你眼前的都是我的。我的女兒並她們所生的孩子，我今日能向他們做甚麼呢？

Tedy odpowiedział Laban, i rzekł do Jakóba: Córki te córki są moje, i synowie ci są synowie moi, i dobytek ten dobytek mój, i wszystko co widzisz, moje jest; a tym córkom moim, cóż dziś uczynię, albo synom ich, które zrodziły?

44 來吧！你我二人可以立約，作你我中間的證據。」

Pójdźże tedy, a uczyńmy przymierze, ja i ty, a będzie świadectwo między mną, i między tobą.

45 雅各就拿一塊石頭立作柱子，

I wziął Jakób kamień, a postawił go na znak.

46 又對眾弟兄說：「你們堆聚石頭。」他們就拿石頭來堆成一堆，大家便在旁邊吃喝。

I rzekł Jakób do braci swej: Nazbierajcie kamieni; którzy nanosili kamieni, i uczynili kupę, i jedli tam na onej kupie.

47 拉班稱那石堆為伊迦爾‧撒哈杜他，雅各卻稱那石堆為迦累得。

I nazwał ją Laban Jegar Sahaduta, a Jakób ją nazwał Galed.

48 拉班說：「今日這石堆作你我中間的證據。」因此這地方名叫迦累得，

Bo mówił Laban: Kupa ta niech będzie świadkiem między mną i między tobą dzisiaj; przetoż Jakób nazwał imię jej Galed,

49 又叫米斯巴，意思說：「我們彼此離別以後，願耶和華在你我中間鑒察。

I Myspa; albowiem rzekł Laban: Niech upatruje Pan między mną i między tobą, gdy się rozejdziemy jeden od drugiego.

50 你若苦待我的女兒，又在我的女兒以外另娶妻，雖沒有人知道，卻有上帝在你我中間作見證。」

Jeźli będziesz trapił córki moje, i jeźli pojmiesz żony nad córki moje, nie masz tu nikogo między nami; bacz, że Bóg jest świadkiem między mną i między tobą.

51 拉班又說：「你看我在你我中間所立的這石堆和柱子。

I rzekł nad to Laban do Jakóba: Oto, ta kupa kamieni, i oto, znak ten, którym postanowił między mną i między tobą.

52 這石堆作證據，這柱子也作證據。我必不過這石堆去害你；你也不可過這石堆和柱子來害我。

Świadkiem ta kupa, i świadkiem ten znak będzie tego, iż ja do ciebie nie pójdę dalej za tę kupę, i ty też nie pójdziesz do mnie za tę kupę, i za ten znak, na złe.

53 但願亞伯拉罕的上帝和拿鶴的上帝，就是他們父親的上帝，在你我中間判斷。」雅各就指着他父親以撒所敬畏的上帝起誓，

Bóg Abrahamów i Bóg Nachorów niechaj rozsądzą między nami, Bóg ojca ich. Przysiągł tedy Jakób przez strach ojca swego Izaaka.

54 又在山上獻祭，請眾弟兄來吃飯。他們吃了飯，便在山上住宿。

I nabił Jakób bydła na górze, i wezwał braci swej ku jedzeniu chleba. Tedy jedli chleb, i nocowali na onej górze.

55 拉班清早起來，與他外孫和女兒親嘴，給他們祝福，回往自己的地方去了。

Potem Laban wstawszy bardzo rano, pocałował syny swoje i córki swe, i błogosławił im; a odszedłszy, wrócił się Laban na miejsce swoje.