< Eginak 2 >

1 Eta ethorri cenean Mendecoste eguna, guciac ciraden gogo batez leku batetan berean.
No dia em que se comemorava [o festival de ]Pentecostes {quando [os judeus comemoravam o festival de ]Pentecostes}, os [cristãos ]estavam todos reunidos no mesmo lugar [em Jerusalém].
2 Eta eguin cedin subitoqui cerutic soinubat botheretsuqui heldu den haice baten ançora, eta bethe ceçan etche gucia non baitzeuden iarriric:
[Ouviram ]de repente um barulho [vindo ]do céu, [que parecia ]o sopro de um vento bem forte. O barulho ecoava pela casa inteira onde eles estavam sentados.
3 Eta aguer cequizquien suaren ançoco mihi partituac, eta paussa cedin hetaric batbederaren gainean.
Então eles viram [algo que parecia ]chamas de fogo. Essas chamas se separavam [umas das outras], pousando [uma delas na cabeça de ]cada um dos cristãos.
4 Eta bethe citecen guciac Spiritu sainduaz, eta has citecen minçatzen lengoage arrotzez, Spirituac minçatzera emaiten cerauen beçala.
Então todos os cristãos ficaram completamente controlados/habilitados pelo Espírito Santo {o Espírito Santo controlou/habilitou completamente todos os cristãos}, capacitando-os a falar outras línguas [MTY] [que não tinham aprendido.]
5 Eta bacén Ierusalemen egoiten ciraden Iudu Iaincoaren beldurra çuten guiçonetaric, ceruaren azpico natione orotaric.
Naquela altura, havia em Jerusalém [muitos ]judeus, que foram comemorar o Pentecostes. [Eles eram pessoas que tentavam sempre obedecer às leis judaicas. Haviam chegado ]de muitos e diversos [HYP] países.
6 Bada hots haur eguin cenean, bil cedin gendaldebat, eta trubla cedin, ceren batbederac ençuten baitzituen bere lengoage propriz hec minçatzen.
Ao ouvir aquele barulho [forte, parecido com o vento], reuniu-se uma multidão [no local onde se encontravam os cristãos]. Aquelas pessoas não sabiam o que pensar, pois todas elas ouviam os cristãos falarem na língua de cada uma delas (OU, Elas ficaram maravilhadas, pois cada uma ouvia [um dos ]cristãos falar na língua própria dela).
7 Eta spantatuac ceuden guciac, eta miresten çutén elkarri ciotsatela, Huná, minço diraden hauc gucioc, eztirade Galileano?
Ficaram maravilhadas e diziam [umas às outras]: “Todos esses homens que estão falando, têm/não têm [RHQ] residido [sempre ]no [distrito ]de Galileia, [não podendo portanto saber nossas línguas]?”
8 Nolatan bada guc dançuzquigu batbedera iayo içan garen lengoage propriaz minçatzen?
[Nós (incl) não entendemos ]como esses homens conseguem/Como é que esses homens podem [RHQ] falar nossas próprias línguas?! [Mas ]cada um de nós os ouve fazer [justamente isso]!
9 Parthianoéc eta Medianoéc eta Elamitéc, eta Mesopotamian egoiten diradenéc, eta Iudean, eta Cappadocian, Ponten, eta Asian,
[Alguns de nós somos das regiões da ]Pártia, da Média e do Elão, e [outros ]residem [na ]Mesopotâmia, na Judeia, na Capadócia, no Ponto e na Ásia.
10 Phrygian eta Pamphylian, Egypten, eta Lybia bazterretan, baita Cyreneco aurkán, eta Roman daudenéc, eta Iuduéc eta Proselytoéc, Cretianoéc eta Arabianoéc:
Há pessoas da Frígia e da Panfília, do Egito e das regiões da Líbia [que ficam perto ]da [cidade ]de Cirene. [Outros de nós ]vieram de Roma para visitar [Jerusalém].
