< Mateo 26 >

1 Eta guertha cedin acabatu cituenean Iesusec propos hauc guciac, erran baitziecén bere discipuluey.
イエスは,これらすべての言葉を語り終えた時,弟子たちにこう言った。
2 Badaquiçue ecen bi egunen buruän Bazco eguiten dela, eta guiçonaren Semea tradituren dela crucifica dadinçat.
「あなた方が知っているとおり,二日後には過ぎ越しがやって来る。そして人の子ははりつけにされるために引き渡される」 。
3 Orduan bildu içan dirade Sacrificadore principalac eta Scribác eta populuco Ancianoac Sacrificadore principal Caiphas deitzen denaren salara.
その時,祭司長たちと律法学者たちと民の長老たちは,カイアファスと呼ばれる大祭司の邸宅に集まった。
4 Eta conseillu eduqui ceçaten fineciaz Iesusen hatzamaiteco eta hiltzeco.
策略によってイエスを捕まえて殺そうと相談した。
5 Baina erraiten çuten, Ez bestán, tumultoric eztençát populuaren artean.
しかし彼らは言った,「祭りの間はいけない。民の暴動が起きるかも知れないからだ」。
6 Eta Iesus Bethanian Simon sorhayoaren etchean cela,
さて,イエスがベタニアでらい病の人シモンの家にいた時,
7 Ethor cedin harengana emaztebat, boeytabat vnguentu precio handitacoric çuela, eta huts ceçan, hura iarriric egon eta, haren buru gainera.
一人の女が,非常に高価な香油の入った雪花石こうのつぼを持って彼に近寄って来て,それを食卓に着いている彼の頭に注いだ。
8 Eta hori ikussiric, haren discipuluey gaitzi cequién cioitela, Certaco da goastu haur?
しかし,これを見て弟子たちは憤慨し,こう言った。「なぜこんな無駄づかいをしたのか。
9 Ecen vnguentu haur precio handitan saldu ahal çatequeen, eta eman paubrey.
この香油なら高く売れたし,そうすれば貧しい人々に施すことができたのに」。
10 Eta hori eçaguturic Iesusec dioste, Cergatic fatigatzen duçue emazte haur? ecen obra ombat enegana obratu du.
しかし,これを知ってイエスは彼らに言った,「なぜあなた方はこの女を悩ませるのか。彼女はわたしに良い行ないをしてくれたのだ。
11 Ecen bethiere paubreac vkanen dituçue çuequin: baina ni eznauçue bethi vkanen.
あなた方には,貧しい人々はいつでも一緒にいるが,わたしはいつでもいるわけではないからだ。
12 Ecen hunec vnguentu hunen ene corputz gainera hustea ene ohorztecotzát eguin du.
彼女がわたしの体にこの香油を注いだのは,わたしに埋葬に備えるためだったのだ。
13 Eguiaz erraiten drauçuet, non-ere predicaturen baita Euangelio haur mundu gucian, hunec eguin duena-ere contaturen da hunen memoriotan.
本当にはっきりとあなた方に告げる。世界中どこでも,この福音が宣教される所では,この女の行なったこともまた,彼女の記念として語られるだろう」 。
14 Orduan ioan içan da hamabietaric bat Iudas Iscariot deitzen cena, Sacrificadore principaletara.
その時,十二人の一人で,ユダ・イスカリオトと呼ばれていた者が,祭司長たちのところに出て行き,
15 Eta dioste, Cer eman nahi drautaçue, eta nic hura çuey liuraturen baitrauçuet? Eta hec assigna cietzóten hoguey eta hamar diru peça.
「彼をあなた方に引き渡せば,わたしに何をくれますか」と言った。彼らはそれを聞いて喜び,彼にお金を与えることを約束した。彼らは彼に銀三十枚を量り分けた。
16 Eta gueroztic aicina bilha çabilan, hura tradi leçançat.
その時以来,彼はイエスを売り渡す機会を探り求めた。
17 Eta altchagarri gaberico oguién bestaco lehen egunean ethor citecen discipuluac Iesusgana, ciotsatela, Non nahi duc appain diaçágun iatera Bazcoa?
