Joan 7
1 Eta guero baçabilan Iesus Galilean: ecen etzén Iudean ebili nahi, ceren Iuduac baitzabiltzan hura hil nahiz.
此后，耶稣便在加利利游历。他不想住在犹太，因为犹太人想要他死。
2 Eta hurbil cen Iuduén bestá tabernaclén deitzen cena.
但由于犹太人的住棚节即将到来，
3 Erran cieçoten bada bere anayéc, Parti adi hemendic eta habil Iudearát, hire discipuluec-ere ikus ditzatençát hire obra eguiten dituanac.
耶稣的弟弟们对他说：“你应当离开这里去犹太，让你的追随者能够看到你可以显化的神迹。
4 Ecen nehorc eztic deus secretuan eguiten, estimationetan içan nahiz dabilanec, baldin gauça hauc eguiten badituc, manifesta ieçoc eure buruä munduari.
想成名的人不会藏起来。既然你可显化神迹，就应该向世人展示自己！”
5 Ecen are haren anayec-ere etzuten sinhesten hura baithan.
即使他的弟弟们也不相信他。
6 Dioste bada Iesusec, Ene demborá ezta oraino ethorri: baina çuen demborá bethi da prest.
耶稣就对他们说：“我的时间还没有到，但你们可以去任何地方，因为对你们而言，任何时间都可以。
7 Ecin munduac gaitzets çaitzaquezte çuec: baina niri gaitz darizt: ceren nic testificatzen baitut harçaz, ecen haren obrác gaichto diradela.
世人没有理由恨你们，但却憎恨我，因为我表明他们的行为是邪恶的。
8 Çuec igan çaitezte besta hunetara: ni eznaiz oraino igaiten besta hunetara, ceren ene demborá ezpaita oraino bethe.
你们去过节吧！我就不去这个节日了，因为我的时机还没到，还不成熟。”
9 Eta gauça hauc erran cerauztenean egon cedin Galilean.
说完这番话，他继续留在加利利。
10 Eta igan ciradenean haren anayeac, orduan hura-ere igan cedin bestara, ez aguerriz, baina ichilic beçala.
他的弟弟们去过节以后，耶稣也去了，但没有公开，而是躲开了众人的视线。
11 Iuduéc bada bilhatzen çuten hura bestán, eta erraiten çuten, Non da hura?
在节日期间，犹太人的首领们四处寻找耶稣，不断问众人：“他在哪儿？”
12 Eta murmuratione handia cen populuaren artean harçaz: ecen batzuc erraiten çuten Guiçon ona da: eta bercéc erraiten çutén, Ezta: baina seducitzen du populua.
人群中有很多人开始谈论耶稣，有的说：“他是好人。”有的说：“不，他就是个骗子。”
13 Badaric-ere nehor frangoqui etzén minço harçaz, Iuduén beldurrez.
但没有人敢公开这样说，怕犹太人首领会对付他们。
14 Eta besta ia erdi iragan cenean, igan cedin Iesus templera, eta iracasten ari cen.
逾越节过半，耶稣来到圣殿，开始教导众人。
15 Eta miraz ceuden Iuduac, cioitela, Nolatan hunec letrác daquizqui, ikassi gabe?
犹太人首领对此颇感意外，于是询问道：“这人没有学过教育，为什么如此有学识？”
16 Ihardets ciecén Iesusec, eta erran ceçan, Ene doctriná ezta enea, baina ni igorri nauenarena.
耶稣回答：“我的学识并非源于自己，而是来自派我到这里的那个人。
17 Baldin nehorc nahi badu haren vorondatea eguin, eçaguturen du doctrináz, eya Iaincoaganic denez, ala ni neure buruz minço naicenez.
你若选择遵循上帝的意愿，就会知道我这学识是出于上帝，还是仅在讲述我个人的想法。
如果你讲述的是自己的想法，就是想要荣耀自己。但如果你只是为了让派你前来之人获得荣耀，这才是真诚，才不会存在谎言。
19 Eztrauçue Moysesec eman Leguea? eta ezpaitu çuetaric batec-ere obratan eçarten Leguea? Cergatic çabiltzate ni hil nahiz?
