Mga Buhat 2
1 Ug sa pag-abut na sa adlaw sa Pentecostes, silang tanan nagkatigum sa usa ka dapit.
When the day of Pentecost came, all the believers were in the same place with one accord.
2 Ug sa kalit may miabut nga dahunog gikan sa langit ingon sa huros sa makusog nga hangin, ug kini mipuno sa tibuok balay diin didto sila nanaglingkod.
Suddenly a sound like a mighty rushing wind came from heaven, and it filled the whole house where they were sitting.
3 Ug dihay mipakita kanila nga mga dila nga daw kalayo, nga nagtinagsaay sa pagpatong sa ibabaw sa matag-usa kanila.
Divided tongues that looked like fire appeared to them and rested on each one of them.
4 Ug silang tanan napuno sa Espiritu Santo ug misugod sila sa pagsulti sa nagkalainlaing mga pinulongan, sumala sa ipalitok kanila sa Espiritu.
Then they were all filled with the Holy Spirit and began speaking in other tongues, as the Spirit gave them utterance.
5 Ug didto sa Jerusalem may nanagpuyo nga mga Judio, mga tawong masimbahon gikan sa tanang kanasuran ubos sa langit.
Now there were devout Jews from every nation under heaven dwelling in Jerusalem.
6 Ug sa nabanha na, ang kadaghanan nanagpanugok ug sila nangalibog kay ang matag-usa nakadungog man sa mga apostoles nga naglitok sa pinulongan sa matag-usa nga nakadungog.
When this sound occurred, the multitude came together, and they were bewildered because each one of them heard his own language being spoken.
7 Ug sila nahingangha ug nahibulong, nga nanag-ingon, "Tan-awa ra, dili ba mga Galileanhon man kini silang tanan nga nanagpanulti?
They were all astonished and amazed, saying to one another, “Behold, are not all these who are speaking Galileans?
8 Ug naunsa ba nga ang tagsatagsa kanato nakadungog man kanila nga nagasulti sa atong matag-kaugalingong pinulongan nga natawhan?
How then do we each hear them in our own native languages?
9 Kitang mga taga-Partia, ug mga taga-Media, ug mga taga-Elam, mga molupyo sa Mesopotamia, Judea ug Capadocia, Ponto ug Asia,
Parthians, Medes, Elamites; those who dwell in Mesopotamia, Judea and Cappadocia, Pontus and Asia,
10 Frigia ug Panfilia, Egipto ug sa kayutaan sa Libya nga sakop sa Cirene, ug mga domoluong gikan sa Roma, mga Judio ug mga kinabig,
Phrygia and Pamphylia, Egypt and the districts of Libya that are near Cyrene; visitors from Rome (both Jews and converts to Judaism),
11 mga taga-Creta ug mga taga-Arabiakitang tanan pinaagi sa atong matag-kaugalingong mga sinultihan nakadungog kanila nga nagasugilon mahitungod sa kahibulongang mga buhat sa Dios."
Cretans and Arabs—we hear them speaking about the mighty acts of God in our own tongues.”
12 Ug ang tanan nahingangha ug nangalibog nga nanag-ingon sa usa ug usa, "Unsa man kahay buot ipasabut niini?"
They were all amazed and greatly perplexed, saying to one another, “What could this mean?”
13 Apan dihay nanag-ingon agig bogalbugal, "Kana sila nangabasdak sa tam-is nga bino."
But others scoffed at the believers, saying, “They are filled with new wine.”
14 Apan si Pedro, nga nagtindog uban sa napulog usa, mipatugbaw sa iyang tingog ug kanila misulti siya nga nag-ingon, "Mga Judio ug tanan kamo nga nagapuyo sa Jerusalem, sabta ninyo kini ug patalinghugi ninyo ang akong mga pulong.
Then Peter stood up with the eleven, lifted up his voice, and declared to them, “Men of Judea and all who dwell in Jerusalem, let this be known to you, and give ear to my words.
15 Kay lahi sa inyong pagdahum, kining mga tawhana dili mga hubog, sanglit karon ikasiyam pa man lamang ang takna sa kabuntagon;
These men are not drunk, as you suppose, for it is only the third hour of the day.
16 apan kini mao ang giingon sa profeta nga si Joel:
But this is what was spoken through the prophet Joel:
17 `Ug mahitabo sa kaulahiang mga adlaw, nagaingon ang Dios, nga pagabobuan ko sa akong Espiritu ang tanang katawhan, ug magahimog mga profesiya ang inyong mga anak nga lalaki ug babaye, ug ang inyong mga batan-on makakitag mga panan-awon, ug ang inyong mga tigulang maga-damgog mga damgo;
‘In the last days, says God, I will pour out my Spirit upon all flesh. Your sons and your daughters will prophesy, your young men will see visions, and your old men will dream dreams.