さて,種なしパンの最初の日,弟子たちがイエスのもとに来て,こう言った。「過ぎ越しの食事をなさるため,わたしたちがどこで用意をすることをお望みですか」。
18 Eta harc erran ciecen, Çoazte hirira edoceingana, eta erroçue, Magistruac cioc, Ene demborá hurbil duc, hi baithan eguinen diat Bazcoa neure discipuluequin,
彼は言った,「市内に入って,ある人のところへ行き,こう告げなさい。『先生が,「わたしの時が近づいた。わたしは弟子たちと共にあなたの家で過ぎ越しを祝う」と言っています』」 。
19 Eta discipuluéc eguin ceçaten Iesusec ordenatu cerauen beçala, eta appain ceçaten Bazcoa.
弟子たちはイエスが彼らに命じたとおりに行ない,彼らは過ぎ越しの用意をした。
20 Bada arrastu cenean, iar cedin mahainean hamabiequin.
夕方になった時,彼は十二弟子と共に食卓に横になった。
21 Eta hec alha ciradela, erran ceçan, Eguiaz erraiten drauçuet, ecen çuetaric batec tradituren nauela.
彼らが食事をしていると,彼は言った,「本当にはっきりとあなた方に告げるが,あなた方の一人がわたしを売り渡すだろう」 。
22 Orduan triste citecen haguitz, eta has cequión hetaric batbedera erraiten, Ala ni naiz, Iauna?
彼らは深く悲しみ,一人ずつ彼に「主よ,それはわたしではないでしょうね」と尋ね始めた。
23 Baina harc ihardesten çuela erran ceçan, Norc eçarten baitu enequin escua trempatzeco platean, harc tradituren nau.
彼は答えた,「わたしと共に手を鉢に浸している者,その者がわたしを売り渡すだろう。
24 Segur, guiçonaren Semea badoa harçaz scribatua den beçala: baina maledictione guiçon haren gainean ceinez guiçonaren Semea traditzen baita: on çuqueen guiçon harc baldin sorthu içan ezpaliz.
人の子は自分について書いてあるとおりに去って行く。だが,人の子を売り渡すその者は災いだ! 生まれて来なかった方が,その者のためには良かっただろう」 。
25 Eta ihardesten çuela Iudasec, ceinec hura traditzen baitzuen, erran ceçan, Magistruá, ni naiz? Diotsa, Hic erran duc.
イエスを売り渡したユダが答えた,「ラビ,それはわたしではないでしょうね」。 イエスは彼に言った,「あなたがそう言った」 。
26 Eta hec alha ciradela har ceçan Iesusec oguia, eta gratiác rendaturic, hauts ceçan, eta eman ciecén bere discipuluey, eta erran, Har eçaçue, ian eçaçue, haur da ene gorputza.
彼らが食事をしていると,イエスはパンを取り,それに対する感謝をささげてからそれを裂いた。弟子たちに与えてこう言った。「取って,食べなさい。これはわたしの体だ」 。
27 Eta harturic copá, eta gratiac rendaturic, eman ciecén, erraiten çuela, Edan eçaçue hunetaric gucióc.
杯を取り,感謝をささげてから,彼らに与えてこう言った。「あなた方は皆,この杯から飲みなさい。
28 Ecen haur da ene odol Testamentu berricoa anhitzengatic issurten dena bekatuén barkamendutan.
これは新しい契約のためのわたしの血だ。それは罪の許しのため,多くの人のために注ぎ出されるのだ。
29 Eta badiotsuet, ecen eztudala edanen hemendic harát aihen fructu hunetaric, çuequin berriric neure Aitaren resumán hura edanen dudan egunerano.
だが,本当にはっきりとあなた方に告げるが,わたしの父の王国においてそれを新たに飲むその日まで,わたしは今後ブドウの木のこの産物を飲むことはない」 。
30 Eta canticoa erranic ioan citecen Oliuatzetaco mendirát.
賛美の歌を歌ってから,彼らはオリーブ山へと出て行った。
31 Orduan dioste Iesusec, Çuec gucióc gau hunetan scandalizaturen çarete nitan: ecen scribatua da, Ioren dut artzaina, eta barreyaturen dirade arthaldeco ardiac.
それからイエスは彼らに言った,「今夜,あなた方全員がわたしのためにつまずくだろう。『わたしは羊飼いを打つ。すると羊の群れは散らされるだろう』と書いてあるからだ。
32 Baina resuscita nadin ondoan, çuen aitzinean ioanen naiz Galileara.
だが,わたしは起こされた後,あなた方より先にガリラヤに行くだろう」 。
33 Eta ihardesten duela Pierrisec diotsa, Guciac hitan scandaliza baditez-ere, ni iagoitic ezniaitec scandaliza.
しかしペトロは彼に答えた,「みんながあなたのためにつまずいたとしても,わたしは決してつまずきません」。
34 Diotsa Iesusec, Eguiaz erraiten drauat, ecen gau hunetan oillarrac io deçan baino lehen hiruretan vkaturen nauäla.
イエスは彼に言った,「本当にはっきりとあなたに告げるが,今夜,おんどりが鳴く前に,あなたは三度わたしを否認するだろう」 。
35 Diotsa Pierrisec, Are baldin hirequin hiltzera behar badaquit-ere, ez aut vkaturen. Halaber discipulu guciec-ere erran ceçaten.
