马太福音 12
1 那时，耶稣在安息日从麦地经过。他的门徒饿了，就掐起麦穗来吃。
Matungo nanso ailuhiku la Sabato u Yesu akakiila mumigunda. Ia manyisigwa akwe aiatite nzala akandya kubunanga uilo nukulya.
2 法利赛人看见，就对耶稣说：“看哪，你的门徒做安息日不可做的事了！”
Iafarisayo naiaona nanso ikamuila u Yesu goza iamanyisigwa ako akituma imilimo iyi nisinga itung'wa uluhiku nula Sabato.”
3 耶稣对他们说：“经上记着大卫和跟从他的人饥饿之时所做的事，你们没有念过吗？
U Yesu akaaila magemile ni kuona, u Daudi naiwitumile, matungo naukete inzala, palung'wi niantu naine.
4 他怎么进了 神的殿，吃了陈设饼，这饼不是他和跟从他的人可以吃得，惟独祭司才可以吃。
Naiwingie munyumba ang'wi Tunda nukulya, imikate iyo nisinga augombigwe palung'wi niantu naine. Kulya nanso aiagombigwe kulya iakuhani du?
5 再者，律法上所记的，当安息日，祭司在殿里犯了安息日还是没有罪，你们没有念过吗？
Iza mukili ne kuona muuziipilya wa nkani uluhiku la Sabato, iadimi mitekeelo ituma ubi, musabato, kululo shaiiailigwa kina itumile ubi?
6 但我告诉你们，在这里有一人比殿更大。
Kululo kulunga kitalanyu kina uyu nu mukulu kukila itekeelo ukoli hapa.
7 ‘我喜爱怜恤，不喜爱祭祀。’你们若明白这话的意思，就不将无罪的当作有罪的了。
Angamuze uulingile iko nikukiligitya kintuni, ndoilwe ulekelwa singa isongeelyo. Singa aimuzeakenkya iantu ulamulwa,
8 因为人子是安息日的主。”
Kunsoko ung'wana wang'wa Adamu yuyo Mukulu wa Sabato.”
9 耶稣离开那地方，进了一个会堂。
Sunga u Yesu akahega pang'wanso akalongola mitekeelo lao.
10 那里有一个人枯干了一只手。有人问耶稣说：“安息日治病可以不可以？”意思是要控告他。
Goza aukoli muntu amulwae wigandi la mukono, ia Farisayo ikamukolya u Yesu ikalunga. Iza tai ne kuaguna iantu uluhiku la Sabato? Kunsoko ahume kumsemela nukituma imilandu.
11 耶稣说：“你们中间谁有一只羊，当安息日掉在坑里，不把它抓住、拉上来呢？
U Yesu akaila nyenyu kitalanyu nuhumile kuhita kumipumya mikombo inko nigwie uluhiku la Sabato.
12 人比羊何等贵重呢！所以，在安息日做善事是可以的。”
Nikiule nikiza nikikilinkie, kukila inkolo! kululo igombigwe kituma nimaza uluhiku la Sabato.
13 于是对那人说：“伸出手来！”他把手一伸，手就复了原，和那只手一样。
Sunga u Yesu akamuila umuntu nuanso, goola umukono nuanso, akaugoola ukakomya anga uuya.
14 法利赛人出去，商议怎样可以除灭耶稣。
Kululo ia Farisayo ikapuma kunzi ahume kunonya nzila ya kumulimansilya, akenda kunzi akatula duma nzila akumubulaga ule.
15 耶稣知道了，就离开那里，有许多人跟着他。他把其中有病的人都治好了；
U Yesu naiwalinga ili akahega pang'wanso. Antu idu ikamutyata, hangi akaaguna idu.
16 又嘱咐他们，不要给他传名。
Akaaligiilya kina singa ntakile manyike kuantu nia ngiza.
17 这是要应验先知以赛亚的话，说：
Kina ikondaniligwe itai iyo nailigitigwe nu munyakidagu u Isaya akalunga,
18 看哪！我的仆人， 我所拣选、所亲爱、心里所喜悦的， 我要将我的灵赐给他； 他必将公理传给外邦。
Goza umitumi wane nainumuholanilye, mlowa wane kukiila ng'wenso. Inkolo ane iloeigwe kuika inkolo ane kitalakwe, hangi ukutanantya ulamulwa kuantu ihi mihi.