18 oo, ug niadtong mga adlawa ang akong mga ulipong lalaki ug ang akong mga ulipong babaye pagabobuan ko sa akong Espiritu, ug sila magahimog mga profesiya.
Even upon my male and female servants I will pour out my Spirit in those days, and they will prophesy.
19 Ug igapasundayag ko sa itaas ang mga katingalahan diha sa kalangitan, ug sa ubos ang mga ilhanan diha sa yuta dugo, ug kalayo, ug gabon nga aso;
I will perform wonders in the heavens above and signs on the earth below: blood, fire, and a mist of smoke.
20 ang Adlaw mahimong kangitngit ug ang Bulan mahimong dugo, sa dili pa moabut ang adlaw sa Ginoo, ang daku ug dayag nga adlaw.
The sun will be turned to darkness and the moon to blood, before the coming of the great and glorious day of the Lord.
21 Ug mahitabo nga bian kinsa nga magasangpit sa ngalan sa Ginoo, maluwas.
And everyone who calls upon the name of the Lord will be saved.’
22 "Mga tawo sa Israel, patalinghugi ninyo kining mga pulonga: si Jesus nga Nazaretnon, tawo nga gipanghimatud-an kaninyo sa Dios pinaagi sa gamhanang mga buhat ug mga kahibulongan ug mga ilhanan nga gihimo sa Dios pinaagi kaniya sa taliwala ninyo, sumala sa inyo nang nasayran
“Men of Israel, listen to these words: Jesus of Nazareth, a man attested to you by God with miracles, wonders, and signs that God did through him in your midst, just as you yourselves well know,
23 kining maong Jesus nga gipanugyan tuman sa gimbut-an nga laraw ug sa nahibaloan nang daan sa Dios, kini siya inyong gilansang sa krus ug gipatay pinaagi sa mga kamot sa mga tawong malinapason.
this man, who was delivered up by the deliberate plan and foreknowledge of God, you took and put to death, having him nailed to the cross by the hands of lawless men.
24 Apan siya gibanhaw sa Dios, sa nalangkat na ang mga kasakit sa kamatayon, sanglit dili man gayud mahimo nga siya kapugngan sa kamatayon.
But God raised him up, releasing him from the pangs of death, because it was impossible for death to keep its hold on him.
25 Kay mahitungod kaniya, si David nag-ingon man: `Ang Ginoo nakita ko sa kanunay sa atubangan ko, kay siya ania man sa akong too aron ako dili matarug;
For David says about him, ‘I saw the Lord always before me, for he is at my right hand so that I will not be shaken.
26 tungod niana nalipay ang akong kasingkasing, ug naghugyaw ang akong dila; ug usab ang akong lawas magapuyo diha sa paglaum,
Therefore my heart was glad and my tongue rejoiced; moreover, my flesh will dwell in hope.
27 kay dili mo man pagabiyaan ang akong kalag didto sa Hades, ug dili mo man itugot nga ang imong Balaan moagi sa pagkadunot. (Hadēs g86)
For yoʋ will not abandon my soul to Hades, nor will yoʋ let yoʋr Holy One see corruption. (Hadēs g86)
28 Gipaila mo kanako ang mga dalan sa kinabuhi; pagapun-on mo ako sa kalipay diha sa imong atubangan.
Yoʋ have made known to me the paths of life; yoʋ will fill me with joy by yoʋr presence.’
29 "Mga igsoon, sa masaligon ako makasulti kaninyo mahitungod kang David nga patriarca, nga siya namatay ug gilubong, ug ang iyang lubong nagapabilin pa man gani kanato hangtud niining adlawa karon.
“Brothers, I can say to you with confidence concerning our patriarch David that he died and was buried, and his tomb is with us to this day.
30 Ug tungod kay profeta man siya, ug nasayud nga ang Dios nakahimo kaniyag pinanumpaan nga saad nga usa sa iyang mga kaliwat palingkoron sa Dios diha sa iyang trono,
So then, because he was a prophet and knew that God had sworn an oath to him that from among his descendants, according to the flesh, he would raise up the Christ to sit on his throne,
31 siya nakapanglantaw nang daan ug misulti mahitungod sa pagkabanhaw ni Cristo, nga kini siya wala biyai didto sa Hades, ug nga usab ang iyang lawas wala moagi sa pagkadunot. (Hadēs g86)
David foresaw what would happen and spoke about the resurrection of the Christ, saying that his soul was not abandoned to Hades and that his flesh did not see corruption. (Hadēs g86)
32 Kining maong Jesus gibanhaw sa Dios, ug kaming tanan mga saksi niini.
This Jesus God has raised up, of which we are all witnesses.
