ՄԱՏԹԷՈՍ 15
1 Այն ատեն Յիսուսի եկան դպիրներ ու Փարիսեցիներ, որոնք Երուսաղէմէն էին, եւ ըսին.
Alors des scribes et des pharisiens venus de Jérusalem s'approchèrent de Jésus, et lui dirent:
2 «Ինչո՞ւ քու աշակերտներդ զանց կ՚ընեն նախնիքներուն աւանդութիւնը, քանի որ չեն լուար իրենց ձեռքերը՝ երբ հաց կ՚ուտեն»:
«Pourquoi tes disciples transgressent-ils la tradition des anciens? car ils ne se lavent pas les mains, quand ils prennent leur repas.
3 Ինք ալ պատասխանեց անոնց. «Հապա դո՛ւք ինչո՞ւ զանց կ՚ընէք Աստուծոյ պատուիրանը՝ ձեր աւանդութեան պատճառով:
Il leur répondit: «Et vous, pourquoi transgressez-vous le commandement de Dieu par votre tradition?»
4 Արդարեւ Աստուած պատուիրեց. “Պատուէ՛ հայրդ ու մայրդ.
Par exemple, Dieu a donné ce commandement: «Honore ton père et ta mère, » et: «Que celui qui maudit son père et sa mère, soit mis à mort; »
5 եւ ո՛վ որ անիծէ իր հայրը կամ մայրը, մահո՛վ թող վախճանի”:
mais vous, vous dites: «Celui qui dira à son père ou à sa mère: «Ce dont j'aurais pu vous assister, j'en ai fait offrande à Dieu; eh bien! qu'il n'honore pas son père et sa mère!»
6 Բայց դուք կ՚ըսէք. “Ո՛վ որ իր հօր կամ մօր ըսէ թէ "ի՛նչ օգուտ որ պիտի ստանաս ինձմէ՝ Աստուծոյ տալիք ընծայ է", եւ իր հայրը կամ մայրը չպատուէ՝ ազատ է”: Ա՛յսպէս՝ անվաւեր դարձուցած էք Աստուծոյ պատուիրանը՝ ձեր աւանդութեան պատճառով:
Ainsi vous mettez à néant le commandement de Dieu par votre tradition.
7 Կեղծաւորնե՛ր, Եսայի ճի՛շդ մարգարէացաւ ձեր մասին՝ ըսելով.
Hypocrites, Ésaïe a bien prophétisé sur votre compte, quand il a dit:
8 “Այս ժողովուրդը միայն շրթունքո՛վ կը պատուէ զիս, բայց իրենց սիրտը հեռու է ինձմէ.
«Ce peuple m'honore des lèvres mais son coeur est fort éloigné de moi.
9 եւ պարապ տեղը կը պաշտեն զիս՝ մարդոց պատուէրները սորվեցնելով իբր վարդապետութիւն”»:
C'est vainement qu'ils m'honorent, en donnant des préceptes qui ne sont que des commandements d'hommes.»
10 Եւ բազմութիւնը կանչելով իրեն՝ ըսաւ անոնց. «Լսեցէ՛ք ու հասկցէ՛ք.
Puis, ayant appelé la foule, il lui dit: «Écoutez et comprenez:
11 ո՛չ թէ ինչ որ կը մտնէ բերանը՝ կը պղծէ մարդը, հապա ինչ որ կ՚ելլէ բերանէն՝ անիկա՛ կը պղծէ մարդը»:
Ce n'est pas ce qui entre dans la bouche qui souille l'homme; c'est ce qui sort de la bouche: voilà ce qui le ouille.»
12 Այն ատեն իր աշակերտները մօտեցան եւ ըսին իրեն. «Գիտե՞ս թէ Փարիսեցիները գայթակղեցան, երբ լսեցին այդ խօսքը»:
Alors les disciples s'approchèrent de lui, et lui dirent: «Sais-tu que les pharisiens ont été scandalisés de la parole qu'ils viennent d'entendre?»
13 Ան ալ պատասխանեց. «Ամէն տունկ՝ որ իմ երկնաւոր Հայրս չէ տնկած, պիտի խլուի:
Jésus répondit: «Toute plante que mon Père céleste n'a pas plantée, sera arrachée.
