Markos 4
1 Guero berriz has cedin iracasten itsas bazterrean: eta bil cedin harengana gendetze handi, hala non bera vncira sarthuric, iarriric baitzegoen itsassoan: eta populu gucia itsas costan leihorrean cen.
耶稣又在海边教导众人，很多人赶来聆听。他走上海中的一条船，坐下来，民众则都站在岸上聆听。
2 Eta iracasten cerauen comparationez anhitz gauça, eta erraiten cerauen bere doctrinán,
他用了很多比喻故事进行讲授：
3 Ençun eçaçue, Huná, ereillebat ilki cedin ereitara.
他说：“听着！有一个农夫要出去撒种，
4 Eta guertha cedin ereitean, partebat eror baitzedin bide bazterrera, eta ethor citecen ceruco choriac, eta irets ceçaten hura.
有的种子落在路旁，被过来的小鸟吃掉了。
5 Eta berce partebat eror cedin leku harriçuetara, non ezpaitzuen lur anhitzic: eta bertan ilki cedin, ceren ezpaitzuen lur barnetassunic.
有的落在泥土稀薄、石头众多的土地上，在浅薄的土层上，种子很快发芽。
6 Baina iguzquia goratu cenean, erre cedin: eta ceren erroric ezpaitzuen, eyhar cedin.
但太阳一出来，就把它晒干了，因为没有实根而枯萎。
7 Eta berce partebat eror cedin elhorri artera, eta elhorriac handi citecen, eta itho ceçaten hura, eta etzeçan fructuric eman.
有的种子落在荆棘丛，荆棘长出来后，把它挤住，它无法结出果实。
8 Eta bercea eror cedin lur-onera, eta eman ceçan fructu goratzen eta handitzen cenic, eta ekar ceçan bihi batac hoguey eta hamar, eta berceac hiruroguey, eta berceac ehun.
那些落在肥沃土壤中的种子，就会繁茂成长，结出果实，是原来的 30 倍、 60 倍甚至 100 倍之多。
9 Orduan erran ciecén, Ençuteco beharriric duenac, ençun beça.
你若有耳可聆听，就听听我所说的讲述。”
10 Eta bera cela, interroga ceçaten haren inguruän hamabiequin ciradenéc, comparationeaz.
耶稣独自一人的时候，始终跟随他的十二门徒和其他人走过来，询问这些比喻的意义。
11 Eta erran ciecén, Çuey eman çaiçue Iaincoaren resumaco secretuaren eçagutzea: baina lekorean diradeney comparationez gauça guciac tractatzen çaizte:
耶稣对他们说：“上帝之国的奥秘，只给你们知道，但对于外人只会讲述比喻。因为
12 Dacussatela ikus deçatençat, eta eztaquizquión ohart: eta dançutela ençun deçaten, eta adi ezteçaten: conuerti eztitecen eta bekatuac barka ez taquizquién.
他们纵使看见了也不会领悟，听见了也不会明白。不然他们就会找到我，获得原谅。”
13 Eta erran ciecen, Eztaquiçue comparatione haur? Eta nolatan comparatione guciac eçagutiren dituçue?
耶稣问他们：“你们理解这个故事吗？如果不理解，又如何明白其他故事呢？
14 Ereilleac hitza ereiten du.
农夫所撒的种子就是福音。
15 Bada hauc dirade bide bazterrera hacia recebitzen dutenac, ceinétan ereiten baita hitza: baina ençun dutenean, bertan ethorten da Satan, eta kencen du hayen bihotzetan erein cen hitza.
落在路旁的种子，就是人们在听福音，撒旦立刻出现，把撒在其心里的福音夺走。
16 Eta hauc dirade halaber leku harriçuetara hacia recebitzen dutenac: eta ençun dutenean hitza, bertan bozcariorequin recebitzen dute hura.
撒在石地上的种子，代表人听了福音后立刻欢喜接受，
17 Eta eztute erroric berac baithan, baina iraute gutitaco dirade: guero heltzen denean tribulationeric edo persecutioneric hitzagatic, bertan scandalizatzen dirade.
但道并未在他们心中落根，只是暂时停留，一旦遇到患难和迫害，他们很快就会沦陷。
18 Eta hauc dirade elhorri artera hacia recebitzen dutenac, hauc dirade, diot, hacia ençuten dutenac:
撒在荆棘中的种子则指另一些人，他们虽然听了福音，
19 Baina mundu hunetaco ansiéc, eta abrastassunezco enganioac, eta berce gaucetaco guthiciéc barneraric ithotzen dute hitza, eta fructu gabetzen da. (aiōn g165)
但现世的忧虑、对财富的迷恋和种种的欲望不断滋生，把福音挤出去，结不出果实。 (aiōn g165)
20 Eta hauc dirade lur onera hacia recebitu dutenac, ceinéc hitza ençuten baitute, eta recebitzen, eta fructu ekarten, batac hoguey eta hamar, eta berceac hiruroguey, eta berceac ehun.
