ՄԱՐԿՈՍ 9
1 Եւ ըսաւ անոնց. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Հոս ներկայ եղողներէն կան ոմանք՝ որ մահ պիտի չհամտեսեն, մինչեւ որ տեսնեն Աստուծոյ թագաւորութիւնը՝ զօրութեամբ եկած”»:
He also said to [his disciples], “Listen carefully! Some of you who are here now will see God ruling powerfully in [many ways]. You will see it before you die!”
2 Վեց օր ետք՝ Յիսուս առաւ իրեն հետ Պետրոսը, Յակոբոսն ու Յովհաննէսը, հանեց զանոնք բարձր լեռ մը՝ առանձին, եւ այլակերպեցաւ անոնց առջեւ:
A week later Jesus took Peter, James and [James’ younger brother] John and led them up a high mountain. [While they were] alone up there, he appeared very different to them.
3 Իր հանդերձները փայլուն, չափազանց ճերմակ եղան՝ ձիւնի պէս, այնպէս որ երկրի վրայ ո՛չ մէկ թափիչ կրնար այդպէս ճերմկցնել:
His clothes became dazzling white. They were whiter than anyone on earth could make them by bleaching them.
4 Ու Եղիա երեւցաւ անոնց՝ Մովսէսի հետ, եւ կը խօսակցէին Յիսուսի հետ:
[Two prophets who had lived long ago], Moses and Elijah, appeared to them. Then the two of them began talking with Jesus.
5 Ապա Պետրոս ըսաւ Յիսուսի. «Ռաբբի՛, լաւ է որ կենանք հոս եւ շինենք երեք վրան, մէկը՝ քեզի, մէկը՝ Մովսէսի ու մէկը՝ Եղիայի».
[After a short time], Peter [interrupted by] exclaiming, “Teacher, it is wonderful to be here! So allow us to make three shelters. One [will be] for you, one [will be] for Moses, and one [will be] for Elijah!”
6 որովհետեւ չէր գիտեր թէ ի՛նչ կը խօսի, քանի որ զարհուրած էին:
[He said this] because [he wanted to say something, but] he did not know what to say, because he and the other [two disciples] were very awestruck.
7 Ամպ մը հովանի եղաւ անոնց վրայ, եւ ձայն մը եկաւ ամպէն՝ ըսելով. «Ա՛յս է իմ սիրելի Որդիս, անո՛ր մտիկ ըրէք»:
Then a [shining] cloud appeared that covered them. [God] [EUP] spoke to them from the cloud saying, “This is my Son. I love him. [Therefore], listen to him!”
8 Յանկարծ, երբ իրենց շուրջը նայեցան, ուրիշ ո՛չ մէկը տեսան, հապա միայն Յիսուսը՝ իրենց հետ:
When [the three disciples] looked around, they saw that suddenly Jesus was alone with them, and that there was no longer anyone [else] there.
9 Երբ վար կ՚իջնէին լեռնէն, պատուիրեց անոնց՝ որ ո՛չ մէկուն պատմեն իրենց տեսածը, բայց միայն՝ մարդու Որդիին մեռելներէն յարութիւն առնելէն ետք:
While they were coming down the mountain, Jesus told them that they should not tell anyone [yet] what had just happened to him. He said, “You may tell them after I, the one who came from heaven, (rise from the dead/become alive again) after I die.”
10 Անոնք պահեցին այդ խօսքը, ու կը հարցնէին իրարու թէ ի՛նչ կը նշանակէ “մեռելներէն յարութիւն առնել”:
So they did not tell others about it [for a long time]. But they discussed among themselves what it meant when he said that he would (rise from the dead/become alive again) after he died.
11 Եւ հարցուցին իրեն. «Ինչո՞ւ դպիրները կ՚ըսեն թէ “պէտք է որ նախ Եղիա գայ”»:
[The three disciples had just seen Elijah, but Elijah had not done anything to prepare people to accept Jesus. So] they asked Jesus, “The men who teach the [Jewish] laws say that Elijah must come back to the earth before [the Messiah comes to earth. But you have been here a long time and Elijah came just today. So is what they are teaching wrong?]”
