Lukas 15
1 Eta hurbiltzen ciraden harengana publicano eta gende vicitze gaichtotaco guciac, hura ençun leçatençát.
众税吏和罪人都挨近耶稣，要听他讲道。
2 Eta murmuratzen çutén Phariseuéc eta Scribéc, cioitela, hunec gende vicitze gaichtotacoac recebitzen ditu, eta iaten du hequin.
法利赛人和文士私下议论说：“这个人接待罪人，又同他们吃饭。”
3 Baina harc erran ciecén comparatione haur, cioela,
耶稣就用比喻说：
4 Cein guiçonec çuetaric ehun ardi dituela eta hetaric bat galtzen duela, eztitu vtziten lauroguey eta hemeretziac desertuan eta ezta ioaiten galduaren ondoan, hura eriden deçaqueno?
“你们中间谁有一百只羊失去一只，不把这九十九只撇在旷野、去找那失去的羊，直到找着呢？
5 Eta eriden duenean eçarten du bere sorbaldén gainean alegueraric.
找着了，就欢欢喜喜地扛在肩上，回到家里，
6 Guero ethorriric etchera, deitzen ditu adisquideac eta auçoac, diostela, Aleguera çaitezte enequin: ecen eriden dut neure ardi galdua.
就请朋友邻舍来，对他们说：‘我失去的羊已经找着了，你们和我一同欢喜吧！’
7 Erraiten drauçuet ecen hala bozcario içanen dela ceruän bekatore emendatzen den baten
我告诉你们，一个罪人悔改，在天上也要这样为他欢喜，较比为九十九个不用悔改的义人欢喜更大。”
8 Edo cein emazte hamar drachma dituenec, baldin gal badeça drachmabat, eztu arguia vizten eta etchea escobatzen, eta bilhatzen diligentqui hura eriden deçaqueno?
“或是一个妇人有十块钱，若失落一块，岂不点上灯，打扫屋子，细细地找，直到找着吗？
9 Eta eriden duenean, deitzen ditu emazte adisquideac eta auçoac, dioela, Aleguera çaitezte enequin: ecen eriden dut galdu nuen drachmá.
找着了，就请朋友邻舍来，对他们说：‘我失落的那块钱已经找着了，你们和我一同欢喜吧！’
10 Hala, diotsuet, bozcario içanen dela Iaincoaren Aingueruén aitzinean, bekatore emendatzen den baten gainean.
我告诉你们，一个罪人悔改，在 神的使者面前也是这样为他欢喜。”
11 Halaber erran ceçan, Guiçon batec cituen bi seme:
耶稣又说：“一个人有两个儿子。
12 Eta hetaric gaztenac erran cieçón aitári, Aitá, indac onhassunetic niri heltzen çaitadan partea. Eta parti cietzén onac.
小儿子对父亲说：‘父亲，请你把我应得的家业分给我。’他父亲就把产业分给他们。
13 Eta egun gutiren buruän, guciac bilduric seme gaztenor ioan cedin herri vrrun batetara: eta han irion ceçan bere onhassuna, prodigoqui vici içanez.
过了不多几日，小儿子就把他一切所有的都收拾起来，往远方去了。在那里任意放荡，浪费资财。
14 Gucia despendatu vkan çuenean, eguin içan cen gossete gogorbat herri hartan, eta hura has cedin behar içaten:
既耗尽了一切所有的，又遇着那地方大遭饥荒，就穷苦起来。
15 Eta ioanic leku hartaco burgés batequin iar cedin, eta harc igor ceçan bere possessionetara vrdén bazcatzera.
于是去投靠那地方的一个人；那人打发他到田里去放猪。
16 Eta desir çuen vrdéc iaten çuten maguinchetaric bere sabelaren bethatzera: eta nehorc etzeraucan emaiten.
他恨不得拿猪所吃的豆荚充饥，也没有人给他。
17 Eta bere buruäri ohart cequionean, erran ceçan, Cembat alocacer diraden ene aitaren etchean oguia frango dutenic, eta ni gossez hiltzen bainaiz!
