Lucas 9
1 Unya ang Napulog-Duha iyang gipatigum, ug iyang gihatagan silag gahum ug pagbulot-an batok sa tanang mga yawa, ug sa pag-ayo sa mga sakit.
He called the twelve together, and gave them power and authority over all demons, and to cure diseases.
2 Ug iyang gipaadto sila aron sa pagwali mahitungod sa gingharian sa Dios ug sa pagpang-ayo sa mga masakiton.
He sent them forth to proclaim the kingdom of God, and to heal the sick.
3 "Ug siya miingon kanila, " Ayaw kamo pagdalag bisan unsa alang sa inyong panaw, bisan sungkod, o puyo, o tinapay, o kuwarta; ug ayaw kamo pagbaton ug duha kabuok kamisola.
And he said to them, "Take nothing for your journey—neither staff, nor pack, nor bread, nor money; neither have two tunics.
4 Ug sa bisan unsang balaya nga inyong sak-an, pabilin kamo didto ug unya panglakaw kamo gikan didto.
Into whatever house you enter, stay there, and depart from there.
5 "Ug bisan diin gani kamo dili pagadawaton, inigpahawa ninyo sa maong lungsod, itaktak ninyo ang mga abog gikan sa inyong mga tiil ingon nga pagtutol batok kanila."
As many as do not receive you, when you depart from that city, shake off even the dust from your feet for a testimony against them."
6 Ug nanglakaw sila ug nangadto sa mga kabalangayan, ug nanagwali sa Maayong Balita ug nagpang-ayo sa mga masakiton bisan diin.
They departed, and went throughout the villages, preaching the Good News, and healing everywhere.
7 Unya si Herodes nga gobernador nakadungog mahitungod sa tanang nangahimo; ug siya nalibog kay giingon man ugod sa uban nga kono si Juan gibanhaw gikan sa mga patay,
Now Herod the tetrarch heard of all that was done; and he was very perplexed, because it was said by some that John had risen from the dead,
8 ug sa uban nga si Elias nahitungha, ug sa uban nga usa sa mga karaan profeta nabanhaw.
and by some that Elijah had appeared, and by others that one of the old prophets had risen again.
9 Ug si Herodes miingon, "Si Juan ako nang gipapunggotan sa ulo; apan kinsa man kini siya nga mahitungod kaniya nadungog ko kining mga butanga?" Ug naninguha siya sa pagtan-aw kang Jesus.
Herod said, "John I beheaded, but who is this, about whom I hear such things?" He sought to see him.
10 Ug sa paghiuli na sa mga apostoles, ilang gisugilon kaniya ang ilang mga nahimo. Ug iyang gidala sila ug mipahilit nga silasila ra ngadto sa usa ka lungsod nga ginganlan ug Betsaida.
The apostles, when they had returned, told him what things they had done. He took them, and withdrew apart to a city called Bethsaida.
11 Sa pagkasayud niini sa mga panon sa katawhan, sila miapas kaniya; ug sila gidawat niya nga mahinangpon ug iyang gisuginlan mahitungod sa gingharian sa Dios, ug iyang gipang-ayo ang mga nanagkinahanglan nga pagaayohon.
But the crowds, perceiving it, followed him. He welcomed them, and spoke to them of the kingdom of God, and he cured those who needed healing.
12 Ug unya ang kahaponon misugod na; ug ang Napulog-Duha miduol ug miingon kaniya, "Palakta na ang panon sa katawhan aron mangadto sila sa mga kabalangayan ug sa mga kasikbitan nga kayutaan sa pagpangatulog didto ug sa pagpangitag makaon, kay ania kita dinhi niining dapit nga awaaw."
The day began to wear away; and the twelve came, and said to him, "Send the crowd away, that they may go into the surrounding villages and farms, and lodge, and get food, for we are here in a deserted place."
13 Apan siya miingon kanila, "Kamoy maghatag kanilag makaon." Ug sila mitubag kaniya, "Aduna lamang kitay dili molabaw sa lima ka tinapay ug duha kabuok isda gawas hinoon kon mangadto kami sa pagpamalit ug pagkaon alang niining tanang mga tawo."
But he said to them, "You give them something to eat." They said, "We have no more than five loaves and two fish, unless we should go and buy food for all these people."
14 Kay ang didto may mga lima ka libo ka mga lalaki. Ug siya miingon sa mga tinun-an, "Palingkora sila nga magpundokpundok, mga tagkalim-an ang matag-usa."
For they were about five thousand men. He said to his disciples, "Make them sit down in groups of about fifty each."
15 Ug gihimo nila kini, ug ilang gipalingkod ang tanan.
They did so, and made them all sit down.
