Deuteronomio 32

1 Magpatalinghug kamo, mga langit, ug magasulti ako: Ug papatalinghuga ang yuta sa mga pulong sa akong baba.

諸天哪，側耳，我要說話； 願地也聽我口中的言語。

2 Magatolo ingon sa ulan ang akong pagtolon-an; Magadaligdig ingon sa yamog ang akong pagsulti, Ingon sa talisik sa ibabaw sa linghud nga bunglayon, Ug ingon sa mga alindahaw sa ibabaw sa balili:

我的教訓要淋漓如雨； 我的言語要滴落如露， 如細雨降在嫩草上， 如甘霖降在菜蔬中。

3 Kay igamantala ko ang ngalan ni Jehova. Pakadakuon ninyo ang atong Dios.

我要宣告耶和華的名； 你們要將大德歸與我們的上帝。

4 Ang Bato ang iyang buhat hingpit man; Kay ang tanan niya nga mga dalan mga matul-id: Dios sa pagkamatinumanon, ug walay kasal-anan: Siya matarung ug matul-id.

他是磐石，他的作為完全； 他所行的無不公平， 是誠實無偽的上帝， 又公義，又正直。

5 Sila nagpakigsandurot nga mahugaw kanila; dili sila iyang mga anak, kini ilang buling; Sila usa ka kaliwatan nga baliko ug mangil-ad.

這乖僻彎曲的世代向他行事邪僻； 有這弊病就不是他的兒女。

6 Mao ba kini ang igabayad ninyo kang Jehova, Oh katawohan nga buang ug burong? Dili ba mao siya ang imong amahan nga nagpalit kanimo? Siya ang nagbuhat kanimo, ug siya ang nagpalig-on kanimo.

愚昧無知的民哪，你們這樣報答耶和華嗎？ 他豈不是你的父、將你買來的嗎？ 他是製造你、建立你的。

7 Hinumduman mo ang mga adlaw sa kanhi, Palandunga ninyo ang mga tuig sa daghang kaliwatan; Pangutana sa imong amahan, ug siya magapahayag kanimo; Sa imong mga anciano, ug sila mag-ingon kanimo.

你當追想上古之日， 思念歷代之年； 問你的父親，他必指示你； 問你的長者，他必告訴你。

8 Sa gihatag sa Hataas Uyamut sa mga nasud ang ilang panulondon, Sa pagbahinbahin niya sa mga anak sa mga tawo, Gibutang niya ang mga utlanan sa mga katawohan, Sumala sa gidaghanon sa mga anak sa Israel.

至高者將地業賜給列邦，將世人分開， 就照以色列人的數目立定萬民的疆界。

9 Kay ang bahin ni Jehova mao ang iyang katawohan; Si Jacob mao ang pahat sa iyang panulondon.

耶和華的分本是他的百姓； 他的產業本是雅各。

10 Iyang hikaplagan siya didto sa yuta sa kamingawan, Ug sa haw-ang kamingawan nga makalilisang; Siya nagalibut kanila sa libut, siya nagamatuto kaniya. Iyang gibantayan siya ingon sa kalimutaw sa iyang mata.

耶和華遇見他在曠野－ 荒涼野獸吼叫之地， 就環繞他，看顧他， 保護他，如同保護眼中的瞳人。

11 Ingon sa agila nga nagapukaw sa iyang salag, Nga nagalupadlupad sa ibabaw sa iyang mga kuyabog, Ginabuklad niya ang iyang mga pako, iyang ginakuha sila. Iyang gidala sila sa ibabaw sa iyang mga pako.

又如鷹攪動巢窩， 在雛鷹以上兩翅搧展， 接取雛鷹，背在兩翼之上。

12 Si Jehova lamang ang nagmando kaniya, Ug wala kaniya ing lain nga dios.

這樣，耶和華獨自引導他， 並無外邦神與他同在。

13 Iyang gipasakay siya sa ibabaw sa mga kinatas-an sa yuta, Ug mikaon siya sa mga bunga sa kapatagan; Ug gibuhat niya nga magasuyop siya ug dugos gikan sa bato nga dagku, Ug gikan sa magahi nga santikan;

