Joan 8
1 Baina Iesus ioan cedin Oliuatzetaco mendirát.
耶穌上了橄欖山。
2 Eta arguiaren beguian berriz ethor cedin templera, eta populu gucia ethor cedin harengana: eta iarriric cegoela iracasten cituen hec.
清晨他又來到聖殿，眾百姓都到他跟前來，他便坐下教訓他們。
3 Orduan duté ekarten harengana Scribéc eta Phariseuéc emazte adulterioan hatzaman-bat: eta hura artean eçarriric,
那時，經師和法利賽人帶來了一個犯姦淫時被捉住的婦人，叫她站在中間，
4 Diotsate, Magistruá, emazte haur hatzaman içan duc adulterioco eguitate berean.
便向耶穌說：「師傅! 這婦人是正在犯姦淫時被捉住的，
5 Eta Leguean Moysesec manatu diraucuc hunelacoac lapida ditecen: hic bada cer dioc?
在法律上，梅瑟命令我們該用石頭砸死這樣的婦人；可是，你說什麼呢？」
6 Eta haur erraiten çuten hura tentatzen çutela, hura cerçaz accusa lutençát. Baina Iesusec beheiti gurthuric erhiaz scribatzen çuen lurrean.
他們說這話，是要試探耶穌，好能控告他；耶穌卻彎下身去，用指頭在地上畫字。
7 Eta haren interrogatzez perseueratzen çutela, chuchenduric erran ciecén, Çuetaric bekatu gabe denac, lehenic horren contra harria aurdigui beça.
因為他們不斷地追問，他便直起身來，向他們說：「你們中間誰沒有罪，先向她投石罷! 」
8 Eta berriz gurthuric scribatzen çuen lurrean.
他又彎下身去，在地上寫字。
9 Bada hori ençun çutenean, conscientiac accusatzen cituela, bata bercearen ondoan ilkiten ciraden çaharrenetaric hassiric azquenetarano: eta Iesus bera gueldi cedin, eta artean cegoen emaztea
他們一聽這話，就從年老的開始到年幼的，一個一個地都溜走了，只留下耶穌一人和站在那裡的婦人。
10 Eta chuchendu cenean Iesusec nehor etzacussanean emaztea baicen, erran cieçón hari, Emazteá, non dirade hire accusaçaleac? nehorc ezau condemnatu?
耶穌遂直起身來向說: 「婦人！他們在那裏呢？沒有人定你的罪嗎？」
11 Eta harc erran ceçan, Ez nehorc, Iauna. Eta erran cieçón Iesusec, Ezaut nic-ere condemnatzen: oha, eta guehiago bekaturic eztaguinala.
她說: 「主！沒有人。」耶穌向她說: 「我也不定你的罪；去罷! 從今以後，不要再犯罪了! 」
12 Berriz bada Iesus minça cequien, cioela, Ni naiz munduaren arguia: niri darreitana ezta ilhumbean ebiliren, baina vkanen du vicitzeco arguia.
耶穌又向眾人講說: 「我是世界的光；跟隨我的，決不在黑暗中行走，必有生命的光。」
13 Erran cieçoten bada Phariseuéc, Hic eure buruäz testificatzen duc, hire testimoniagea eztuc sinhesteco.
法利賽於是對對他說: 「你為你自己作證，你的證據是不可憑信的。」
14 Ihardets ceçan Iesusec eta erran ciecén, Nic neurorçaz testificatzenagatic sinhesteco da ene testimoniagea: ecen badaquit nondic ethorri naicén, eta norat ioaiten naicen: baina çuec eztaquiçue nondic ethorten naicen, ez norat ioaiten naicén
耶穌回答說：「我即便為我自己作證，我的證據是可憑信的，因為我知道：我從那裏來，往那裏去；你們卻不知道: 我從那裏來，或往那裏去。
15 Çuec haraguiaren arauez iugeatzen duçue, nic eztut iugeatzen nehor.