12 Ան ալ պատասխանեց անոնց. «Արդարեւ նախ Եղիա կու գայ ու կը վերահաստատէ ամէն բան. ի՛նչպէս գրուած է մարդու Որդիին մասին՝ թէ պէտք է շատ չարչարանքներ կրէ եւ անարգուի:
[Jesus wanted them to know that John the Baptizer was the one who represented Elijah. So] he answered them, “It is true that [God promised to send Elijah to come] first [so that people would be ready when I came]. Elijah’s representative has already come, and our leaders treated him very badly, just like they wanted to do, just like it was prophesied {[the prophets] prophesied} long ago. But, (I also want you to consider what is written {what [the prophets] wrote} in the Scriptures about me, the one who came from heaven./why have you not thought about what is written {what [the prophets] wrote} about me, the one who came from heaven?) [RHQ] It is written {They wrote} that I would suffer much and that I would be rejected {that [many people] would reject me}.”
13 Բայց կ՚ըսեմ ձեզի թէ Եղիա եկաւ ալ, ու ինչ որ ուզեցին՝ ըրին անոր, ինչպէս գրուած էր իր մասին»:
14 Աշակերտներուն քով գալով՝ տեսաւ մեծ բազմութիւն մը անոնց շուրջը, ու դպիրներ՝ որ կը վիճաբանէին անոնց հետ:
[Jesus and those three disciples] returned to where the [other] disciples were. They saw a large crowd around the other disciples and [some] men who taught the [Jewish] laws arguing with them.
15 Իսկոյն ամբողջ բազմութիւնը՝ երբ տեսաւ զայն՝ շատ այլայլեցաւ, եւ յառաջ վազելով զայն կը բարեւէր:
As soon as the crowd saw Jesus, they were very surprised [to see him come]. So they ran to him and greeted him.
16 Յիսուս հարցուց դպիրներուն. «Ի՞նչ բանի մասին կը վիճաբանէիք անոնց հետ:
He asked them, “What are you arguing about?”
17 Բազմութենէն մէկը պատասխանեց. «Վարդապե՛տ, որդիս՝ որ համր ոգի ունի՝ քեզի բերի:
A man in the crowd answered him, “Teacher, I brought my son [here in order that] you [would heal him]. There is an evil spirit in him [that makes him] unable to talk.
18 Ո՛ւր որ ալ բռնէ զայն՝ գետին կը զարնէ՝՝ զայն. ինք ալ կը փրփրի, իր ակռաները կը կրճտէ եւ կը ցամքի: Քու աշակերտներուդ ըսի որ հանեն զայն, բայց չկրցան»:
Whenever the spirit attacks him, it throws him down. He foams at the mouth, he grinds his teeth together, and he becomes stiff. I asked your disciples to expel the spirit, but they were not able to do it.”
19 Ինք ալ պատասխանեց անոնց. «Ո՛վ անհաւատ սերունդ, մինչեւ ե՞րբ պիտի ըլլամ ձեզի հետ, մինչեւ ե՞րբ պիտի հանդուրժեմ ձեզի. ինծի՛ բերէք զայն»:
Jesus replied by saying to those people, “(I am very disappointed that [although you] have observed how I help people, you do not believe [that you are able to do anything]!/Why is it that [although you] have observed how I help people, you do not believe [that you are able to do anything]?) [RHQ] (I have been with you a long time, [and you still cannot do what I do]!/How long do I have to be with you [before you can do what I do]?) [RHQ] Bring the boy to me!”
20 Իրեն բերին զայն: Երբ տղան տեսաւ զինք, իսկոյն չար ոգին ցնցեց զայն, եւ գետին ինկած՝ կը թաւալէր ու կը փրփրէր:
So they brought the boy to Jesus. As soon as the evil spirit saw Jesus, it shook the boy severely, and [the boy] fell on the ground. He rolled around, and he foamed at the mouth.
