< Eginak 28 >

1 Eta salburic emparatu ciradenean, eçagut ceçaten orduan ecen islá Malte deitzen cela.
Após chegarmos (excl) sãos e salvos [na praia, ]soubemos que se tratava de uma ilha chamada {que as pessoas chamavam} Malta.
2 Eta Barbaroéc humanitate handi eguin cieçagutén: ecen sua vizturic recebi guençaten gu guciac, gaineancen çaicun vriagatic, eta hotzagatic.
As pessoas que moravam lá nos acolheram bem/bondosamente. Acenderam uma fogueira e nos convidaram a nos aquecermos, pois chovia e fazia frio.
3 Bildu çuenean bada Paulec cembeit sirmendu appur, eta eçarri cituenean sura, viperabat beroaren causaz ilkiric lot cequión escutic.
Paulo juntou uns galhos e os jogou na fogueira. Mas uma cobra saiu [do fogo, fugindo ]do calor, agarrou-se na mão de Paulo.
4 Eta ikussi vkan çutenean Barbaroéc dilindoca bestiá haren escutic, elkarri ciotsaten, Falta gabe guiçon haur guicerhaile da, cein itsassotic, emparaturic mendequioac ezpaitu permettitzen vici den.
[Os habitantes da ilha sabiam que a cobra era venenosa, portanto, ]ao vê-la pendente da mão de Paulo, disseram uns aos outros: “Esse homem pode ter matado alguém. Embora tenha escapado de se afogar, [o Deus que retribui ]os pecados [das pessoas ][MTY] vai fazê-lo morrer”.
5 Baina harc bestiá sura iharrossiric etzeçan minic har.
Mas Paulo sacudiu a cobra e ela caiu no fogo, sem nada de mal acontecer a ele.
6 Eta hec beha ceuden noiz hant leiten, edo subitoqui hilic eror leiten: baina luçaqui beha egon içan ciradenean, eta çacussatenean calteric batre etzayola ethorten, proposa cambiaturic erraiten çutén, Iainco cela hura.
As pessoas esperavam que Paulo ficasse inchado ou caísse morto de repente. Mas após bastante tempo, viram [que a cobra ]não lhe tinha feito nenhum mal. Portanto mudaram de ideia, dizendo [umas às outras: ]“Esse homem não é assassino! Pode até ser um deus”!
7 Eta ciraden leku hartan islaco principal Publio deitzen cenaren possessioneac, ceinec gu recebituric, hirur egunez benignoqui logea baiquençan.
Próximo ao local onde tinha sido acendida a fogueira, havia um campo agrícola que pertencia a um homem chamado Públio. Ele era o chefe-mor da ilha. Públio nos convidou a [ir hospedar-nos na ]casa dele. [Ele nos levou até lá ]e cuidou de nós durante três dias.
8 Eta guertha cedin Publioren aita baitzatzan helgaitzéc eta sabeldarçunac çaducatela: hura baithara Paul sar cedin, eta othoitz eguinic, eta escuac haren gainean eçarriric senda ceçan.
[Naquela altura ]o pai de Públio estava com febre e disenteria e estava deitado [na cama. ]Por isso Paulo o visitou e orou por [ele. Logo ]Paulo lhe impôs as mãos e o curou da doença.
9 Bada haur eguin eta, islaco berce eritassunic çutenac-ere ethorten ciraden eta sendatzen.
Após Paulo fazer isso, os demais habitantes da ilha que padeciam de alguma enfermidade vieram ter [com ele/encontrá-lo ]e foram curados {[ele ]os curou}.
10 Hec-ere ohore handi eguin cieçagutén, eta embarcatzeracoan behar cenaz forni guençaten.
Eles nos trouxeram presentes [e mostravam de outras maneiras que ]nos respeitavam profundamente. [Três meses depois, ]quando estávamos [prestes ]a partir, eles nos trouxeram comida e outras coisas de que precisaríamos [no navio].
11 Eta hirur hilebetheren buruän embarca guentecen Alexandriaco vnci islán neguä iragan çuen batetan, ceinec baitzituen enseignatzat Castor eta Pollux.
Após [ficarmos lá ]durante três meses, [embarcamos ]num navio [que partia com destino à Itália e ]iniciamos nossa viagem. O navio tinha ficado n[um porto ]da ilha durante os meses tormentosos. Tinha vindo da [cidade de ]Alexandria. Havia na proa do navio imagens dos deuses gêmeos, [Cástor e Pólux. ]
12 Eta Syracusara arriuaturic, han egon guentecen hirur egun.
[Navegamos da ilha e ]chegamos à [cidade de ]Siracusa [na ilha de Sicília, ]onde passamos três dias.
