Deuteronomio 31

1 Miadto si Moises ug gisugilon kini nga mga pulong ngadto sa katawhan sa Israel.

Moses went and spoke these words to all Israel.

2 Miingon siya kanila, “120 na ka tuig ang akong pangidaron karon; dili na ako makagawas ug makasulod; Miingon si Yahweh kanako, 'Dili ka makatabok niining Jordan'.

He said to them, “I am one hundred twenty years old today. I can no more go out and come in. The LORD has said to me, ‘You shall not go over this Jordan.’

3 Si Yahweh nga imong Dios, siya mao ang mag-una kanimo; pagalaglagon niya kining kanasoran gikan sa imong atubangan, ug paga-ilogan mo sila. Si Josue, mao ang magalakaw una kanimo, sumala sa gisulti ni Yahweh.

The LORD your God himself will go over before you. He will destroy these nations from before you, and you shall dispossess them. Joshua will go over before you, as the LORD has spoken.

4 Pagabuhaton ni Yahweh kanila ang gibuhat niya kang Sihon ug kang Og, ang mga hari sa mga Amorihanon, ug sa ilang kayutaan, nga iyang gipanglaglag.

The LORD will do to them as he did to Sihon and to Og, the kings of the Amorites, and to their land, when he destroyed them.

5 Hatagan ka ni Yahweh sa kadaogan batok kanila sa dihang magtagbo kamo sa panggubatan, ug pagabuhaton mo kanila ang tanang gisugo ko kanimo.

The LORD will deliver them up before you, and you shall do to them according to all the commandment which I have commanded you.

6 Magmalig-on ka ug magmaisugon, ayaw kalisang, ug ayaw kahadlok kanila; kay si Yahweh nga imong Dios, magauban kanimo; dili ka niya pakyason ni isalikway.”

Be strong and courageous. Do not be afraid or scared of them, for the LORD your God himself is who goes with you. He will not fail you nor forsake you.”

7 Gitawag ni Moises si Josue ug miingon kaniya atubangan sa tibuok katawhan sa Israel, 'Magmalig-on ug magmaisugon ka, kay ikaw ang mouban niining katawhan paingon sa yuta nga gipanumpa ni Yahweh nga ihatag sa ilang mga katigulangan; tabangan mo sila aron mapanunod kini.

Moses called to Joshua, and said to him in the sight of all Israel, “Be strong and courageous, for you shall go with this people into the land which the LORD has sworn to their fathers to give them; and you shall cause them to inherit it.

8 Si Yahweh, mao ang maga-una kanimo; magauban siya kanimo; dili ka niya pasagdan ni biyaan; ayaw kahadlok, ug ayaw kawala sa paglaom.”

The LORD himself is who goes before you. He will be with you. He will not fail you nor forsake you. Do not be afraid. Do not be discouraged.”

9 Gisulat ni Moises kini nga balaod ug gihatag kini sa mga pari, ang mga anak ni Levi, nga maoy nagdala sa arka sa kasabotan ni Yahweh; gihatagan usab niya niini ang tanang kadagkoan sa Israel.

Moses wrote this law and delivered it to the priests the sons of Levi, who bore the ark of the LORD’s covenant, and to all the elders of Israel.

10 Gisugo sila ni Moises ug miingon, “Sa kataposan sa matag pito ka tuig, sa kasaulogan sa pagpapas sa mga utang, sa Kasaulogan sa Kabalayan,

Moses commanded them, saying, “At the end of every seven years, in the set time of the year of release, in the feast of booths,

11 sa pagduol sa tibuok Israel aron sa pagpangatubang kang Yahweh nga imong Dios sa dapit nga iyang pagapilion alang sa iyang pinuy-anan, pagabasahon mo kini nga balaod atubangan sa tibuok katawhan sa Israel aron ilang madungog.

when all Israel has come to appear before the LORD your God in the place which he will choose, you shall read this law before all Israel in their hearing.