落在肥沃土壤里的种子，就是人在听到福音后真正接受它，就会结出比原来多 30 倍、 60 倍、甚至 100 倍之多的果实。”
21 Erran ciecén halaber, Ala candela ekarten da gaitzurupean, edo ohapean eçar dadinçat? eza candelerean eçar dadinçat?
耶稣又对他们说：“人们在点灯之后，不会将其放在水桶或床下，而是会将其放在灯台上。
22 Ecen ezta deus secreturic aguerturen eztenic, edo estal ahal daitenic: baina campora ethorri behar da.
所有隐藏之事最终都会显现，所有秘密都会被公开。
23 Baldin nehorc ençuteco beharriric badu, ençun beça.
有耳朵可以倾听之人，就要听我所说的讲述！”
24 Guehiago erran ciecén, Gogoauçue cer ençuten duçuen: cer neurriz neurturen baituçue, neurturen çaiçue, eta emendaturen çaiçue, çuey ençuten duçuenoy.
耶稣又对他们说：“要留心你们听到的，因为你们用什么标准衡量别人，上帝就会用什么标准衡量你们，完全相同。
25 Ecen duenari, emanen çayó: eta deusic eztuenari, duena-ere edequiren çayó.
如果你已经理解，就会得到更多，如果无法理解，现在拥有的也会失去。”
26 Guehiago erraiten çuen, Iaincoaren resumá da, guiçón hacia lurrera egotziric gau eta egun lo etzaten eta iaiquiten liçaten baten ançora.
耶稣说：“上帝的王国就像一个人在地里撒种，
27 Eta hacia ilkiten eta hatzen licén, harc ezlaquiala nola,
他夜里睡觉，白天醒来，日复一日，但并不知道种子如何发芽生长。
28 Ecen bere buruz lurrac fructu ekarten du, behin belhar, guero buru, guero ogui bihi bethea buruän.
大地生长作物是自然而为，先长苗，后吐穗，然后穗上结满了谷粒。
29 Eta aguertu denean fructua, bertan guiçonac du eçarten iguiteyá: ceren prest baita vztá.
谷粒成熟后就到了收获时节，农夫用镰刀将其割下。
30 Guero cioen, Cer irudi duela erranen dugu Iaincoaren resumác? edo cer comparationez comparaturen dugu hura?
我们可以将上帝的王国比做什么？可以用什么比喻来形容它呢？
31 Hura da mustarda haci bihibat beçala, cein lurrean ereiten denean, baita lurrean diraden haci gucietaco chipiena:
它好像一粒芥菜种，比所有种子都小，
32 Baina erein den ondoan, goratzen da, eta berce belhar gucietaco handiena eguiten da: eta adar handiac eguiten ditu hala non ceruco choriec ohatzeac eguin ahal baititzaqueizte haren itzalean.
种子在种下后开始生长，长成的样子却比其他作物都大，它的大枝叶甚至吸引天空的飞鸟在它的树荫下栖息。”
33 Eta anhitz hunelaco comparationez tractatzen cerauen hitza, ençun ahal ciroitenaren araura.
耶稣用了许多这样的比喻，按照人们能够理解的方式讲述故事。
34 Eta comparatione gabe etzayen minçatzen: baina appartean bere discipuluey declaratzen cerauzten gauça guciac.
事实上，他在公开讲道的时候仅使用比喻。只有单独和门徒在一起时，他才会把一切解释给他们听。
35 Eta erran ciecén egun hartan, arrastu cenean, Iragan gáitecen vraren berce aldera.
当天黄昏，耶稣对门徒说：“我们到海那边去吧。”
36 Eta populua vtziric har ceçaten hura vncian cen beçala: baina berce vncitchoac-ere baciraden harequin.
门徒们离开民众，跟着耶稣走上船，还有其他的船跟随他们。
37 Orduan altcha cedin haice buhumba handibat, eta bagác sartzen ciraden vncira, hala non ia bethatzen baitzén.
忽然海上刮起狂风，波浪不断拍打船身，船上积满了水。
38 Eta hura vnciaren guibeleco aldean cetzan lo bururdi baten gainean: orduan iratzartzen dute, eta diotsate, Magistruá, eztuc ansiaric ceren galduac goacen?
耶稣却在船尾靠着垫子睡着了。门徒把他叫醒说：“老师，我们就要淹死了，你不担心吗？”
39 Eta iratzarri cenean mehatcha ceçan haicea, eta erran cieçón itsassoari, Ichil adi, eta gueldi adi. Orduan cessa cedin haicea, eta tranquilitate handi eguin cedin.
耶稣醒来，命令风停止；又对海浪说：“不要出声！安静吧！”风立刻停止，世界平静下来。。
40 Eta erran ciecén Cergatic çarete horrela icior? nola eztuçue federic?
然后耶稣问他们：“你们为什么如此害怕？怎么对我这么没有信心？”
41 Eta ici citecen icidura handiz: eta erraiten çuten elkarren artean, Baina nor da haur, haiceac eta itsassoac, ere obeditzen baitute?
门徒心生敬畏，彼此问到：“他到底是谁？连风和海浪都听他的！”