你們只憑肉眼判斷，我卻不判斷任何人；
16 Eta baldin iugea badeçat-ere nic, ene iugemendua eguiazco da: ecen eznaiz neuror, baina ni eta ni igorri nauen Aita.
即使我判斷，我的判斷仍是真實的，因為我不是獨自一個，而是有我，還有派遣我來的父。
17 Baina çuen Leguean-ere scribatua da, ecen bi guiçonen testimoniagea sinhesteco dela.
在你們的法律上也記載著: 兩個人的作證是可憑信的。
18 Ni naiz neurorçaz testificatzen dudana, eta testificatzen du niçaz ni igorri nauen Aitac.
今有我為我自己作證，也有派遣我的父，為我作證。」
19 Erraiten ceraucaten bada, Non da hire Aita? Ihardets ceçan Iesusec, Ez ni nauçue eçagutzen, ez ene Aita: baldin ni eçagutzen baninduçue, ene Aita-ere eçagut cindeçaquete.
他們使問他說: 「你的父在那裏？」耶穌答覆說：「你們不認識我，也不認識我的父；若是你們認識了我，也就認識我的父了。」
20 Hitz hauc erran citzan Iesusec thesaurerian, iracasten ari cela templean: eta nehor etzaquión lot, ceren oraino ezpaitzén ethorri haren orena
這些話是耶穌於聖殿施教時，在銀庫院裏所講的。誰也沒有捉拿，因為的時辰還沒有到。
21 Erran ciecén bada berriz Iesusec, Ni banoa eta bilhaturen nauçue, eta çuen bekatuan hilen çarete: norat ni ioaiten bainaiz, çuec ecin çatozquete.
那時，耶穌又向他們說：「我去了，你們要尋找我，你們必要死在你們的罪惡中；我所去的地方，你們不能去。」
22 Erraiten çuten bada Iuduéc, Berac hilen othe du bere buruä? erraiten baitu, Norat ni ioaiten bainaiz, çuec ecin çatozquete.
猶太人便說: 「他說: 我所去的地方，你你們不能去；莫非他要自殺嗎？」
23 Orduan erran ciecén, çuec beheretic çarete, ni garaitic: çuec mundu hunetaric çarete, ni ez naiz mundu hunetaric.
耶穌向他們說: 「你們是出於下，我卻是出於上；你們是出於這個世界，我卻不是出於這個世界。
24 Halacotz erran drauçuet ecen çuen bekatuetan hilen çaretela. Ecen baldin sinhets ezpadeçaçue ni naicela hura, çuen bekatuetan hilen çarete.
因此，我對你們說過: 你但要死在你們的罪惡中。的確，你們若不相信我就是那一位，你們必要死在你們的罪惡中。」
25 Erran cieçoten bada, Hi nor aiz? Orduan erran ciecén Iesusec, Hatseandanicoa, badiotsuet.
於是，他們問耶穌說: 「你到底是誰？」耶穌回答他們說: 「難道從起初我沒有對你們講論過嗎？
26 Anhitz gauça dut çueçaz minçatzeco eta iugeatzeco: baina ni igorri nauena eguiati da: eta nic harenganic ençun ditudan gauçác munduari erraiten drauzquiot.
對你們我有許多事要說，要譴責；但是派遣我來者是真實的；我由他聽來的，我就講給世界聽。」
27 Etzeçaten eçagut ecen Aitaz minço çayela.
們不明白他是在給他們講論父。
28 Erran ciecén bada Iesusec, Altchatu duqueçuenean guiçonaren Semea, orduan eçaguturen duçue ecen ni naicela hura, eta neure buruz eztudala deus eguiten, baina Aitac iracatsi nauen, beçala gauça hauc erraiten ditudala.
耶穌遂說: 「當你們高舉了人子以後，你們便知道我就是那一位。我由我自己不作什麼；我所講論的，都是依照父所教訓我的。
29 Ecen ni igorri nauena enequin da: eznau vtzi neuror Aitac, ceren nic haren gogaraco gauçác eguiten baititut bethiere.
派遣我來者與我在一起，他沒有留下我獨自一個，因為我常作他所喜悅的事。」
30 Gauça hauc harc erraiten cituela, anhitzec sinhets ceçaten hura baithan.
當耶穌講這些話時，許多人便信了他。
31 Orduan erraiten cerauen Iesusec hura sinhetsi vkan çuten Iuduey, Baldin çuec perseuera badeçaçue ene hitzean, eguiazqui ene discipulu içanen çarete.