摩西给你们带来了律法，是不是？但你们没有一个人遵行这律法。你们为什么想要杀我？”
20 Ihardets ceçan populuac eta erran, Deabrua duc hic: nor dabila hi hil nahiz?
众人回答：“你是魔鬼附体！没人想要杀你！”
21 Ihardets ceçan Iesusec eta erran ciecén, Obrabat eguin dut, eta guciac miraz çaudete.
耶稣回答：“我显化了一个神迹，你们为止感到震惊。
22 Baina halere Moysesec eman drauçue Circoncisionea, (ez Moysesganic denez, baina Aitetaric) eta Sabbathoan circonciditzen duçue guiçona.
摩西告诉你们要进行割礼——其实这并非源自摩西，而是源自他之前的祖先。所以你们在安息日也会进行割礼。
23 Baldin Circoncisionea recebitzen badu guiçonac Sabbathoan, Moysesen Leguea hauts eztadinçát: asserre çarete ene contra ceren guiçon-bat ossoqui sendatu dudan Sabbathoan?
如果为了遵循摩西的律法，你们在安息日举行割礼，那么我在安息日让一个人痊愈，为什么会让你们怒火中烧呢？
24 Ezteçaçuela iugea apparentiaren araura, baina iugemendu bidezco batez iugea eçaçue.
不要因外貌而判断别人，要做出正确的决定。”
25 Erraiten çutén bada Ierusalemetar batzuc, Ezta haur hiltzeco bilhatzen dutena?
这时，有几个来自耶路撒冷的人开始思量：“这就是他们想要杀的人吗？
26 Eta huna, frangoqui minço da, eta eztraucate deus eguiten: ala eguiazqui eçagutu othe luqueite Gobernadoréc, ecen haur dela eguiazqui Christ?
但你看他说话如此坦诚，他们却保持沉默，你觉得长官们真的相信这就是基督吗？
27 Baina haur badaquigu nondic den: baina Christ dathorrenean, nehorc eztu iaquinen nondic daten.
那是不可能的，我们知道他从哪里来，而基督到来之际，没有人知道他从何而来。”
28 Oihuz cegoen bada Iesus templean, iracasten çuela eta erraiten, Eta ni nauçue eçagutzen, eta nondic naicén badaquiçue, eta neure buruz eznaiz ethorri, baina da eguiati ni igorri nauena, cein ezpaituçue çuec eçagutzen.
此刻耶稣正在殿里教导众人，他高声说：“你们以为认识我，知道我从何而来。但我来此并非出于我的意愿，那派我来此的人真实存在，你们不认识他。
29 Baina nic eçagutzen dut hura, ceren harenganic bainaiz, eta harc igorri bainau.
但我认识他，因为我从他那里而来，也是受他派遣。”
30 Orduan hura hatzaman nahiz çabiltzan: baina nehorc etzitzan escuac eçar haren gainean, ecen etzén oraino ethorri haren orena.
于是犹太长官想要逮捕他，但没有人下手，因为他的时刻尚未到来。
31 Eta gendetzecoataric anhitzec sinhets ceçaten hura baithan, eta erraiten çutén, Christec dathorrenean guehiago miraculu eguinen othe du, hunec eguiten dituenac baino?
但民众中有许多人相信他。他们说：“如果基督出现，难道会比这个人显化更多神迹吗？”
32 Ençun ceçaten Phariseuéc gendetzea hauén gainean harçaz murmuratzen: eta igor citzaten Phariseuéc eta Sacrificadore principaléc officierac hura hatzaman leçatençát.
法利赛人听到民众低声议论耶稣，他们和牧师长就派差役去逮捕耶稣。
33 Erran ciecén bada Iesusec, Oraino dembora gutibatetacotz çuequin naiz, guero banoa igorri nauènaganát.
这时候耶稣对众人说：“我和你们在一起的时间不多了，但我要回到派我前来之人那里去。
34 Bilhaturen nauçue eta ez eridenen: eta non ni içanen bainaiz, hara çuec ecin ethor çaitezquete.
你们会寻找我，但找不到，我将去的地方，你们无法进去。”
35 Erran ceçaten bada Iuduéc elkarren artean, Norat haur ioaiteco da, guc ezpaitugu eridenen? ala Grecoén artean barreyatuac diradenetarat ioaiteco da, eta Grecoén iracastera?