16 Ug sa nagkupot siya sa lima ka tinapay ug sa duha kabuok isda, siya miyahat sa langit ug nagpasalamat, ug kini iyang gipikaspikas ug gihatag ngadto sa iyang mga tinun-an aron idulot ngadto sa panon sa katawhan.
He took the five loaves and the two fish, and looking up to the sky, he blessed them, and broke them, and gave them to the disciples to set before the crowd.
17 Ug ang tanan nangaon ug nangabusog. Ug ilang gihipos ang nahibilin nga mga tipik, nga napulog-duha ka bukag.
They ate, and were all filled. They gathered up twelve baskets of broken pieces that were left over.
18 Ug nahitabo nga sa nag-ampo siya nga nag-inusara, ang iyang mga tinun-an uban kaniya. Ug siya nangutana kanila, "Sumala sa sulti sa mga tawo, kinsa man kono ako?"
It happened, as he was praying alone, that the disciples were with him, and he asked them, "Who do the crowds say that I am?"
19 Ug sila mitubag nga nag-ingon, "Si Juan nga Bautista kono; apan ang uban nagaingon nga si Elias kono; ug ang uban pa, nga kono usa sa mga karaang profeta nabanhaw."
They answered, "'John the Baptist,' but others say, 'Elijah,' and others, that one of the old prophets is risen again."
20 Ug siya miingon kanila, "Apan kamo, unsa may inyong sulti, kinsa man ako?" Ug si Pedro mitubag, "Ang Cristo sa Dios."
He said to them, "But who do you say that I am?" Peter answered, "The Christ of God."
21 Apan iyang gitugon ug gibaoran sila nga walay bisan kinsa nga ilang suginlan niini.
But he warned them, and commanded them to tell this to no one,
22 Ug siya miingon, "Ang Anak sa Tawo kinahanglan magaantus sa daghang mga butang, ug igasalikway siya sa mga anciano ug sa mga sacerdote nga punoan ug sa mga escriba, ug pagapatyon, ug sa ikatulo ka adlaw pagabanhawon siya."
saying, "The Son of Man must suffer many things, and be rejected by the elders, chief priests, and scribes, and be killed, and the third day be raised up."
23 Ug siya miingon sa tanan, "Kon adunay buot mosunod kanako, kinahanglan magdumili siya sa iyang kaugalingon ug magpas-an sa iyang krus matag-adlaw ug magasunod kanako.
He said to all, "If anyone desires to come after me, let him deny himself, take up his cross daily, and follow me.
24 Kay bisan kinsa nga buot magpatunhay sa iyang kinabuhi kawagtangan hinoon siya niini; ug bisan kinsa nga magawagtang sa iyang kinabuhi tungod kanako, magapatunhay niini.
For whoever desires to save his life will lose it, but whoever will lose his life for my sake, the same will save it.
25 Kay unsa may kapuslanan alang sa usa ka tawo kon maangkon niya ang tibuok kalibutan nga pagawagtangan o pagapildihan niya sa iyang kaugalingon?
For what does it profit a person if he gains the whole world, and loses or forfeits his own self?
26 Kay bisan kinsa nga magakaulaw tungod kanako ug sa akong mga pulong, siya igakaulaw man sa Anak sa Tawo inig-abut niya diha sa iyang himaya ug sa himaya sa Amahan ug sa mga balaang manolunda.
For whoever will be ashamed of me and of my words, of him will the Son of Man be ashamed, when he comes in his glory, and the glory of the Father, and of the holy angels.
27 Apan sa pagkatinuod suginlan ko kamo nga adunay mga nanagbarug karon dinhi nga dili una patilawon ug kamatayon samtang dili pa sila makakita sa gingharian sa Dios."
But I tell you the truth: There are some of those who stand here, who will in no way taste of death, until they see the kingdom of God."
28 Ug unya sa may mga walo ka adlaw tapus niining mga pulonga, iyang gidala uban kaniya sila si Pedro ug si Juan ug si Santiago, ug mitungas sa ibabaw sa bukid aron sa pag-ampo.
It happened about eight days after these sayings, that he took with him Peter, John, and James, and went up onto the mountain to pray.
29 Ug sa nag-ampo siya, nausab ang panagway sa iyang nawong ug ang iyang mga sapot misidlak sa kaputi.
As he was praying, the appearance of his face was altered, and his clothing became white and dazzling.
30 Ug tan-awa, dihay nakigsulti kaniya nga duha ka tawo, si Moises ug si Elias,
And look, two men were talking with him, who were Moses and Elijah,
31 nga mipakita nga mahimayaon ug nanagsulti mahitungod sa kamatayon ni Jesus nga iyang mahiaguman didto sa Jerusalem.
who appeared in glory, and spoke of his departure, which he was about to accomplish at Jerusalem.