33 Busa, sanglit nahituboy man siya ngadto sa too sa Dios, ug gikan sa Amahan nakadawat sa gisaad nga Espiritu Santo, siya mibubo niining inyong nakita ug nadungog karon.
Therefore, having been exalted to the right hand of God and having received from the Father the promise of the Holy Spirit, he has poured out this that you now see and hear.
34 Kay si David dili mao ang misaka sa langit, hinonoa siya gayud ang nagaingon: `Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo, Lumingkod ka sa akong too,
For David did not ascend to heaven, but he himself says, ‘The Lord said to my Lord, “Sit at my right hand
35 hangtud nga ang imong mga kaaway pagahimoon ko nang tumbanan sa imong mga tiil.'
until I make yoʋr enemies a footstool for yoʋr feet.”’
36 Busa, ang tibuok banay sa Israel kinahanglan masayud sa tininuod gayud nga sa Dios si Jesus gihimong Ginoo ug Cristo, ang Jesus nga inyong gilansang sa krus."
Therefore, let all the house of Israel know with certainty that God has made him both Lord and Christ, this Jesus whom you crucified.”
37 Ug sa ilang pagkadungog niini, gisakitan sila sa kasingkasing, ug kang Pedro ug sa ubang mga apostoles sila nangutana nga nanag-ingon, "Mga igsoon, unsa may among pagabuhaton?"
When they heard this, they were pierced to the heart and said to Peter and the rest of the apostles, “Brothers, what should we do?”
38 Ug si Pedro mitubag kanila, "Paghinulsol kamo, ug pabautismo kamo ang matag-usa kaninyo sa ngalan ni Jesu-Cristo tungod sa kapasayloan sa inyong mga sala; ug madawat ninyo ang gasa nga Espiritu Santo.
Peter said to them, “Repent and be baptized, each one of you, in the name of Jesus Christ for the remission of sins, and you will receive the gift of the Holy Spirit.
39 Kay ang saad alang kaninyo ug sa inyong mga anak ug sa tanan nga atua sa halayo, sa matag-usa nga pagatawgon sa Ginoo nga atong Dios."
For this promise is for you, for your children, and for all who are far off, as many as the Lord our God calls to himself.”
40 Ug sa daghan pang mga pulong siya naghimog pagpamatuod, ug kanila miagda siya nga nag-ingon, "Luwasa ninyo ang inyong kaugalingon gikan niining sukwahi nga kaliwatan."
With many other words he testified and exhorted them, saying, “Be saved from this crooked generation.”
41 Ug unya gibautismohan kadtong mga misagop sa iyang pulong, ug niadtong adlawa may mga tulo ka libo ka mga tawo nga nahidugang kanila.
Then those who gladly received his word were baptized, and about three thousand souls were added on that day.
42 Ug milahutay sila sa pagpaminaw sa pagtulon-an gikan sa mga apostoles, ug milahutay sila sa pagpakig-ambitay uban kanila, sa pagpikaspikas sa tinapay, ug sa mga pag-ampo.
They devoted themselves to the teaching of the apostles and to fellowship, to the breaking of bread and to prayer.
43 Ug ang tanang tawo giabut ug kahadlok; ug pinaagi sa mga apostoles nangahimo ang daghang mga kahibulongan ug mga ilhanan.
A sense of awe came upon every soul, and many wonders and signs were being done by the apostles.
44 Ug nag-ipon ang tanang nanagpanoo ug ilang gipanag-usahan sa pag-ambit ang tanang mga butang;
All who believed were together and had all things in common.
45 ug gipamaligya nila ang ilang mga katigayonan ug mga kabtangan, ug ang halin ilang gibahinbahin sa tanan, sumala sa kinahanglanon ni bisan kinsa.
They were selling their possessions and belongings, and distributing the proceeds to all, as anyone had need.
46 Ug sa adlaw-adlaw sila nanagpadayon sa paghiusa didto sa templo, ug sa pagpikaspikas sa tinapay sa ilang kabalayan, ug sa pagpangaon nga dinuyogan sa kasadya ug kayano sa kasingkasing,
Day by day as they continued meeting together with one accord in the temple courts and breaking bread from house to house, they shared food together with gladness and simplicity of heart,
47 nga nanagdayeg sa Dios ug nahimut-an sa tanang tawo. Ug sa matag-adlaw gidugang kanila sa Ginoo ang mga ginaluwas.
praising God and having favor with all the people. And the Lord added to the church daily those who were being saved.