於是，耶穌對那些信他的猶太人說: 「你們如果固守我的話，就確是我的門徒，
32 Eta duçue eçaguturen Eguiá, eta Eguiác çuec libre eguinen çaituzte.
也會認識真理，而真理必會使你們獲得自由。」
33 Ihardets cieçoten, Abrahamen hacia gaituc, eta nehor eztiagu cerbitzatu egundano: nola dioc hic gu libre içanen garela?
他們回答說: 「我們是亞巴郎的後裔，從未給人做過奴隸；怎麼你說：你們要成為自由的呢？」
34 Ihardets ciecén Iesusec, Eguiaz eguiaz erraiten drauçuet ecen bekatua eguiten duen gucia bekatuaren cerbitzari dela.
耶穌答覆說: 「我實實在在告訴你們: 凡是犯罪的，就是罪惡的奴隸。
奴隸不能永遠住在家裏，兒子卻永遠居住。 (aiōn g165)
36 Bada baldin Semeac çuec libre eguin baçaitzate, eguiazqui libre içanen çarete.
那麼，如果天主子使你們自由了，你們的確是自由的。
37 Badaquit ecen çuec Abrahamen hacia çaretela: baina ni hil nahiz çabiltzate, ceren ene hitzac ezpaitu lekuric çuec baithan.
我知道你們是亞巴郎後裔，你們圖謀殺害我，因為你們容納不下我的話。
38 Nic erraiten dut neure Aita baithan ikussi dudana: eta çuec eguiten duçue çuen aita baithan ikussi duçuena.
我說的，是我在父那裏所看見的；而你們行的，卻是你們從你們的父那裏所學習的。」
39 Ihardets ceçaten eta erran cieçoten, Gure aita, Abraham duc. Dioste Iesusec, Baldin Abrahamen haour bacinete, Abrahamen obrác eguin cinçaqueizte.
他們回答說: 「我們的父是亞巴郎。」耶穌對他們說: 「假如你們是亞巴郎的子女，你們就該作啞巴郎的事。
40 Orain bada ni hil nahiz çabiltzate, bainaiz, Iaincoaganic ençun dudan eguia erran drauçuedan guiçona: hori Abrahamec eztu eguin.
如今，你們竟圖謀殺害我──這個給你們說出從天主那裏所聽到的真理的人──亞巴郎卻沒有做過言這樣的事。
41 Çuec eguiten dituçue çuen aitaren obrác. Eta erran cieçoten, Gu ezgaituc paillardiçataric iayo: aitabat diagu, baita Iaincoa.
你們正做你們父親的事業。」他們向他說：「我們不是由淫亂生的，我們只有一個父親: 就是天主。」
42 Erran ciecén bada Iesusec, Baldin Iaincoa çuen aita baliz, maite ninduqueçue ni: ecen ni Iaincoaganic partitu eta ethorri naiz: eta eznaiz neure buruz ethorri, baina harc igorri nau.
耶穌回答說：「假如天主是你們的父親，你們必愛我，因為我是由天主出發而來的，並不是由我自己來的，而是那一位派遣了我。
43 Cergatic ene lengoagea eztuçue aditzen? ceren ecin ençun baitiroqueçue ene hitza.
為什麼你們不明白我的講論呢？無非是你們不肯聽我的話。
44 Çuec, aita deabruaganic çarete, eta çuen aitaren desirac eguin nahi dituçue: hura guicerhaile cen hatseandanic, eta eguián eztu perseueratu: ecen eguiaric ezta hartan. Noiz-ere erraiten baitu gueçurra, bere propritic minço da: ecen gueçurti da eta gueçurraren aita.
