Juan 11
1 Ug dihay nagmasakiton nga usa ka tawo, si Lazaro nga taga-Betania, sa balangay ni Maria ug sa iyang igsoon nga si Marta.
Now a man named Lazarus, of Bethany, was lying ill; he belonged to the same village as Mary and her sister Martha.
2 Kini si Maria, kinsang igsoon nga si Lazaro nagmasakiton, mao kadto ang naghaplas sa Ginoo ug pahumot, ug gipahiran niya ang mga tiil niini pinaagi sa iyang mga buhok.
This Mary, whose brother Lazarus was ill, was the Mary who anointed the Master with perfume, and wiped his feet with her hair.
3 Busa si Jesus gipasugoan sa mga magsoong babaye nga nag-ingon, "Ginoo, ang imong hinigugma nagamasakiton."
The sisters, therefore, sent this message to Jesus – “Master, your friend is ill”;
4 Apan sa pagkadungog niini ni Jesus, siya miingon, "Kining sakita dili ikamatay, kondili alang kini sa himaya sa Dios, aron ang Anak sa Dios pagahimayaon pinaagi niini."
and, when Jesus heard it, he said, ‘This illness is not to end in death, but is to redound to the honour of God, in order that the Son of God may be honoured through it.’
5 Ug si Jesus nahigugma kang Marta ug sa iyang igsoong babaye ug kang Lazaro.
Jesus loved Martha and her sister, and Lazarus.
6 Busa sa iyang pagkadungog nga nagmasakiton si Lazaro, siya mipabilin pa ug duha ka adlaw sa dapit diin didto siya.
Yet, when he heard of the illness of Lazarus, he still stayed two days in the place where he was.
7 Tapus niini siya miingon sa iyang mga tinun-an, "Mangadto kita pag-usab sa Judea."
Then, after that, he said to his disciples, ‘Let us go to Judea again.’
8 Ug ang mga tinun-an miingon kaniya, "Rabi, ang mga Judio bag-o pa lang naninguha sa pagbato kanimo, ug karon moadto ka na usab didto?"
‘Rabbi,’ they replied, ‘the authorities there were but just now seeking to stone you; and are you going there again?’
9 "Ug si Jesus mitubag nga nag-ingon, " Dili ba ang adlaw napulo man ug duha ka takna? Kon may magalakaw sa adlaw, siya dili mahipangdol kay siya magatan-aw man sa kahayag niining kalibutan.
‘Are not there twelve hours in the day?’ answered Jesus. ‘If someone walks about in the daytime, they don’t stumble, because they can see the light of the sun;
10 Apan kon adunay magalakaw sa gabii, siya mahipangdol kay ang kahayag wala man diha kaniya."
but, if they walk about at night, they stumble, because they have not the light.’
11 Gisulti niya kining mga butanga, ug unya miingon siya kanila, "Ang atong higala nga si Lazaro natulog, apan moadto ako aron sa pagpukaw kaniya gikan sa paghikatulog."
And, when he had said this, he added, ‘Our friend Lazarus has fallen asleep; but I am going so that I may wake him.’
12 Ug ang mga tinun-an miingon kaniya, "Ginoo, kon siya nahikatulog, nan, mamaayo ra siya."
‘If he has fallen asleep, Master, he will get well,’ said the disciples.
13 Ang gihisgutan ni Jesus mao ang kamatayon ni Lazaro, apan sila nanagdahum nga ang iyang gipasabot mao ang pagpahulay sa kinaiya nga pagkatulog.
But Jesus meant that he was dead; they, however, supposed that he was speaking of natural sleep.
14 Busa si Jesus misulti kanila sa walay lipodlipod, "Si Lazaro namatay.
Then he said to them plainly, ‘Lazarus is dead;
15 Ug tungod kaninyo ako nalipay nga wala ako didto aron managpanoo kamo. Apan, tana, mangadto kita kaniya."
and I am glad for your sakes that I was not there, so that you may learn to believe in me. But let us go to him.’
