Joan 13
1 Eta bazco besta aitzinean, çaquiala Iesusec ecen ethorri cela haren orena iragan ledinçat mundu hunetaric Aitaganát, nola maite vkan baitzituen bereac, munduan ciradenac, finerano maite vkan ditu hec.
逾越节前一天，耶稣知道自己时候已到，将会离开这世界，回到天父那里去。他爱这世上追随他的人，现在他将显示对他们所有的爱。
2 Eta affal ondoan (deabruac ia eçarri çuenean Iudas Iscarioten, Simonen semearen bihotzean, hura tradi leçan)
吃晚饭的时候，魔鬼已经把出卖耶稣的念头植入西门的儿子——加略人犹大的心里。
3 Daquialaric Iesusec gauça gucia eman drauzcala hari Aitác escuetara, eta bera Iaincoaganic ilki dela, eta Iaincoganat ioaiten dela:
耶稣知道天父的权力掌控了一切，他知道自己来自上帝，也将回到上帝。
4 Iaiquiten da affaritetic, eta vtziten du arropá: eta harturic longerabat, guerrica cedin harçaz.
于是他站起身，脱去外衣，在腰上扎了一条毛巾。
5 Guero eçar ceçan vr bacin batetara, eta has cedin discipuluen oinén ikutzen, eta guerricatua cen oihalaz ichucatzen.
然后倒了一盆水，开始给门徒们洗脚，用腰上的毛巾擦干。
6 Ethor cedin bada Simon Pierrisgana: eta harc erran cieçon, Iauna, hic niri oinac ikutzen drauzquidac?
轮到彼得时，他问到：“主啊，你要给我洗脚吗？”
7 Ihardets ceçan Iesusec eta erran cieçon, Nic eguiten dudana, hic eztaquic orain: baina guero eçaguturen duc.
耶稣回答：“你现在并不知道我在为你做什么，但总有一天会明白。”
8 Diotsa Pierrisec, Eztituc ikuciren ene oinac seculan. Ihardets cieçón Iesusec, Baldin ikuz ezpaheçat, eztuc vkanen parteric enequin. (aiōn g165)
彼得说：“不！不要洗我的脚！”耶稣回答：“如果我不为你洗脚，你和我就没有任何关系了。” (aiōn g165)
9 Diotsa Simon Pierrisec, Iauna, ez ene oinac solament, baina escuac-ere eta buruä.
彼得说：“主啊，那就不要只是洗我的脚，连我的手和头也都洗吧！”
10 Diotsa Iesusec, Ikucia denac, eztic mengoaric oinac ikuz ditzan baicen, baina duc chahu gucia: eta çuec chahu çarete, baina ez gucioc.
耶稣回答：“洗过澡的人只要洗脚就能获得全身的洁净。你们是洁净的，但并非人人如此。”
11 Ecen baçaquian cein cen hura traditzen çuena: halacotz erran ceçan, Etzarete chahu gucioc.
因为耶稣知道谁出卖了他，所以他说“但并非人人如此。”
12 Bada ikuci cituenean hayén oinac, eta bere arropac harçara hartu cituenean, berriz mahainean, iarriric erran ciecén, Badaquiçue cer eguin drauçuedan?
耶稣洗完了门徒们的脚，穿上外衣回到座位上坐下，对他们说：“你们理解我为你们所做的一切吗？
13 Çuec deitzen nauçue, Magistrua eta Iauna, eta vngui dioçue: ceren bainaiz.
你们称呼我‘老师’和‘主’，这样称呼没错，我本来就是。
14 Baldin beraz nic ikuci baditut çuen oinac Iauna eta Magistrua naicelaric, çuec-ere behar drauzteçue elkerri oinac ikuci.
如果作为主和你们的老师，仍然为你们洗脚，你们也应当为彼此洗脚。
15 Ecen exemplu eman vkan drauçuet, nic çuey eguin drauçuedan beçala, çuec-ere daguiçuen.
我为你们做出榜样，希望你们也能做我所做的事情。
16 Eguiaz eguiaz erraiten drauçuet, Cerbitzaria ezta bere nabussia baino handiago, ezeta embachadorea hura igorten duena bainoa handiago.
实话实说，仆人不能高于主人，奉命行事之人不能高过派遣他之人。
17 Baldin gauça hauc badaquizquiçue, dohatsu içanen çarete baldin eguin baditzaçue.
既然你们已经理解了这些事，付诸行动就会有福报。
18 Eznaiz çueçaz gucioz minço: nic badaquit cein elegitu ditudan: baina behar da compli dadin Scripturá, Enequin oguia iaten duenac, altchatu du ene contra bere oindogorá.
但我并不是说你们所有人，我知道自己选择的那些人，但是经文中说：‘与我一起用餐的人会背叛我’，这句话将会应验。
19 Oraindanic erraiten drauçuet eguin dadin baino lehen, eguin datenean, sinhets deçaçuençát ecen ni naicela.
我在事情还没有发生之前告诉你们，因为当它发生的时候，你们就会相信我是谁。
20 Eguiaz eguiaz erraiten drauçuet, baldin nic norbeit igor badeçat, norc-ere hura recebitzen baitu, ni recebitzen nau: eta ni recebitzen nauenac, recebitzen du ni igorri nauena.
