ՄԱՏԹԷՈՍ 22
1 Յիսուս դարձեալ առակներով խօսեցաւ անոնց եւ ըսաւ.
And responding, Jesus again spoke to them in parables, saying:
2 «Երկինքի թագաւորութիւնը կը նմանի թագաւորի մը՝ որ հարսանիք ըրաւ իր որդիին, ու ղրկեց իր ծառաները՝ կանչելու հարսանիքին հրաւիրեալները.
“The kingdom of heaven is like a man who was king, who celebrated a wedding for his son.
3 սակայն անոնք չուզեցին գալ:
And he sent his servants to call those who were invited to the wedding. But they were not willing to come.
4 Դարձեալ ուրիշ ծառաներ ղրկեց եւ ըսաւ. “Ըսէ՛ք հրաւիրեալներուն. «Ահա՛ պատրաստեցի իմ ճաշս. զուարակներս ու գէր անասուններս մորթուած են, եւ ամէն բան պատրաստ է. եկէ՛ք հարսանիքի»”:
Again, he sent other servants, saying, ‘Tell the invited: Behold, I have prepared my meal. My bulls and fatlings have been killed, and all is ready. Come to the wedding.’
5 Բայց անոնք անհոգութիւն ընելով՝ գացին մէկը իր արտը, ու միւսը՝ իր առեւտուրին:
But they ignored this and they went away: one to his country estate, and another to his business.
6 Ուրիշներ՝ բռնեցին անոր ծառաները, նախատեցին եւ սպաննեցին:
Yet truly, the rest took hold of his servants and, having treated them with contempt, killed them.
7 Թագաւորն ալ՝ երբ լսեց՝ բարկացաւ. ղրկեց իր զօրքերը, կորսնցուց այդ մարդասպանները ու այրեց անոնց քաղաքը:
But when the king heard this, he was angry. And sending out his armies, he destroyed those murderers, and he burned their city.
8 Այն ատեն ըսաւ իր ծառաներուն. “Հարսանիքը պատրաստ է, բայց հրաւիրեալները արժանի չէին:
Then he said to his servants: ‘The wedding, indeed, has been prepared. But those who were invited were not worthy.
9 Ուրեմն գացէ՛ք դէպի ճամբաներուն գլուխները, եւ ո՛վ որ գտնէք՝ հրաւիրեցէ՛ք հարսանիքի”:
Therefore, go out to the ways, and call whomever you will find to the wedding.’
10 Այդ ծառաները դուրս ելան՝ դէպի ճամբաներուն գլուխները, եւ ո՛վ որ գտան՝ թէ՛ չար, թէ՛ բարի, բոլորն ալ հաւաքեցին. ու հարսնետունը լեցուեցաւ հրաւիրեալներով:
And his servants, departing into the ways, gathered all those whom they found, bad and good, and the wedding was filled with guests.
11 Երբ թագաւորը մտաւ՝ տեսնելու հարսնեւորները, տեսաւ մարդ մը՝ որ հագած չէր հարսանիքի հագուստ:
Then the king entered to see the guests. And he saw a man there who was not clothed in a wedding garment.
12 Ըսաւ անոր. “Ընկե՛ր, ի՞նչպէս մտար հոս՝ առանց հարսանիքի հագուստի”: Ան ալ պապանձեցաւ:
And he said to him, ‘Friend, how is it that you have entered here without having a wedding garment?’ But he was dumbstruck.
13 Այն ատեն թագաւորը ըսաւ սպասարկուներուն. “Կապեցէ՛ք ասոր ոտքերն ու ձեռքերը, եւ առէ՛ք ու նետեցէ՛ք զայն դուրսի խաւարը. հոն պիտի ըլլայ լաց եւ ակռաներու կրճտում”:
Then the king said to the ministers: ‘Bind his hands and feet, and cast him into the outer darkness, where there will be weeping and gnashing of teeth.
14 Որովհետեւ կանչուածները շատ են, բայց ընտրուածները՝ քիչ»:
For many are called, but few are chosen.’”
