ՄԱՏԹԷՈՍ 15
1 Այն ատեն Յիսուսի եկան դպիրներ ու Փարիսեցիներ, որոնք Երուսաղէմէն էին, եւ ըսին.
Alors des pharisiens et des scribes, venus de Jérusalem, s'approchèrent de Jésus et lui dirent:
2 «Ինչո՞ւ քու աշակերտներդ զանց կ՚ընեն նախնիքներուն աւանդութիւնը, քանի որ չեն լուար իրենց ձեռքերը՝ երբ հաց կ՚ուտեն»:
Pourquoi tes disciples transgressent-ils la tradition des anciens? Car ils ne se lavent pas les mains, lorsqu'ils prennent leur repas.
3 Ինք ալ պատասխանեց անոնց. «Հապա դո՛ւք ինչո՞ւ զանց կ՚ընէք Աստուծոյ պատուիրանը՝ ձեր աւանդութեան պատճառով:
Il leur répondit: Et vous, pourquoi transgressez-vous le commandement de Dieu par votre tradition?
4 Արդարեւ Աստուած պատուիրեց. “Պատուէ՛ հայրդ ու մայրդ.
Car Dieu a donné ce commandement: «Honore ton père et ta mère»; et: «Que celui qui maudira son père ou sa mère soit puni de mort!-»
5 եւ ո՛վ որ անիծէ իր հայրը կամ մայրը, մահո՛վ թող վախճանի”:
Mais vous, vous dites: Celui qui dira à son père ou à sa mère: J'ai offert à Dieu ce dont je pourrais t'assister, — celui-là ne sera pas tenu d'honorer son père ou sa mère.
6 Բայց դուք կ՚ըսէք. “Ո՛վ որ իր հօր կամ մօր ըսէ թէ "ի՛նչ օգուտ որ պիտի ստանաս ինձմէ՝ Աստուծոյ տալիք ընծայ է", եւ իր հայրը կամ մայրը չպատուէ՝ ազատ է”: Ա՛յսպէս՝ անվաւեր դարձուցած էք Աստուծոյ պատուիրանը՝ ձեր աւանդութեան պատճառով:
Ainsi, vous avez anéanti la parole de Dieu par votre tradition.
7 Կեղծաւորնե՛ր, Եսայի ճի՛շդ մարգարէացաւ ձեր մասին՝ ըսելով.
Hypocrites! Ésaïe a bien prophétisé à votre sujet, lorsqu'il a dit:
8 “Այս ժողովուրդը միայն շրթունքո՛վ կը պատուէ զիս, բայց իրենց սիրտը հեռու է ինձմէ.
«Ce peuple m'honore des lèvres; mais son coeur est bien éloigné de moi.
9 եւ պարապ տեղը կը պաշտեն զիս՝ մարդոց պատուէրները սորվեցնելով իբր վարդապետութիւն”»:
C'est en vain qu'ils me rendent un culte; ils enseignent des préceptes qui ne sont que des commandements d'hommes.»
10 Եւ բազմութիւնը կանչելով իրեն՝ ըսաւ անոնց. «Լսեցէ՛ք ու հասկցէ՛ք.
Puis, ayant appelé la foule, il leur dit: Écoutez et comprenez:
11 ո՛չ թէ ինչ որ կը մտնէ բերանը՝ կը պղծէ մարդը, հապա ինչ որ կ՚ելլէ բերանէն՝ անիկա՛ կը պղծէ մարդը»:
Ce n'est pas ce qui entre dans la bouche qui souille l'homme; mais ce qui sort de la bouche, voilà ce qui souille l'homme!
12 Այն ատեն իր աշակերտները մօտեցան եւ ըսին իրեն. «Գիտե՞ս թէ Փարիսեցիները գայթակղեցան, երբ լսեցին այդ խօսքը»:
Alors ses disciples, s'approchant, lui dirent: Sais-tu que les pharisiens ont été scandalisés, quand ils ont entendu tes paroles?
13 Ան ալ պատասխանեց. «Ամէն տունկ՝ որ իմ երկնաւոր Հայրս չէ տնկած, պիտի խլուի:
Il leur répondit: Toute plante que mon Père céleste n'a point plantée sera déracinée.