32 Ug nanagduka sila si Pedro ug ang iyang mga kauban, apan sa ilang paghigmata nakita nila ang iyang himaya ug ang duha ka tawo nga nagtindog uban kaniya.
Now Peter and those who were with him were heavy with sleep, but when they were fully awake, they saw his glory, and the two men who stood with him.
33 Ug samtang kining mga tawhana nanagpamahawa gikan kang Jesus, si Pedro miingon kaniya, "Magtutudlo, maayo gayud nga ania kami dinhi. Magbuhat kamig tulo ka payag, usa alang kanimo, usa alang kang Moises, ug usa alang kang Elias." Siya namulong niini nga wala makasabut sa iyang gisulti.
It happened, as they were parting from him, that Peter said to Jesus, "Master, it is good for us to be here. Let us make three tents: one for you, and one for Moses, and one for Elijah," not knowing what he said.
34 Ug samtang nagsulti pa siya niini, mitungha ang usa ka panganud ug mitabon kanila, ug sila nangalisang sa pagsulod nila sa panganud.
While he said these things, a cloud came and overshadowed them, and they were afraid as they entered into the cloud.
35 "Ug gikan sa panganud dihay tingog nga miabut nga nag-ingon, " Mao kini ang akong Anak, ang akong Pinili; patalinghugi ninyo siya!
A voice came out of the cloud, saying, "This is my Son, my Chosen One. Listen to him."
36 Ug sa nakasulti na ang tingog, si Jesus nakita nga siya na lamang usa. Ug sila nagpakahilum ug niadtong mga adlawa walay bisan kinsa nga ilang gisuginlan mahitungod sa ilang nakita.
When the voice came, Jesus was found alone. They were silent, and told no one in those days any of the things which they had seen.
37 Ug sa pagkasunod nga adlaw, sa paghilugsong na nila gikan sa bukid, si Jesus gisugat sa usa ka dakung panon sa katawhan.
It happened on the next day, when they had come down from the mountain, that a large crowd met him.
38 Ug dihay usa ka tawo sa panon nga misinggit, "Magtutudlo, mangamuyo ako kanimo nga imo untang tan-awon ang akong anak nga lalaki, kay siya bugtong ko rang anak.
And look, a man from the crowd called out, saying, "Teacher, I beg you to look at my son, for he is my only child.
39 Siya pagadakpon sa usa ka espiritu ug sa kalit motiyabaw siya; ug pagalubaglubagon ug palit-aron siya niini hangtud magapabola siya sa baba; ug kosokosohon siya ug halus dili kini mobiya kaniya.
And look, a spirit seizes him, and all at once he cries out, and it convulses him so that he foams, and it hardly departs from him, bruising him severely.
40 Ug gihangyo ko ang imong mga tinun-an sa pagpagula unta niini, apan sila wala makahimo."
I begged your disciples to cast it out, and they could not."
41 Ug si Jesus mitubag, "O dili masinaligon ug sukwahi nga kaliwatan, unsa ba kataas sa panahon nga gikinahanglan pa sa akong pagpakig-uban kaninyo ug pag-antus kaninyo? Dad-a dinhi ang imong anak."
Jesus answered, "Faithless and perverse generation, how long must I be with you and put up with you? Bring your son here."
42 Ug samtang ang bata nagsingabut, siya gikosokoso ug gilubaglubag ug gipalit-ad sa yawa. Apan gibadlong ni Jesus ang mahugawng espiritu, ug ang bata iyang giayo ug giuli ngadto sa amahan niya.
While he was still coming, the demon threw him down and convulsed him violently. But Jesus rebuked the unclean spirit, and healed the boy, and gave him back to his father.
43 Ug ang tanan nanghitingala sa pagkadaku sa Dios.
They were all astonished at the majesty of God. But while all were marveling at all the things which Jesus did, he said to his disciples,
44 "Ipatidlum kining mga pulonga diha sa inyong mga dalunggan, nga ang Anak sa Tawo igatugyan ngadto sa mga kamot sa mga tawo."
"Let these words sink into your ears, for the Son of Man will be delivered up into the hands of men."
45 Apan wala sila makasabut niining sultiha ug gililong kini kanila aron dili nila masabtan, ug sila nahadlok sa pagpangutana kaniya mahitungod niining sultiha.
But they did not understand this saying. It was concealed from them, that they should not perceive it, and they were afraid to ask him about this saying.
46 Ug nahitabo ang usa ka paglalisay nila sa pagsuta kon kinsa kanila ang labing daku.
There arose an argument among them about which of them was the greatest.