15 Այն ատեն Փարիսեցիները գացին խորհրդակցելու, թէ ի՛նչպէս խօսքով ձգեն զայն ծուղակի մէջ:
Then the Pharisees, going out, took counsel as to how they might entrap him in speech.
16 Ու ղրկեցին անոր իրենց աշակերտները՝ Հերովդէսեաններուն հետ, եւ ըսին. «Վարդապե՛տ, գիտենք թէ ճշմարտախօս ես ու ճշմարտութեամբ կը սորվեցնես Աստուծոյ ճամբան, եւ հոգ չես ըներ ոեւէ մէկուն համար, քանի որ երեսպաշտութիւն չես ըներ մարդոց:
And they sent their disciples to him, with the Herodians, saying: “Teacher, we know that you are truthful, and that you teach the way of God in truth, and that the influence of others is nothing to you. For you do not consider the reputation of men.
17 Ուստի ըսէ՛ մեզի, ի՞նչ է քու կարծիքդ. “Արտօնուա՞ծ է տուրք տալ կայսրին՝ թէ ոչ”»:
Therefore, tell us, how does it seem to you? Is it lawful to pay the census tax to Caesar, or not?”
18 Յիսուս՝ գիտնալով անոնց չարամտութիւնը՝ ըսաւ. «Ինչո՞ւ կը փորձէք զիս, կեղծաւորնե՛ր:
But Jesus, knowing their wickedness, said: “Why do you test me, you hypocrites?
19 Ցո՛յց տուէք ինծի տուրքին դրամը»: Անոնք դահեկան մը բերին իրեն:
Show me the coin of the census tax.” And they offered him a denarius.
20 Ըսաւ անոնց. «Որո՞ւնն են այս պատկերն ու գրութիւնը»:
And Jesus said to them, “Whose image is this, and whose inscription?”
21 Ըսին անոր. «Կայսրի՛ն»: Այն ատեն ըսաւ անոնց. «Ուրեմն ինչ որ կայսրինն է՝ տուէ՛ք կայսրին, եւ ինչ որ Աստուծոյ է՝ Աստուծո՛յ»:
They said to him, “Caesar’s.” Then he said to them, “Then render to Caesar what is of Caesar; and to God what is of God.”
22 Երբ լսեցին՝ զարմացան, ու թողուցին զայն եւ գացին:
And hearing this, they wondered. And having left him behind, they went away.
23 Նոյն օրը անոր քով եկան Սադուկեցիները, որոնք կ՚ըսեն թէ յարութիւն չկայ, ու հարցուցին անոր.
In that day, the Sadducees, who say there is to be no resurrection, approached him. And they questioned him,
24 «Վարդապե՛տ, Մովսէս ըսաւ. “Եթէ մէկը մեռնի առանց զաւակի, անոր եղբայրը թող ամուսնանայ անոր կնոջ հետ, եւ զարմ հանէ իր եղբօր”:
saying: “Teacher, Moses said: If anyone will have died, having no son, his brother shall marry his wife, and he shall raise up offspring to his brother.
25 Ուրեմն եօթը եղբայրներ կային մեր քով: Առաջինը ամուսնացաւ ու վախճանեցաւ, եւ զարմ չունենալուն համար՝ իր կինը թողուց իր եղբօր:
Now there were seven brothers with us. And the first, having taken a wife, died. And having no offspring, he left his wife to his brother:
26 Նմանապէս ալ երկրորդն ու երրորդը՝ մինչեւ եօթներորդը:
similarly with the second, and the third, even to the seventh.
27 Ամենէն ետք կինն ալ մեռաւ:
And last of all, the woman also passed away.
28 Ուրեմն, յարութեան ատեն՝ այդ եօթնէն որո՞ւն կինը պիտի ըլլայ. որովհետեւ բոլորն ալ ունեցան զայն իբր կին»:
In the resurrection, then, whose wife of the seven will she be? For they all had her.”
29 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Դուք մոլորած էք. ո՛չ Գիրքերը գիտէք, ո՛չ ալ Աստուծոյ զօրութիւնը:
But Jesus responded to them by saying: “You have gone astray by knowing neither the Scriptures, nor the power of God.