11 Ençuten ditugu hauc gure lengoagez minço diradela Iaincoaren gauça magnificoez.
[Entre estes há ]judeus [natos], bem como não judeus que aceitaram a doutrina dos judeus. Outrossim, alguns de nós somos oriundos da [ilha de ]Creta e da [região de ]Arábia. [Contudo], enquanto [estas pessoas ]falam nossas línguas [MTY] nós (incl) as ouvimos relatando as coisas grandes/poderosas [que ]Deus tem feito!”
12 Eta spantatuac ceuden guciac, eta etzaquitén cer pensa, elkarri ciotsatela, Cer erran nahi da haur?
Todas [essas pessoas ]ficaram maravilhadas e não sabiam [o que pensar daquilo que estava acontecendo]. Portanto, elas se perguntavam umas às outras: “O que significa isso”?
Mas [alguns ]outros zombavam [daqueles que criam em Jesus], dizendo: “[Esses caras/essas pessoas estão falando assim porque ]beberam demais do vinho novo!”
14 Baina çutic cegoela Pierrisec hamequequin, altcha ceçan bere voza, eta minça cequién, cioela, Guiçon Iuduác eta Ierusalemen habitatzen çareten guciác, haur iaquiçue, eta beharriez har itzaçue ene hitzac.
Então, levantando-se Pedro em companhia dos [outros ]onze [apóstolos, ]ele falou em voz alta à [multidão de ]pessoas, dizendo: “[Meus ]irmãos judeus e vocês [outros ]que estão visitando Jerusalém, escutem-me e eu lhes explicarei o que está acontecendo.
15 Ecen eztirade, çuec vste duçuen beçala hauc hordi, ikussiric ecen egunaren heren orena dela
[Alguns de ]vocês acham que [nós ](excl) [estamos bêbados], mas não estamos. São [apenas ]nove horas da manhã, [e nós nunca ficamos bêbados a esta hora ]do dia!
16 Baina haur da Ioel prophetáz erran içan dena.
Pelo contrário, isto [que nos acontece é ]a coisa [milagrosa ]descrita [há muito tempo ]pelo profeta Joel {que o profeta Joel descreveu [há muito tempo]}. [Joel ]escreveu: “Deus diz:
17 Eta içanen da, azquen egunetan (dio Iain-coac) erautsiren baitut neure Spiritutic haragui guciren gainera: eta prophetizaturen dute çuen seméc eta çuen alabéc, eta çuen gaztéc visioneac ikussiren dituzte, eta çuen çaharréc ametsez amets eguinen duté.
“Durante os últimos dias, [antes de eu julgar todos os seres humanos, ]darei meu Espírito abundantemente/generosamente às pessoas [SYN] por toda a parte. [Consequentemente, ]seus filhos e filhas contarão [às pessoas ]mensagens recebidas de mim. Os jovens entre vocês contemplarão visões [mandadas por mim, ]e os velhos entre vocês terão sonhos [que eu lhes mandarei. ]
18 Eta segur neure muthilén eta neure nescatoen gainera egun hetan erautsiren dut neure Spiritutic, eta prophetizaturen duté.
Durante aqueles dias eu darei abundantemente/generosamente do meu Espírito, [inclusive ]aos cristãos de ambos os sexos [que são ]escravos/servos [de outros, ]portanto eles contarão [às pessoas ]mensagens recebidas de mim.
19 Eta eguinen ditut gauça miraculuzcoac ceruän garayan, eta signoac lurrean beherean, odol eta su eta kezco vapore.
Eu farei acontecerem coisas espantosas no céu e farei milagres na terra, os quais mostrarão [que eu sou poderoso. ]Na terra [CHI] [provocarei guerras, então as pessoas derramarão seu ]sangue [e morrerão. ]Haverá fogo e fumaça bem espessa/escura.
20 Iguzquia cambiaturen date ilhumbetara, eta ilharguia odoletara, Iaunaren egun handia eta notablea dathorren baino lehen.