犹太人彼此谈论：“这人要去哪个我们找不到的地方呢？难道他去的地方在异教徒那里吗？他想去教导异教徒？
36 Ceric da erran duen propos haur, Bilhaturen nauçue, eta ez eridenen: eta non ni içanen bainaiz, hara çuec ecin ethor çaitezquete?
他说‘你们会寻找我，但找不到。我将去的地方，你们无法进去’这话，是什么意思？”
37 Eta bestaco azquen egun handian eriden cedin Iesus han, eta oihuz cegoen, cioela, Baldin nehor egarri bada, bethor enegana eta edan beça
在节日的最后一天、也是最隆重的那一天，耶稣站立高呼：“如果你渴了，到我这里来解渴！
38 Ni baithan sinhesten duenari, Scripturác dioen beçala, vr vicizco fluuioac iariaturen çaizca bere sabeletic.
正如经文所说，信我者，身体将流淌赋予生命的溪流。”
39 (Eta haur erraiten çuen hura baithan sinhesten çutenéc recebitzeco çuten Spirituáz: ecer oraino Spiritu saindua etzén eman, ceren Iesus oraino ezpaitzén glorificatu)
他所指的是：相信他的人之后会获得圣灵，但因为耶稣尚未获得荣耀，所以圣灵还没有降临。
40 Anhitzec bada gendetzecoetaric propos haur ençun çutenean, erraiten çuten, Haur da eguiazqui Propheta hura.
人群中有人听到这番话，就说：“他真的是先知！”
41 Bercéc erraiten çutén, Haur da Christ. Eta batzuc erraiten çutén, Alabaina Galileatic ethorriren da Christ?
有人说：“他是基督！”还有人说：“基督怎么能来自加利利呢？
42 Eztu Scripturac erraiten, ecen Dauid-en hacitic, eta Bethlehemgo Dauid egoiten cen burgutic Christ ethorriren dela?
经文不是说基督是大卫的后裔，来自大卫的家乡伯利恒吗？”
43 Dissensione eguin cedin bada populuaren artean harengatic.
众人因对他的看法完全不同而争论起来，。
44 Eta hetaric batzuc nahi çuten hatzaman, baina nehorc etzitzan eçar haren gainea escuac
有人想逮捕耶稣，但没有人这样做。
45 Ethor citecen bada officierac Sacrificadore principaletara eta Phariseuetara, eta hec erran ciecén, Cergatic eztuçue hura ekarri?
卫兵随后回到牧师长和法利赛人那里。他们问卫兵：“为什么没有把他带来？”
46 Ihardets ceçaten officieréc, Egundano ezta hala minçatu guiçonic, nola guiçon haur.
卫兵回答：“从来没有人像他这样讲话。”
47 Halacotz ihardets ciecen Phariseuéc, Ezothe cinatezte çuec-ere seducitu?
法利赛人说：“连你们也上当了？
48 Ala Gobernadoretaric edo Phariseuetaric batec-ere sinhetsi du hura baithan?
长官或法利赛人中有谁信他吗？没有！
49 Baina populu Leguea cer den eztaquian haur, maradicatua da.
至于这群完全不懂律法之人，他们就是被咒诅的一群人！”
50 Dioste Nicodemo harengana gauaz ethorri içan cenac, cein baitzén hetaric bat,
他们当中有一人叫做尼哥德慕，以前曾经去见过耶稣。他对他们说：
51 Ala gure Legueac condemnatzen du nehor, bera behin ençun gabe, eta cer eguin duen eçagutu gabe?
“难道不该先审讯一下吗？查明他到底做了什么，否则我们的律法怎能给他定罪？”
52 Ihardets ceçaten eta erran cieçoten, Ezaiz hi-ere Galileaco? informadi, eta iaquic ecen Galileatic Prophetaric eztela ilki.
他们回答：“那么你也是从加利利来的吗？去看看经文吧，你就知道先知并非来自加利利。”
53 Eta itzul cedin batbedera cein bere etcherát.
然后众人都回家了。