14 Թողուցէ՛ք զանոնք. իրենք կոյր են, ու կոյրերու առաջնորդ: Եթէ կոյրը առաջնորդէ կոյրը, երկուքն ալ փոսը պիտի իյնան»:
Laissez-les: ce sont des aveugles, conducteurs d'aveugles; si un aveugle conduit un aveugle, ils tomberont tous deux dans la fosse.
15 Պետրոս ըսաւ անոր. «Բացատրէ՛ մեզի այս առակը»:
Alors Pierre, prenant la parole, lui dit: Explique-nous cette parabole.
16 Յիսուս ըսաւ. «Դո՞ւք ալ տակաւին անխելք էք.
Et Jésus dit: Vous aussi, vous êtes encore sans intelligence!
17 չէ՞ք հասկնար թէ ամէն ինչ որ կը մտնէ բերանը, կը պարունակուի փորին մէջ, ու կը ձգուի արտաքնոցը:
Ne comprenez-vous pas que tout ce qui entre dans la bouche passe dans le ventre, et est rejeté en quelque lieu secret?
18 Իսկ ինչ որ բերանէն դուրս կ՚ելլէ՝ սիրտէ՛ն յառաջ կու գայ, եւ անիկա՛ կը պղծէ մարդը:
Mais ce qui sort de la bouche vient du coeur; c'est là ce qui souille l'homme!
19 Որովհետեւ սիրտէ՛ն կ՚ելլեն չար մտածումներ, սպանութիւններ, շնութիւններ, պոռնկութիւններ, գողութիւններ, սուտ վկայութիւններ ու հայհոյութիւններ:
Car c'est du coeur que viennent les mauvaises pensées, les meurtres, les adultères, les impudicités, les vols, les faux témoignages, les calomnies.
20 Ասո՛նք են որ կը պղծեն մարդը, բայց անլուայ ձեռքով հաց ուտելը՝ չի պղծեր մարդը»:
Voilà les choses qui souillent l'homme! Mais manger sans s'être lavé les mains, cela ne souille point l'homme.
21 Յիսուս անկէ մեկնելով՝ գնաց Տիւրոսի ու Սիդոնի երկրամասերը:
Jésus, étant parti de là, se retira dans le territoire de Tyr et de Sidon.
22 Եւ ահա՛ քանանացի կին մը, այդ հողամասերէն ելած, կը պոռար անոր. «Ողորմէ՜ ինծի, Տէ՛ր, Դաւիթի՛ որդի, աղջիկս սաստիկ կը չարչարուի դեւէն»:
Et une femme cananéenne, qui venait de ce pays, s'écria: Seigneur, fils de David, aie pitié de moi! Ma fille est cruellement tourmentée par un démon.
23 Ինք ո՛չ մէկ խօսքով պատասխանեց անոր. իսկ իր աշակերտները մօտենալով՝ կը թախանձէին իրեն ու կ՚ըսէին. «Արձակէ՛ զայն, որովհետեւ կ՚աղաղակէ մեր ետեւէն»:
Mais il ne lui répondit pas un mot. Alors, ses disciples, s'étant approchés, lui disaient avec insistance: Renvoie-la; car elle nous poursuit de ses cris.
24 Ինք ալ պատասխանեց. «Ես ղրկուեցայ միայն Իսրայէլի տան կորսուած ոչխարներուն»:
Il répondit: Je n'ai été envoyé qu'aux brebis perdues de la maison d'Israël.
25 Բայց անիկա եկաւ, երկրպագեց անոր եւ ըսաւ. «Տէ՛ր, օգնէ՛ ինծի»:
Mais elle vint et se prosterna en disant: Seigneur, aide-moi!
26 Ան ալ պատասխանեց. «Լաւ չէ առնել զաւակներուն հացը ու նետել շուներուն»:
Il lui répondit: Il ne convient pas de prendre le pain des enfants, pour le jeter aux petits chiens.
27 Անիկա ալ ըսաւ. «Այո՛, Տէ՛ր. սակայն շուները կը կերակրուին իրենց տիրոջ սեղանէն ինկած փշրանքներով»:
Mais elle reprit: Assurément, Seigneur; pourtant les petits chiens mangent des miettes qui tombent de la table de leurs maîtres.