47 Apan sa pagkasabut ni Jesus sa ilang gilalisan nga diha sa ilang mga kasingkasing, iyang gikuha ang usa ka gamayng bata ug iyang gipatupad kini kaniya,
Jesus, knowing the reasoning of their hearts, took a little child, and set him by his side,
48 ug miingon siya kanila, "Bisan kinsa nga tungod sa akong ngalan magadawat niining gamayng bata, magadawat kanako; ug bisan kinsa nga magadawat kanako, magadawat kaniya nga mao ang nagsugo kanako; kay ang labing diyutay kaninyong tanan mao ang daku."
and said to them, "Whoever receives this little child in my name receives me. Whoever receives me receives him who sent me. For whoever is least among you all, this one is great."
49 Ug si Juan mitubag, "Magtutudlo, dihay tawo nga among nakita nga nagpagulag mga yawa pinaagi sa imong ngalan, ug amo siyang gidid-an kay wala man siya magasunod uban kanamo."
John answered, "Master, we saw someone casting out demons in your name, and we forbade him, because he does not follow with us."
50 Apan si Jesus miingon kaniya, "Ayaw siya pagdid-i; kay ang dili batok kaninyo, dapig kaninyo."
Jesus said to him, "Do not forbid him, for he who is not against you is for you."
51 Ug sa nagkahiduol na ang mga adlaw nga siya pagabayawon, iyang gituyo sa malig-on gayud nga siya moadto sa Jerusalem. Ug dihay mga sinugo nga iyang gipauna kaniya,
It came to pass, when the days were near that he should be taken up, he intently set his face to go to Jerusalem,
52 nga nanagpangadto ug misulod sa usa ka balangay sa mga Samarianhon, aron sa pag-andam alang kaniya.
and sent messengers before his face. They went, and entered into a village of the Samaritans, so as to prepare for him.
53 Apan ang mga tawo didto nanagdumili sa pagdawat kaniya kay sa malig-on gayud iya mang gitinguha ang pag-adto sa Jerusalem.
But they did not receive him, because he was traveling with his face set towards Jerusalem.
54 Ug sa pagkakita niini sa iyang mga tinun-an nga si Santiago ug si Juan, sila miingon kaniya, "Ginoo, buot ka ba nga among ingnon ang kalayo sa pagkanaug gikan sa langit ug sa pag-ut-ot kanila?"
When his disciples, James and John, saw this, they said, "Lord, do you want us to command fire to come down from the sky, and consume them?"
55 Apan siya miliso ug iyang gibadlong sila ug miingon, "Wala kamo masayud unsang espirituha ang inyong gipakig-ambitan, kay ang Anak sa Tawo mianhi dili aron sa paglaglag sa kinabuhi sa mga tawo kondili sa pagluwas kanila."
And he turned and rebuked them, and said, "You do not realize what kind of Spirit you belong to.
56 Ug sila mipadayon ngadto sa laing balangay.
For the Son of Man did not come to destroy people's lives, but to save them." And they went to another village.
57 Ug sa nanaglakaw sila sa dalan, diha pay usa ka tawo nga miingon kaniya, "Mosunod ako kanimo bisan asa ikaw moadto."
As they went on the way, a certain man said to him, "I want to follow you wherever you go."
58 Si Jesus mitubag kaniya, "Ang mga milo adunay kalobluban, ug ang mga langgam sa kalangitan adunay kabatugan; apan ang Anak sa Tawo walay dapit nga kapahulayan sa iyang ulo."
And Jesus said to him, "The foxes have holes, and the birds of the sky have nests, but the Son of Man has no place to lay his head."
59 Ug dihay usa nga iyang giingnan, "Sumunod ka kanako." Apan kini mitubag kaniya, "Ginoo, tugoti una ako sa pag-adto ug paglubong sa akong amahan."
He said to another, "Follow me." But he said, "Lord, allow me first to go and bury my father."
60 Apan si Jesus miingon kaniya, "Pasagdi ang mga patay ngua maoy magalubong sa ilang kaugalingong mga minatay; apan sa imong bahin, lumakaw ka ug imantala mo ang gingharian sa Dios."
But Jesus said to him, "Leave the dead to bury their own dead, but you go and announce the kingdom of God."
61 Ug dihay lain nga miingon kaniya, "Ginoo, mosunod ako kanimo, apan tugoti una ako sa pagpa-namilit kanila nga atua sa akong panimalay."
Another also said, "I want to follow you, Lord, but first allow me to bid farewell to those who are at my house."
62 Si Jesus mitubag kaniya, "Walay tawo nga angayan alang sa gingharian sa Dios kon kini siya, sa nagakupot na sa daro, molingi pa sa likod."
But Jesus said to him, "No one, having put his hand to the plow, and looking back, is fit for the kingdom of God."
