Mateo 5
1 Iesus bada ikussiric gendetzeac, igan cedin mendi batetara: eta iarri cenean hurbildu içan çaizcan bere discipuluac.
Yesu paakibweni kipenga sa bandu, atiboka ayei pakitumbi, paatami pae, banapunzi bake baichi kichake.
2 Eta bere ahoa irequiric iracasten cituen, erraiten çuela,
Nga yowa nkano wake kapundisha, kakoya,
3 Dohatsu dirade spirituz paubreac: ceren hayén baita ceruètaco resumá.
“Heri bababile akeba ba Roho maana utawala wa Nnongo wabe.
4 Dohatsu dirade nigarrez daudenac: ceren hec consolaturen baitirade.
Heri balo bene huzuni, mana batafarijiwa.
5 Dohatsu dirade emeac: ceren hec lurra heretaturen baitute.
Heri bene upole, mana balowa kurithi nchi.
6 Dohatsu dirade iustitiaz gosse eta egarri diradenac: ceren hec asseren baitirade.
Heri bene njala ni kui ya haki, mana bapala yukutilwa.
7 Dohatsu dirade misericordiosoac: ceren hæy misericordia eguinen baitzaye.
Heri bene rehema mana abo bapala pata Rehema.
8 Dohatsu dirade bihotzez chahu diradenac: ceren hec Iaincoa ikussiren baituté.
Heri bene mwoyo sapi mana walowa kum'bona Nnongo.
9 Dohatsu dirade baquea procuratzen dutenac: ceren hec Iaincoaren haour deithuren baitirade.
Heri bapatanishi ba haki, maana abo balowa kemelwa bana ba Nnongo.
10 Dohatsu dirade iustitiagatic persecutatzen diradenac: ceren hayén baita ceruètaco resumá.
Heri balo babateswa kwaajili ya haki, maana upwalume wa Nnongo ni wabe.
11 Dohatsu içanen çarete nehorc iniuria erran drauqueçuenean, eta persecutatu çaituqueztenean, eta hitz gaichto gucia erran duqueitenean çuen contra, gueçurrez ene causaz.
Heri mwenga mwamutukanilwa ni bandu ni kuwatesa, au kubakokeya kila ubaya kachinu kwa ubocho kwa mwanja nenga.
12 Boz eta aleguera çaitezte, ceren çuen saria handi baita ceruètan: ecen hala persecutatu vkan dituzté çuen aitzineco Prophetác.
Mupulaike ni luluta, maana thawabu yinu ni ngolo kunani kumaunde. Kwa kuwa nga bandu gaba-apangite manabii bababile kabla yinu.
13 Çuec çarete lurreco gatza: eta baldin gatza gueçat badadi, cerçaz gacituren da? ezta guehiagoric deusgay camporat iraizteco eta guiçonéz ohondicatu içateco baicen.
Mwenga mwa mwinyo wa dunia. Lakini kati mwinyo uaribike, olowa pangika kitiwi ubenanoga kwake kae? Iwezekana kwaa ube ni radha ili kujita panja ni kulebata ni agolo ga bandu.
14 Çuec çarete munduco arguia. Ecin estal daite ciuitate mendi gainean iarria.
Mwenga mwa mbwega wa dunia. Nnema wauchengilwe pakitombe wiyobeya kwaa.
15 Eta eztute iraichequiten candelá eta hura eçarten gaitzurupean, baina candelerean, eta argui eguiten draue etcheco guciey.
Bandu bawasha kwaa taa ni kwibeka pae ya kindanda, ila kunani, ni ywembe yenda kuwamulikya boti nkati ya nyumba.
16 Hala argui begui çuen arguiac guiconén aitzinean, çuen obra onac ikus ditzatençat, eta glorifica deçaten çuen Aita ceruètan dena.
Ni mbwega winu umulike nnongi ya bandu linga bagabone matendo gananoga ni kumsifu tate binu ywaabile kumaunde.
17 Eztuçuela vste ecen Leguearen edo Prophetén abolitzera ethorri naicela: eznaiz ethorri abolitzera, baina complitzera.
Kana muwase niichi kuibulaga saliya wala manabii, niichile kwaa kuiharibu ila kwitimiza.
18 Ecen eguiaz diotsuet, iragan daiteno ceruä eta lurra, iotabat edo punctu hutsbat ezta Leguetic iraganen, gauça guciac eguin diteno.
Kwakweli nindakuwakoya nyoo mpaka maunde ni dunia yate pita mtupo yodi wala nukuta jimo ya saliya yayalowa kuoma musaliya mpaka po kila kilebe kiyomwile timia.
19 Norc-ere beraz hautsiren baitu manamendu chipién hautaric bat, eta iracatsiren baititu hunela guiçonac, chipién deithuren da hura ceruètaco resumán: baina norc-ere eguinen baititu eta iracatsiren, hura handi deithuren da ceruètaco resumán.
