< Lukas 22 >

1 Eta cen hurbiltzen altchagarri gaberico oguién bestá, Bazco erraiten dena:
Se acercaba la fiesta de los panes sin levadura, que se llama la Pascua.
2 Eta çabiltzan Sacrificadore principalac eta Scribác nolatan hura hil ahal leçaqueten: ecen populuaren beldur ciraden.
Los jefes de los sacerdotes y los escribas buscaban la manera de condenarlo a muerte, porque temían al pueblo.
3 Baina Satan sar cedin Iudas icen goiticoz Iscariot deitzen cenera cein baitzén hamabién contuco.
Satanás entró en Judas, que también se llamaba Iscariote, que era contado con los doce.
4 Eta hura ioanic minça cedin Sacrificadore principalequin eta capitainequin nola hura liura lieçaqueen.
Se fue y habló con los jefes de los sacerdotes y con los capitanes sobre cómo podría entregarlo a ellos.
5 Eta aleguera citecen, eta accorda citecen hari diru emaitera.
Ellos se alegraron y aceptaron darle dinero.
6 Eta harc prometta ceçan: eta gendetzeric ezlicenean haren hæy liuratzeco dembora propiren bilha çabilan.
Él consintió y buscó una oportunidad para entregárselo en ausencia de la multitud.
7 Ethor cedin bada altchagarri gaberico oguién eguna, ceinetan hil behar baitzen Bazcoa.
Llegó el día de los panes sin levadura, en el que debía sacrificarse la Pascua.
8 Eta igor citzan Pierris eta Ioannes, cioela, Ioanic appain ieçaguçue Bazcoa ian deçagunçat.
Jesús envió a Pedro y a Juan, diciendo: “Id y preparadnos la Pascua para que comamos.”
9 Eta hec erran cieçoten, Non nahi duc appain deçagun?
Le dijeron: “¿Dónde quieres que nos preparemos?”
10 Harc erran ciecén, Huná, hirian sarthu eta, bathuren çaiçue guiçombat, pegarbat vr daramala: hari çarreitzate sarthuren den etchera:
Les dijo: “Mirad, cuando hayáis entrado en la ciudad, os saldrá al encuentro un hombre que lleva un cántaro de agua. Seguidle hasta la casa en la que entre.
11 Eta erroçue etcheco aitafamiliari, Magistruac erraiten drauc, Non da neure discipuluequin Bazcoa ianen dudan ostatua?
Decid al dueño de la casa: “El Maestro os dice: “¿Dónde está la habitación de los invitados, donde pueda comer la Pascua con mis discípulos?””.
12 Eta harc eracutsiren drauçue gambera handibat apprestatua: han appain eçaçue Bazcoa.
Él te mostrará una habitación superior grande y amueblada. Haz los preparativos allí”.
13 Orduan ioanic eriden citzaten gauça guçiac erran cerauen beçala: eta appain ceçaten Bazcoa.
Fueron, encontraron las cosas como Jesús les había dicho, y prepararon la Pascua.
14 Bada ordu hura ethorri eta, iar cedin mahainean, eta hamabi Apostoluac harequin.
Cuando llegó la hora, se sentó con los doce apóstoles.
15 Eta erran ciecén, Desirez desiratu vkan dut Bazco hunen çuequin iatera, nic suffri deçadan baino lehen.
Les dijo: “Con cuánto anhelo he deseado comer esta Pascua con vosotros antes de sufrir,
16 Ecen erraiten drauçuet, guehiagoric eztudala ianen hunetaric, compli daiteno Iaincoaren resumán.
porque os digo que ya no comeré de ella hasta que se cumpla en el Reino de Dios.”
17 Eta copa harturic gratiác rendatu cituenean erran ceçan, Har eçaçue haur, eta parti eçaçue çuen artean.
Recibió una copa y, después de dar gracias, dijo: “Tomad y compartidla entre vosotros,
18 Ecen erraiten drauçuet eztudala edanen aihenaren fructutic, Iaincoaren resumá ethor daiteno.
porque os digo que no volveré a beber del fruto de la vid hasta que venga el Reino de Dios.”
19 Eta harturic oguia, gratiác rendatu cituenean, hauts ceçan: eta eman ciecén, cioela, Haur da ene gorputza çuengatic emaiten dena: haur eguiçue ene memoriotan.
Tomó el pan y, después de dar gracias, lo partió y les dio diciendo: “Esto es mi cuerpo que se entrega por vosotros. Haced esto en memoria mía”.
20 Halaber copa-ere eman ciecén, affal ondoan cioela, Copa haur da Testamentu berria ene odolean, cein çuengatic issurten baita.
