ՄԱՏԹԷՈՍ 23
1 Այն ատեն Յիսուս խօսեցաւ բազմութեան եւ իր աշակերտներուն՝ ըսելով.
Then Jesus conversed with the multitude and with his disciples,
2 «Դպիրներն ու Փարիսեցիները բազմած են Մովսէսի աթոռին վրայ:
and said to them: The Scribes and Pharisees sit in the seat of Moses.
3 Ուրեմն ինչ որ ըսեն ձեզի՝ որ պահէք, պահեցէ՛ք եւ ըրէ՛ք. բայց մի՛ ընէք անոնց գործերուն պէս, որովհետեւ կ՚ըսեն՝ սակայն չեն ըներ:
Whatever therefore they tell you to observe, that observe and do. But according to their deeds, practise ye not: for they say, and do not.
4 Արդարեւ ծանր ու դժուարակիր բեռներ կը կապեն եւ կը դնեն մարդոց ուսերուն վրայ, ու իրենց մատո՛վ իսկ չեն ուզեր շարժել զանոնք:
They tie up heavy burdens, and lay them on men's shoulders; but will not themselves touch them with their finger.
5 Իրենց բոլոր գործերը կ՚ընեն մարդոցմէ տեսնուելու համար. կը լայնցնեն իրենց գրապանակները եւ կ՚երկնցնեն իրենց հանդերձներուն քղանցքները.
And all their works they do, to be seen of men: for they make their phylacteries broad, and extend the fringes of their garments.
6 կը սիրեն առաջին բազմոցները՝ ընթրիքներու մէջ, առաջին աթոռները՝ ժողովարաններու մէջ, բարեւները՝ հրապարակներու վրայ,
And they love the highest couches at suppers and the highest seats in the synagogues,
7 ու “ռաբբի՛, ռաբբի՛” կոչուիլ մարդոցմէ:
and the greeting in the market places, and to be addressed by men with Rabbi.
8 Բայց դուք մի՛ կոչուիք “ռաբբի”, որովհետեւ մէ՛կ է ձեր Ուսուցիչը՝ Քրիստոս,
But be not ye called Rabbi; for one is your Rabbi, and ye are all brethren.
9 եւ դուք բոլորդ եղբայր էք: Ու երկրի վրայ ո՛չ մէկը կոչեցէք ձեր “հայրը”, որովհետեւ մէ՛կ է ձեր Հայրը՝ որ երկինքն է:
And ye shall not call yourselves Father on earth; for one is your Father, who is in heaven.
10 Եւ դուք մի՛ կոչուիք “ուսուցիչ”, որովհետեւ մէ՛կ է ձեր Ուսուցիչը՝ Քրիստոս:
And be ye not called guides; for one is your Guide, the Messiah.
11 Ու ձեր մէջէն մեծագոյնը՝ ձեր սպասարկո՛ւն թող ըլլայ:
And the great one among you will be your servitor.
12 Ո՛վ որ բարձրացնէ ինքզինք՝ պիտի խոնարհի, իսկ ո՛վ որ խոնարհեցնէ ինքզինք՝ պիտի բարձրանայ»:
For whoever shall exalt himself, will be abased: and whoever shall abase himself, will be exalted.
13 «Վա՜յ ձեզի, կեղծաւո՛ր դպիրներ եւ Փարիսեցիներ, որ կը գոցէք երկինքի թագաւորութիւնը մարդոց առջեւ. դո՛ւք չէք մտներ, ու մտնողներուն ալ թոյլ չէք տար՝ որ մտնեն:
Woe to you, Scribes and Pharisees, hypocrites: for ye devour the houses of widows, under the disguise of protracting your prayers. Therefore ye shall receive greater condemnation.
14 Վա՜յ ձեզի, կեղծաւո՛ր դպիրներ եւ Փարիսեցիներ, որ կը լափէք այրիներուն տուները, ու իբր պատրուակ՝ աղօթքը կ՚երկարէք. ուստի աւելի՛ խստութեամբ պիտի դատուիք՝՝:
Woe to you. Scribes and Pharisees, hypocrites: for ye hold the kingdom of heaven closed before men; for ye enter not yourselves, and those that would enter ye suffer not to enter.