21 Յիսուս հարցուց անոր հօր. «Ո՞րչափ ատեն է՝ որ այդ բանը պատահեցաւ անոր»: Ան ալ ըսաւ. «Մանկութենէն ի վեր:
Jesus asked the boy’s father, “How long has he been like this?” He replied, “[This started to happen] when he was a child.
22 Յաճախ կրակի ու ջուրի մէջ կը նետէ զայն՝ որպէսզի կորսնցնէ. բայց եթէ կարողութիւն ունիս՝ օգնէ՛ մեզի, գթալով մեր վրայ»:
[The spirit does not only do this], but he also often throws him into the fire or into the water in order to kill him. But, pity us and help us, if you can!”
23 Յիսուս ըսաւ անոր. «Եթէ կրնաս հաւատալ. ամէն բան կարելի է անոր՝ որ կը հաւատայ»:
Jesus exclaimed to him, “[Do not say] [RHQ] ‘If you can’, for [God/I] can do anything for people who believe [in him/me]!”
24 Իսկոյն մանուկին հայրը աղաղակեց եւ արցունքով ըսաւ. «Կը հաւատա՛մ, Տէ՛ր. օգնէ՛ իմ անհաւատութեանս»:
Immediately the child’s father shouted, “I believe [that you can help me, but I do not believe strongly]. Help me to believe more strongly!”
25 Յիսուս՝ երբ տեսաւ թէ բազմութիւնը կը խռնուի շուրջը, սաստեց անմաքուր ոգին եւ ըսաւ անոր. «Հա՛մր ու խո՛ւլ ոգի, կը հրամայեմ քեզի, ելի՛ր ատկէ, եւ անգա՛մ մըն ալ մի՛ մտներ անոր մէջ»:
Because [Jesus wanted to heal the boy before] the crowd got bigger, he rebuked the evil spirit, saying, “You evil spirit, you who are [causing this boy to be] deaf and unable to talk! I command you to come out of him and never enter him again!”
26 Ոգին աղաղակելով՝ սաստիկ ցնցեց զայն ու ելաւ. եւ տղան մեռելի պէս եղաւ, այնպէս որ շատեր ըսին. «Մեռա՛ւ»:
The evil spirit shouted, it shook the boy violently, and then it left the boy. The boy did not move. He seemed like a dead body. So many of the people there said, “He is dead!”
27 Իսկ Յիսուս անոր ձեռքէն բռնելով՝ ոտքի հանեց զայն, ան ալ կանգնեցաւ:
However, Jesus took him by the hand and helped him get up. Then the boy stood up. [He was healed]!
28 Երբ ինք տուն մտաւ, իր աշակերտները առանձին հարցուցին իրեն. «Մե՛նք ինչո՞ւ չկրցանք հանել զայն»:
Later, when Jesus and his disciples were alone in a house, one of them asked him, “Why were we not able to expel [the evil spirit]?”
29 Ըսաւ անոնց. «Այդ տեսակը կարելի չէ ուրիշ բանով հանել, բայց միայն աղօթքով ու ծոմապահութեամբ»:
He said to them, “You can expel this kind [of evil spirit] only by your praying [that God will give you the power to do it]. There is no other way that you can expel them.”
30 Անկէ մեկնելով՝ Գալիլեայի մէջէն կ՚անցնէին, եւ չէր ուզեր որ մէ՛կը գիտնայ.