19 他不争竞，不喧嚷； 街上也没有人听见他的声音。
Shukusiga hangi singa ukupumya ululi lakwe, hangi tile umuntu nukija ululi lakwe munzila.
20 压伤的芦苇，他不折断； 将残的灯火，他不吹灭； 等他施行公理，叫公理得胜。
Shukubunanga ulumuli, shukulimisa ulutambi nuipumya ilyuki sunga nuzeleta ulamulwa uhume.
21 外邦人都要仰望他的名。
Nao nishaizaahuie azetula agimya kukiila lina lakwe.
22 当下，有人将一个被鬼附着、又瞎又哑的人带到耶稣那里，耶稣就医治他，甚至那哑巴又能说话，又能看见。
Aukole muntu ai mupoku kuna aze kimume, aiwingiwe nu mintunga akatwala pantongeela ang'wa Yesu. Akamuguna, sunga umuntu nuanso akaligitya nukuona.
23 众人都惊奇，说：“这不是大卫的子孙吗？”
Umilundo wihi ukakuilwa, nukulunga, “Ihumikile umuntu yu ng'wana wang'wa Daudi?”
24 但法利赛人听见，就说：“这个人赶鬼，无非是靠着鬼王别西卜啊。”
Ingi gwa ia Farisayo naiija uukuilwa uwu, akalunga uyu shukenda azunsa iamintunga na ngulu yakwe, weenda azunsa kukiila mkulu wa amintunga.
25 耶稣知道他们的意念，就对他们说：“凡一国自相纷争，就成为荒场；一城一家自相纷争，必站立不住；
U Yesu akalinga imasigo ao akaaila utemi nuutemanukile, wigazika, ni kisali ang'wi nyumba nitemanukile singa imika.
26 若撒但赶逐撒但，就是自相纷争，他的国怎能站得住呢？
Ang'wi umubi ukumuheja umubi, ingi ukigilya ung'wenso munkolo akwe.
27 我若靠着别西卜赶鬼，你们的子弟赶鬼又靠着谁呢？这样，他们就要断定你们的是非。
Ukimika ule utemi wakwe? Ang'wi nizunsa iamintunga kungulu ya mkulu wa amintunga, aiantu anyu iazunsa kungulu yang'wa nyenyu? Kunsoko aili azetula alamuli anyu.
28 我若靠着 神的灵赶鬼，这就是 神的国临到你们了。
Ang'wi kuzunsa iamintunga kungulu yang'wa ng'waung'welu wang'wi Tunda, ingi gwa utemi wang'wi Tunda wazaa kitalanyu.
29 人怎能进壮士家里，抢夺他的家具呢？除非先捆住那壮士，才可以抢夺他的家财。
U muntu uhumile ule kingila mito la munyangulu nukia, ahite kumtunga hanza umunyangulu? Pang'wanso ukuhuma kia gwa imiantu nakule mung'wanso.
30 不与我相合的，就是敌我的；不同我收聚的，就是分散的。”
Uyu nisingaiza kigombiliye singaizukoli palung'wi nunene, nuyu nishawilingiila palung'wi nunene wisambailya.
31 所以我告诉你们：“人一切的罪和亵渎的话都可得赦免，惟独亵渎圣灵，总不得赦免。
Kululo kulunga iti kitalanyu, milandu nuimeli iantu azizalekilwa imilandu, ingi gwa kumumela ung'waung'welu shuzizalekelwa imilandu.
Muntu wihi nuipiula ukani la ng'wana wang'wa Adamu, wilekilwa imilandu ingi gwa uyu nuipiula inkani ya ng'waung'welu nuanso shawilekelwa imilandu, muunkumbigulu uwu nuo nuuzile. (aiōn g165)
33 “你们或以为树好，果子也好；树坏，果子也坏；因为看果子就可以知道树。
Ang'wi unonye umuti kutula uza nindya yakwe nza, ang'wi uugazanje umuti nuludya lakwe, kunsoko umuti wimanyika kulu dya lakwe.
34 毒蛇的种类！你们既是恶人，怎能说出好话来呢？因为心里所充满的，口里就说出来。
Unye wileli wa nzoka miabi, muhumile uli kuligitya inkani ninza? Kunsoko ikimilo kimaligitya ayo nakoli munkolo.
35 善人从他心里所存的善就发出善来；恶人从他心里所存的恶就发出恶来。
Umuntu numuza nikiuto nikiza nikankolo akwe kipumya nimaza, numuntu numubi mukiuto nikibi nikankolo akwe, kipumya nikibi.