Asimismo, tomó la copa después de la cena, diciendo: “Esta copa es él nuevo pacto en mi sangre, que se derrama por vosotros.
21 Badaric-ere huná, ni traditzen nauenaren escua, enequin da mahainean.
Pero he aquí que la mano del que me traiciona está conmigo sobre la mesa.
22 Eta segur guiçonaren Semea, ordenatu içan den beçala badoa: guciagatic-ere maledictione guiçon hari, ceinez traditzen baita.
El Hijo del Hombre, en efecto, se va como ha sido determinado, pero ¡ay de aquel hombre por quien es entregado!”
23 Orduan hec has cequizquión bata berceari galde eguiten elkarren artean, eya cein cen hetaric hura eguinen luena.
Empezaron a preguntarse entre ellos quién era el que iba a hacer esto.
24 Eta guertha cedin contentionebat-ere hayén artean, cein hetaric estimaturen cen guehien.
También surgió una disputa entre ellos, sobre cuál de ellos se consideraba más grande.
25 Baina harc erran ciecén, Nationén reguéc seignoriatzen dute hayén gainean, eta hayén gainean authoritate dutenac, vnguiguile deitzen dirade.
Él les dijo: “Los reyes de las naciones se enseñorean de ellas, y los que tienen autoridad sobre ellas son llamados “benefactores”.
26 Baina çueçaz ezta hala: aitzitic çuen arteco handiena biz chipién beçala: eta gobernatzen duena, cerbitzatzen duena beçala.
Pero no es así con ustedes. Más bien, el que es mayor entre vosotros, que se haga como el más joven, y el que gobierna, como el que sirve.
27 Ecen cein da handiago, mahainean iarriric dagoena, ala cerbitzun ari dena? eza mahainean iarriric dagoena? Bada ni naiz çuen artean cerbitzatzen ari dena beçala.
Porque ¿quién es mayor, el que se sienta a la mesa o el que sirve? ¿No es el que se sienta a la mesa? Pero yo estoy entre vosotros como uno que sirve.
28 Eta çuec çarete enequin iraun duçuenac ene tentationétan.
“Pero vosotros sois los que habéis continuado conmigo en mis pruebas.
29 Nic bada disposatzen drauçuet resumá, niri neure Aitac disposatu vkan drautan beçala.
Yo os confiero un reino, como me lo confirió mi Padre,
30 Ian deçaçuençat eta edan ene mahainean ene resumán, eta iar çaitezten thronoén gainean iugeatzen dituçuela Israeleco hamabi leinuac.
para que comáis y bebáis en mi mesa en mi Reino. Os sentaréis en tronos para juzgar a las doce tribus de Israel”.
31 Erran ceçan halaber Iaunac, Simon, Simon, huná, Satanec bihiaren ançora çuen bahatzeco desira dic:
El Señor dijo: “Simón, Simón, he aquí que Satanás pedía disponer de todos vosotros para zarandearos como el trigo,
32 Baina nic othoitze eguin diat hiregatic, falta eztadin hire fedea: hic bada noizpait conuertituric confirmaitzac eure anayeac.
pero yo he rogado por ti, para que tu fe no desfallezca. Tú, cuando te hayas convertido de nuevo, confirma a tus hermanos”.
33 Eta harc erran cieçón, Iauna, prest nauc hirequin eta presoindeguira eta heriora ioaitera:
Le dijo: “Señor, estoy dispuesto a ir contigo a la cárcel y a la muerte”.
34 Baina Iesusec erran ceçan, Hiri diossat Pierris, eztic ioren egun oillarrac, hiruretan ni neçaguála vka deçaqueán baino lehen.
Él dijo: “Te digo, Pedro, que el gallo no cantará hoy hasta que niegues que me conoces tres veces”.
35 Guero erran ciecén, Çuec igorri çaituztedanean mulsa eta maleta eta çapata gabe, deusen falta içan çarete? Eta hec erran ceçaten, Deusen-ere.
Les dijo: “Cuando os envié sin bolsa, sin alforja y sin sandalias, ¿os faltó algo?” Dijeron: “Nada”.
36 Erran ciecén bada, Baina orain mulsa duenac, har beça, halaber maleta-ere: eta eztuenac, sal beça bere arropá, eta eros beça ezpatabat.
Entonces les dijo: “Pero ahora, quien tenga una bolsa, que la tome, y también una alforja. El que no tenga, que venda su manto y compre una espada.
37 Ecen erraiten drauçuet oraino behar dela nitan complitu scribaturic dagoen haur, Eta gaichtoequin contatu içan da. Ecen segur niçazco gaucéc fin hartzen duté.