Eyo yeyote ywatekwana amri njunu yimo nkati ya amri yee nikuwapudisha benge panga nyoo alowa kemelwa nchunu mu'utawala wa kumaunde. Lakini ywoywoti ywaikamwa ni kuipudisha alowa kemelwa nkolo mu'utawala wa kumaunde.
20 Ecen erraiten drauçuet, baldin abundosago ezpada çuen iustitiá Scribena eta Phariseuena baino, çuec etzaretela sarthuren ceruètaco resumán.
Kwa maana nabakokiya ukweli winu mana mukotwike kwazidi baandishi ni mafarisayo, kwa vyovyoti mwabile mwajingya nkati ya ufalme wa kumaunde.
21 Ençun vkan duçue nola erraniçan içan çayen lehenagocoey, Eztuc hilen: eta norc-ere hilen baitu, hura iudicioz punitu içateco digne date.
Muyowine yabakiyilye zamani panga, “kana ubulage” ni ywoywoti ywa bulaga abi pae ya hukumu.'
22 Baina nic erraiten drauçuet, ecen nor-ere asserretzen baitzayo bere anayeri causa gabe, iudicioz punitu içateco digne datela: eta norc-ere erranen baitrauca bere anayeri, Raká, hura conseilluz punitu içateco digne datela: eta norc-ere erranen baitrauca, Erhoá, suzco gehennaz punitu içateco digne datela. (Geenna g1067)
Lakini nendakuwakokiya ywoywoti ywanchukiya nnongowe apalikwa ukumilwa. Ni ywoywoti ywammakiya nnongowe panga, wenga wa mundu wangefaika! apangika kwa ballaza, Ni ywoywoti ywabaya wenga wa nyinga apalikwa ni mwoto wa jehanamu. (Geenna g1067)
23 Beraz baldin eure oblationea eramaiten baduc aldarera, eta han orhoit bahadi ecen hire anayeac baduela cerbait hire contra,
Eyo mana kopiya sadaka yako nnonge ya Nnongo ni kankombokiya panga winakikowe nnongogo.
24 Vtzi eçac han eure oblationea aldare aitzinean, eta habil: lehen appointadi eure anayerequin, eta orduan ethorriric presenta eçac eure oblationea.
Uwileke sadaka nnonge ya madhabahu, ni ukamwe ndela yako. Ukapatane wete nnongo'wo, ni boka po uiche kuitola sadaka yako.
25 Aicén adisquide eure partida contrastarequin fitetz, harequin bidean aiceno, ezemón eure partida contrastac iugeari, eta iugeac ezemón sargeantari, eta presoinean eçar ezadin.
Upembele ni mshitaki wako upesi, uwineke mundela kamuyenda mahakamani, kinyime chake alowa kupeleka kwa hakimu ni kukutaikulya muligereza.
26 Eguiaz erraiten drauat, ezaiz ilkiren handic, renda diroano azquen pelata.
Muamini nendakuwamakiya, walowa lekelwa kwa mpaka ulepe senti ya mwisho yalongelwa.
27 Ençun vkan duçue ecen lehenagocoéy erran içan çayela, Eztuc adulterioric iauquiren.
Muyowine yaiikokiywe panga, “Kaa ube ni malaya.”
28 Baina nic erraiten drauçuet, Norc-ere beguiesten baitu emazteric, hura guthicia deçançat, hambatez adulteratu duqueela harequin bere bihotzean.
Lakini neda kuwakokiya ywoywoti ywa nnolekeya nnwawa kwa kutamaniya ayomwile gonja nakwe mwoyo wake.
29 Bada baldin eure begui escuinac trebuca eraciten bahau, idoqui eçac hura, eta iraitzac eureganic: ecen hobe duc hiretaco, gal dadin hire membroetaric bat, eta eztadin hire gorputz gucia egotz gehennara. (Geenna g1067)
Na mana itei liyo lyako lya kummaliyo lyenda kuobeya, ulitolwe ulitaikwe kutalu ni wenga. Kwasababu bora kiungo chimo cha payega yako kiobe kuliko yega yako yoti watakulikwe jehaamu. (Geenna g1067)
30 Eta baldin eure escu escuinac trebuca eraciten bahau, trenca eçac hura, eta iraitzac eureganic: ecen hobe duc hiretaco, gal dadin hire membroetaric bat, eta eztadin hire gorputz gucia egotz gehennara. (Geenna g1067)
Na mana itei luboko lwako lwa kummaliyo lyenda kukosea, walukate ni kulutaikwa kutalu ni wenga. mana bora kiungo chako chimo cha payega yako kiobe kuliko yega nzima taikulilwa jehanamu. (Geenna g1067)
31 Halaber erran içan da, Norc-ere vtziren baitu bere emaztea, bemó separationeco letrá:
Itibakijilwa kae, jwalowa kuneka nnyumbowe ampei hati ya talaka'
32 Baina nic diotsuet, ecen norc-ere vtziren baitu bere emaztea, salbu paillardiçaren causaz, adulterio eguin eraciten draucala: eta nor-ere vtziarequin ezconduren baita, harc adulterio iauquiten duela.
