Lukas 20
1 Eta guertha cedin egun hetataric batez, harc populua iracasten çuela templean, eta euangelizatzen cegoela, ethor baitzitecen Sacrificadore principalac eta Scribác, Ancianoequin,
一天，耶穌在聖殿裏教訓百姓，及講喜訊的時候，司祭長、經師及長老前來，
2 Eta erran cieçoten, Erraguc cer authoritatez gauça horiac eguiten dituán, edo nor den hiri authoritate hori eman drauana.
對祂說道：「請你告訴我們：你憑什麼權柄作這些事﹖或者是誰給了你這權柄﹖」
3 Eta ihardesten çuela Iesusec erran ciecén, Interrogaturen çaituztet nic-ere çuec gauça batez: erradaçue bada niri,
耶穌回答他們說：「我也要問你們一句話，你們告訴我：
4 Ioannesen baptismoa cerutic cen, ala guiçonetaric?
若望的洗禮是從天上來的，還是從人來的呢﹖」
5 Eta hec baciharducaten berén artean, cioitela, Baldin erran badeçagu, Cerutic: erranen du, Cergatic beraz eztuçue sinhetsi hura?
他們心裏忖度說：「如果我們說：是從天上來的，他必要說：你們為什麼不信他﹖
6 Eta baldin badarragu, Guiçonetaric: populu guciac lapidaturen gaitu: ecen segur daducate, Ioannes Propheta cela.
如果我們說：是從人來的，眾百姓必要用石頭砸死我們，因為他們都確信若翰是先知。」
7 Ihardets ceçaten bada, etzaquitela nondic cen.
於是他們回答說：「不知道是從那裏來的。」
8 Orduan Iesusec erran ciecén, Nic-ere eztrauçuet erranen cer authoritatez gauça hauc eguiten ditudan.
耶穌也給他們說：「我也不告訴你們：我憑什麼權柄作這些事。」
9 Orduán has cedin populuari comparatione hunen erraiten, Guiçon batec landa ceçan mahastibat, eta aloca ciecén hura laborariey, eta dembora lucez campoan egon cedin.
耶穌對百姓設了這個比喻：有一個人培植了一個葡萄園，把它租給園戶，就往遠方去，為時很久。
10 Eta sasoinean igor ceçan laborari hetara cerbitzaribat, mahastico fructutic lemotençat: baina hec hura cehaturic igor ceçaten hutsic.
到了時節，他便打發一個僕人去園戶那裏，為叫他們把園中應納的果實交給他。園戶卻打了他，放他空手回去。
11 Eta continua ceçan berce cerbitzari baten igortera: baina hec haur-ere cehaturic eta gaizqui tractaturic igor ceçaten hutsic.
園主又打發了另一個僕人去，他們把那人也打了，並加以侮辱，放他空手回去。
12 Eta continua ceçan herenaren igortera: baina hec haur-ere çaurthuric egotz ceçaten campora.
園主又打發第三個去，連這一個，他們也打傷，把他趕了出去。
13 Orduan erran ceçan mahasti iabeac, Cer eguinen dut? igorriren dut neure seme maitea: aguian haur dacussatenean ohoraturen duté:
葡萄園的主人說：我要怎樣辦呢﹖我要打發我的愛子去，或許他們會敬重他。
14 Baina hura ikussiric laborariéc propos eduqui ceçaten, cioitela, Haur da primua: çatozte, hil deçagun haur, heretagea gure dençat.
誰佑園戶一看見，他便彼此商議說：這是承繼人，我們要殺掉，他好讓產業歸於我們。
15 Eta egotziric hura mahastitic campora, hil ceçaten. Cer bada eguinen draue hæy mahasti iabeac?
於是他們把他推到葡萄園外殺了。那麼，葡萄園的主人要怎樣處置他們呢﹖
16 Ethorriren da eta deseguinen ditu laborari hec, eta emanen draue mahastia berce batzuey. Eta haur ençun çutenean erran ceçaten, Hala guertha eztadila.
他必要來，除滅這些園，戶把葡萄園租給別人。」眾人一聽這話，就說：「千萬不要這樣! 」
17 Harc orduan hetarat behaturic dio, Cer da bada scribatua den hura, Edificaçaléc arbuyatu duten harria cantoin buru eguin içan da?
耶穌注視他們說：「那麼，經上所載：『匠人棄而不用的石頭，反而成了屋角的基石，』這句話是什麼意思﹖
18 Harri haren gainera eroriren den gucia, çathicaturen da: eta noren gainera eroriren baita, hura du chehecaturen.
凡跌在這石頭上的，必被撞碎；這石頭落在誰身上，必把他壓碎。」
19 Orduan aiher ciraden Sacrificadore principalac eta Scribac haren gainean escuén eçartera ordu hartan berean: baina populuaren beldur citecen: ecen eçagutu vkan çutén hayén contra erran çuela comparatione haur.
經師及司祭長在那時刻就想下手逮捕耶穌，但是害怕百姓。他們明白這個比喻是暗指他們說的。
20 Eta hura gogoatzen çutela, igor citzaten espiác iusto ciradela irudi eguiten çutela, hura hitzean hatzaman leçatençat, Gobernadorearen seignorián eta botherean eçar leçatençat.
於是他們窺察耶穌，派遣奸細，假裝義人，要捉住他的語病，好把他交付於總督的司法權下。
21 Eta hec interroga ceçaten hura, cioitela, Magistruá, baceaquiagu vngui erraiten eta iracasten duala, eta ezagoela personara behá, baina Iaincoaren bidea eguiazqui iracasten duala.