16 Ug si Tomas nga ginganlag Kaluha, miingon sa iyang mga masigkatinun-an, "Mangadto usab kita aron mamatay kita uban kaniya."
At this, Thomas, who was called “The Twin,” said to his fellow disciples, ‘Let us go too, so that we may die with him.’
17 Ug sa pag-abut ni Jesus, iyang nasuta nga si Lazaro upat na ka adlaw didto sa lubong.
When Jesus reached the place, he found that Lazarus had been four days in the tomb already.
18 Ug ang Betania duol sa Jerusalem, mga tulo ka kilometro gikan niini,
Bethany being only about two miles from Jerusalem,
19 ug daghan sa mga Judio ang nangadto kang Marta ug Maria sa paglipay kanila tungod sa ilang igsoon.
a number of the people had come there to comfort Martha and Mary because of their brother’s death.
20 Ug sa pagkadungog ni Maria nga si Jesus nagsingabut na, siya miadto ug misugat kaniya, samtang si Maria nagpabilin nga naglingkod sa sulod sa balay.
When Martha heard that Jesus was coming, she went to meet him; but Mary sat quietly at home.
21 Ug si Marta miingon kang Jesus, "Ginoo, kon dinhi pa ikaw dili unta mamatay ang akong igsoon.
‘Master,’ Martha said to Jesus, ‘if you had been here, my brother would not have died.
22 Hinoon nahibalo ako nga bisan karon ang tanan nga imong pangayoon sa Dios, kini igahatag kanimo sa Dios."
Even now, I know that God will grant you whatever you ask him.’
23 Si Jesus miingon kaniya, "Ang imong igsoon mabanhaw."
‘Your brother will rise to life,’ said Jesus.
24 Ug si Marta mitubag kaniya, "Ako nahibalo nga siya mabanhaw sa pagpamanhaw unya sa kaulahian nga adlaw."
‘I know that he will,’ replied Martha, ‘in the resurrection at the Last day.’
25 Si Jesus miingon kaniya, "Ako mao ang pagkabanhaw ug ang kinabuhi. Ang mosalig kanako, bisan siya mamatay, mabuhi siya,
‘I am the resurrection and the life,’ said Jesus. ‘He who believes in me will live, though he die;
26 ug ang tanan nga buhi ug nagasalig kanako dili na gayud mamatay. Motoo ba ikaw niini?" (aiōn g165)
and he who lives and believes in me will never die. Do you believe this?’ (aiōn g165)
27 Ug siya miingon kaniya, "Oo, Ginoo, ako nagatoo nga ikaw mao ang Cristo, ang Anak sa Dios, ang moanhi sa kalibutan."
‘Yes Master,’ she answered. ‘I have learned to believe that you are the Christ, the Son of God, who was to come into the world.’
28 Ug sa nakasulti na siya niini, siya miadto ug iyang gitawag si Maria nga iyang igsoon ug sa tago gisultihan niya nga nag-ingon. "Nia ang Magtutudlo, ug gipatawag ikaw niya."
After saying this, Martha went and called her sister Mary, and whispered, ‘The teacher is here, and is asking for you.’
29 Sa pagkadungog niya niini, siya midali pagtindog ug miadto kaniya.
As soon as Mary heard that, she got up quickly, and went to meet him.
30 Ug si Jesus wala pa mahiabut sa balangay, kondili didto pa siya sa dapit diin gikasugat niya si Marta.
Jesus had not then come into the village, but was still at the place where Martha had met him.
31 Unya ang mga Judio nga didto sa balay uban kang Maria sa paglipay kaniya, sa ilang pagkakita kaniya nga midali pagtindog ug migula, misunod kaniya nga nanagdahum nga moadto siya sa lubong aron sa paghilak didto.