30 Քանի որ յարութեան ատեն՝ ո՛չ կ՚ամուսնանան եւ ո՛չ ամուսնութեան կը տրուին, հապա երկինքի մէջ՝ Աստուծոյ հրեշտակներուն պէս են:
For in the resurrection, they shall neither marry, nor be given in marriage. Instead, they shall be like the Angels of God in heaven.
31 Բայց մեռելներուն յարութեան մասին չէ՞ք կարդացեր Աստուծմէ ձեզի ըսուած խօսքը.
But concerning the resurrection of the dead, have you not read what was spoken by God, saying to you:
32 “Ե՛ս եմ Աբրահամի Աստուածը, Իսահակի Աստուածը եւ Յակոբի Աստուածը”: Աստուած մեռելներուն Աստուածը չէ, հապա՝ ողջերուն»:
‘I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob?’ He is not the God of the dead, but of the living.”
33 Բազմութիւնը ասիկա լսելով՝ կ՚ապշէր անոր ուսուցումին վրայ:
And when the crowds heard this, they wondered at his doctrine.
34 Բայց Փարիսեցիները՝ երբ լսեցին թէ ան պապանձեցուց Սադուկեցիները, տեղ մը հաւաքուեցան,
But the Pharisees, hearing that he had caused the Sadducees to be silent, came together as one.
35 եւ անոնցմէ օրինական մը հարցուց՝ զայն փորձելով.
And one of them, a doctor of the law, questioned him, to test him:
36 «Վարդապե՛տ, ո՞ր պատուիրանը մեծ է Օրէնքին մէջ»:
“Teacher, which is the great commandment in the law?”
37 Յիսուս ըսաւ անոր. «“Սիրէ՛ Տէրը՝ քու Աստուածդ՝ ամբողջ սիրտովդ, ամբողջ անձովդ եւ ամբողջ միտքովդ”:
Jesus said to him: “‘You shall love the Lord your God from all your heart, and with all your soul and with all your mind.’
38 Ա՛յս է առաջին ու մեծ պատուիրանը:
This is the greatest and first commandment.
39 Եւ երկրորդը՝ ասոր նման. “Սիրէ՛ ընկերդ քու անձիդ՝՝ պէս”:
But the second is similar to it: ‘You shall love your neighbor as yourself.’
40 Այս երկու պատուիրաններէն կախուած են ամբողջ Օրէնքն ու Մարգարէները»:
On these two commandments the entire law depends, and also the prophets.”
41 Երբ Փարիսեցիները հաւաքուեցան, Յիսուս հարցուց անոնց.
Then, when the Pharisees were gathered together, Jesus questioned them,
42 «Քրիստոսի մասին ի՞նչ է ձեր կարծիքը. որո՞ւ որդին է»:
saying: “What do you think about the Christ? Whose son is he?” They said to him, “David’s.”
43 Ըսին իրեն. «Դաւիթի՛»: Յիսուս ըսաւ անոնց. «Հապա ի՞նչպէս Դաւիթ Հոգիով զայն Տէր կը կոչէ ու կ՚ըսէ.
He said to them: “Then how can David, in the Spirit, call him Lord, saying:
44 “Տէրը ըսաւ իմ Տէրոջս. «Բազմէ՛ իմ աջ կողմս, մինչեւ որ քու թշնամիներդ պատուանդան դնեմ ոտքերուդ»”:
‘The Lord said to my Lord: Sit at my right hand, until I make your enemies your footstool?’
45 Ուրեմն եթէ Դաւիթ զայն Տէր կը կոչէ, ի՞նչպէս ան իր որդին կ՚ըլլայ»:
So then, if David calls him Lord, how can he be his son?”
46 Ո՛չ մէկը կրնար խօսքո՛վ մը պատասխանել անոր: Այդ օրէն ետք՝ ո՛չ մէկը կը յանդգնէր բան մը հարցնել անոր:
And no one was able to respond to him a word. And neither did anyone dare, from that day forward, to question him.