36 我又告诉你们，凡人所说的闲话，当审判的日子，必要句句供出来；
Kumuila kina uluhiku la ulamulwa iantu azepumya intendo yao izo naiituma nisingaaiza nziza.
37 因为要凭你的话定你为义，也要凭你的话定你有罪。”
Kua nkani yako uzeailigwa tai, hangi kuankani yako uzepegwa ulamulwa wako.”
38 当时，有几个文士和法利赛人对耶稣说：“夫子，我们愿意你显个神迹给我们看。”
Iaika nkani ni Mafarisayo, akamuila u Yesu akalunga “Mumanyisi azakuloilwe kuona kilingasilyo kitalako”
39 耶稣回答说：“一个邪恶淫乱的世代求看神迹，除了先知约拿的神迹以外，再没有神迹给他们看。
Ingi gwa u Yesu akasusha akaila, “Wileli nuabi nuausambo kikuduma kilingasiilyo. Kutile ikilingasiilyo nikikupumigwa kitalao, ingi kiki naikipumiigwe nu munyakidagu u Yona.
40 约拿三日三夜在大鱼肚腹中，人子也要这样三日三夜在地里头。
Anga umunyakidagu u Yona naukole munda ansamaki mahiku atatu utiku nu mung'wi. Kuiti uu ung'wana wang'wa Adamu uzize ukole mukati ihi mahiku atatu mung'wi nuutiku.
41 当审判的时候，尼尼微人要起来定这世代的罪，因为尼尼微人听了约拿所传的就悔改了。看哪，在这里有一人比约拿更大！
Antu a Ninawi akimika pantongeela aulamulwa palung'wi nu wileli wa antu awa apegwe ulamulwa wao. Kunsoko aialekile imilandu pautananti wang'wa Yona. Goza ukole muntu mukulu kukila u Yona apa.
42 当审判的时候，南方的女王要起来定这世代的罪；因为她从地极而来，要听所罗门的智慧话。看哪，在这里有一人比所罗门更大！”
Musungu wa mutemi nuakutakama ukuuka muulamulwa palung'wi niantu awileli uwu, nukukipa ulamulwa. Auzile kupuma mumpele ihi kuza kija uhugu wang'wa Selemani, hangi goza ukole muntu mukulu kukila Selemani ukoli apa.
43 “污鬼离了人身，就在无水之地过来过去，寻求安歇之处，却寻不着。
Matungo numintunga numubi nuimlekela umuntu, wikiila pana kutile imazi, wizeduma kusupya shawipaona.
44 于是说：‘我要回到我所出来的屋里去。’到了，就看见里面空闲，打扫干净，修饰好了，
Sunga wilunga kusuka munyumba ane nazampumie, nusukile wihanga inyumba akondaniligwa kupyagulwa.
45 便去另带了七个比自己更恶的鬼来，都进去住在那里。那人末后的景况比先前更不好了。这邪恶的世代也要如此。”
Sunga wilongola kuityata nkolo ngiza mpungate nimbi kukila nuanso, yize yikie yihi apo. Hangi witula mubi kukukila nuang'wandyo. Ite uu uzetula muwileli uwu nubi.
46 耶稣还对众人说话的时候，不料他母亲和他弟兄站在外边，要与他说话。
Matungo u Yesu naukuligitya numilundo, goza, unyinya nianyandugu akwe akimika kunzi, akazeduma kuligitya nung'wenso.
47 有人告诉他说：“看哪，你母亲和你弟兄站在外边，要与你说话。”
Muntu ung'wi akamuila, uyiaaka nialuna ake imikile kunzi, akaduma kuligitya nuewe.”
48 他却回答那人说：“谁是我的母亲？谁是我的弟兄？”
U Yesu akamuila umuntu nuanso uiane nyenyu? Nialuna ane anyenyu?
49 就伸手指着门徒，说：“看哪，我的母亲，我的弟兄。
Akagoda umukono wakwe kuamanyisigwa akwe akalunga, goza awa ingi lane nianya ndugu ane!
50 凡遵行我天父旨意的人，就是我的弟兄姊妹和母亲了。”
Kunsoko wihi nuituma ulowa wang'wa Tata ane nuakigulu, nuanso yuyo munyandugu ane ng'waitu nu iane.”