So the people, who were in the house with Mary, comforting her, when they saw her get up quickly and go out, followed her, thinking that she was going to the tomb to weep there.
32 Ug sa iyang paghiabut sa dapit diin didto si Jesus, ug iyang nakita siya, si Maria mihapa sa iyang tiilan ug miingon kaniya, "Ginoo, kon dinhi pa ikaw dili unta mamatay ang akong igsoon."
When Mary came where Jesus was and saw him, she threw herself at his feet. ‘Master,’ she exclaimed, ‘if you had been here, my brother would not have died!’
33 Sa pagkakita ni Jesus kaniya nga naghilak, ug sa mga Judio nga nangabut uban kaniya nga nanaghilak usab, siya miluom diha sa iyang espiritu ug naguol.
When Jesus saw her weeping, and the people who had come with her weeping also, he groaned deeply, and was greatly distressed.
34 Ug siya nangutana kanila, "Hain ba ninyo siya ibutang?" Ug sila miingon kaniya, "Ginoo, aria ug tan-awa."
‘Where have you buried him?’ he asked. ‘Come and see, Master,’ they answered.
35 Ug si Jesus mihilak.
Jesus burst into tears.
36 Busa ang mga Judio nanag-ingon, "Tan-awa, pagkadaku gayud sa iyang paghigugma kaniya!"
‘How he must have loved him!’ the people exclaimed;
37 Apan diha kanilay nanag-ingon, "Dili ba kini siya nga maoy nakapabuka sa mga mata sa buta, makahimo usab unta aron dili mamatay si Lazaro?"
but some of them said, ‘Could not this man, who gave sight to the blind man, have also prevented Lazarus from dying?’
38 Ug si Jesus, nga miluom pag-usab, miduol sa lubong. Kini usa ka lungib nga gitabonan ug usa ka bato.
Again groaning inwardly, Jesus came to the tomb. It was a cave, and a stone lay against the mouth of it.
39 Si Jesus miingon kanila, "Kuhaa ninyo ang bato." Si Marta, ang igsoon sa minatay, miingon kaniya, "Ginoo, baho na siya karon kay upat na man ka adlaw sa iyang pagkamatay."
‘Move the stone away,’ said Jesus. ‘Master,’ said Martha, the sister of the dead man, ‘by this time the smell must be offensive, for this is the fourth day since his death.’
40 Si Jesus mitubag kaniya, "Wala ba ako mag-ingon kanimo nga kon motoo ikaw makita mo ang himaya sa Dios?"
‘Didn’t I tell you,’ replied Jesus, ‘that, if you would believe in me, you should see the glory of God?’
41 Busa gikuha nila ang bato. Ug giyahat ni Jesus ang iyang mga mata ngadto sa kahitas-an, ug miingon siya, "Amahan, nagapasalamat ako kanimo nga gipamatian mo ako.
So they moved the stone away; and Jesus, with uplifted eyes, said, ‘Father, I thank you that you have heard my prayer;
42 Ako nahibalo nga ikaw mamati kanako sa kanunay, apan gipamulong ko kini tungod sa panon sa katawhan nga naga-alirong, aron sila motoo nga ikaw mao ang nagpadala kanako."
I know that you always hear me; but I say this for the sake of the people standing near, so that they may believe that you has sent me as your messenger.’
43 Ug sa nakasulti na siya niini, siya misinggit sa makusog nga tingog nga nag-ingon, "Lazaro, gula ngari!"
Then, after saying this, Jesus called in a loud voice, ‘Lazarus! Come out!’
44 Ug ang namatay migula, ang iyang mga kamot ug mga tiil binugkosan ug mga bendahi, ug ang iyang nawong naputos ug panyo. Si Jesus miingon kanila, "Badbari ninyo siya, ug palakta siya."
The dead man came out, wrapped hand and foot in a winding-sheet; his face, too, had been wrapped in a cloth. ‘Set him free,’ said Jesus, ‘and let him go.’