Porque os digo que aún debe cumplirse en mí lo que está escrito: ‘Fue contado con los transgresores’. Porque lo que me concierne se está cumpliendo”.
38 Eta hec erran ceçaten, Iauna, huná bi ezpata hemen. Eta harc erran ciecén, Asco da.
Dijeron: “Señor, he aquí dos espadas”. Les dijo: “Es suficiente”.
39 Guero ilkiric parti cedin costumatu beçala Oliuatzetaco mendirát: eta iarreiqui içan çaizcan bere discipuluac-ere.
Salió y se dirigió, como era su costumbre, al Monte de los Olivos. Sus discípulos también le siguieron.
40 Eta leku hartara ethorri cenean, erran ciecén, Othoitz eguiçue sar etzaitezten tentationetan.
Cuando llegó al lugar, les dijo: “Orad para que no entréis en tentación”.
41 Orduan hura vrrund cedin hetaric harri iraitzi baten inguruä, eta belhauricaturic othoitz eguiten çuen,
Se apartó de ellos como a un tiro de piedra, y se arrodilló y oró,
42 Cioela, Aitá, baldin nahi baduc iragan eçac copa haur eneganic: badaric-ere ez ene vorondatea baina hirea eguin bedi.
diciendo: “Padre, si quieres, aparta de mí esta copa. Sin embargo, no se haga mi voluntad, sino la tuya”.
43 Eta aguer cequión Aingueruä cerutic hura confortatzen çuela.
Se le apareció un ángel del cielo que lo fortaleció.
44 Eta hersturatan iarriric othoitze eguiten çuen cineçago, eta cen haren icerdia odol chorta gatzatu lurrera erorten diradenac beçala.
Estando en agonía, oró con más ahínco. Su sudor se convirtió en grandes gotas de sangre que caían al suelo.
45 Guero orationetic iaiquiric ethor cedin bere discipuluetara, eta eriden citzan tristez lo ceunçala.
Cuando se levantó de su oración, se acercó a los discípulos y los encontró durmiendo a causa del dolor,
46 Eta erran ciecén, Cergatic lo çaunçate? iaiqui çaitezte, eta othoitz eguiçue sar etzaitezten tentationetan.
y les dijo: “¿Por qué dormís? Levantaos y orad para no entrar en la tentación”.
47 Eta hura oraino minço cela, huná, compainiabat, eta Iudas deitzen cena, hamabietaric bat, hayén aitzinean ethorten cen, eta hurbil cequion Iesusi pot leguionçát.
Mientras aún hablaba, apareció una multitud. El que se llamaba Judas, uno de los doce, los guiaba. Se acercó a Jesús para besarlo.
48 Eta Iesusec erran ciecón, Iudas, pot batez guiçonaren Semea traditzen duc?
Pero Jesús le dijo: “Judas, ¿traicionas al Hijo del Hombre con un beso?”
49 Orduan haren aldean ciradenéc ikussiric cer ethorteco cen, erran cieçoten, Iauna, ioren dugu ezpataz?
Cuando los que estaban a su alrededor vieron lo que iba a suceder, le dijeron: “Señor, ¿herimos con la espada?”
50 Eta io ceçan hetaric batec Sacrificadore principalaren cerbitzaria, eta edequi cieçon escuineco beharria.
Uno de ellos hirió al siervo del sumo sacerdote y le cortó la oreja derecha.
51 Baina ihardesten çuela Iesusec erran ceçan, Vtzitzaçue eguitera hunadrano. Eta haren beharria hunquiric, senda ceçan hura.
Pero Jesús respondió: “Déjame al menos hacer esto”, y tocando su oreja lo sanó.
52 Guero erran ciecén Iesusec harengana ethorri ciraden Sacrificadore principaley, eta templeco capitainey, eta Ancianoey, Gaichtaguin baten ondoan beçala ilki içan çarete ezpatequin eta vhequin?
Jesús dijo a los jefes de los sacerdotes, a los capitanes del templo y a los ancianos que habían venido contra él: “¿Habéis salido como contra un ladrón, con espadas y palos?
53 Egun oroz çuequin nincela templean, eztituçue escuac hedatu ene gainera: baina haur da çuen oren hura, eta ilhumbearen botherea.
Cuando estaba con ustedes en el templo cada día, no extendían sus manos contra mí. Pero esta es vuestra hora, y el poder de las tinieblas”.
54 Orduan hatzamanic hura eraman ceçaten, eta sar eraci ceçaten Sacrificadore subiranoaren etchean. Eta Pierris iarreiquiten çayón vrrundanic.