15 Վա՜յ ձեզի, կեղծաւո՛ր դպիրներ եւ Փարիսեցիներ, որ կը շրջիք ծով ու ցամաք՝ մէկը նորահաւատ ընելու, եւ երբ ըլլայ՝ զայն ձեզմէ երկու անգամ աւելի գեհենի որդի կ՚ընէք: (Geenna g1067)
Woe to you, Scribes and Pharisees, hypocrites: for ye traverse sea and land to make one proselyte; and when he is gained, ye make him a child of hell twofold more than yourselves. (Geenna g1067)
16 Վա՜յ ձեզի, կո՛յր առաջնորդներ, որ կ՚ըսէք. “Ո՛վ որ երդում կ՚ընէ տաճարին վրայ՝ բան մը չէ, բայց ո՛վ որ երդում կ՚ընէ տաճարի ոսկիի՛ն վրայ՝ պարտաւոր կ՚ըլլայ”:
Woe to you, ye blind guides: for ye say, Whoever shall swear by the temple, it is nothing; but whoever shall swear by the gold that is in the temple, he is holden.
17 Յիմարնե՛ր ու կոյրե՛ր, ո՞րը մեծ է, ոսկի՞ն՝ թէ տաճա՛րը, որ կը սրբացնէ ոսկին:
Ye fools, and blind: for which is greater, the gold, or the temple that sanctifieth the gold?
18 Նաեւ կ՚ըսէք. “Ո՛վ որ երդում կ՚ընէ զոհասեղանին վրայ՝ բան մը չէ, բայց ո՛վ որ երդում կ՚ընէ զոհասեղանին վրայի ընծայի՛ն վրայ՝ պարտաւոր կ՚ըլլայ”:
And, whoever shall swear by the altar, it is nothing: but whoever shall swear by the oblation upon it, he is holden.
19 Յիմարնե՛ր ու կոյրեր, ո՞րը մեծ է, ընծա՞ն՝ թէ զոհասեղանը, որ կը սրբացնէ ընծան:
Ye fools, and blind: for which is greater, the oblation, or the altar that sanctifieth the oblation?
20 Ուրեմն, ո՛վ որ երդում կ՚ընէ զոհասեղանին վրայ, երդում կ՚ընէ անոր վրայ ու անոր վրայ եղած բոլոր բաներուն վրայ:
He therefore who sweareth by the altar, sweareth by it, and by all that is upon it.
21 Եւ ո՛վ որ երդում կ՚ընէ տաճարին վրայ, երդում կ՚ընէ անոր վրայ ու անոր մէջ բնակողին վրայ:
And he who sweareth by the temple, sweareth by it, and by him that dwelleth in it.
22 Եւ ո՛վ որ երդում կ՚ընէ երկինքի վրայ, երդում կ՚ընէ Աստուծոյ գահին վրայ ու անոր վրայ բազմողին վրայ:
And he who sweareth by heaven, sweareth by throne of God, and by him that sitteth on it.
23 Վա՜յ ձեզի, կեղծաւո՛ր դպիրներ եւ Փարիսեցիներ, որ կը վճարէք անանուխին, սամիթին ու չամանին տասանորդը, բայց կը թողուք Օրէնքին աւելի ծանր բաները՝ իրաւունքը, կարեկցութիւնն ու հաւատքը. ասո՛նք պէտք է ընէիք, եւ զանոնք չձգէիք:
Woe to you, Scribes and Pharisees, hypocrites: for ye tithe mint, and anise, and cummin, and omit the graver matters of the law, judgment, and mercy, and fidelity: these ought ye to do, and those not to omit.
24 Կո՛յր առաջնորդներ, որ կը քամէք մժղուկը ու կը կլլէք ուղտը:
Ye blind guides, who strain out gnats, and swallow down camels.
25 Վա՜յ ձեզի, կեղծաւո՛ր դպիրներ եւ Փարիսեցիներ, որ կը մաքրէք գաւաթին ու պնակին դուրսի՛ կողմը, բայց ներսէն լեցուն են յափշտակութեամբ եւ անիրաւութեամբ:
Woe to you, Scribes and Pharisees, hypocrites: for ye cleanse the outside of the cup and the dish, while within they are full of rapine and wickedness.
26 Կո՛յր Փարիսեցի, նախ մաքրէ՛ գաւաթին ու պնակին ներսի՛ կողմը, որպէսզի անոնց դուրսի կողմն ալ մաքուր ըլլայ:
Ye blind Pharisees, cleanse first the inside of the cup and dish, that their outside may be clean also.