ペトロは彼に言った,「あなたと一緒に死ななければならないとしても,わたしはあなたを否認しません」。ほかの弟子たちも皆,同じ事を言った。
36 Orduan ethor cedin Iesus hequin Gethsemane deitzen den leku batetara: eta dioste discipuluey, Iar çaitezte hemen, harache ioanic othoitz daididano.
それからイエスは彼らと共にゲツセマネと呼ばれる場所にやって来た。彼は弟子たちに言った,「わたしがあちらに行って祈っている間,ここに座っていなさい」 。
37 Eta harturic Pierris eta Zebedeoren bi semeac, has cedin tristetzen eta guciz keichatzen.
彼はペトロとゼベダイの二人の子らを伴って行ったが,悲しみ,またひどく苦悩し始めた。
38 Orduan dioste Iesusec, Alde gucietaric triste da ene arima heriorano: çaudete hemen, eta veilla eçaçue enequin.
その時,彼は彼らに言った,「わたしの魂は死ぬほどに深く悲しんでいる。ここにとどまって,わたしと共に見張っていなさい」 。
39 Eta aitzinachiago ioanic, ahozpez iar cedin, othoitz eguiten çuela, eta cioela, Ene Aitá, baldin possible bada, iragan bedi eneganic copa haur: guciagatic-ere ez nola nic nahi baitut, baina nola hic.
少し進んで行ってうつ伏し,祈って言った,「わたしの父よ,もしできることなら,この杯をわたしから過ぎ去らせてください。それでも,わたしの望むことではなく,あなたの望まれることを」 。
40 Guero ethorten da discipuluetara, eta erideiten ditu lo daunçala: eta diotsa Pierrisi, Horrela orembat ecin veillatu duçue enequin?
弟子たちのところに来て,彼らが眠っているのを見つけて,ペトロに言った,「何と,あなたはわたしと共に一時間も見張っていられなかったのか。
41 Veilla eçaçue eta othoitz eguiçue, sar etzaitezten tentationetan: ecen spiritua prompto da, baina haraguia flacu.
あなた方は誘惑に陥らないよう,見張って,祈っていなさい。霊はその気でも,肉体は弱いのだ」 。
42 Berriz bigarren aldian ioan cedin, eta othoitz eguin ceçan, erraiten çuela, Ene Aitá, baldin possible ezpada copa haur iragan dadin eneganic, hura edaten dudala baicen: eguin bedi hire vorondatea.
再び,二度目に離れて行き,祈って言った,「わたしの父よ,わたしが飲まない限り,この杯がわたしから過ぎ去らないのでしたら,あなたの望まれることが行なわれますように」 。
43 Guero itzuliric erideiten ditu berriz lo daunçala: ecen hayen beguiac sorthatuac ciraden.
もう一度やって来て,彼らが眠っているのを見つけた。彼らの目は非常に重くなっていたのである。
44 Eta vtziric hec, berriz ioan cedin, eta othoitz eguin ceçan heren aldian, hitz berac erraiten cituela.
彼は彼らを残して再び離れて行き,三度目に同じ言葉で祈った。
45 Orduan ethorten da bere discipuluetara, eta dioste, Lo eguiçue gaurguero, eta reposa çaitezte: huná, hurbildu da orena, eta guiçonaren Semea liuratzen da gaichtoén escuetara.
それから,三度目に弟子たちのところに来て,彼らに言った,「なお眠って,休息をとりなさい。見よ,時が来た。そして人の子は罪人たちの手に売り渡される。
46 Iaiqui çaitezte, goacen: huná, hurbildu da ni traditzen nauena.
立ちなさい,さあ行こう。見よ,わたしを売り渡す者が近づいて来た」 。
47 Eta hura oraino minço cela, huná, Iudas hamabietaric bat, ethor cedin, eta harequin gendetze handia ezpatequin eta vhequin, Sacrificadore principalén eta populuco Ancianoén partez.
