ՄԱՐԿՈՍ 6
1 Անկէ մեկնելով՝ գնաց իր բնագաւառը, եւ իր աշակերտները հետեւեցան անոր:
And Jesus departed from there and came to his own city, and his disciples attended him.
2 Երբ Շաբաթ օրը հասաւ, սկսաւ ժողովարանին մէջ սորվեցնել: Շատեր լսելով կ՚ապշէին ու կ՚ըսէին. «Ասիկա ուրկէ՞ ունի այս բաները. այս ի՞նչ իմաստութիւն է՝ իրեն տրուած, որ այսպիսի հրաշքներ կը գործուին իր ձեռքով:
And when the sabbath came, he began to teach in the synagogue. And many who heard him were astonished, and said: Whence hath he obtained these things? And, what wisdom is this, which is given to him! and that such mighty works are done by his hands!
3 Ասիկա հիւսնը չէ՞, Մարիամի որդին, եւ Յակոբոսի, Յովսէսի, Յուդայի ու Սիմոնի եղբայրը. եւ իր քոյրերը հոս՝ մեր քով չե՞ն»: Ուստի անոր պատճառով կը գայթակղէին:
Is not this the carpenter, the son of Mary, and the brother of James and of Joses and of Judas and of Simon? And are not his sisters here with us? And they were stumbled in him.
4 Սակայն Յիսուս ըսաւ անոնց. «Մարգարէ մը առանց պատիւի չէ, բացի իր բնագաւառին, իր ազգականներուն եւ իր տան մէջ»:
And Jesus said to them: There is no prophet who is little, except in his own city, and among his kindred, and at home.
5 Հոն չէր կրնար հրաշք գործել. բայց միայն քանի մը հիւանդի վրայ ձեռք դրաւ ու բուժեց զանոնք:
And he could not there do even one mighty work, except that he laid his hand on a few sick, and healed them.
6 Եւ անոնց անհաւատութեան վրայ կը զարմանար, ու շրջակայ գիւղերը երթալով՝ կը սորվեցնէր:
And he wondered at the defect of their faith. And he travelled about the villages and taught.
7 Իրեն կանչելով տասներկուքը՝ երկու-երկու ղրկեց զանոնք, եւ իշխանութիւն տուաւ անոնց՝ անմաքուր ոգիներուն վրայ:
And he called his twelve, and began to send them forth, two and two; and he gave them authority over unclean spirits, to cast them out.
8 Պատուիրեց անոնց՝ որ ոչինչ առնեն ճամբորդութեան համար, բայց միայն գաւազան մը. ո՛չ պարկ, ո՛չ հաց, ո՛չ դրամ՝ գօտիներուն մէջ,
And he commanded them to take nothing for the journey, except a staff only; neither a wallet, nor bread, nor brass in their purses;
9 հապա հողաթափ հագնին: Ու ըսաւ. «Կրկին բաճկոն մի՛ հագնիք»,
but to be shod with sandals, and not put on two coats.
10 եւ աւելցուց. «Ո՛ր տունը որ մտնէք, հո՛ն մնացէք՝ մինչեւ որ անկէ մեկնիք:
And he said to them: Into whatever house ye enter, there abide till ye leave the place.
11 Իսկ անոնք որ չեն ընդունիր ձեզ ու մտիկ չեն ըներ ձեզի, երբ անկէ մեկնիք՝ թօթուեցէ՛ք ձեր ոտքերուն ներքեւի փոշին, իբր վկայութիւն անոնց: Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Սոդոմացիներուն եւ Գոմորացիներուն աւելի՛ դիւրին պիտի ըլլայ դատաստանին օրը՝ քան այդ քաղաքին”՝՝»:
And whoever will not receive you, nor hear you, when ye go out from that place shake off the dust that is under your feet, for a testimony to them. Verily I say to you, There will be comfort for Sodom and Gomorrah in the day of judgment rather than for that city.
12 Անոնք ալ մեկնելով՝ կը քարոզէին, որ մարդիկ ապաշխարեն:
And they went out and proclaimed, that men should repent.