After [Jesus and his disciples] left that [district], they traveled through Galilee [district]. Jesus did not want anyone [else] to know [that he was in their area]; he did not want
31 որովհետեւ կը սորվեցնէր իր աշակերտներուն ու կ՚ըսէր անոնց. «Մարդու Որդին պիտի մատնուի մարդոց ձեռքը, պիտի սպաննեն զայն, ու երբ սպաննուի՝ յարութիւն պիտի առնէ երրորդ օրը»:
[anyone to interrupt him] as he taught his disciples. He was telling them, “[Some day my enemies] [SYN] will seize [MTY] me, the one who came from heaven, and I will be handed over [to other] men. Those men will kill me. But on the third day after I am killed {after they kill me}, I will become alive again!”
32 Անոնք չէին հասկնար այդ խօսքը, եւ կը վախնային հարցնել իրեն:
But they did not understand what he was telling them. Also, they were afraid to ask him about what he had said.
33 Եկաւ Կափառնայում. ու երբ տուն մտաւ՝ հարցուց անոնց. «Ի՞նչ բանի մասին կը մտածէիք ճամբան՝ իրարու հետ»:
Jesus and his disciples returned to Capernaum [town]. When they were in the house, he asked them, “What were you discussing [while we were traveling] on the road?”
34 Անոնք լուռ կեցան, որովհետեւ ճամբան վիճաբանած էին իրարու հետ՝ թէ ո՛վ է մեծագոյնը:
But they did not reply. [They were ashamed to reply] because, [while they were traveling], they had been arguing with each other about which one of them [would be] the most important [when Jesus became king].
35 Երբ նստաւ, կանչեց տասներկուքը եւ ըսաւ անոնց. «Եթէ մէկը ուզէ առաջին ըլլալ, բոլորին յետի՛նը թող ըլլայ, ու բոլորին սպասարկուն»:
He sat down, he summoned the twelve disciples [to come close to him], and then he said to them, “If anyone wants [God to consider him] to be the most important person of all, he must [consider himself] to be the least important person of all, and he must serve everyone [else].”
36 Եւ առաւ մանուկ մը, կայնեցուց անոնց մէջտեղ, ապա իր գիրկը առնելով զայն՝ ըսաւ անոնց.
Then he took a child and placed him among them. He took the child in his arms and then he said to them,
37 «Ո՛վ որ կ՚ընդունի այսպիսի մանուկներէն մէկը՝ իմ անունովս, զի՛ս կ՚ընդունի. եւ ո՛վ որ զիս կ՚ընդունի, ո՛չ թէ զի՛ս կ՚ընդունի, հապա՝ զիս ղրկո՛ղը»:
“Those who, [because they love] me, welcome a child like this one, [God considers that] they are welcoming me. So [it is as though] they are also welcoming [God], who sent me.”
38 Յովհաննէս ըսաւ անոր. «Վարդապե՛տ, տեսանք մէկը որ դեւեր կը հանէր քու անունովդ, բայց մեզի չի հետեւիր: Արգիլեցինք զայն, քանի որ մեզի չի հետեւիր»:
John said to Jesus, “Teacher, we saw someone who was expelling demons, ([claiming he had] authority from you [to do that/while telling people] that you [have told him to do it]). So we told him to stop doing it because he was not one of us [disciples].”
39 Յիսուս ըսաւ. «Մի՛ արգիլէք զայն, որովհետեւ չկայ մէկը՝ որ իմ անունովս հրաշք գործէ, ու կարենայ շուտով զիս անիծել.
Jesus said, “Do not tell him [not to do that]! For no one will speak evilly about me just after he performs a miracle while saying that I [have told him to do it].
40 ա՛ն որ մեզի հակառակ չէ, մեր՝՝ կողմէն է:
Furthermore, those who are not opposing us are trying to [achieve the same goals that] we are.
41 Ա՛ն որ ձեզի գաւաթ մը ջուր խմցնէ իմ անունովս՝՝, քանի որ դուք Քրիստոսի կը պատկանիք, ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Անիկա իր վարձատրութիւնը պիտի չկորսնցնէ”»:
Also think about this: Those [who belong to me who help you in any way, even] if they [just] give you a cup of water to drink because you follow [me], the Messiah, will certainly be rewarded [by God]!”