12 Tigoma ang katawhan, ang mga lalaki, ang mga babaye, ug ang mga gagmay nga bata, ug ang mga langyaw nga uban kanimo sa sulod sa ganghaan sa imong siyudad, aron nga makadungog sila ug makakat-on, ug mapasidunggan nila si Yahweh nga imong Dios ug motuman sa tanang pulong niini nga balaod.

Assemble the people, the men and the women and the little ones, and the foreigners who are within your gates, that they may hear, learn, fear the LORD your God, and observe to do all the words of this law,

13 Buhata kini aron nga ang ilang kaanakan, nga wala pa masayod, makadungog ug makakat-on sa pagpasidungog kang Yahweh nga imong Dios, hangtod magpuyo ka sa yuta nga imong pagaadtoan tabok sa Jordan aron panag-iyahon.”

and that their children, who have not known, may hear and learn to fear the LORD your God, as long as you live in the land where you go over the Jordan to possess it.”

14 Miingon si Yahweh kang Moises, “Tan-awa, nagkaduol na ang takna nga ikaw mamatay; tawaga si Josue ug pag-adto kamo sa tolda sa tigomanan, aron mahatag ko kaniya ang sugo.” Miadto si Moises ug si Josue ug nagpakita sila didto sa tolda sa tigomanan.

The LORD said to Moses, “Behold, your days approach that you must die. Call Joshua, and present yourselves in the Tent of Meeting, that I may commission him.” Moses and Joshua went, and presented themselves in the Tent of Meeting.

15 Mitungha si Yahweh didto sa tolda pinaagi sa haligi nga panganod; ang haligi nga panganod nagpahiluna ibabaw sa pultahan sa tolda.

The LORD appeared in the Tent in a pillar of cloud, and the pillar of cloud stood over the Tent’s door.

16 Miingon si Yahweh kang Moises, “Tan-awa, matulog ka uban sa imong mga amahan; kining katawhan motindog ug mamuhat sama sa babaying gabaligya ug dungog nga mosunod sa laing mga dios didto sa yuta nga ilang pagaadtoan. Pagabiyaan nila ako ug bungkagon ang akong kasabotan nga akong gihimo tali kanila.

The LORD said to Moses, “Behold, you shall sleep with your fathers. This people will rise up and play the prostitute after the strange gods of the land where they go to be among them, and will forsake me and break my covenant which I have made with them.

17 Unya, nianang adlawa, mosilaob ang akong kasuko batok kanila, ug isalikway ko sila. Pagatagoan ko ang akong panagway gikan kanila, ug pagaut-uton sila. Daghang mga katalagman ug mga kagul-anan ang makakaplag kanila, busa moingon sila nianang adlawa, 'Nakaplagan ba kanako kining mga katalagman tungod kay ang atong Dios wala na sa akong taliwala?'

Then my anger shall be kindled against them in that day, and I will forsake them, and I will hide my face from them, and they shall be devoured, and many evils and troubles shall come on them; so that they will say in that day, ‘Have not these evils come on us because our God is not among us?’

18 Pagatagoan ko gayod gikan niini ang akong panagway nianang adlawa tungod sa tanang daotan nga pagabuhaton niini, tungod kay milingi sila sa laing mga dios.

I will surely hide my face in that day for all the evil which they have done, in that they have turned to other gods.

19 Busa karon isulat kini nga alawiton alang kanimo ug itudlo kini ngadto sa katawhan sa Israel. Ibutang kini sa ilang mga baba, aron nga kini nga alawiton mamahimong saksi alang kanako batok sa katawhan sa Israel.

“Now therefore write this song for yourselves, and teach it to the children of Israel. Put it in their mouths, that this song may be a witness for me against the children of Israel.

20 Kay sa dihang pagadad-on ko na siya sa yuta nga akong gipanumpa nga ihatag sa iyang mga katigulangan, sa yuta nga nagdagayday sa gatas ug dugos, ug sa dihang makakaon na siya ug mabusog ug manambok, unya molingi siya sa laing mga dios ug moalagad siya kanila; pagatamayon niya ako ug supakon ang akong kasabotan.