13 Շատ դեւեր դուրս կը հանէին, շատ հիւանդներ իւղով կ՚օծէին ու զանոնք կը բուժէին:
And they cast out many demons, and many of the sick they anointed with oil, and healed them.
14 Երբ Հերովդէս թագաւորը լսեց, (քանի որ անոր անունը յայտնի եղաւ, ) ըսաւ. «Յովհաննէս Մկրտիչ մեռելներէն յարութիւն առած է. ուստի հրաշքներ կը գործուին անով»:
And Herod the king heard of Jesus, for his name had become known to him, and he said: John the Baptizer hath risen from the dead: and therefore it is, mighty deeds are done by him.
15 Ուրիշներ կ՚ըսէին. «Եղիա՛ն է», ուրիշներ ալ կ՚ըսէին. «Մարգարէ մըն է, կամ մարգարէներէն մէկուն պէս»:
Others said: He is Elijah: and others: He is a prophet, like one of the prophets.
16 Բայց երբ Հերովդէս լսեց՝ ըսաւ. «Ասիկա Յովհաննէ՛սն է՝ որ ես գլխատեցի. մեռելներէն յարութիւն առած է»:
But when Herod heard of him, he said: He is that John whose head I struck off: he is risen from the dead.
17 Արդարեւ Հերովդէս՝ ի՛նք մարդ ղրկելով բռներ էր Յովհաննէսը, ու կապելով բանտը դրեր էր, իր եղբօր՝ Փիլիպպոսի կնոջ՝ Հերովդիայի պատճառով, քանի որ անոր հետ ամուսնացած էր.
For Herod had sent and seized John and bound him in prison, on account of Herodias, his brother Philips wife, whom he had taken.
18 որովհետեւ Յովհաննէս կ՚ըսէր Հերովդէսի. «Քեզի արտօնուած չէ եղբօրդ կինը առնել»:
For John had said to Herod: It is not lawful for thee to take thy brother's wife.
19 Հերովդիա ոխ ունէր անոր դէմ եւ կ՚ուզէր զայն սպաննել, բայց չէր կրնար.
And Herodias herself was an enemy to him, and wished to kill him, but was not able.
20 որովհետեւ Հերովդէս կը վախնար Յովհաննէսէ, գիտնալով թէ ան արդար ու սուրբ մարդ մըն է, եւ կը դիտէր զայն: Անկէ լսելով՝ շատ բաներ կ՚ընէր, ու հաճոյքով անոր մտիկ կ՚ընէր:
For Herod was afraid of John, because he knew him to be a just and holy man: and he observed him, and gave ear to him in many things and did the things, and he heard him with satisfaction.
21 Պատեհ օր մը եկաւ, երբ Հերովդէս իր ծնունդի տարեդարձին առիթով ընթրիք մը սարքած էր իր մեծամեծներուն, հազարապետներուն եւ Գալիլեայի գլխաւորներուն:
And there was a noted day, when Herod made a supper, in the house of his nativity, for his nobles and the chiliarchs and the chiefs of Galilee.
22 Հերովդիայի աղջիկը՝ հանդէսին սրահը մտնելով՝ պարեց, ու հաճեցուց Հերովդէսը եւ իրեն հետ սեղան նստողները: Թագաւորը ըսաւ աղջիկին. «Խնդրէ՛ ինձմէ ի՛նչ որ կ՚ուզես, ու պիտի տամ քեզի»:
And the daughter of Herodias came in, and danced; and she pleased Herod and those reclining with him. And the king said to the maid: Ask of me what thou pleasest, and I will give it thee.
23 Եւ անոր երդում ըրաւ՝ ըսելով. «Ի՛նչ որ խնդրես ինձմէ՝ պիտի տամ քեզի, մինչեւ թագաւորութեանս կէսը»:
And he swore to her: Whatever thou shalt ask, I will give thee, even to the half of my kingdom.
24 Ան դուրս ելլելով՝ հարցուց իր մօր. «Ի՞նչ ուզեմ»: Ան ալ ըսաւ. «Յովհաննէս Մկրտիչին գլուխը»:
And she went out, and said to her mother: What shall I ask of him? She said to her: The head of John the Baptizer.