Lo agarraron, lo llevaron y lo metieron en la casa del sumo sacerdote. Pero Pedro lo seguía de lejos.
55 Eta sua viztu çutenean salaren erdian, eta elkarrequin iarri ciradenean, iar cedin Pierris-ere hayén artean.
Cuando encendieron el fuego en medio del patio y se sentaron juntos, Pedro se sentó entre ellos.
56 Eta ikussi çuenean hura nescato batec su bazterrean iarria, hari begui eratchequiric erran ceçan, Haur-ere harequin cen:
Una sirvienta le vio sentado a la luz, y mirándole fijamente, dijo: “También éste estaba con él.”
57 Baina vka ceçan harçaz, cioela, Emazteá, eztinat eçagutzen hura.
Negó a Jesús, diciendo: “Mujer, no lo conozco”.
58 Eta appur baten buruän bercebatec hura ikussiric erran ceçan, Hi-ere hetaric aiz. Baina Pierrisec diotsa, Guiçoná, ez nauc.
Al cabo de un rato, otro le vio y le dijo: “¡También tú eres uno de ellos!” Pero Pedro respondió: “¡Hombre, no lo soy!”.
59 Eta quasi oren baten buruän, berce batec seguratzen çuen, cioela, Segurqui haur-ere harequin cen: ecen Galileano da.
Al cabo de una hora aproximadamente, otro afirmó con confianza, diciendo: “¡Verdaderamente este hombre también estaba con él, pues es galileo!”
60 Eta Pierrisec dio, Guiçoná, etzeaquiat cer erraiten duán. Eta bertan oraino hura minço cela, io ceçan oillarrac.
Pero Pedro dijo: “¡Hombre, no sé de qué estás hablando!”. Inmediatamente, mientras aún hablaba, cantó un gallo.
61 Orduan itzuliric Iaunac Pierrisganat beha ceçan: eta orhoit cedin Pierris Iaunaren hitzaz, nola erran vkan ceraucan, Oillarrac io deçan baino lehen hiruretan vkaturen nauc.
El Señor se volvió y miró a Pedro. Entonces Pedro se acordó de la palabra del Señor, de cómo le había dicho: “Antes de que cante el gallo me negarás tres veces”.
62 Eta camporat ilkiric Pierrisec nigar eguin ceçan mingui.
Salió y lloró amargamente.
63 Eta Iesus çaducaten guiçonac, truffatzen ciraden harçaz, eta cehatzen çutén:
Los hombres que retenían a Jesús se burlaban de él y lo golpeaban.
64 Eta hura inguru estaliric haren beguitharteari ceraunsaten, eta interrogatzen çuten, cioitela, Prophetiza eçac nor den hi io auena.
Después de vendarle los ojos, le golpearon en la cara y le preguntaron: “¡Profetiza! ¿Quién es el que te ha golpeado?”
65 Eta anhitz berce gauçaric erraiten çutén haren contra desondratzen çutela.
Dijeron muchas otras cosas contra él, insultándolo.
66 Eta arguitu cenean bil citecen populuco Ancianoac, eta Sacrificadore principalac, eta Scribác, eta eraman ceçaten hura bere conseillu barnera
Cuando se hizo de día, se reunió la asamblea de los ancianos del pueblo, tanto de los sumos sacerdotes como de los escribas, y le llevaron a su consejo, diciendo:
67 Cioitela, Hi aiz Christ? erran ieçaguc. Eta erran ciecén, Baldin erran badieçaçuet, eztuçue sinhetsiren:
“Si eres el Cristo, dínoslo”. Pero él les dijo: “Si os lo digo, no creeréis,
68 Eta baldin interroga baçaitzatet-ere, eznauçue ihardetsiren, ezeta ioaitera vtziren.
y si os lo pido, no me responderéis ni me dejaréis ir.
69 Hemendic harát guiçonaren Semea iarria içanen da Iaincoaren verthutearen escuinean.
Desde ahora, el Hijo del Hombre estará sentado a la derecha del poder de Dios.”
70 Orduan erran cieçoten guciéc, Hi aiz bada Iaincoaren Semea? Eta harc erran ciecén, Çuec dioçue ecen ni naicela.
Todos dijeron: “¿Eres entonces el Hijo de Dios?” Les dijo: “Lo decís vosotros, porque yo lo soy”.
71 Eta hec erran ceçaten, Cer guehiago testimoniage falta gara? ecen gueuroc ençun dugu beraren ahotic.
Dijeron: “¿Por qué necesitamos más testigos? Porque nosotros mismos hemos oído de su propia boca”.

< Lukas 22 >