45 Tungod niini misalig kaniya ang daghan sa mga Judio nga nangadto uban kang Maria ug nakakita sa gibuhat ni Jesus.
In consequence of this, many of the people, who had come to visit Mary and had seen what Jesus did, put their faith in him.
46 Apan ang pipila kanila miadto sa mga Fariseo ug ilang gisuginlan sila sa gibuhat ni Jesus.
Some of them, however, went to the Pharisees, and told them what he had done.
47 Busa ang mga sacerdote nga punoan ug ang mga Fariseo mipatigum sa Sanhedrin ug miingon, "Unsa may atong buhaton? Kay kining tawhana nagahimog daghang mga milagro.
The chief priests and the Pharisees called a meeting of the High Council, and said, ‘What are we to do, now that this man is giving so many signs?
48 Kon pasagdan ta siya niini, ang tanan mosalig kaniya, ug unya aang mga Romanhon manganhi ug ilang laglagon ang atong balaang dapit ug ang atong nasud."
If we allow him to continue as we are doing, everyone will believe in him; and the Romans will come and will take from us both our Temple and our nation.’
49 Apan usa kanila, si Caifas, nga mao ang labawng sacerdote niadtong tuiga, miingon kanila, "Kamo mga walay alamag.
One of them, however, Caiaphas, who was high priest that year, said to them,
50 Kamo wala gani makasabut nga maoy maayo alang kaninyo nga usa lamang ka tawo ang mamatay alang sa katawhan, ug nga dili ang tibuok nasud maoy pagalaglagon."
‘You are utterly mistaken. You do not consider that it is better for you that one person should die for the people, rather than the whole nation should be destroyed.’
51 Gisulti niya kini dili sa kinaugalingon niyang pagbulot-an, hinonoa, sanglit siya man ang labawng sacerdote niadtong tuiga, nahimo niya ang profesiya nga si Jesus mamatay alang sa nasud,
Now he did not say this of his own accord; but, as high priest that year, he prophesied that Jesus was to die for the nation –
52 ug dili alang sa nasud lamang, kondili usab sa pagtigum aron magkahiusa ang nagakatibulaag nga mga anak sa Dios.
And not for the nation only, but also that he might unite in one body the children of God now scattered far and wide.
53 Tungod niini, sukad niadtong adlawa ang ilang sabut mao ang pagpatay kaniya.
So from that day they plotted to put Jesus to death.
54 Busa si Jesus wala na maglakawlakaw sa dayag taliwala sa mga Judio, hinonoa gikan didto miadto siya sa kayutaan duol sa awaaw, sa usa ka lungsod nga ginganlan ug Efraim, ug didto mipabilin siya uban sa mga tinun-an.
In consequence of this, Jesus did not go about publicly among the people any more, but left and went into the country bordering on the wilderness, to a town called Ephraim, where he stayed with his disciples.
55 Ug nagsingabut na ang Pasko sa mga Judio; ug sa wala pa kini, daghan ang nanungas gikan sa kabanikanhan ngadto sa Jerusalem aron sa pagpaputli sa ilang kaugalingon.
But the Jewish Festival of the Passover was near; and many people had gone up from the country to Jerusalem, for their purification, before the Festival began.
56 Ug sila nangita kang Jesus ug nanag-ingon sa usa ug usa samtang nanagbarug sila didto sa templo, "Unsay inyong hunahuna? Nga dili siya moanhi sa fiesta?"
So they looked for Jesus there, and said to one another, as they stood in the Temple Courts, ‘What do you think? Do you think he will come to the Festival?’
57 Ug ang mga sacerdote nga punoan ug ang mga Fariseo nagpakanaug ug sugo nga kon adunay masayud diin si Jesus, kinahanglan pahibaloon sila aron ilang dakpon siya.
The chief priests and the Pharisees had already issued orders that, if anyone learned where Jesus was, he should give information, so that they might arrest him.