42 «Ո՛վ որ գայթակղեցնէ այս պզտիկներէն մէկը՝ որ ինծի կը հաւատայ, աւելի լաւ պիտի ըլլար՝ որ ջաղացքի քար մը կախուէր անոր վիզէն, եւ ծովը նետուէր:
[Jesus also said], “But if you cause someone who believes in me to sin, [God will severely punish you], even if that person is [socially unimportant like] this little child. If someone tied a heavy stone around your neck and you were thrown {and threw you} into the sea, [you would consider that was a severe punishment. But God will punish you more severely] than that [if you cause a person who believes in me to sin].
43 Եթէ ձեռքդ կը գայթակղեցնէ քեզ՝ կտրէ՛ զայն. աւելի լաւ է քեզի՝ պակասաւո՛ր մտնել կեանքը, քան երկու ձեռք ունենալ ու երթալ գեհենը՝ անշէջ կրակին մէջ, (Geenna g1067)
[So], if you are [wanting to use one of] [MTY, PRS] [your hands to sin, stop using your hand! Even if you have to] cut your hand off and throw it away [to avoid sinning, do it] [HYP]! It is good that you not sin and that you live eternally, [even though you lack one of] your hands [while you are here on earth]. But it is not good that you sin and as a result God throws your whole body into hell. There the fires never go out! (Geenna g1067)
44 ուր անոնց որդը չի վախճանիր եւ կրակը չի մարիր:
45 Եթէ ոտքդ կը գայթակղեցնէ քեզ՝ կտրէ՛ զայն. աւելի լաւ է քեզի՝ կա՛ղ մտնել կեանքը, քան երկու ոտք ունենալ ու նետուիլ գեհենը՝ անշէջ կրակին մէջ, (Geenna g1067)
If you are [wanting to use] one of [PRS] your feet to sin, [stop using your foot! Even if you have to] cut off your foot [to avoid sinning, do it] [HYP]! It is good that you not sin and live eternally, [even though] you lack one of your feet [while you are here on earth]. But it is not good that you sin and go to hell. (Geenna g1067)
46 ուր անոնց որդը չի վախճանիր եւ կրակը չի մարիր:
47 Եթէ աչքդ կը գայթակղեցնէ քեզ՝ հանէ՛ զայն. աւելի լաւ է քեզի՝ մէ՛կ աչքով մտնել Աստուծոյ թագաւորութիւնը, քան երկու աչք ունենալ ու նետուիլ գեհենի կրակը, (Geenna g1067)
If because of what you see [MTY, PRS] you are tempted to sin, [stop looking at those things]! Even if you have to gouge out your eye and throw it away [HYP] [to avoid sinning, do it! It is good that you not sin and live eternally, even though you lack one of] your eyes [while you are here on earth]. But it is not good that you sin and, as a result, God puts your whole body in hell. (Geenna g1067)
48 ուր անոնց որդը չի վախճանիր եւ կրակը չի մարիր:
In that place people suffer forever and the fires are never put out {never go out}.”
49 Որովհետեւ իւրաքանչիւրը կրակո՛վ պիտի աղուի, ու ամէն զոհ աղո՛վ պիտի աղուի:
“[You must endure difficulties in order that God will be pleased with you. Your difficulties are like] a fire [that makes things pure] [MET]. [Your enduring is also like] [MET] salt being put [on] {people putting salt on their} [sacrifices to make them pure].
50 Աղը լաւ է. բայց եթէ աղը դառնայ անհամ, ինչո՞վ պիտի համեմէք զայն. ձեր մէջ ա՛ղ ունեցէք, եւ իրարու հետ խաղա՛ղ եղէք»:
Salt is useful [to put on food], but you cannot [RHQ] make salt to taste salty again if it becomes flavorless [MET]. Similarly, you must remain useful to God, [because no one can make you useful to God again if you become useless]. You must also live peacefully with each other.”