彼がまだ話しているうちに,見よ,十二人の一人のユダがやって来た。そして彼と共に,祭司長たちと民の長老たちのもとから来た群衆が,剣やこん棒を手にしてやって来た。
48 Eta hura traditzen çuenac, eman cerauen seignale, cioela, Nori-ere pot eguinen baitraucat, hura da: çatchetzate hari.
さて,イエスを売り渡した者は,「わたしが口づけするのがその者だ。それを捕まえろ」と言って,彼らに合図を伝えていた。
49 Eta bertan hurbilduric Iesusgana, erran ceçan, Magistruá, Vngui hel daquiala. Eta pot eguin cieçón.
すぐにイエスに近寄り,「こんばんは,ラビ!」と言って,口づけした。
50 Orduan Iesusec erran cieçón Adisquideá, certan aiz hemen? Orduan hurbilduric eçar citzaten escuac Iesusen gainean, eta lot cequizquión.
イエスは彼に言った,「友よ,なぜここにいるのか」 。その時,彼らはイエスに手をかけて捕まえた。
51 Eta huná, Iesusequin ciradenetaric batec, auançaturic escua, idoqui ceçan bere ezpatá, eta ioric Sacrificadore principalaren cerbitzaria, edequi cieçón beharria.
見よ,イエスと共にいた者の一人が,手を伸ばして剣を抜き,大祭司の召使いに撃ちかかり,その片耳を切り落とした。
52 Orduan diotsa Iesusec, Itzul eçac eure ezpatá bere lekura: ecen ezpata harturen duten guciac, ezpataz hilen dituc.
その時イエスは彼に言った,「剣をもとの所に納めなさい。すべて剣を取る者は剣で死ぬからだ。
53 Vste duc ecin othoitz daidiodala orain neure Aitari, eta baitinguzquet bertan hamabi legione baino guehiago Aingueru?
それともあなたは,わたしがわたしの父に求めて,今すぐに十二軍団以上のみ使いたちを遣わしていただくことができないとでも思うのか。
54 Nolatan beraz compli litezque Scripturác, diotenean, ecen hunela behar dela eguin?
だがそれでは,こうならなければならないと書いてある聖句はどうして果たされるだろうか」 。
55 Ordu hartan berean erran ciecén Iesusec gendetzey, Gaichtaguin baten ondoan beçala ilki içan çarete ezpatequin eta vhequin, ene hatzamaitera: egun oroz çuen artean iarten nincén, iracasten ari nincela templean, eta eznauçue hatzaman.
その時,イエスは群衆に言った,「あなた方は強盗に対するかのように,剣とこん棒を持ってわたしを捕まえに出て来たのか。わたしは毎日神殿に座って教えていたのに,あなた方はわたしを逮捕しなかった。
56 Baina haur gucia eguin içan da, compli litecençat Prophetén Scripturác. Orduan discipulu guciéc, hura abandonnaturic, ihes eguin ceçaten.
だが,このすべてが起こったのは,預言者たちの聖句が果たされるためなのだ」 。 その時,弟子たちは皆,彼を残して逃げて行った。
57 Baina Iesus, hatzaman çutenéc, eraman ceçaten Caiphas Sacrificadore subiranoagana, non Scribác eta Ancianoac bilduac baitziraden.
イエスを捕まえた者たちは,彼を大祭司カイアファスのところに引いて行った。そこには祭司長たちと長老たちが集まっていた。
58 Eta Pierris iarreiquiten çayón vrrundanic Sacrificadore subiranoaren salarano, eta barnera sarthuric, iar cedin cerbitzariequin, fina ikus leçançát.
他方,ペトロは遠くからイエスに付いて行き,大祭司の中庭までやって来た。そして中に入り,成り行きを見ようとして,役人たちと共に座った。
59 Eta Sacrificadore principalac eta Ancianoac eta conseillu gucia testimoniage falsu bilha çabiltzan Iesusen contra, hil eraci leçatençát:
さて,祭司長たちと長老たちと最高法院全体は,イエスを死に渡すため,彼に不利な証言を探していたが,
60 Eta etzeçaten eriden: eta anhitz testimonio falsu ethorri bacen-ere etzeçaten eriden moldezcoric. Baina finean ethorriric bi testimonio falsuc erran ceçaten,
何も見つからなかった。多くの偽りの証人が進み出たにもかかわらず,何も見つからなかった。しかし,最後に二人の者が進み出て,
61 Hunec erran du, Deseguin ahal dirot Iaincoaren templea, eta hirur egunez hura reedifica.
こう言った。「この者は,『わたしは神の神殿を壊し,それを三日で建てる』と言いました」。
62 Orduan iaiquiric Sacrificadore subiranoac erran cieçón, Eztuc deus ihardesten? cer da hauc hire contra testificatzen dutena?