13 Handic inguru eguinic arriua guentecen Rhegera: eta egun-baten buruän egu-erdi haicea iaiquiric, bigarren egunean ethor guentecen Puzolera:
Então viajamos de navio e chegamos [ao porto de ]Régio, [na Itália. ]No dia seguinte, chegamos à [cidade de ]Putéoli, [onde desembarcamos do navio].
14 Han anayeac eridenic, othoiztu içan guenén egoitera hequin çazpi egun: eta hala ethor guentecen Romara.
Em Putéoli, deparamos com alguns cristãos, que nos convidaram {por quem fomos convidados} a nos hospedar com eles durante uma semana. [Após visitá-los, saímos dali e passamos a viajar por terra, ]com destino à [cidade de ]Roma.
15 Handic anayeac gure berriac ençunic bidera ilki cequizquigun Appioren merkaturano, eta Hirur botiguetarano: hec ikussi cituenean Paulec, Iaincoari esquerrac rendaturic courage har ceçan.
[Alguns ]cristãos [que moravam em Roma ]tinham ouvido que nós (excl) [nos aproximávamos da cidade. ]Portanto eles saíram [de Roma ]ao nosso encontro. [Alguns ]deles se encontraram conosco na [cidadezinha que as pessoas chamam ]‘a Feira na [Via ]de Ápio’, e outros vieram ter conosco na [cidadezinha que as pessoas chamam ]‘as Três Vendas’. Quando Paulo se encontrou com esses cristãos, ele deu graças a Deus e ficou mais animado.
16 Eta ethorri içan guenenean Romara, Centenerac eman cietzón capitain generalari presonerac: baina permetti cequión Pauli bere gain egoitera, hura beguiratzen çuen gendarmesarequin.
Após chegarmos (excl) em Roma, Paulo obteve licença para morar{[um oficial romano, designado para guardar Paulo, ]permitiu que ele morasse} [numa casa ]independente. [Contudo, havia sempre por perto ]um soldado para guardá-lo.
17 Hirur egunen buruän dei citzan Paulec Iudu principalac: eta bildu ciradenean erran ciecén, Guiçon anayeác, nic deus eguin ezpadut-ere populuaren contra edo aitén costumén contra, Ierusalemen presonér eguin içanic liuratu içan naiz Romanoén escuetara:
Depois de ficar lá três dias, Paulo mandou um recado aos líderes dos judeus, convidando-os [a virem conversar com ele. Portanto ]eles vieram, e Paulo lhes disse: “Meus irmãos judeus, embora eu não me oponha ao nosso povo, nem fale contra os costumes dos nossos antepassados, [nossos líderes ]em Jerusalém [me prenderam ][MTY]. [Mas antes que me pudessem matar, um comandante romano me resgatou e posteriormente me mandou à Cesareia ]para que [os oficiais ]romanos me [pudessem julgar. ]
18 Ceinéc examinatu nendutenean largatu nahi vkan bainendutén, ceren heriotaco hoguenic batre nitan etzén.
Os oficiais romanos me interrogaram e quiseram me soltar, pois eu não tinha feito nada [de mal ]pelo qual eles devessem executar-/matar-me.
19 Baina Iuduac contrastatzen ciradenaren gainean, ecin bercez Cesargana appellatu içan naiz: ez neure nationea cerçaz accusa deçadan dudalacotz.
Mas quando os [líderes ]judaicos [SYN] lá se opuseram [àquilo que os oficiais romanos desejavam fazer, ]fui obrigado a pedir formalmente que o Imperador [me julgasse aqui em Roma. ]Mas não fiz isso por querer acusar nossos líderes de nada.
20 Causa hunegatic bada deithu çaituztet, ikus cinçatedan eta minça nenguiçuençát: ecen Israeleco sperançaren causaz cadena hunez inguratua nago.
Por isso pedi que vocês [viessem ]aqui para eu lhes explicar por que estou preso. É porque creio em [MTY] nosso Messias [que Deus prometeu, há muito tempo, mandar ]a nós (incl) judeus”.
21 Eta hec erran cieçoten, Guc ez letraric recebitu diagu hiçaz Iudeatic: ez ethorriric anayetaric nehorc denuntiatu dic edo erran deus hiçaz gaizquiric.
Então os líderes judaicos disseram: “Nós (excl) não recebemos nenhuma carta a seu respeito [dos irmãos judeus ]na Judeia. Como também, nenhum dos nossos irmãos judeus vindos [da Judeia ]disse nada negativo sobre você.
22 Baina nahi diagu hireganic ençun cer irudi ceyán: ecen secta horrez den becembatean, baceaquiagu ecen leku gucietan nehor contrastatzen çayola.
Mas desejamos (excl) ouvir o que você acha dessa seita [cristã, ]pois sabemos que em muitos lugares [HYP] se fazem críticas {as pessoas fazem críticas} dela”.
