ՄԱՏԹԷՈՍ 21
1 Երբ մօտեցան Երուսաղէմի ու հասան Բեթփագէ, Ձիթենիներու լերան մօտ, Յիսուս ղրկեց երկու աշակերտ՝
And as he approached Jerusalem, and came to Bethphage, by the side of the mount of Olives, Jesus sent two of his disciples;
2 ըսելով անոնց. «Գացէ՛ք այդ ձեր դիմացի գիւղը, ու իսկոյն պիտի գտնէք կապուած էշ մը, եւ անոր հետ՝ աւանակ մը. արձակեցէ՛ք զանոնք ու բերէ՛ք ինծի:
and said to them: Go into this village which is over against you, and directly ye will find an ass tied, and a colt with her. Untie and bring them to me.
3 Եթէ մէկը բան մը ըսէ ձեզի, ըսէ՛ք. “Տէրոջ պէտք են”, եւ իսկոյն պիտի ղրկէ զանոնք»:
And if any man say ought to you, tell him, That they are needed by our Lord: and at once he will send them hither.
4 Այս ամէնը կատարուեցաւ, որպէսզի իրագործուի մարգարէին միջոցով ըսուած խօսքը.
Now this whole occurrence was, that so might be fulfilled that which was spoken by the prophet, saying:
5 «Ըսէ՛ք Սիոնի աղջիկին. “Ահա՛ Թագաւորդ կու գայ քեզի, հեզ եւ հեծած իշու վրայ, իշու ձագի՝ աւանակի վրայ”»:
Tell ye the daughter of Sion, Behold, thy king cometh to thee, meek, and riding on an ass, and on a colt the foal of an ass.
6 Աշակերտները գացին, եւ ըրին ինչպէս Յիսուս պատուիրած էր իրենց.
And the disciples went, and did as Jesus commanded them.
7 բերին էշն ու աւանակը, դրին անոնց վրայ իրենց հանդերձները, եւ նստաւ անոնց վրայ:
And they brought the ass and the colt. And they placed their garments on the colt, and set Jesus upon it.
8 Ահագին բազմութիւն մը փռեց իր հանդերձները ճամբային վրայ. ուրիշներ ճիւղեր կը կտրէին ծառերէն ու կը տարածէին ճամբային վրայ:
And a very great throng strewed their clothes in the path; and others cut branches from the trees, and cast them in the path.
9 Եւ առջեւէն գացող ու իրեն հետեւող բազմութիւնները կ՚աղաղակէին. «Ովսաննա՜ Դաւիթի Որդիին: Օրհնեա՜լ է ան՝ որ կու գայ Տէրոջ անունով: Ովսաննա՜ ամենաբարձր վայրերուն մէջ»:
And the multitudes that went before him, and that followed after him, shouted and said: Hosanna to the son of David: Blessed is he that cometh in the name of the Lord: Hosanna in the highest.
10 Երբ ան մտաւ Երուսաղէմ, ամբողջ քաղաքը շարժեցաւ եւ ըսաւ. «Ո՞վ է ասիկա»:
And as he entered Jerusalem, the whole city was in commotion; and they said, Who is this?
11 Բազմութիւնը ըսաւ. «Ա՛յս է Յիսուս մարգարէն՝ Գալիլեայի Նազարէթէն»:
And the multitudes said, This is Jesus the prophet, who is from Nazareth of Galilee.
12 Յիսուս մտաւ Աստուծոյ տաճարը, դուրս հանեց բոլոր անոնք՝ որ տաճարին մէջ կը ծախէին ու կը գնէին, եւ տապալեց լումայափոխներուն սեղաններն ու աղաւնի ծախողներուն աթոռները,
And Jesus entered into the temple of God, and expelled all them that bought and sold in the temple, and overset the counters of the money-brokers, and the seats of them that sold doves.
13 եւ ըսաւ անոնց. «Գրուած է. “Իմ տունս աղօթքի տուն պիտի կոչուի”, բայց դուք աւազակներու քարայր ըրիք զայն»:
And he said to them: It is written, my house shall be called the house of prayer; but ye have made it a den of robbers.
14 Կոյրեր ու կաղեր եկան իրեն՝ տաճարին մէջ, եւ բուժեց զանոնք:
And there came to him in the temple the blind and the lame; and he healed them.
15 Երբ քահանայապետներն ու դպիրները տեսան անոր գործած սքանչելիքները, եւ մանուկները՝ որոնք տաճարին մէջ կ՚աղաղակէին. «Ովսաննա՜ Դաւիթի Որդիին», ընդվզեցան
And when the chief priests and Pharisees saw the wonderful things which he performed, and the children shouting in the temple and saying, Hosanna to the son of David, their indignation was excited.
16 եւ ըսին անոր. «Կը լսե՞ս ի՛նչ կ՚ըսեն ատոնք»: Յիսուս ըսաւ անոնց. «Այո՛, բնաւ չէ՞ք կարդացած գրուածը. “Երախաներուն ու ծծկերներուն բերանով գովաբանութիւն կատարեցիր”»:
And they said to him: Hearest thou what these are saying? Jesus said to them: Yes. Have ye never read, Out of the mouth of children and infants
17 Ապա ձգեց զանոնք, գնաց քաղաքէն դուրս՝ Բեթանիա, ու կեցաւ հոն գիշերը:
thou hast acquired praise? And he left them, and retired out of the city to Bethany, and lodged there.
