ՄԱՏԹԷՈՍ 6
1 «Զգուշացէ՛ք որ ձեր ողորմութիւնը չընէք մարդոց առջեւ՝ տեսնուելու համար անոնցմէ. այլապէս՝ վարձատրութիւն չէք ունենար ձեր Հօրմէն, որ երկինքն է:
“When you do your good deeds, make certain that you do not do them when other people are watching so that they may see you [and think highly of you]. If [you do good deeds merely in order that other people may think highly of you, God], your Father who is in heaven, will not give you any reward.
2 Ուրեմն երբ ողորմութիւն ընես, փող մի՛ հնչեցներ առջեւդ, ինչպէս կեղծաւորները կ՚ընեն ժողովարաններուն ու փողոցներուն մէջ, որպէսզի փառաւորուին մարդոցմէ: Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Անոնք ունեցած կ՚ըլլան իրենց վարձատրութիւնը”:
So, whenever you give something to the poor, do not [announce it as people announce something that they want other people to know about] by playing a [fanfare] on a trumpet [MET]. That is what the hypocrites do (in the synagogues/in the Jewish meeting places) and on the main roads in order that people might [see what they do and] praise them. Keep this in mind: [People praise those hypocrites], [but] that is the [only] reward they will receive!
3 Իսկ դո՛ւն՝ երբ ողորմութիւն ընես՝ ձախ ձեռքդ թող չգիտնայ աջ ձեռքիդ ի՛նչ տալը,
Instead [of doing as they do], when you give something to the poor, do not let other people know that you are doing that [MET].
4 որպէսզի քու ողորմութիւնդ գաղտնի ըլլայ. եւ քու Հայրդ՝ որ կը տեսնէ գաղտնիքը, բացայայտօրէն պիտի հատուցանէ քեզի»:
In that way, you will be giving to the poor secretly. [As a result God], your Father who observes [you] while no one else sees [you], will reward you.
5 «Երբ աղօթես՝ նման մի՛ ըլլար կեղծաւորներուն, որոնք կը սիրեն աղօթել՝ կայնելով ժողովարաններուն մէջ ու հրապարակներուն անկիւնները, որպէսզի երեւնան մարդոց: Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Անոնք ունեցած կ՚ըլլան իրենց վարձատրութիւնը”:
Also when you pray, do not do what the hypocrites do. They like to stand in the Jewish meeting places and on the corners of the main streets to pray, in order that other people will see them [and think highly of them]. Keep this in mind: [People praise them, but] that is the [only] reward they will get.
6 Իսկ դո՛ւն՝ երբ աղօթես՝ մտի՛ր ներքին սենեակդ, գոցէ՛ դուռդ, եւ աղօթէ՛ Հօրդ՝ որ գաղտնի տեղ կը գտնուի. ու Հայրդ՝ որ կը տեսնէ գաղտնիքը, բացայայտօրէն պիտի հատուցանէ քեզի:
But as for you, when you pray, go into your private room and close the door in order to pray to [God], your Father, whom no one can see. He observes you where no one else observes you, and he will reward you.
7 Երբ աղօթէք, շատախօս մի՛ ըլլաք հեթանոսներուն պէս, որովհետեւ կը կարծեն թէ պիտի ընդունուին՝ իրենց շատ խօսելուն համար:
When you pray, do not repeat words many times as the people who do not know God do [when they pray. They repeat meaningless words] because they think that if they use many words, their gods will listen to them and give them [what they ask for].
8 Ուրեմն մի՛ նմանիք անոնց, որովհետեւ ձեր Հայրը գիտէ ձեր պէտքերը՝ դեռ դուք չխնդրած իրմէ:
Do not [repeat words] as they do, because [God] your Father knows what you need before you ask him.
9 Ուստի դուք սա՛պէս աղօթեցէք. “Հա՛յր մեր՝ որ երկինքն ես, քու անունդ սուրբ ըլլայ.
So pray [things] like this: Father, [you who are] in heaven, we [(exc)] desire that you be honored/revered {that people honor/revere you}.
10 քու թագաւորութիւնդ գայ. քու կամքդ ըլլայ, ինչպէս երկինքը՝ նոյնպէս երկրի վրայ:
We [(exc)] desire that people let you rule [over their lives]. We(exc) want [people who live] on the earth to do what you desire, as those who live in heaven [do what you want them to do].
11 Մեր ամէնօրեայ հացը՝ մեզի տո՛ւր այսօր.
Give us [(exc)] each day the food [SYN] that we [(exc) need for] that day.
12 մեզի ներէ՛ մեր պարտքերը, ինչպէս մենք ալ կը ներենք մեր պարտապաններուն.
Forgive our sins just like we [(exc)] have forgiven the people who sin against us [(exc)].
13 ու մեզ մի՛ տանիր փորձութեան, հապա մեզ ազատէ՛ Չարէն. որովհետեւ քո՛ւկդ են թագաւորութիւնը, զօրութիւնը եւ փառքը յաւիտեան. ամէն”:
Do not let us(exc) do wrong things when we(exc) are tempted {someone or something tempts us}, and rescue us [(exc)] when Satan the evil one tempts us to do evil things.”