耶和華使他乘駕地的高處， 得吃田間的土產； 又使他從磐石中咂蜜， 從堅石中吸油；

14 Mantequilla sa mga panon sa vaca ug gatas gikan sa mga carnero; Nga adunay tambok sa mga nating carnero, Ug mga lakeng carnero sa kaliwatan sa Basan, ug mga kanding, Uban sa labing fino nga trigo; Ug sa duga sa parras ginainum mo ang vino,

也吃牛的奶油， 羊的奶，羊羔的脂油， 巴珊所出的公綿羊和山羊， 與上好的麥子， 也喝葡萄汁釀的酒。

15 Apan misupang si Jeshurum, ug nanindak: Mitambok ka, misupang ka, mitago ka; Unya mibiya siya sa Dios nga nagbuhat kaniya, Ug gitamay niya ang Bato sa iyang kaluwasan.

但耶書崙漸漸肥胖，粗壯， 光潤，踢跳，奔跑， 便離棄造他的上帝， 輕看救他的磐石；

16 Nagpaabugho sila kaniya tungod sa lain nga mga dios; Nagpasuko sila kaniya sa mga dulumtanan.

敬拜別神，觸動上帝的憤恨， 行可憎惡的事，惹了他的怒氣。

17 Nanaghalad sila sa mga yawa, nga dili man Dios Sa mga dios nga wala nila hiilhi, Sa mga bag-ong dios nga miabut sa dili pa dugay, Nga wala kahadloki sa inyong mga amahan.

所祭祀的鬼魔並非真神， 乃是素不認識的神， 是近來新興的， 是你列祖所不畏懼的。

18 Sa Bato nga nagbuhat kanimo nahikalimot ka; Ug nahikalimot ka sa Dios nga naghatag kanimo sa pagkatawo.

你輕忽生你的磐石， 忘記產你的上帝。

19 Ug si Jehova nakakita niini ug napungot kanila, Tungod sa kasuko sa iyang mga anak nga lalake ug sa iyang mga anak nga babaye.

耶和華看見他的兒女惹動他， 就厭惡他們，說：

20 Ug miingon siya: Pagatagoon ko gikan kanila ang akong nawong, Pagatan-awon ko kong unsa ang ilang kaulahian: Kay sila maoy kaliwatan nga masukihon kaayo, Mga anak nga walay pagkamatinumanon.

我要向他們掩面， 看他們的結局如何。 他們本是極乖僻的族類， 心中無誠實的兒女。

21 Sila nanagpaabugho kanako tungod sa dili Dios; Nanagpasuko sila kanako tungod sa ilang mga parayeg; Ug dasigon ko sila sa pagpangabugho niadtong dili katawohan, Sa mga nasud nga buangbuang pagapasuk-on ko sila.

他們以那「不算為神」的觸動我的憤恨， 以虛無的神惹了我的怒氣。 我也要以那「不成子民」的觸動他們的憤恨， 以愚昧的國民惹了他們的怒氣。

22 Kay may kalayo nga magadilaab sa akong kapungot, Ug magadilaab hangtud sa kahiladman sa Sheol; Ug magalamoy sa yuta ug sa iyang mga bunga. Ug pagasunogon ang mga patukoranan sa mga bukid (Sheol h7585)

因為在我怒中有火燒起， 直燒到極深的陰間， 把地和地的出產盡都焚燒， 山的根基也燒着了。 (Sheol h7585)

23 Ako magapundok ug mga kadautan sa ibabaw nila; Igabutang ko kanila ang akong mga udyong.

我要將禍患堆在他們身上， 把我的箭向他們射盡。

24 Pagaut-uton sila sa gutom, ug pagalamyon sila sa nagadilaab nga kainit Ug sa mapait nga pagkalaglag; Ug ang mga ngipon sa mga mananap igapadala ko kanila. Uban ang kalala sa mga butang nga nagakamang sa yuta.