For when I have brought them into the land which I swore to their fathers, flowing with milk and honey, and they have eaten and filled themselves, and grown fat, then they will turn to other gods, and serve them, and despise me, and break my covenant.

21 Sa dihang moabot sa katawhan ang daghang mga kadaotan ug kagul-anan, magpamatuod kini nga alawiton ingon nga saksi; kay dili kini mahikalimtan gikan sa baba sa ilang mga kaliwatan; kay nasayod na ako sa mga laraw nga ilang gihunahuna karong adlawa, bisan sa wala ko pa sila gidala sa yuta nga akong gipanumpa.”

It will happen, when many evils and troubles have come on them, that this song will testify before them as a witness; for it will not be forgotten out of the mouths of their descendants; for I know their ways and what they are doing today, before I have brought them into the land which I promised them.”

22 Busa gisulat ni Moises kini nga alawiton niadto gayong adlawa ug gitudlo kini sa katawhan sa Israel.

So Moses wrote this song the same day, and taught it to the children of Israel.

23 Mihatag si Yahweh ug sugo kang Josue nga anak ni Nun ug miingon, “Magmalig-on ug magmaisugon ka; kay ikaw ang magdala sa katawhan sa Israel ngadto sa yuta nga akong gipanumpa kanila, ug magauban ako kanimo.”

He commissioned Joshua the son of Nun, and said, “Be strong and courageous; for you shall bring the children of Israel into the land which I swore to them. I will be with you.”

24 Nahitabo kini sa pagkahuman ni Moises pagsulat sa mga pulong niini nga balaod sa usa ka basahon,

When Moses had finished writing the words of this law in a book, until they were finished,

25 nga mihatag siya ug sugo sa mga Levita nga nagdala sa arka sa kasabotan ni Yahweh; miingon siya,

Moses commanded the Levites, who bore the ark of the LORD’s covenant, saying,

26 “Kuhaa kining basahon sa balaod ug ibutang kini sa kiliran sa arka sa kasabotan ni Yahweh nga inyong Dios, aron nga maanaa kini didto ingon nga saksi batok kanimo.

“Take this book of the law, and put it by the side of the ark of the LORD your God’s covenant, that it may be there for a witness against you.

27 Kay nasayod ako sa imong pagkamasupilon ug kagahi sa imong ulo; tan-awa, bisan gani buhi pa ako karon, nagmasinupakon ka na batok kang Yahweh; unsa nalang kaha kung patay na ako?

For I know your rebellion and your stiff neck. Behold, while I am yet alive with you today, you have been rebellious against the LORD. How much more after my death?

28 Tigoma alang kanako ang tanang kadagkoan sa imong mga tribo, ug ang imong mga opisyalis, aron masulti ko kining mga pulong sa ilang mga igdulungog ug tawgon ang langit ug ang yuta aron sa pagsaksi batok kanila.

Assemble to me all the elders of your tribes and your officers, that I may speak these words in their ears, and call heaven and earth to witness against them.

29 Kay nasayod ako nga human sa akong kamatayon maghugawhugaw gayod ka sa imong kaugalingon ug mosimang sa dalan nga akong gisugo kanimo; moabot kanimo ang mga katalagman sa mosunod nga mga adlaw. Mahitabo kini tungod kay buhaton mo ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, sa pagpasuko kaniya pinaagi sa buhat sa imong mga kamot.”

For I know that after my death you will utterly corrupt yourselves, and turn away from the way which I have commanded you; and evil will happen to you in the latter days, because you will do that which is evil in the LORD’s sight, to provoke him to anger through the work of your hands.”

30 Gisaysay ni Moises sa igdulungog sa tanang nagkatigom nga katawhan sa Israel ang mga pulong niini nga alawiton hangtod nga nahuman sila.

Moses spoke in the ears of all the assembly of Israel the words of this song, until they were finished.