[No céu, ]o sol [aparecerá ]escuro [às pessoas], e a lua [lhes parecerá ]vermelha. [Essas coisas acontecerão ]antes do dia importante e esplêndido/espantoso [MTY] [quando eu], o Senhor [Deus, aparecerei e julgarei todo o mundo. ]
21 Eta içanen da norc-ere inuocaturen baitu Iaunaren icena, saluaturen baita haina.
[Antes daquele tempo, ]todos os que [me ]pedirem [MTY] [para salvá-los da culpa do pecado ]serão salvos {[Eu ]o Senhor salvarei todos os que [me ]pedirem [MTY] para [salvá-los da culpa dos pecados].}’”
22 Israeltar guiçonác, ençun itzaçue hitz hauc: Iesus Nazarenoa, guiçon Iaincoaz approbatua çuec baithan obra excellentez eta miraculuz eta signoz, cein eguin baititu Iaincoac harçaz çuen artean, ceuroc-ere daquiçuen beçala:
[Pedro continuou: ]“[Meus ]conterrâneos de Israel, escutem-me! [Quando ]Jesus, da [cidadezinha de ]Nazaré, [viveu ]entre vocês, foi-lhes comprovado por Deus {Deus comprovou a vocês} [que Ele o tinha mandado/o enviou, ]capacitando Jesus a praticar muitos milagres estupendos que comprovaram/mostraram [que Ele tinha vindo/veio de Deus. ]Vocês mesmos sabem que [isso é verdade. ]
23 Haur, Iaincoaren confeillu arrastatuz eta prouidentiaz emana hartu cindutenean, gaichtoén escuz crucificaturic hil vkan duçue.
[Mas mesmo sabendo isso, ]vocês [deixaram alguém ]entregar o homem [Jesus ]nas mãos dos seus inimigos. [Contudo, ]isso já tinha sido programado por Deus {Deus já tinha providenciado isso} e Ele sabia tudo que aconteceria. Então vocês instigaram certos homens [SYN] que não obedecem a lei de Deus a matá-lo. Eles assim fizeram, pregando-o numa cruz.
24 Cein Iaincoac resuscitatu baitu, herioaren doloreac lachaturic, ceren ezpaitzén possible hura harçaz, eduqui ledin.
Jesus sofreu terrivelmente [ao morrer, mas Deus ]não O deixou morto, pois era impossível que Ele [PRS] permanecesse morto. Deus fez com que Ele ficasse vivo novamente.
25 Ecen Dauid-ec erraiten du harçaz, Contemplatzen nuen Iauna neure aitzinean bethiere: ecen neure escuineco aldean daut higui eznadin
[Há muito tempo, o Rei ]Davi escreveu [aquilo que ]o Messias [disse: ] ‘Eu via continuamente [que ]o Senhor [Deus está ]perto de mim. Ele está a meu lado/comigo [MTY], portanto, não terei medo [das pessoas que desejam fazer-me mal. ]
26 Halacotz alegueratu da ene bihotza, eta boztu da ene mihia, eta are guehiago ene haraguia paussaturen da sperançatan.
Por causa disso, eu [SYN] [te ]louvo, [ó Deus], com alegria. Também tenho plena confiança de que [tu vais fazer meu corpo ]ficar vivo [de novo. ]
27 Ecen eztuc vtziren ene arimá sepulchrean, eta eztuc permettituren hire Sainduac corruptioneric sendi deçan. (Hadēs g86)
Tu não vais permitir que meu Espírito permaneça no lugar onde habitam os mortos. Tu nem vais deixar meu corpo apodrecer, [pois ]estou consagrado a ti e sempre [te ]obedeço. (Hadēs g86)
28 Eçagut eraci drauzquidac vicitzearen bideac, betheren nauc bozcarioz eure beguitharte aitzinean.
Tu me disseste que [vais fazer-me ]viver [novamente após ter morrido. ]Tu vais fazer-me muito feliz, [pois ]estarás comigo [para sempre’”.]
29 Guiçon anayeác, frangoqui erran ahal deçaqueçuet Dauid patriarcház, ecen hura hil içan dela eta ohortze içan dela, eta haren sepulchrea gure artean dela egungo egunerano.
[Pedro falou ]com ousadia: “Meus irmãos judeus, posso dizer-lhes com confiança/desembaraço que [nosso ]antepassado [real], Davi, morreu, sendo enterrado [o corpo ]dele {que [as pessoas ]enterraram o [corpo ]dele}. E o lugar [onde as pessoas ]enterraram seu corpo [ainda ]fica, até hoje, aqui perto.