他們必因飢餓消瘦， 被炎熱苦毒吞滅。 我要打發野獸用牙齒咬他們， 並土中腹行的，用毒氣害他們。

25 Sa gawas magalaglag ang espada, Ug sa mga sulod anaa ang kalisang, Magalaglag sa ulitawo ingon man sa dalaga, Sa nagasuso ingon usab sa tawo nga tigulang:

外頭有刀劍，內室有驚恐， 使人喪亡，使少男、童女、 吃奶的、白髮的，盡都滅絕。

26 Miingon ako: Pagatibulaagon ko sila hangtud sa halayo: Pagapahunogon ko sa taliwala sa mga tawo ang handumanan nila.

我說，我必將他們分散遠方， 使他們的名號從人間除滅。

27 Kong dili pa lamang ako mahadlok sa kaligutgut sa kaaway. Tingali unya ang ilang mga kabatok magahukom sa sayop, Tingali unya ug magaingon sila; Ang atong kamot hataas, Ug si Jehova wala magbuhat niining tanan.

惟恐仇敵惹動我， 只怕敵人錯看，說：是我們手的能力， 並非耶和華所行的。

28 Kay sila usa ka nasud nga nawad-an sa mga pagtambag, Ug wala kanila ang salabutan.

因為以色列民毫無計謀， 心中沒有聰明。

29 Oh makinaadmanon unta sila, nga mahibaloan nila kini, Ug nga palandungon nila ang ilang kaulahian!

惟願他們有智慧， 能明白這事，肯思念他們的結局。

30 Unsaon sa usa paglutos sa usa ka libo, Ug sa duruha pagpakalagiw sa napulo ka libo, Gawas kong ang ilang Bato nagabaligya kanila, Ug si Jehova nagtugyan kanila?

若不是他們的磐石賣了他們， 若不是耶和華交出他們， 一人焉能追趕他們千人？ 二人焉能使萬人逃跑呢？

31 Kay ang ilang bato dili ingon sa atong Bato, Ug niini ang atong mga kaaway sa ilang kaugalingon mao ang mga maghuhukom.

據我們的仇敵自己斷定， 他們的磐石不如我們的磐石。

32 Kay ang ilang parras, parras sa Sodoma, Ug sa mga kaumahan sa Gomorrah: Ang ilang mga parras, mga parras nga makahilo. Ang ilang mga binulig, mga mapait.

他們的葡萄樹是所多瑪的葡萄樹， 蛾摩拉田園所生的； 他們的葡萄是毒葡萄， 全掛都是苦的。

33 Ang ilang vino hilo man sa mga dragon, Ug hilo nga mabangis sa mga malala nga sawa.

他們的酒是大蛇的毒氣， 是虺蛇殘害的惡毒。

34 Kay wala ko ba kini tipigi kanako, Nga pinatikan sa taliwala sa akong mga bahandi?

這不都是積蓄在我這裏， 封鎖在我府庫中嗎？

35 Ako ang panimalus, ug bayad, Sa panahon nga ang ilang tiil mahadalin-as: Kay ang adlaw sa ilang kagul-anan haduol na, Ug ang mga butang nga mahitabo kanila magadali,

他們失腳的時候，伸冤報應在我； 因他們遭災的日子近了； 那要臨在他們身上的必速速來到。

36 Kay si Jehova magahukom sa iyang katawohan, Ug magabasul sa iyang kaugalingon tungod sa iyang mga ulipon, Sa makita niya nga ang ilang kusog nawala, Ug walay mahibilin, bisan binilanggo kun atua sa gawas.

耶和華見他百姓毫無能力， 無論困住的、自由的都沒有剩下， 就必為他們伸冤， 為他的僕人後悔。

37 Ug magaingon siya: Hain man ang ilang mga dios, Ang bato nga ilang ginadangpan;

他必說：他們的神， 他們所投靠的磐石，

38 Nga nagkaon sa tambok sa ilang mga halad, Ug miinum sa vino sa ilang halad-nga-ilimnon? Patindoga sila ug patabanga kaninyo, Mamahimo unta sila nga inyong panalipod.

就是向來吃他們祭牲的脂油， 喝他們奠祭之酒的，在哪裏呢？ 他可以興起幫助你們， 護衛你們。

39 Tan-awa ninyo, karon nga Ako, Ako mao, Walay dios uban kanako: Ako magapatay, ug ako magapabuhi, Ako magasamad ug ako magaayo. Ug walay arang mamaluwas gawas sa akong kamot.