14 Թողուցէ՛ք զանոնք. իրենք կոյր են, ու կոյրերու առաջնորդ: Եթէ կոյրը առաջնորդէ կոյրը, երկուքն ալ փոսը պիտի իյնան»:
Laissez-les; ce sont des aveugles qui conduisent des aveugles. Si un aveugle en conduit un autre, ils tombent tous deux dans une fosse.»
15 Պետրոս ըսաւ անոր. «Բացատրէ՛ մեզի այս առակը»:
Pierre, prenant la parole, lui dit: «Explique-nous cette sentence.»
16 Յիսուս ըսաւ. «Դո՞ւք ալ տակաւին անխելք էք.
— «Vous aussi, dit Jésus, vous êtes encore sans intelligence?
17 չէ՞ք հասկնար թէ ամէն ինչ որ կը մտնէ բերանը, կը պարունակուի փորին մէջ, ու կը ձգուի արտաքնոցը:
Vous ne comprenez pas que tout ce qui entre dans la bouche, va dans le ventre et se rejette aux lieux;
18 Իսկ ինչ որ բերանէն դուրս կ՚ելլէ՝ սիրտէ՛ն յառաջ կու գայ, եւ անիկա՛ կը պղծէ մարդը:
tandis que ce qui sort de la bouche, vient du coeur: voilà ce qui souille l'homme.
19 Որովհետեւ սիրտէ՛ն կ՚ելլեն չար մտածումներ, սպանութիւններ, շնութիւններ, պոռնկութիւններ, գողութիւններ, սուտ վկայութիւններ ու հայհոյութիւններ:
Car c'est du coeur que sortent les mauvaises pensées, les meurtres, le libertinage, les vols, les faux témoignages, les calomnies.
20 Ասո՛նք են որ կը պղծեն մարդը, բայց անլուայ ձեռքով հաց ուտելը՝ չի պղծեր մարդը»:
C'est là ce qui souille l'homme; mais de manger sans s'être lavé les mains, cela ne souille pas l'homme.»
21 Յիսուս անկէ մեկնելով՝ գնաց Տիւրոսի ու Սիդոնի երկրամասերը:
Jésus étant parti de là, se retira dans le territoire de Tyr et de Sidon.
22 Եւ ահա՛ քանանացի կին մը, այդ հողամասերէն ելած, կը պոռար անոր. «Ողորմէ՜ ինծի, Տէ՛ր, Դաւիթի՛ որդի, աղջիկս սաստիկ կը չարչարուի դեւէն»:
Et une Cananéenne qui venait de ces confins, lui dit à haute voix: «Seigneur, Fils de David, aie pitié de moi; ma fille est cruellement tourmentée par un démon.»
23 Ինք ո՛չ մէկ խօսքով պատասխանեց անոր. իսկ իր աշակերտները մօտենալով՝ կը թախանձէին իրեն ու կ՚ըսէին. «Արձակէ՛ զայն, որովհետեւ կ՚աղաղակէ մեր ետեւէն»:
Jésus ne lui répondit pas un mot. Ses disciples s'approchèrent de lui et le prièrent de la renvoyer: «Car, disaient-ils, elle nous poursuit de ses cris.»
24 Ինք ալ պատասխանեց. «Ես ղրկուեցայ միայն Իսրայէլի տան կորսուած ոչխարներուն»:
Jésus répondit: «Je n'ai été envoyé qu'aux brebis perdues de la maison d'Israël.»
25 Բայց անիկա եկաւ, երկրպագեց անոր եւ ըսաւ. «Տէ՛ր, օգնէ՛ ինծի»:
Mais cette femme vint se prosterner devant lui en disant: «Seigneur, secours-moi.»
26 Ան ալ պատասխանեց. «Լաւ չէ առնել զաւակներուն հացը ու նետել շուներուն»:
Il lui répondit: «Il n'est pas bien de prendre le pain des enfants pour le jeter aux petits chiens.»
27 Անիկա ալ ըսաւ. «Այո՛, Տէ՛ր. սակայն շուները կը կերակրուին իրենց տիրոջ սեղանէն ինկած փշրանքներով»:
Elle repartit: «Sans doute, Seigneur, puisque les petits chiens mangent les miettes qui tombent de la table de leurs maîtres.»