告诉你们实话，迎接我所派遣的人，就是迎接我，迎接我，就是迎接派我来此之人。”
21 Gauça hauc erran cituenean Iesus trubla cedin spirituan, eta testifica ceçan, eta erran, Eguiaz eguiaz erraiten drauçuet, ecen çuetaric batec tradituren nauela ni.
耶稣说完这番话，深感难过，于是大声说：“告诉你们实话，你们中间有一个人要出卖我。”
22 Orduan discipuluéc batac berceaganat behatzen çutén, ceinez minço cen dudatan içanez.
门徒们看着彼此，不知道他所指是谁。
23 Eta cen Iesusen discipuluetaric bat mahainean haren bulharrera iarria, cein maite baitzuen Iesusec:
耶稣所爱的那名门徒坐在他身边，侧身靠近耶稣。
24 Eta keinu eguin cieçón huni Simon Pierrisec, galde leguión, cein cen harc erraiten çuena.
彼得向他示意，让他询问耶稣这个叛徒到底是谁。
25 Bada harc Iesusen stomaquera beheraturic, diotsa, Iauna, cein da?
于是那个门徒倾斜身体贴近耶稣，问到：“主啊，是谁呢？”
26 Ihardets ceçan Iesusec, Hura duc nic ahamen trempatua emanen draucadana. Eta busti çuenean ahamena, eman cieçón Iudas Iscariot Simonenari.
耶稣回答：“我蘸一小块饼，把它给谁就是那个人了。”
27 Eta ahamenaren ondoan sar cequión Satan. Eta diotsa Iesusec, Eguiten duana eguic fitetz.
于是他蘸了一小块饼，递给加略人西门的儿子犹大。犹大接过饼以后，撒旦就进入他的身体。耶稣对他说：“你想做什么，快去做吧。”
28 Baina mahainean ciradenetaric batec-ere etzuen aditzen certara hura erran ceraucan.
在座众人都不知道耶稣为什么这样对犹大说话。
29 Ecen batzuc vste çuten, ceren mulsá baitzuen Iudasec, ecen erran ceraucala Iesusec, Eros itzac bestacotzát behar ditugun gauçác: edo paubrey cerbait eman liecén.
由于犹大负责管钱，所以有人以为耶稣是叫他去购买逾越节所需用品，或是拿点东西去接济穷人。
30 Hura bada ahamena harturic, bertan ilki cedin, eta cen gauä.
犹大吃了饼后立刻就离开，走进了一片黑夜。
31 Eta ilki cenean, erran ceçan Iesusec, Orain glorificatu da guiçonaren Semea, eta Iaincoa glorificatu da hartan.
他离开后，耶稣就说：“现在人子已获得荣耀，上帝也通过人子获得荣耀，
32 Baldin Iaincoa glorificatu bada hartan, Iaincoac-ere glorificaturen du hura bere baithan, eta bertan glorificaturen du hura.
上帝如果通过人子获得荣耀，也将会让人子获得荣耀，并且会立刻这么做。
33 Haourtoác, oraino appurbat çuequin naiz: bilhaturen nauçue: baina Iuduey erran drauedan beçala, Norat ni ioaiten bainaiz, çuec ecin ethor çaitezquete: hala çuey-ere erraiten drauçuet orain.
我的孩子们，我与你们在一起的时候不多了。你们会寻找我，但我要把对犹太人所说的告诉你们：‘我去的地方，你们不能去。’
34 Manamendu berribat emaiten drauçuet, batac berceari on daritzoçuen, nic çuey on eritzi drauçuedan beçala, çuec -ere elkarri on daritzoçuençat.
我现在要给你们一个新命令：要爱彼此，要像我爱你们的方式爱彼此。
35 Hunetan eçaguturen dute guciéc ecen ene discipulu çaretela, baldin charitate baduçue batac berceagana.
如果你们爱彼此，你就是向所有人证明，你们是我的门徒。”
36 Diotsa Simon Pierrisec, Iauna, norat ioaiten aiz? Ihardets cieçón Iesusec, Norat ni ioaiten bainaiz, ecin orain iarreiqui aquidit: baina iarreiquiren atzait guero.
彼得对耶稣说：“主啊，你要去哪里？”耶稣回答：“我去的地方，你现在无法跟随，但今后会跟上我。”
37 Diotsa Pierrisec, Iauna, ceren ecin iarreiqui naquidic orain? neure arima hiregatic eçarriren diát.
彼得说：“主啊，为什么我现在不能跟随你？为了你，要我放弃生命也可以！”
38 Ihardets cieçón Iesusec, Eure arimá enegatic eçarriren baituc? eguiaz eguiaz erraiten drauat, eztic ioren oillarrac vkatu nuqueano hiruretan.
耶稣说：“你愿意为我放弃生命吗？告诉你实话，鸡叫之前，你一定会有三次不认我。”