30 Bada Propheta nola baitzén, eta baitzaquian ecen iuramenduz iuratu ceraucala Iaincoac ecen haren guerrunceco fructutic, haraguiaren arauez, Christ suscitaturen çuela, haren throno gainean iar eraciteco.
Portanto [nós (incl) sabemos que Davi, com estas palavras, não se referia a si mesmo. Mas], por ser profeta, [ele proferiu as palavras do Messias. ]Davi sabia que Deus lhe tinha prometido fortemente que faria com que um dos descendentes dele se tornasse rei [MTY], à semelhança do próprio Davi. (OU, fosse [o Messias que ]governaria [o povo de Deus, ]como Davi [o ]tinha governado.)
31 Aitzinetic ikussiric minçatu içan da Christen resurrectioneaz, ecen eztela vtzi içan haren arima sepulchrean, eta haren haraguiac eztuela ikussi corruptioneric. (Hadēs g86)
[Deus capacitou ]Davi para saber de antemão [o que Ele faria, ]portanto ele [pôde ]dizer que Deus faria o Messias viver de novo [após ter morrido. ]Ele disse que Deus não deixaria que Ele/o Messias permanecesse morto, nem que o corpo dele apodrecesse”. (Hadēs g86)
32 Iesus haur resuscitatu vkan du Iaincoac, eta gauça hunez gu gucioc gara testimonio.
[Depois ]de [morrer ]este [homem], Jesus, Deus fez com que Ele ficasse vivo [novamente e Ele viverá eternamente]. Todos nós, [seus seguidores, ]vimos [e sabemos ]que Jesus se tornou vivo novamente.
33 Bada Iaincoaren escuinaz altchatu içan denean eta Spiritu sainduaren promessa Aitaganic recebitu duenean, erautsi vkan du çuec orain dacussaçuen eta dançuçuen haur.
Jesus tem sido honrado grandemente por Deus {Deus honrou Jesus grandemente}, o qual [O fez governar ]ao lado dele, [MTY] [no céu. ]Jesus recebeu o Espírito Santo de [Deus ]seu Pai, [bem como ]Deus tinha prometido. [Por isso ]Jesus nos deu generosamente/abundantemente o Espírito Santo, [e Ele revela isso pelo que ]vocês estão vendo e ouvindo.
34 Ecen Dauid ezta igan ceruètara: baina dio berac, Erran drauca Iaunac ene Iaunari, Iar adi ene escuinean,
[Nós (incl) sabemos que Davi não falava de si mesmo, ]pois Davi não subiu ao céu [à semelhança de Jesus. Além disso, ]Davi mesmo disse o seguinte [sobre o Messias: ] ‘O Senhor [Deus ]disse a meu Senhor [o Messias: ]“Reine aqui a meu lado,
35 Eçar ditzaçuedano hire etsayac hire oinén scabella.
enquanto derroto totalmente [MTY] seus inimigos’”.
36 Segur iaquin beça bada Israeleco etche guciac, ecen hura Iaun eta Christ eguin duela Iaincoac: Iesus çuec crucificatu duçuen haur diot.
[Pedro concluiu]: “[Quero], portanto, [que vocês e ]todos [os demais ]israelitas/judeus [MTY] saibam isto com certeza: Deus fez com que este Jesus fosse [nosso ]Senhor/Governante e o Messias. [Mas Deus considera que ]foram vocês que pregaram Jesus numa cruz”.
37 Eta gauça hauc ençunic bihotz-chimico har ceçaten, eta erran cieçoten Pierrisi eta berce Apostoluey, Cer eguinen dugu guiçon anayeác?
Quando as pessoas ouviram [as palavras de Pedro], sentiram-se bem culpados. [IDM] Portanto perguntaram a ele e aos demais apóstolos: “Conterrâneos/Amigos, o que nós (excl) devemos fazer [para que Deus nos perdoe”?]
38 Eta Pierrisec dioste, Emenda çaitezte eta batheya bedi çuetaric batbedera Iesus Christen icenean bekatuén barkamendutan: eta recebituren duçue Spiritu sainduaren dohaina.