18 Առտուն, մինչ կը վերադառնար քաղաքը, անօթեցաւ:
And in the morning, when he returned to the city, he was hungry.
19 Ու ճամբան տեսնելով թզենի մը՝ քովը գնաց: Ոչինչ գտաւ անոր վրայ՝ տերեւներէն զատ, եւ ըսաւ անոր. «Ասկէ ետք ո՛չ մէկ պտուղ ըլլայ վրադ՝ յաւիտեան»: Թզենին անմի՛ջապէս չորցաւ: (aiōn g165)
And he saw a fig-tree by the way, and came to it and found nothing on it, except leaves only. And he said to it: There shall no more be fruit on thee for ever. And immediately the fig-tree withered. (aiōn g165)
20 Երբ աշակերտները տեսան, զարմացան ու ըսին. «Ի՜նչպէս թզենին անմի՛ջապէս չորցաւ»:
And the disciples saw it, and admired, and said: How suddenly hath the fig-tree withered!
21 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Եթէ հաւատք ունենաք ու չտատամսիք, ո՛չ միայն պիտի ընէք այդ թզենիին եղածը, այլ նաեւ եթէ ըսէք այս լերան. "Ելի՛ր ու ծո՛վը նետուէ", պիտի ըլլայ”:
Jesus replied and said to them: Verily I say to you, That if there be faith in you, and ye shall not doubt, ye may not only do this thing of the fig-tree, but also if ye shall say to this mountain, be thou lifted up, and fall into the sea, it will be so.
22 Ամէն ինչ որ կը խնդրէք աղօթքի մէջ՝ հաւատքով, պիտի ստանաք»:
And whatsoever ye shall ask in prayer, and shall believe, ye shall receive.
23 Երբ ան եկաւ տաճարը, քահանայապետներն ու ժողովուրդին երէցները մօտեցան անոր՝ մինչ կը սորվեցնէր, եւ ըսին. «Ի՞նչ իշխանութեամբ կ՚ընես այդ բաները. ո՞վ տուաւ քեզի այդ իշխանութիւնը»:
And when Jesus came to the temple, the chief priests and the Elders of the people came to him as he was teaching, and said to him: By what authority doest thou these things? And who gave thee this authority?
24 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Ես ալ ձեզի՛ հարցնեմ բան մը. եթէ ըսէք ինծի, ես ալ պիտի ըսեմ ձեզի թէ ի՛նչ իշխանութեամբ կ՚ընեմ այդ բաները:
Jesus replied and said to them: I also will ask you one question, and if ye will tell me, I also will tell you by what authority I do these things.
25 “Յովհաննէսի մկրտութիւնը ուրկէ՞ էր, երկինքէ՞ն՝ թէ մարդոցմէ”»: Անոնք կը մտածէին իրենց մէջ՝ ըսելով. «Եթէ պատասխանենք. “Երկինքէն”, պիտի ըսէ մեզի. “Հապա ինչո՞ւ չհաւատացիք անոր”:
The baptism of John, from whence was it? From heaven, or from men? And they reasoned among themselves, and said: If we should say, From heaven; he will say to us, Why did ye not believe in him?
26 Իսկ եթէ պատասխանենք. “Մարդոցմէ”, բազմութենէն կը վախնանք, որովհետեւ բոլորն ալ մարգարէ կը համարեն Յովհաննէսը»:
And if we should say, From men; we are afraid of the multitude, for they all hold John as a prophet.
27 Ուստի պատասխանեցին Յիսուսի. «Չենք գիտեր»: Ինք ալ ըսաւ անոնց. «Ես ալ չեմ ըսեր ձեզի թէ ի՛նչ իշխանութեամբ կ՚ընեմ այդ բաները»:
And they answered, and said to him: We do not know. Jesus said to them: Neither do I tell you by what authority I do these things.
28 «Ի՞նչ է ձեր կարծիքը. մարդ մը ունէր երկու զաւակ: Առաջինին ըսաւ. “Որդեա՛կ, գնա՛, գործէ՛ այսօր այգիիս մէջ”:
But how appeareth it to you? A certain man had two sons; and he came to the first and said to him, My son, go, labor to-day in the vineyard.
29 Ան ալ պատասխանեց. “Չեմ ուզեր երթալ”: Բայց յետոյ զղջաց ու գնաց:
And he answered and said, I am not willing. But afterwards he repented and went.
30 Միւսին ալ գնաց եւ նոյնը ըսաւ: Ան ալ պատասխանեց. “Կ՚երթամ, տէ՛ր”, սակայն չգնաց:
And he came to the other, and said the same to him. And he answered and said: I go, my lord, but did not go.
