Panultihon 19

1 Mas maayo pa ang tawo nga kabos nga naglakaw diha sa iyang katarong kaysa kaniya nga sukwahi sa iyang pagpanulti ug buangbuang.

Лучше бедный, ходящий в своей непорочности, нежели богатый со лживыми устами, и притом глупый.

2 Dili usab maayo ang pagpangandoy nga dili inubanan sa kahibalo ug siya nga kusog modagan mahisalaag sa dalan.

Нехорошо душе без знания, и торопливый ногами оступится.

3 Ang kabuang sa tawo nagdaot sa iyang kinabuhi ug napungot ang iyang kasingkasing batok kang Yahweh.

Глупость человека извращает путь его, а сердце его негодует на Господа.

4 Makadugang ang bahandi ug daghang mga higala, apan ang tawong kabos nahimulag gikan sa iyang mga higala.

Богатство прибавляет много друзей, а бедный оставляется и другом своим.

5 Ang bakakon nga saksi pagasilotan ug siya nga nagsulti ug bakak dili gayod makaikyas.

Лжесвидетель не останется ненаказанным, и кто говорит ложь, не спасется.

6 Daghan ang magapangayo ug tabang gikan sa tawong manggihatagon ug higala sa tanan siya nga manggihatagon ug mga gasa.

Многие заискивают у знатных, и всякий - друг человеку, делающему подарки.

7 Ang tanang mga igsoong lalaki sa kabos nasilag kaniya; unsa pa kaha ang iyang mga higala nga mipahilayo kaniya! Motawag siya kanila apan wala na sila.

Бедного ненавидят все братья его, тем паче друзья его удаляются от него: гонится за ними, чтобы поговорить, но и этого нет.

8 Siya nga nagbaton sa kaalam naghigugma sa iyang kinabuhi; siya nga nagtipig sa pagsabot makakaplag kung unsa ang maayo.

Кто приобретает разум, тот любит душу свою; кто наблюдает благоразумие, тот находит благо.

9 Ang bakakon nga saksi pagasilotan gayod, apan ang nagsulti ug bakak malaglag.

Лжесвидетель не останется ненаказанным, и кто говорит ложь, погибнет.

10 Dili angay sa tawo nga buangbuang ang pagpuyo sa kaharuhay— labi na gayod nga walay angay ang ulipon nga maoy magdumala sa mga prinsipe.

Неприлична глупцу пышность, тем паче рабу господство над князьями.

11 Ang pagkamabinantayon maghimo sa tawo nga dili daling masuko ug ang dili pagtagad sa sayop maoy makahatag kaniya ug himaya.

Благоразумие делает человека медленным на гнев, и слава для него - быть снисходительным к проступкам.

12 Ang kapungot sa hari sama sa ngulob sa batan-ong liyon, apan ang iyang kaluoy sama sa yamog nga anaa sa sagbot.

Гнев царя - как рев льва, а благоволение его - как роса на траву.

13 Ang buangbuang nga anak nga lalaki nagdaot sa iyang amahan ug ang malalison nga asawa sama sa tubig nga kanunay magtulo.

Глупый сын - сокрушение для отца своего, и сварливая жена - сточная труба.

14 Ang balay ug ang bahandi maoy panulondon gikan sa mga ginikanan, apan ang maalamon nga asawa gikan kang Yahweh.

Дом и имение - наследство от родителей, а разумная жена - от Господа.

15 Ang pagkatapolan maghatod kanimo ngadto sa pagkahinanok ug tulog, apan siya nga dili magtrabaho gutomon.

Леность погружает в сонливость, и нерадивая душа будет терпеть голод.

16 Siya nga nagtuman sa sugo nanalipod sa iyang kinabuhi, apan mamatay ang tawo nga wala maghunahuna mahitungod sa iyang mga pamaagi.

Хранящий заповедь хранит душу свою, а нерадящий о путях своих погибнет.

17 Si bisan kinsa nga maluluy-on sa kabos sama ra nga nagpahulam kang Yahweh ug magbayad siya kaniya sa iyang nahimo.

Благотворящий бедному дает взаймы Господу, и Он воздаст ему за благодеяние его.

18 Pantona ang imong anak samtang aduna pay paglaom ug ayaw pangandoya nga mabutang siya sa kamatayon.

Наказывай сына своего, доколе есть надежда, и не возмущайся криком его.

19 Ang tawo nga daling masuko kinahanglan nga mobayad sa kasaypanan, kung imo siyang luwason, buhaton mo pa gihapon kini sa ikaduhang higayon.

Гневливый пусть терпит наказание, потому что, если пощадишь его, придется тебе еще больше наказывать его.

20 Paminawa ang tambag ug dawata ang pagtudlo, aron nga magmaalamon ka hangtod sa kataposan sa imong kinabuhi.

Слушайся совета и принимай обличение, чтобы сделаться тебе впоследствии мудрым.

21 Daghan ang mga laraw sa kasingkasing sa tawo, apan ang kabubut-on lamang ni Yahweh maoy matuman.

Много замыслов в сердце человека, но состоится только определенное Господом.

22 Ang pagkamatinud-anon maoy gipangandoy sa tawo ug mas maayo pa ang tawong kabos kaysa bakakon.

Радость человеку - благотворительность его, и бедный человек лучше, нежели лживый.

23 Ang pagpasidungog kang Yahweh magtultol sa katawhan ngadto sa kinabuhi; si bisan kinsa nga aduna niini matagbaw ug dili mahiagom sa kadaot.

Страх Господень ведет к жизни, и кто имеет его, всегда будет доволен, и зло не постигнет его.

24 Maglubong sa iyang kamot ang tapolan ngadto sa pagkaon; dili gani siya makahimo sa paghungit niini padulong sa iyang baba.

Ленивый опускает руку свою в чашу, и не хочет донести ее до рта своего.

25 Kung imong silotan ang mabugalbugalon, mahimong magmaalamon ang walay alamag; badlonga siya nga adunay pagsabot ug makabaton siya ug kahibalo.

Если ты накажешь кощунника, то и простой сделается благоразумным; и если обличишь разумного, то он поймет наставление.

26 Siya nga mangawat sa iyang amahan ug maghingilin sa iyang inahan mao ang anak nga lalaki nga magpakaulaw ug salawayon.

Разоряющий отца и выгоняющий мать - сын срамной и бесчестный.

27 Kung mohunong ka sa pagpaminaw sa pagtudlo, akong anak nga lalaki, mahisalaag ka gikan sa mga pulong sa kahibalo.

Перестань, сын мой, слушать внушения об уклонении от изречений разума.

28 Magbugalbugal sa katarong ang bakak nga saksi ug ang baba sa daotan magalamoy sa pagkadaotan.

Лукавый свидетель издевается над судом, и уста беззаконных глотают неправду.

29 Andam na ang paghukom alang sa mga mabugalbugalon ug ang paglatos alang sa mga likod sa mga buangbuang.

Готовы для кощунствующих суды, и побои - на тело глупых.