大祭司が立ち上がって彼に言った,「何も答えないのか。これらの者たちがお前に不利な証言をしているのは,どういうことなのか」。
63 Eta Iesus ichilic cegoen. Orduan ihardesten duela Sacrificadore subiranoac diotsa, Adiuratzen aut Iainco viciaren partez, erran dieçaguán, eya hi aicenez Christ Iaincoaren Semea.
しかし彼は黙っていた。大祭司は彼に尋ねた,「生ける神に誓ってお前に命じる。我々に告げよ,お前は神の子,キリストなのかどうか」。
64 Diotsa Iesusec, Hic erran duc: baina are diotsuet, Hemendic harat ikussiren duçue guiçonaren Semea iarriric dagoela Iaincoaren botherearen escuinean, eta ceruco hodeyetan ethorten dela.
イエスは言った,「あなたがそう言っている。それでも,あなた方に告げるが,今後,あなた方は人の子が力ある方の右に座り,天の雲と共に来るのを見るだろう」 。
65 Orduan Sacrificadore subiranoac erdira citzan bere abillamenduac, erraiten çuela, Blasphematu du, cer guehiago testimonio behar dugu? huná, orain ençun vkan duçue hunen blasphemioa.
その時,大祭司は自分の衣を引き裂いてこう言った。「この者は冒とくを口にした! どうしてこれ以上証人が必要だろうか。見よ,あなた方は今,冒とくの言葉を聞いたのだ。
66 Cer irudi çaiçue? Eta hec ihardesten çutela, erran ceçaten. Hil mereci du.
あなた方はどう思うか」。 彼らは答えた,「この者は死に値する!」
67 Orduan thu eguin cieçoten beguithartera, eta buffeta ceçaten, eta bercéc cihorréz vkaldi eman cieçoten,
それから,彼らは彼の顔につばをかけ,こぶしで殴り,「預言しろ!」と言い始めた。ある者たちは彼を平手で打って,
68 Cioitela, Christ, prophetiza ieçaguc, nor den io auena.
こう言った。「キリストよ,我々に預言しろ! お前を打ったのはだれか」。
69 Eta Pierris iarriric cegoén lekorean salán: eta ethor cequión nescatobat, cioela, Hi-ere Iesus Galileanoarequin incén.
さて,ペトロが外の中庭に座っていると,一人の女中が彼のところに来て,こう言った。「あなたもガリラヤ人イエスと一緒にいました!」
70 Baina harc vka ceçan gucién aitzinean, cioela, Etzeaquinat cer dionán.
しかし彼はみんなの前でそれを否定して言った,「わたしはあなたが何のことを言っているのか分からない」。
71 Eta hura corralerat ilkiten cela ikus ceçan berce nescato batec: eta erran ciecén han ciradeney, Haur-ere Iesus Nazarenorequin cen.
彼が入り口の方に出て行くと,別の女が彼を見て,そこにいる者たちにこう言った。「この人もナザレ人イエスと一緒にいました」。
72 Eta berriz vka ceçan iuramendurequin, cioela, Ezteçagut guiçona.
彼は誓いつつ再びそれを否定した。「わたしはその人を知らない」。
73 Eta appur-baten buruän ethor citecen present içan ciradenac, eta erran cieçoten Pierrisi, Eguiazqui hi-ere hetaric aiz: ecen eure minçatzeac-ere declaratzen au.
しばらくして,そばに立っていた者たちが近寄って来てペトロに言った,「確かにあなたも彼らの一人だ。方言であなたのことが分かるからだ」。
74 Orduan has cedin maradicatzen eta arnegatzen, cioela, Ezteçagut guiçona. Eta bertan oillarrac io ceçan.
その時,彼はのろったり誓ったりし始めて言った,「わたしはその人を知らないのだ!」 すぐにおんどりが鳴いた。
75 Orduan orhoit cedin Pierris Iesusec erran ceraucan hitzaz, ceinec erran baitzeraucan, Oillarrac io deçan baino lehen, hiruretan vkaturen nauc. Eta camporat ilkiric nigar eguin ceçan mingui.
ペトロは,「おんどりが鳴く前に,あなたは三度わたしを否認するだろう」 とイエスが自分に言った言葉を思い出した。そして,外に出て,激しく泣いた。

< Mateo 26 >