他醒悟过来，就说：‘我父亲有多少的雇工，口粮有余，我倒在这里饿死吗？
18 Iaiquiric ioanen naiz neure aitagana, eta erranen draucat, Aitá, huts eguin diat ceruären contra, eta hire aitzinean.
我要起来，到我父亲那里去，向他说：父亲！我得罪了天，又得罪了你；
19 Eta guehiagoric eznauc digne hire seme deitzeco: eguin neçac eure alocaceretaric bat beçala.
从今以后，我不配称为你的儿子，把我当作一个雇工吧！’
20 Iaiquiric bada ethor cedin bere aitagana. Eta hura oraino vrrun cela, ikus ceçan bere aitac, eta compassione har ceçan, eta laster eguinic egotz ceçan bere buruä haren leppora, eta pot eguin cieçon.
于是起来，往他父亲那里去。相离还远，他父亲看见，就动了慈心，跑去抱着他的颈项，连连与他亲嘴。
21 Eta erran cieçón semeac, Aitá, huts eguin diat ceruären contra, eta hire aitzinean, eta guehiagoric eznauc digne hire seme deitzeco.
儿子说：‘父亲！我得罪了天，又得罪了你；从今以后，我不配称为你的儿子。’
22 Orduan erran ciecén aitác bere cerbitzariey, Ekarçue arropa principalena, eta iaunz eçoçue: eta emoçue erhaztumbat bere escura, eta çapatac oinetara:
父亲却吩咐仆人说：‘把那上好的袍子快拿出来给他穿；把戒指戴在他指头上；把鞋穿在他脚上；
23 Eta ekarriric aretze guicena, hil eçaçue: eta iaten dugula atseguin har deçagun.
把那肥牛犊牵来宰了，我们可以吃喝快乐；
24 Ecen ene seme haur hil cen, eta harçara viztu da: galdu cen, eta eriden da. Eta has citecen atseguin hartzen.
因为我这个儿子是死而复活，失而又得的。’他们就快乐起来。
25 Eta cen haren seme çaharrena landán, eta ethorten cela etcheari hurbildu çayonean, ençun citzan melodiá eta dançác.
那时，大儿子正在田里。他回来，离家不远，听见作乐跳舞的声音，
26 Eta deithuric cerbitzarietaric bat, interroga ceçan hura cer cen.
便叫过一个仆人来，问是什么事。
27 Eta harc erran cieçón, hire anaye ethorri içan duc, eta hil vkan dic hire aitac aretze guicembat, ceren ossoric hura recebitu duen.
仆人说：‘你兄弟来了；你父亲因为得他无灾无病地回来，把肥牛犊宰了。’
28 Eta asserre cedin: eta etzén sarthu nahi içan: bere aitác bada ilkiric othoitz eguin cieçon.
大儿子却生气，不肯进去；他父亲就出来劝他。
29 Baina harc ihardesten çuela erran cieçón bere aitari, Huná, hambat vrthe dic cerbitzatzen audala, eta egundano hire manuric eztiat iragan, eta egundano pitinabat eztrautac eman neure adisquidequin atseguin hartzeco.
他对父亲说：‘我服事你这多年，从来没有违背过你的命，你并没有给我一只山羊羔，叫我和朋友一同快乐。
30 Baina hire seme haur, ceinec iretsi vkan baitu hire onhassun gucia putéquin, ethorri içan denean, hil vkan draucac huni aretze guicena.
但你这个儿子和娼妓吞尽了你的产业，他一来了，你倒为他宰了肥牛犊。’
31 Eta harc erran cieçón, Semé, hi bethi enequin aiz, eta ene gucia hire duc:
父亲对他说：‘儿啊！你常和我同在，我一切所有的都是你的；
32 Eta atseguin hartu behar çuán eta alegueratu, ceren hire anaye haur hil baitzén, eta viztu baita, galdu baitzén, eta eriden baita.
只是你这个兄弟是死而复活、失而又得的，所以我们理当欢喜快乐。’”