27 Վա՜յ ձեզի, կեղծաւո՛ր դպիրներ եւ Փարիսեցիներ, որ կը նմանիք ծեփուած գերեզմաններու, որոնք արդարեւ դուրսէն գեղեցիկ կ՚երեւնան, բայց ներսէն լեցուն են մեռելներու ոսկորներով ու ամէն տեսակ անմաքրութեամբ:
Woe to you, Scribes and Pharisees, hypocrites: for ye are like whited sepulchres, which appear comely without, but are within full of bones of the dead and all impurity.
28 Նոյնպէս դուք դուրսէն արդար կ՚երեւնաք մարդոց, իսկ ներսէն լի էք կեղծաւորութեամբ եւ անօրէնութեամբ»:
So ye also, outwardly, appear to men as righteous; but within, ye are full of iniquity and hypocrisy.
29 «Վա՜յ ձեզի, կեղծաւո՛ր դպիրներ ու Փարիսեցիներ, որ կը կառուցանէք մարգարէներուն տապանները եւ կը զարդարէք արդարներուն գերեզմանները,
Woe to you, Scribes and Pharisees, hypocrites: for ye build the tombs of the prophets and ye adorn the sepulchres of the righteous;
30 ու կ՚ըսէք. “Եթէ մեր հայրերուն օրերը ըլլայինք, անոնց հետ կամակից չէինք ըլլար մարգարէներուն արիւնին թափուելուն”:
and ye say: If we had been in the days of our fathers, we would not have been participators with them in the blood of the prophets.
31 Հետեւաբար դո՛ւք կը վկայէք ձեր մասին, թէ որդիներն էք անո՛նց՝ որ կը սպաննէին մարգարէները:
Wherefore ye are witnesses, against yourselves, that ye are the children of them that killed the prophets.
32 Ուստի դո՛ւք ալ ձեր հայրերուն չափը լեցուցէք:
And as for you, fill ye up the measure of your fathers.
Ye serpents, ye race of vipers: how can ye escape the condemnation of hell? (Geenna g1067)
34 Ուստի ահա՛ ես կը ղրկեմ ձեզի մարգարէներ եւ իմաստուններ ու դպիրներ: Անոնցմէ ոմանք պիտի սպաննէք եւ խաչէք, ոմանք ալ պիտի խարազանէք ձեր ժողովարաններուն մէջ ու հալածէք քաղաքէ քաղաք:
Wherefore, behold, I send unto you prophets, and wise men, and scribes; some of whom ye will kill and crucify, and some of them ye will scourge in your synagogues, and will persecute them from city to city:
35 Որպէսզի ձեր վրայ գայ երկրի վրայ թափուած ամբողջ արդար արիւնը, արդար Աբէլի արիւնէն մինչեւ Բարաքիայի որդիին՝ Զաքարիայի արիւնը, որ սպաննեցիք տաճարին եւ զոհասեղանին միջեւ:
so that on you may come all the blood of the righteous, which hath been shed on the earth, from the blood of righteous Abel unto the blood of Zachariah, son of Barachiah, whom ye slew between the temple and the altar.
36 Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Այս բոլոր բաները պիտի գան այս սերունդին վրայ”»:
Verily I say to you, that all these things will come upon this generation.
37 «Ո՛վ Երուսաղէ՜մ, Երուսաղէ՜մ, որ կը սպաննէիր մարգարէները ու կը քարկոծէիր քեզի ղրկուածները. քանի՜ անգամ ուզեցի հաւաքել զաւակներդ, ինչպէս հաւը թեւերուն տակ կը հաւաքէ իր ձագերը, բայց դուք չուզեցիք:
O Jerusalem, Jerusalem, who killest the prophets, and stonest them that are sent to thee: how often would I have gathered thy children, as a hen gathereth her young under her wings, and ye would not.
38 Ահա՛ ձեր տունը ամայի պիտի մնայ ձեզի:
Behold, your house is left to you desolate!
39 Արդարեւ կ՚ըսեմ ձեզի թէ ա՛լ ասկէ ետք պիտի չտեսնէք զիս՝ մինչեւ որ ըսէք. “Օրհնեա՜լ է ա՛ն՝ որ կու գայ Տէրոջ անունով”»:
For I say to you, That ye shall not see me henceforth, until ye shall say: Blessed is he that cometh in the name of the Lord.