28 Այն ատեն Յիսուս պատասխանեց անոր. «Ո՛վ կին, մեծ է հաւատքդ. թող ըլլայ քեզի՝ ի՛նչ որ կ՚ուզես»: Եւ նոյն ժամուն անոր աղջիկը բժշկուեցաւ:
Alors Jésus lui dit: «Femme, ta foi est grande; qu'il te soit fait comme tu le désires.» Dès cette heure sa fille fut guérie.
29 Յիսուս անկէ մեկնեցաւ. երբ Գալիլեայի ծովեզերքը հասաւ՝ լեռը ելլելով նստաւ:
Jésus, ayant quitté ces lieux, se rendit près de la mer de Galilée. Il monta sur la montagne, et s'assit.
30 Ու մեծ բազմութիւններ եկան իրեն, որոնք ունէին իրենց հետ կաղեր, կոյրեր, համրեր, հաշմանդամներ եւ շատ ուրիշներ, ու ձգեցին զանոնք Յիսուսի ոտքը: Ան ալ բուժեց զանոնք.
Une grande foule s'approcha de lui, ayant avec elle des boiteux, des aveugles, des sourds-muets, des estropiés et beaucoup d'autres malades. Elle les mit aux pieds de Jésus, et il les guérit,
31 այնպէս որ բազմութիւնը զմայլեցաւ՝ տեսնելով որ համրերը կը խօսէին, հաշմանդամները կը բժշկուէին, կաղերը կը քալէին եւ կոյրերը կը տեսնէին. ու կը փառաբանէին Իսրայէլի Աստուածը:
de sorte que la foule était dans l'admiration en voyant des muets parler, des estropiés être guéris, des boiteux marcher, des aveugles voir; et elle glorifia le Dieu d'Israël.
32 Յիսուս՝ քովը կանչելով իր աշակերտները՝ ըսաւ. «Կը գթամ այդ բազմութեան վրայ, որովհետեւ արդէն երեք օրէ ի վեր քովս են, եւ ուտելիք ոչի՛նչ ունին: Չեմ ուզեր անօթի արձակել զանոնք, որպէսզի ճամբան չպարտասին»:
Jésus, avant appelé ses disciples, leur dit: «J'ai compassion de cette foule, car voilà déjà trois jours que ces gens restent près de moi, et ils n'ont pas de quoi manger. Je ne veux pas les renvoyer à jeun, de peur qu'ils ne défaillent en route.
33 Աշակերտները ըսին անոր. «Մենք անապատին մէջ ուրկէ՞ պիտի ունենանք այնչափ հաց, որ կշտացնենք ա՛յսչափ մեծ բազմութիւն մը»:
Sur quoi ses disciples lui dirent: «où trouver en un désert assez de pains, pour nourrir tant de monde.»
34 Յիսուս ըսաւ անոնց. «Քանի՞ նկանակ ունիք»: Անոնք ալ ըսին. «Եօթը, ու քանի մը մանր ձուկ»:
Et Jésus leur dit: «Combien avez-vous de pains?» — «Sept, dirent-ils, et quelques petits poissons.»
35 Հրամայեց բազմութեան՝ որ նստին գետինին վրայ:
Alors il fit asseoir la foule par terre,
36 Առաւ եօթը նկանակներն ու ձուկերը, շնորհակալ եղաւ, կտրեց եւ տուաւ աշակերտներուն, աշակերտներն ալ՝ բազմութեան:
puis il prit les sept pains et les poissons, et, ayant rendu grâces, il les rompit et les donna à ses disciples, et les disciples les donnèrent à la foule.
37 Բոլորը կերան ու կշտացան, եւ վերցնելով աւելցած բեկորները՝ եօթը զամբիւղ լեցուցին:
Tous mangèrent et furent rassasiés, et l'on emporta sept corbeilles pleines des morceaux qui restaient.
38 Անոնք որ կերան՝ չորս հազար այր մարդիկ էին, կիներէն ու մանուկներէն զատ:
Le nombre de ceux qui mangèrent s'élevait à quatre mille hommes, sans compter les femmes et les enfants.
39 Երբ արձակեց բազմութիւնը, նաւ մտաւ եւ գնաց Մագդաղայի հողամասը:
Après avoir renvoyé la foule, Jésus entra dans la barque et gagna le territoire de Magadan.