Pedro lhes [respondeu: ]“Cada um de vocês deve voltar-se a Deus, abandonando seu comportamento pecaminoso. Então será batizado {[nós ](excl) vamos batizá-lo}, se [crê agora ]em Jesus Cristo. Então [Deus ]lhe dará o Espírito Santo.
39 Ecen çuey eguin çaiçue promessa eta çuen haourrey, eta vrrun diraden guciey, cembat-ere deithuren baititu gure Iainco Iaunac.
[Deus ]prometeu [fazer isso ][MTY] para vocês e seus descendentes, como também para todos [os outros que crerem nele, ]inclusive aqueles que [moram ]longe [daqui]. O Senhor nosso Deus [dará seu Espírito ]a todos os que Ele convidar [a pertencer ao povo dele]”.
40 Eta anhitz berce hitzez testificatzen çuen, eta exhortatzen cituen, cioela, Salua çaitezte natione gaichto hunetaric.
Pedro falou muito mais, dirigindo- se com força/confiança a eles. Ele lhes rogou: “[Peçam a Deus ]que Ele os salve {para salvá-los}, [para que Ele não os castigue quando vier castigar ]estas pessoas iníquas/perversas [que rejeitaram Jesus”!]
41 Bada gogotic haren hitza recebitu çutenac, batheya citecen, eta augmenta citecen egun hartan hirur milla arimaren inguruäz.
Por isso as pessoas que acreditaram na mensagem de Pedro foram batizadas {os [discípulos ]batizaram as pessoas que acreditaram na mensagem de Pedro}. Houve um grupo de uns três mil [daqueles ][SYN] [que ]se uniram aos [cristãos ]naquele dia.
42 Eta perseueratzen çuten Apostoluén doctrinán, eta communicationean, eta oguiaren haustean, eta orationétan.
Eles obedeciam continuamente aquilo que os apóstolos ensinavam, e também se reuniam continuamente [com os demais cristãos]. Outrossim, eles costumavam [tomar juntos as refeições, celebrando a Ceia do Senhor, ]e oravam [juntos ]continuamente.
43 Eta arima guciari beldurtassun lot cequion, eta anhitz gauça miraculuzco eta signo Apostoluez eguiten cen.
Todos os habitantes [SYN] [de Jerusalém ]reverenciavam grandemente [a Deus, pois ]os apóstolos praticavam com frequência muitos tipos de atos milagrosos.
44 Eta sinhesten çuten guciac-ere elkarrequin ciraden, eta gauça guciac commun cituztén.
Todos os que criam [em Jesus ]estavam unidos [e se congregavam/se encontravam regularmente.] Também compartilhavam tudo que possuíam uns com os outros.
45 Possessioneac eta onhassunac saltzen cituzten, eta partitzen cerezten guciey batbederac beharra çuenaren araura.
[De vez em quando alguns ]deles vendiam [uma parte das ]suas terras e [outras ]coisas que possuíam, e davam [uma parte ]do dinheiro [da venda ]aos outros [irmãos do grupo, ]segundo suas necessidades.
46 Eta egun oroz perseueratzen çutén gogo batez templean, eta hausten çutela oguia etchez etche, hartzen çuten bere othorançá alegrançarequin eta bihotzezco simplicitaterequin:
Diariamente eles continuavam congregando-se/encontrando-se no [pátio ]do templo. Diariamente compartilhavam a comida [SYN] uns [com os outros ]com alegria e generosidade, ao tomarem juntos as refeições, e [celebravam a Ceia do Senhor ]nos lares.
47 Laudatzen çutela Iaincoa, eta gratia çutela populu gucia baithan. Eta Iaunac eratchequiten ceraucan gende saluatu içatecoric egun oroz Eliçari.
[Comportando-se dessa forma, ]louvavam a Deus, e todos [os demais ]habitantes [de Jerusalém tinham ]uma opinião favorável [sobre eles. Enquanto essas coisas aconteciam, ]o Senhor [Jesus ]aumentava diariamente [o número de pessoas salvas ]{[que Ele salvava]} [da culpa dos seus pecados.]

< Eginak 2 >