他們就詰問他說：「師傅，我們知道你說話施教，都正直無私；又不看情面，但按真理教授天主的道路。
22 Bide dugu eman tributic Cesari, ala ez?
敢問：我們給凱撒納丁稅，可以不可以﹖」
23 Eta adituric hayén fineciá, erran ciecén, Cergatic tentatzen nauçue?
耶穌覺察出他們的詭計，便對他們說：
24 Eracustaçue dinerobat: norenac ditu imagina eta scribua? Eta ihardesten çutela erran ceçaten, Cesarenac.
「你們拿一個「德納」來給我看! 這「德納」上有誰的肖像，有誰的字號﹖」他們說：「凱撒的。」
25 Orduan erran ciecén, Renda ietzoçue beraz Cesaren diradenac, Cesari: eta Iaincoaren diradenac, Iaincoari.
耶穌對他們說：「那麼，凱撒的就應歸還凱撒；天主的，就應歸還天主。」
26 Eta ecin haren hitza reprehenditu vkan duté populuaren aitzinean: eta miraz iarriric haren repostaren gainean ichil citecen.
他們在民眾在面前，不能抓到祂的語病，且驚奇祂的應對，遂噤口不言。
27 Orduan hurbil cequizquion Sadduceu batzu (ceinéc vkatzen baituté resurrectionea) eta interroga ceçaten.
否認復活的撤杜塞人人，有幾個前來問耶穌說：
28 Cioitela, Magistruá, Moysesec scribatu diraucuc, Baldin cembeiten anayea hil badadi emazte duelaric, eta haourric gabe hil badadi, har deçan haren anayeac haren emaztea, eta eguin dieçón leinu bere anayeri.
「師傅，梅瑟給我們寫道：如果一個人的哥哥死了，撇下妻子而沒有子嗣，他的弟弟就應娶他的妻子，給他哥哥立嗣
29 Bada çazpi anaye içan dituc, eta hetaric lehena emazte harturic hil içan duc, haourric gabe.
曾有兄弟七人，第一個娶了妻子，沒有子嗣就死了。
30 Eta har ciecán hura bigarrenac, hura-ere hil cidian haourric gabe.
第二個，
31 Guero herenac har cieçán hura, eta halaber çazpiec-ere: eta etzeçatean haourric vtzi, eta hil cituán.
及第二個都娶過她為妻。七個人都是如此：沒有留下子嗣就死了。
32 Eta gucién ondoan hil ciedián emaztea-ere.
末後，連那婦人也死了。
33 Resurrectionean bada hetaric ceinen emazte içanen da? ecen çazpiéc vkan dié hura emazte
那麼，在復活的時候，這婦人是他們那一個的妻子﹖因為他們七個人都娶過她為妻。」
34 Orduan ihardesten çuela erran ciecén Iesusec, Mundu hunetaco haourréc hartzen duté ezconçaz eta hartzen dirade. (aiōn g165)
耶穌對他們說：「今世之子也娶也嫁； (aiōn g165)
35 Baina secula haren, eta hiletaco resurrectionaren vkaiteco digne eridenen diradenéc, eztuté harturen ezconçaz, ez eztirade harturen. (aiōn g165)
但那堪得來世，及堪當由死者中復活的人，也不娶也不嫁； (aiōn g165)
36 Ecen guehiagoric ecin hil daitezque: ecen Aingueruèn pare dirade: eta Iaincoaren seme dirade, resurrectionezco seme diradenaz gueroz.
甚至他們也不能再死，因為他們相似天使，他們既是復活之子，也就是天主之子。
37 Eta hilac resuscitatzen diradela, Moysesec-ere eracutsi vkan du berro aldean, dioenean Iauna dela Abrahamen Iaincoa, eta Isaac-en Iaincoa, eta Iacob-en Iaincoa.
至論死者復活，梅瑟已在荊棘篇中指明了：祂稱為亞巴郎的天主，依撒格的天主及雅各伯的天主。
38 Bada Iaincoa ezta hilena, baina viciena: ecen guciac hari vici çaizquio.
祂不是死人的，而是活人的天主：所有人為祂都是生活的。」
39 Eta ihardesten çutela Scribetaric batzuc erran ceçaten, Magistruá, vngui erran duc.
有幾個經師應聲說：「師傅，你說的好。」
40 Eta guehiagoric etziraden ausartzen deusez haren interrogatzera.
從此，他們再不敢質問祂什麼了。
41 Eta erran ciecén, Nola erraiten duté Christ Dauid-en seme dela?
耶穌問他們說：「人們怎麼稱默西亞達味之子呢。
42 Ikussiric ecen Dauid-ec berac dioela Psalmuén liburuän, Erran drauca Iaunac ene Iaunari, Iar adi ene escuinean,
達味自己曾在聖詠集上說：『上主對吾主說：你坐在我右邊，
43 Eçar ditzaquedano hiré etsayac hire oinén scabella.
等我使你的仇敵變作你腳下的踏板。』
44 Dauid-ec beraz Iaun hura deitzen du, eta nola da haren semé?
達味既稱他為主，祂怎麼又是達味之子呢﹖」
45 Eta populu guciac ençuten çuela, erran ciecén bere discipuluey.
眾百姓正聽的時候，耶穌對祂的門徒說：「
46 Beguirauçue Scriba arropa lucequin ebili nahi diradenetaric, eta on dariztenetaric salutationey merkatuetan, eta lehen cadirey synagoguetan, eta lehen placey banquetetan.
你們應慎防經師! 他們喜歡穿長袍遊行，喜愛街市上的致敬，會堂裏的高位，筵席上的首座。
47 Ceinéc iresten baitituzte ema alhargunén etcheac, are luçaqui othoitz eguin irudiz: hec recebituren duté damnatione handiagoa.
他們吞沒寡婦們的家產，而又以長久的祈禱作掩飾：這些人必要遭受更重的處罰。」