你們如今要知道： 我，惟有我是上帝； 在我以外並無別神。 我使人死，我使人活； 我損傷，我也醫治， 並無人能從我手中救出來。

40 Kay pagabayawon ko ang akong kamot ngadto sa langit, Ug magaingon: Ingon nga ako mabuhi nga sa walay katapusan,

我向天舉手說： 我憑我的永生起誓：

41 Kong pagabairon ko ang akong masulaw nga espada, Ug ang akong kamot magakupot sa paghukom; Ako magapakanaug sa pagpanimalus sa akong mga kaaway, Ug magabayad ako sa mga nagadumot kanako:

我若磨我閃亮的刀， 手掌審判之權， 就必報復我的敵人， 報應恨我的人。

42 Pagahubgon ko sa dugo ang akong mga udyong, Ug ang akong espada magalamoy ug unod: Sa dugo sa mga patay ug sa mga bihag, Gikan sa ulo sa mga magamando sa kaaway.

我要使我的箭飲血飲醉， 就是被殺被擄之人的血。 我的刀要吃肉， 乃是仇敵中首領之頭的肉。

43 Magakalipay kamo, oh mga nasud, uban sa iyang katawohan: Kay siya magapanimalus sa dugo sa iyang mga ulipon, Ug igapakanaug niya ang pagpanimalus sa iyang mga kabatok, Ug magapala sa sala sa iyang yuta, alang sa iyang katawohan.

你們外邦人當與主的百姓一同歡呼； 因他要伸他僕人流血的冤， 報應他的敵人， 潔淨他的地，救贖他的百姓。

44 Ug miduol si Moises, ug gisulti niya ang tanan nga mga pulong niini nga alawiton sa igdulungog sa katawohan, siya ug si Hoshea ang anak nga lalake ni Nun.

摩西和嫩的兒子約書亞去將這歌的一切話說給百姓聽。

45 Ug nahuman ni Moises ang pagsulti niining tanan nga mga pulong sa tibook Israel;

摩西向以色列眾人說完了這一切的話，

46 Ug miingon siya kanila: Ibutang ninyo ang inyong kasingkasing sa tanan nga mga pulong nga ginapamatuod ko kaninyo niining adlawa nga igasugo ninyo sa inyong mga anak nga pagasingkamutan nila sa pagbuhat, bisan ang tanan nga mga pulong niini nga Kasugoan;

又說：「我今日所警教你們的，你們都要放在心上；要吩咐你們的子孫謹守遵行這律法上的話。

47 Kay kini dili butang nga walay pulos alang kaninyo; kay kini mao ang inyong kinabuhi, ug tungod niining butanga pagalugwayan ninyo ang inyong mga adlaw sa ibabaw sa yuta nga inyong pagaadtoan diin motabok kamo sa Jordan aron sa pagpanag-iya niini.

因為這不是虛空、與你們無關的事，乃是你們的生命；在你們過約旦河要得為業的地上必因這事日子得以長久。」

48 Ug misulti si Jehova kang Moises niadtong adlawa, nga nagaingon;

當日，耶和華吩咐摩西說：

49 Tumungas ka niining bukira sa Abarim, sa bukid sa Nebo, nga anaa sa yuta sa Moab, nga anaa sa atbang sa Jerico; ug tan-awa ang yuta sa Canaan, nga akong gihatag aron mapanag-iya sa mga anak sa Israel;

「你上這亞巴琳山中的尼波山去，在摩押地與耶利哥相對，觀看我所要賜給以色列人為業的迦南地。

50 Ug mamatay ka sa bukid nga diin ikaw motungas, ug igaipon ka sa imong katawohan, ingon nga namatay si Aaron nga imong igsoon nga lalake sa Hor, ug giipon sa iyang katawohan.

你必死在你所登的山上，歸你列祖去，像你哥哥亞倫死在何珥山上，歸他的列祖一樣。

51 Kay minglapas kamo batok kanako sa taliwala sa mga anak sa Israel sa mga tubig sa Meriba sa Cades, didto sa kamingawan sa Zin, kay ako wala ninyo pagbalaana sa taliwala sa mga anak sa Israel.

因為你們在尋的曠野，加低斯的米利巴水，在以色列人中沒有尊我為聖，得罪了我。

52 Kay makita mo ang yuta sa atubangan mo; apan dili ka makasulod didto sa yuta nga gihatag ko sa mga anak sa Israel.

我所賜給以色列人的地，你可以遠遠地觀看，卻不得進去。」