Lakini nenda kuwakokiya, ywoywoti jwa nneka nnyumbowe, ila kwa abari ya umalaya, apanga mmalaya, i ywoywoti ywa nkobeka baada ya peyelwa taraka enda zini.
33 Berriz ençun vkan duçue, ecen lehenagocoey erran içan çayela, Ezaiz desperiuraturen, baina rendaturen drautzac Iaunari eure iuramendu promettatuac.
Kai muyowine batibakijilwa balo azamai,'kana mulape kwa ubocho, umtumikiye Ngwana lapa kwako'
34 Baina nic diotsuet ezteçaçuen iura batre, ez ceruäz, ecen Iaincoaren thronoa da.
Ila nenda kuwakokiya, kana mulape hata pasene, au kwa maunde, kwasababu kuezi ya Nnongo;
35 Ezeta Lurraz, ecen haren oinetaco alkia da: ezeta Ierusalemez, ecen regue handiaren ciuitatea da.
Wala kwa dunia, maana ngabeka magolo gake, aokwa Yerusalem, maana ni nema mpwalume nkolo.
36 Halaber eure buruäz eztuc iuraturen, ecen bilobat churi ezpa beltz ecin daidic.
Wala kana walape kwa mtwe wako, mana uweza kwa kulupanga lunywili limo panga luua u lupili.
37 Baina biz çuen hitza bay, bay: ez, ez: eta hauçaz goiticoa, gaichtotic da.
Ila makowe ginu gabe, “Kweli, kweli, kana, kana,'mana ywa yongeya makowe gabuka kwa nchela.
38 Ençun vkan duçue, ecen erran içan dela, Beguia beguiagatic, eta hortza hortzagatic.
Muyowine ikokiywe panga, “Liyo kwa liyo, ni lino kwa lino.'
39 Baina nic erraiten drauçuet, Eztieçoçuela resisti gaizquiari: baina baldin norbeitec io baheça eure escuineco mathelán, itzul ieçóc bercea-ere.
Lakini nenda kuwakokiya, kana mwasindane nchochi, lakini mundu akukombile ligomo lya mmaliyo wangalambukiye ni lenge.
40 Eta hiri auci eguin nahi drauanari, eta eure iaccá edequi, vtzi ieçoc mantoa-ere.
Ni mundu ywa lowa kukushitaki ni kuitola nganju yako, unneki ni likoti.
41 Eta norc-ere nahi vkanen baihau bortchatu lecoa baten eguitera, albeitindoa harequin biga.
Ni mundu ywa kulazimisha yenda maili jimo wayende nakwe ibele.
42 Escatzen çayanari emóc: eta hireganic maillebatu nahi duena ezteçála iraitz.
Ywa kuloba wampei, ni ywapala kukopa kana untile.
43 Ençun vkan duçue ecen erran içan dela, On eritziren draucac eure hurcoari, eta gaitz eritziren draucac eure etsayari.
Muyowine panga ikokiywe,'umpende jirani bako ni umchukie adui bako.'
44 Baina nic erraiten drauçuet, Onhets itzaçue çuen etsayac, benedicaitzaçue maradicatzen çaituztenac, vngui eguieçue gaitz daritzuèney: eta othoitz eguiçue oldartzen çaizquiçuenacgatic, eta persecutatzen çaituztenacgatic.
Lakini nenga nendakuwakokiya, mwapende adui binu mwalobii mwisi,
45 Çuen Aita ceruètan denaren haour çaretençat: ecen harc ilki eraciten du bere iguzquia gaichtoén eta onén gainera, eta igorten du vria iustoén eta iniustoén gainera.
linga mupange mwabana batate binu bababile kumaunde, maana jwembe amulikya lisoba lyake abaya ni bema, ulaenda niya kwa bandu boti bene haki ni bange haki.
46 Ecen baldin çuey on daritzueney on badarizteçue, cer sari vkanen duçue? eztute publicanoéc-ere hori bera eguiten?
Mana mene mwapendi babapendile mwenga mupata thawabu gani? Hata bai! ni bembe bapanga kwaa nyoo?
47 Eta baldin çuen anayey solament beguitharte eguiten badraueçue, cer guehiago eguiten duçue? eztute publicanoec-ere horrela eguiten?
Kae mana mwapendi alongo binu bai, mupanga namani cha zaidi? Hata bandu bageaminiye bapanga kwaago?
48 Çareten bada çuec perfect, çuen Aita ceruètan dena perfect den beçala.
Bai mwenga mwalowa panga mwatakatifu, kati tate binu ba kumaunde mwababile atakatifu.