14 Արդարեւ եթէ դուք ներէք մարդոց իրենց յանցանքները, ձեր երկնաւոր Հայրն ալ պիտի ներէ ձեզի.
“[Forgive the people who sin against you], because, if you forgive other people, [God], your Father who is in heaven, will forgive your [sins].
15 իսկ եթէ դուք չներէք մարդոց իրենց յանցանքները, ձեր Հայրն ալ ձեզի պիտի չներէ ձեր յանցանքները»:
But if you do not forgive other people, neither will God forgive your sins.”
16 «Երբ ծոմ պահէք, տրտումերես մի՛ ըլլաք՝ կեղծաւորներուն պէս. որովհետեւ իրենց երեսները կը խաթարեն, որպէսզի երեւնան մարդոց՝ թէ ծոմ կը պահեն: Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Անոնք ունեցած կ՚ըլլան իրենց վարձատրութիւնը”:
“When you abstain from eating food [in order to please God], do not look sad as the hypocrites look. They make their faces appear sad in order that people will see that they are abstaining from food [and will think highly of them]. Keep this in mind: [People will think highly of those people for that], but [that is the only] reward those people will get!
17 Բայց դո՛ւն՝ երբ ծոմ պահես՝ օծէ՛ գլուխդ ու լուա՛ երեսդ,
Instead, [each of] you, when you abstain from food, should comb your hair and wash your face [as usual],
18 որպէսզի չերեւնաս մարդոց՝ ծոմ պահողի պէս, հապա քու Հօրդ՝ որ գաղտնի տեղ կը գտնուի: Եւ քու Հայրդ՝ որ կը տեսնէ գաղտնիքը, պիտի հատուցանէ քեզի»:
in order that other people will not notice that you are fasting [because you will look as you always do]. But [God], your Father, whom no one can see, [will observe that you are abstaining from food. God] your Father sees [you] even though no one else sees [you], and he will reward you.”
19 «Երկրի վրայ գանձեր մի՛ դիզէք ձեզի, ուր ցեցը եւ ժանգը կ՚ապականեն, ուր գողերը պատ կը ծակեն ու կը գողնան:
“Do not [selfishly] accumulate large quantities of money and material goods for yourselves on [this] earth, because [the earth is where everything is destroyed. For example], on earth termites ruin things, and things rust, and thieves enter [buildings] and steal things.
20 Հապա երկի՛նքը գանձեր դիզեցէք ձեզի, ուր ո՛չ ցեցը եւ ո՛չ ժանգը կ՚ապականեն, ու ո՛չ գողերը պատ կը ծակեն եւ կը գողնան:
Instead, do [deeds that will please God. Your doing such deeds will be like] storing treasures in heaven [MET]. [Nothing perishes in heaven]. In heaven no termites ruin [things], nothing rusts, and thieves do not enter buildings and steal.
21 Որովհետեւ ձեր գանձը ո՛ւր որ է, ձեր սիրտն ալ հո՛ն պիտի ըլլայ»:
[Remember that] the things [that you think are the most] valuable are [the things that] you will be constantly concerned about [MET]. [So if you want to be storing treasures in heaven], you [need to be] constantly thinking [about God and heaven], [instead of your earthly possessions].”
22 «Մարմինին ճրագը աչքն է. ուրեմն եթէ աչքդ պարզ է, ամբողջ մարմինդ լուսաւոր կ՚ըլլայ:
“Your eyes are [like] a lamp [MET] for your body, because they enable you to see things. So if your eyes are healthy, you are able to see everything well [MET]. [Similarly, if you are generous with your money and other possessions, you will be able to know much of what God wants you to know] [MET].
23 Բայց եթէ աչքդ չար է, ամբողջ մարմինդ խաւարամած կ՚ըլլայ. ուրեմն եթէ քու մէջդ եղած լոյսը խաւար է, ա՛լ ո՜րքան է այդ խաւարը»:
But if your eyes are bad, you are not able to see things well. And if that continues, the time will come when you will not be able to see at all. You will be in complete darkness [MET]. [Similarly, if you continue to be greedy, you will be in spiritual darkness. If all that your eyes can see and your mind can think about involves your greedily desiring material possessions, all that you do will be evil] [MET].”
24 «Ո՛չ մէկը կրնայ ծառայել երկու տիրոջ. որովհետեւ կա՛մ պիտի ատէ մէկը եւ սիրէ միւսը, կա՛մ պիտի յարի մէկուն՝՝ ու արհամարհէ միւսը: Չէք կրնար ծառայել Աստուծոյ եւ մամոնային:
“No one is able to serve two [different] bosses [at the same time]. If [he tried to do that], he would dislike one of them and love the other one, or he would be loyal to one of them and despise the other one [DOU]. [Similarly], you cannot [devote your life to] worshipping God and [worshipping] money and material goods [at the same time].”