28 Այն ատեն Յիսուս պատասխանեց անոր. «Ո՛վ կին, մեծ է հաւատքդ. թող ըլլայ քեզի՝ ի՛նչ որ կ՚ուզես»: Եւ նոյն ժամուն անոր աղջիկը բժշկուեցաւ:
Alors Jésus lui dit: femme, ta foi est grande; qu'il te soit fait comme tu le veux! Et à cette heure même, sa fille fut guérie.
29 Յիսուս անկէ մեկնեցաւ. երբ Գալիլեայի ծովեզերքը հասաւ՝ լեռը ելլելով նստաւ:
Jésus partit de là et vint près de la mer de Galilée; puis, étant allé sur la montagne, il s'y arrêta.
30 Ու մեծ բազմութիւններ եկան իրեն, որոնք ունէին իրենց հետ կաղեր, կոյրեր, համրեր, հաշմանդամներ եւ շատ ուրիշներ, ու ձգեցին զանոնք Յիսուսի ոտքը: Ան ալ բուժեց զանոնք.
Alors une grande foule s'approcha de lui, ayant avec elle des boiteux, des aveugles, des muets, des estropiés, et beaucoup d'autres malades qu'on mit aux pieds de Jésus, et il les guérit.
31 այնպէս որ բազմութիւնը զմայլեցաւ՝ տեսնելով որ համրերը կը խօսէին, հաշմանդամները կը բժշկուէին, կաղերը կը քալէին եւ կոյրերը կը տեսնէին. ու կը փառաբանէին Իսրայէլի Աստուածը:
Aussi la multitude était-elle dans l'admiration, voyant que les muets parlaient, que les estropiés étaient guéris, que les boiteux marchaient, que les aveugles voyaient; et elle glorifiait le Dieu d'Israël.
32 Յիսուս՝ քովը կանչելով իր աշակերտները՝ ըսաւ. «Կը գթամ այդ բազմութեան վրայ, որովհետեւ արդէն երեք օրէ ի վեր քովս են, եւ ուտելիք ոչի՛նչ ունին: Չեմ ուզեր անօթի արձակել զանոնք, որպէսզի ճամբան չպարտասին»:
Jésus, ayant appelé ses disciples, leur dit: J'ai compassion de cette multitude; car il y a déjà trois jours que ces gens-là ne me quittent point, et ils n'ont rien à manger; je ne veux pas les renvoyer à jeun, de peur qu'ils ne défaillent en chemin.
33 Աշակերտները ըսին անոր. «Մենք անապատին մէջ ուրկէ՞ պիտի ունենանք այնչափ հաց, որ կշտացնենք ա՛յսչափ մեծ բազմութիւն մը»:
Ses disciples lui dirent: D'où pourrions-nous avoir, dans ce désert, assez de pain pour rassasier une telle multitude?
34 Յիսուս ըսաւ անոնց. «Քանի՞ նկանակ ունիք»: Անոնք ալ ըսին. «Եօթը, ու քանի մը մանր ձուկ»:
Jésus leur demanda: Combien avez-vous de pains? Ils répondirent: Sept, et quelques poissons.
35 Հրամայեց բազմութեան՝ որ նստին գետինին վրայ:
Alors il commanda à la foule de s'asseoir à terre.
36 Առաւ եօթը նկանակներն ու ձուկերը, շնորհակալ եղաւ, կտրեց եւ տուաւ աշակերտներուն, աշակերտներն ալ՝ բազմութեան:
Puis il prit les sept pains et les poissons; et, après avoir rendu grâces, il les rompit et les donna à ses disciples, et les disciples les donnèrent à la foule.
37 Բոլորը կերան ու կշտացան, եւ վերցնելով աւելցած բեկորները՝ եօթը զամբիւղ լեցուցին:
Tous mangèrent et furent rassasiés, et l'on emporta sept corbeilles pleines des morceaux qui restaient.
38 Անոնք որ կերան՝ չորս հազար այր մարդիկ էին, կիներէն ու մանուկներէն զատ:
Or, ceux qui avaient mangé étaient au nombre de quatre mille hommes, sans compter les enfants et les femmes.
39 Երբ արձակեց բազմութիւնը, նաւ մտաւ եւ գնաց Մագդաղայի հողամասը:
Alors Jésus, ayant renvoyé la multitude, entra dans la barque et vint au pays de Magadan.