23 Eta assignatu vkan ceraucatenean eguna, ethor citecen harengana ostatura anhitz: eta testificationerequin declaratzen cerauen Iaincoaren resumá, eta eracusten cerauztén Iesusez diraden gauçác, hambat Moysesen Leguetic nola Prophetetaric goicetic arratserano.
Por isso [eles conversaram com Paulo e resolveram voltar, em outra ocasião, para ouvi-lo falar. Quando chegou o dia oportuno, ]aqueles judeus voltaram ao lugar onde Paulo estava hospedado, trazendo consigo mais judeus. Paulo conversou com eles o dia inteiro {da manhã até a noite} sobre como Deus quer governar [a vida dos seres humanos ][MET]. Ele tentou convencê-los de ser Jesus [o Messias, ]lembrando-lhes o que Moisés e os demais profetas escreveram [MTY].
24 Eta batzuc sinhesten cituztén erraiten ciraden gauçác, baina bercéc etzituzten sinhesten.
Alguns daqueles judeus acreditaram [ser verdade ]o que [Paulo ]disse {que foi dito [por Paulo]} sobre Jesus, mas outros [não deram fé ]às/acreditaram nas palavras dele.
25 Eta elkarren artean accord etziradenaren gainean, parti citecen, Paulec hitz haur erran eta, Segurqui vngui Spiritu saindua minçatu içan çaye Esaias prophetáz gure Aitey,
Por isso eles começaram a discutir uns com os outros. [Paulo percebeu que alguns deles não queriam ouvi-lo, e ]quando eles estavam para sair, ele disse: “O Espírito Santo disse algo aos seus antepassados. Ele proferiu estas palavras a Isaías o profeta, [e aquilo que disse se refere também a vocês: ]
26 Cioela, Habil populu horrengana, eta errac, Ençutez ençunen duçue eta eztuçue adituren: eta dacussaçuela ikussiren duçue eta etzaizquiote oharturen.
Diga aos seus irmãos israelitas: ‘Vocês escutam repetidamente [a mensagem de Deus, ] mas nunca conseguem entender [o que Deus está dizendo. ] Vocês contemplam repetidamente [as coisas que Deus faz, ] mas nunca conseguem entender [o significado delas]’”.
27 Ecen guicendu da populu hunen bihotza, eta beharriez gothorqui ençun vkan duté, eta bere beguiac ertsi vkan dituzté: beguiéz ikus, eta beharriez ençun, eta bihotzez adi ez teçatençát, eta conuerti ez titecen, eta senda ez titzadan.
[Deus disse ao profeta]: “Estas pessoas [não entendem, pois ]se tornaram teimosas/inflexíveis. Têm ouvidos, mas não [entendem o que ]ouvem e fecharam os olhos pois [não querem ver. ] Se tivessem desejado [obedecer aquilo que lhes digo, ]poderiam entender com o coração aquilo que me contemplam [fazer ]e o que me ouvem [dizer. ] Então elas poderiam até afastar-se do seu mau comportamento, e eu as salvaria”. [Foi isso que Deus disse ao profeta Isaías sobre os judeus/israelitas. ]
28 Iaquiçue bada çuec ecen Gentiley igorri içan çayela saluagarri haur, eta hec ençunen dutela.
[Mas vocês judeus não querem acreditar na mensagem de Deus. ]Portanto, eu lhes digo que esta mensagem, sobre como Deus salva as pessoas, tem sido mandada aos gentios/não judeus {que [Deus ]tem mandado aos gentios/não judeus esta mensagem sobre como Ele salva as pessoas}, e eles vão ouvi-la [e aceitá-la]”.
29 Eta gauça hauc erran cituenean, ilki citecen Iuduac, bere artean disputa handi çutela.
30 Baina egon cedin Paul bi vrthe complituric bere ostatu alocatuan: eta recebitzen cituen harengana ethorten ciraden guciac:
Durante dois anos completos Paulo ficou [lá ]numa casa alugada. Muitas pessoas vieram ter com ele/encontrá-lo, e ele acolhia todas elas com alegria e [conversava com elas. ]
31 Predicatzen çuela Iaincoaren resumá, eta iracasten cituela Iesus Christ Iaunaz diraden gauçác, minçatzeco hardieça gucirequin, nehorc empatchuric eguin gabe.
Ele pregava [e ensinava ]sobre como Deus pode governar [as vidas humanas ][MET] e ensinava as pessoas sobre o Senhor Jesus Cristo. Procedia assim sem medo, e ninguém tentou impedi-lo. Alguns manuscritos gregos acrescentam o versículo 29, “Depois que Paulo disse isso, os judeus foram embora, discutindo com violência”.

< Eginak 28 >