你們是出於你們的父親魔鬼並願意追隨你們父親的慾望。從起初，他就是殺人的兇手，不站在真理上，因為在他內沒有真理；他幾時撒謊，正出於他的本性，因為他是撒謊者，而且又是撒謊者的父親。
45 Eta ceren nic eguia erraiten baitut, eznauçue sinhesten.
至於我，因為我說真理，你們卻不信我。
46 Norc çuetaric reprehenditzen nau ni bekatuz? eta baldin eguiá erraiten badut, ceren çuec eznauçue sinhesten?
你們中誰能指證我有罪？若是我說真理，為什麼你們卻不信我呢？
47 Iaincoaganic denac, Iaincoaren hitzac ençuten ditu: halacotz çuec eztituçue ençuten, ceren ezpaitzarete Iaincoaganic.
出於天主的，必聽天主的話；你們所以不聽，因為你們不是出於天主。」
48 Ihardets ceçaten orduan Iuduéc eta erran cieçoten, Eztugu vngui erraiten guc, ecen Samaritano aicela hi, eta deabrua duala?
猶太人遂向他說: 「我們說你是個撒瑪黎雅人，並附有魔鬼，豈不正對嗎？」
49 Ihardets ceçan Iesusec, Eztut nic deabrua: baina dut ohoratzen, neure Aita, eta çuec desohoratzen nauçue ni.
耶穌答覆說： 「我沒有附魔，我只是尊敬我的父，你們卻侮辱我。
50 Eta nic eztut neure gloriá bilhatzen: bada bilhatzen duenic, eta iugeatzen duenic.
然而，我不尋求我的光榮，有為我尋求而行判斷的一位。
51 Eguiaz eguiaz erraiten drauçuet, baldin nehorc ene hitza beguira badeça, herioa eztu ikussiren seculan. (aiōn g165)
我實實在在告訴你們: 「誰如果遵行我的話, 永遠見不到死亡。」 (aiōn g165)
52 Orduan erran cieçoten Iuduéc, Orain eçagutu diagu ecen deabrua duala: Abraham hil içan duc eta Prophetác: eta hic dioc, Baldin nehorc ene hitza beguira badeça, eztu dastaturan herioa seculan. (aiōn g165)
猶太向他說: 「現在我們知道: 你附有魔鬼；亞巴郎和先知都死了；你卻說: 誰如果遵行我的話，永遠嚐不到死味。 (aiōn g165)
53 Ala hi gure aita Abraham baino handiago aiz, cein hil içan baita? Prophetac-ere hil içan dituc: nor hic eure buruä eguiten duc?
難道你比我們的父親亞巴郎還大嗎？他死了，先知們也死了。你把你自己當作什麼人呢？」
54 Ihardets ceçan Iesusec, Baldin nic glorificatzen badut neure buruä, ene gloria ezta deus: ene Aita da ni glorificatzen nauena, ceinez erraiten baituçue çuec ecen çuen Iainco dela.
耶穌答覆說: 「我如果光榮我自己，我的光榮算不了什麼；那光榮是我的，是我的父，就是你們所稱的「我們的天主」。
55 Eta eztuçue eçagutzen hura: baina nic eçagutzen dut hura: eta baldin erran badeçat ecen eztudala hura eçagutzen, içanen naiz çuec irudi, gueçurti: baina badaçagut hura, eta haren hitza beguiratzen dut.
你們不認識他，我卻認識他；我若說我不認識他，我便像你們一樣是個撒謊者；但是，我認識他，也遵守他的話。
56 Abraham çuen aita aleguera cedin ikus leçançát ene egun haur: eta ikussi vkan du, eta alegueratu içan da.
你們的父親亞巴郎曾歡欣喜樂地企望看到我的日子，他看見了極其高興。」
57 Erran cieçoten bada Iuduéc, Berroguey eta hamar vrthe oraino eztituc, eta Abraham ikussi duc?
猶太就對他說: 「你還沒有五十歲，就見過亞巴郎嗎？」
58 Erran ciecén Iesusec, Eguiaz eguiaz erraiten drauçuet, Abraham cedin baino lehen, ni naiz.
耶穌回答說: 「我實實在在告訴你們: 在亞巴郎出現以前我就有。」
59 Har ceçaten orduan harri: haren contra aurthiteco: baina Iesus gorde cedin, eta ilki cedin templetic.
他們就拿起石頭來要向他投去；耶穌卻隱沒了，從聖殿裏出去了。