31 Այս երկուքէն ո՞վ գործադրեց իր հօր կամքը»: Ըսին անոր. «Առաջի՛նը»: Յիսուս ըսաւ անոնց. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի թէ մաքսաւորներն ու պոռնիկները ձեզմէ առաջ պիտի մտնեն Աստուծոյ թագաւորութիւնը:
Which of these two performed the pleasure of his father? They say to him, The first. Jesus said to them: Verily I say to you That publicans and harlots go before you into the kingdom of God.
32 Արդարեւ Յովհաննէս արդարութեան ճամբայով եկաւ ձեզի, եւ դուք չհաւատացիք անոր. բայց մաքսաւորներն ու պոռնիկները հաւատացին անոր, իսկ դուք տեսաք եւ յետոյ չզղջացիք՝ որ հաւատայիք անոր»:
For John came to you in the way of righteousness, and ye believed him not; but the publicans and harlots believed him: and ye, after ye had seen it, did not even then repent and believe in him.
33 «Լսեցէ՛ք ուրիշ առակ մըն ալ: Հողատէր մը կար՝ որ այգի մը տնկեց, ցանկով պատեց զայն, հնձան փորեց անոր մէջ, աշտարակ կառուցանեց, մշակներու յանձնեց զայն եւ ճամբորդեց:
Hear ye another similitude. A certain man, the lord of a house, planted a vineyard, and inclosed it with a hedge, and digged in it a wine-press, and built a tower in it, and leased it to cultivators, and removed to a distance.
34 Երբ պտուղի ատենը մօտեցաւ՝ իր ծառաները ղրկեց մշակներուն, որպէսզի ստանան անոր պտուղները:
And when the time for the fruits arrived, he sent his servants to the cultivators that they might remit to him of the fruits of the vineyard.
35 Մշակները բռնեցին անոր ծառաները, մէկը ծեծեցին, միւսը սպաննեցին, ուրիշ մը քարկոծեցին:
And the cultivators laid hold of his servants, and beat one, and stoned another and one they slew.
36 Դարձեալ ծառաներ ղրկեց՝ առաջիններէն շատ, եւ անոնց ալ նոյնպէս ըրին:
And again he sent other servants, more numerous than the first; and they did the like to them.
37 Ամենէն ետք իր որդին ղրկեց անոնց՝ ըսելով. “Թերեւս պատկառին որդիէս”:
And at last he sent to them his son: for he said, Perhaps they will respect my son.
38 Բայց մշակները՝ երբ տեսան որդին՝ ըսին իրարու. “Ա՛յս է ժառանգորդը. եկէ՛ք սպաննենք զայն եւ տիրանանք անոր ժառանգութեան”:
But the cultivators, when they saw the son, said among themselves: This is the heir: Come; let us kill him, and retain his inheritance.
39 Ու բռնեցին զայն, այգիէն դուրս հանեցին եւ սպաննեցին:
And they laid hold of him, thrust him out of the vineyard, and slew him.
40 Ուրեմն երբ այգիին տէրը գայ, ի՞նչ պիտի ընէ այդ մշակներուն»:
When the lord of the vineyard, therefore, shall come; what will he do to those cultivators?
41 Ըսին իրեն. «Չարաչար պիտի կորսնցնէ այդ չարերը, եւ այգին պիտի յանձնէ ուրիշ մշակներու, որոնք պտուղները իրենց ատենին պիտի տան իրեն»:
They say to him: He will utterly destroy them; and will lease the vineyard to other cultivators, who will render him the fruits in their seasons.
42 Յիսուս ըսաւ անոնց. «Բնաւ չէ՞ք կարդացեր Գիրքին մէջ. “Այն քարը՝ որ կառուցանողները մերժեցին, անիկա՛ եղաւ անկիւնաքարը: Ասիկա Տէրոջմէ՛ն եղաւ, եւ սքանչելի է մեր աչքերուն”:
Jesus said to them: Have ye never read in the scripture, The stone which the builders rejected, hath become the head of the corner: this is from the Lord; and it is marvellous in our eyes?
43 Ուստի կը յայտարարեմ ձեզի. “Աստուծոյ թագաւորութիւնը պիտի առնուի ձեզմէ, ու պիտի տրուի այնպիսի ազգի մը՝ որ անոր պտուղները բերէ”:
Therefore I say to you, That the kingdom of God shall be taken from you, and shall be given to a people that will yield fruits.
44 Ո՛վ որ իյնայ այս քարին վրայ՝ պիտի կոտրտի, եւ որո՛ւն վրայ որ իյնայ՝ պիտի փսորէ զայն»:
And whoever shall fall upon this stone, will be fractured; but on whomsoever it shall fall, it will crush him to atoms?
45 Երբ քահանայապետներն ու Փարիսեցիները լսեցին անոր առակները, ըմբռնեցին որ իրենց մասին կը խօսէր.
And when the chief priests and Pharisees had heard his similitudes, they understood that he spoke in reference to them.
46 եւ կը ջանային բռնել զայն: Բայց բազմութենէն կը վախնային, քանի որ իբր մարգարէ կ՚ընդունէին զայն:
And they sought to apprehend him, but were afraid of the multitude, because they accounted him as a prophet.