25 Ուստի կը յայտարարեմ ձեզի. “Մի՛ մտահոգուիք ձեր անձին մասին՝ թէ ի՛նչ պիտի ուտէք կամ ի՛նչ պիտի խմէք, ո՛չ ալ ձեր մարմիններուն մասին՝ թէ ի՛նչ պիտի հագնիք. միթէ անձը աւելի չէ՞ կերակուրէն, ու մարմինը՝ հագուստէն:
“Because [you should be concerned about what God thinks is important and not about material goods, I] tell you that you should not worry about [things that you need in order to] live. [Do not worry] about whether you will have [enough food] to eat, and [something] to drink, or [enough] clothes to wear. It is important to have [sufficient] food [and drink] and clothing, but the way you conduct your lives is much more important [RHQ].
26 Նայեցէ՛ք երկինքի թռչուններուն, որոնք ո՛չ կը սերմանեն եւ ո՛չ կը հնձեն, ո՛չ ալ կը ժողվեն ամբարի մէջ. բայց ձեր երկնաւոր Հայրը կը կերակրէ զանոնք: Դուք աւելի չէ՞ք արժեր անոնցմէ:
Look at the birds. They do not plant [seeds, and they do not] harvest [crops] and gather them into barns. [But they always have food to eat because God], your Father who is in heaven, provides food for them. And you are certainly worth a lot more than birds [RHQ]! [So you can be assured that God will supply what you need!]
27 Հիմա ձեզմէ ո՞վ կրնայ մտահոգուելով՝ կանգո՛ւն մը աւելցնել իր հասակին վրայ:
(None of you can, just by worrying, [add time to your life]./Can any of you, just by worrying, [add time to your life]?) [RHQ] [You cannot] add [even] one minute to your life! [So you should not worry about things such as food and clothing!]
28 Եւ ինչո՞ւ կը մտահոգուիք հագուստի մասին. նկատեցէ՛ք դաշտի շուշանները, թէ ի՛նչպէս կ՚աճին. ո՛չ կ՚աշխատին ու ո՛չ կը մանեն:
You should also not worry about [whether you will have enough] clothes [to wear] [RHQ]. Think about the way flowers [grow] in the fields. They do not work [to earn money], and they do not make their own clothes.
29 Բայց կը յայտարարեմ ձեզի թէ Սողոմոն ալ՝ իր ամբողջ փառաւորութեան մէջ՝ չհագուեցաւ անոնցմէ մէկուն պէս:
But I tell you that even though [King] Solomon, who [lived long ago], [wore very beautiful clothes], his clothes were not as beautiful as one of those [flowers].
30 Ուստի եթէ դաշտի խոտը, որ այսօր կայ եւ վաղը փուռը կը նետուի, Աստուած ա՛յնպէս կը հագուեցնէ, հապա ո՜րչափ աւելի ձե՛զ, թերահաւատնե՛ր:
God makes the wild plants very beautiful, [but they grow] in the field [for only a short time]. One day they grow, and the next day they are thrown into an oven {someone [cuts them and] throws them into an oven} [to be burned to make heat for baking bread. But you are more important to God than wild plants are, and you live much longer]. So (God will certainly provide clothes for you who [live a long time but] trust him so little!/will not God surely very adequately clothe you, [who live a long time but] trust him so little?) [RHQ]
31 Ուրեմն մի՛ մտահոգուիք՝ ըսելով. "Ի՞նչ պիտի ուտենք", կամ՝ "ի՞նչ պիտի խմենք", կամ՝ "ի՞նչ պիտի հագնինք"
Because of God’s caring for you, do not worry and say, ‘Will we have anything to eat?’ or ‘Will we have anything to drink?’ or ‘Will we have clothes to wear?’ [RHQ]
32 (քանի որ հեթանոսնե՛րը կը փնտռեն այդ բոլոր բաները). որովհետեւ ձեր երկնաւոր Հայրը գիտէ թէ այդ բոլոր բաները պէտք են ձեզի:
Those who do not know God are always worrying about things like that. But God, your Father who is in heaven, knows that you need all those things, [so you should not worry about them].
33 Բայց նախ խնդրեցէ՛ք Աստուծոյ թագաւորութիւնն ու անոր արդարութիւնը, եւ այդ բոլոր բաներն ալ պիտի տրուին ձեզի:
Instead, the most important thing you should be concerned about is to let [God] completely direct your life, and to strive [to live] righteously. [If you do that], all the things that you [need] will be given to you {God will give you all the things [that you need]}.
34 Ուստի մի՛ մտահոգուիք վաղուան համար, որովհետեւ վաղուան օրը պիտի հոգայ իրեն համար. բաւական է օրուան իր անձկութիւնը”»:
So [each day] do not be worried about what will happen to you the next day, because [when] that day [PRS] comes, [you] will be concerned about [what happens during] that day. You will have enough to be concerned about each day. [So do not worry ahead of time].”