25 Իսկոյն փութալով թագաւորին քով մտաւ ու խնդրեց՝ ըսելով. «Կ՚ուզեմ որ անյապաղ, ափսէի մը վրայ, Յովհաննէս Մկրտիչին գլուխը տաս ինծի»:
And she soon entered with eagerness to the king, and said: I desire that thou, this hour, give me in a dish the head of John the Baptizer.
26 Թագաւորը չափազանց տրտմեցաւ. բայց երդումներուն եւ իրեն հետ սեղան նստողներուն պատճառով՝ չուզեց մերժել անոր խնդրանքը՝՝:
And it pained the king greatly; yet, on account of the oath, and on account of the guests, he would not deny her:
27 Ուստի թագաւորը իսկոյն դահիճ մը ղրկեց, ու հրամայեց բերել անոր գլուխը: Ան ալ գնաց, բանտին մէջ գլխատեց զայն,
and the king sent immediately an executioner, and commanded him to bring the head of John. And he went, and struck off the head of John in the prison;
28 ափսէի մը վրայ բերաւ անոր գլուխը եւ տուաւ աղջիկին. աղջիկն ալ տուաւ զայն իր մօր:
and brought it on a dish, and gave it to the maid; and the maid gave it to her mother.
29 Երբ անոր աշակերտները լսեցին՝ եկան, վերցուցին անոր մարմինը եւ դրին գերեզմանի մը մէջ:
And his disciples heard of it; and they came and took up the corpse, and laid it in a Sepulchre.
30 Առաքեալները հաւաքուեցան Յիսուսի քով ու պատմեցին անոր ամէն բան, թէ՛ ինչ որ ըրին, թէ՛ ինչ որ սորվեցուցին:
And the legates assembled before Jesus, and told him all they had done, and all they had taught.
31 Ան ալ ըսաւ անոնց. «Դո՛ւք առանձին եկէ՛ք ամայի տեղ մը, եւ հանգչեցէ՛ք քիչ մը». քանի որ շատեր կու գային ու կ՚երթային, եւ հաց ուտելու իսկ ժամանակ չէին ձգեր:
And he said to them: Come, let us go into a desert by ourselves, and rest a little. For there were many going and coming, and they had not opportunity even to eat bread.
32 Ուստի նաւով ամայի տեղ մը գացին՝ առանձին:
And they went by ship to a desert place by themselves.
33 Բազմութիւնը տեսաւ զանոնք՝ որ կ՚երթային: Շատեր ճանչցան զայն, ու ոտքով՝ բոլոր քաղաքներէն հոն վազեցին, եւ անոնցմէ առաջ հասնելով՝ անոր քով համախմբուեցան:
But many saw them, as they departed, and knew them; and from all the cities, they ran thither by land before him.
34 Յիսուս, երբ դուրս ելաւ, մեծ բազմութիւն մը տեսնելով՝ գթաց անոնց վրայ, որովհետեւ հովիւ չունեցող ոչխարներու պէս էին. ու շատ բաներ սորվեցուց անոնց:
And Jesus disembarked and saw great multitudes: and he compassionated them, because they were like sheep having no shepherd. And he began to teach them many things.
35 Երբ շատ ժամեր անցան, իր աշակերտները եկան իրեն եւ ըսին. «Հոս ամայի տեղ մըն է, ու ժամանակը արդէն շատ ուշ է:
And when the time was advanced, his disciples came to him, and said to him: This is a desert place, and the time is advanced.
36 Արձակէ՛ ժողովուրդը, որպէսզի երթան շրջակայ արտերն ու գիւղերը եւ իրենց հաց գնեն, որովհետեւ ոչինչ ունին ուտելու»:
Dismiss them, that they may go into the fields around us and into the villages, and may buy themselves bread; for they have nothing to eat.
37 Բայց ինք պատասխանեց անոնց. «Դո՛ւք տուէք ատոնց՝ որ ուտեն»: Ըսին իրեն. «Երթանք գնե՞նք երկու հարիւր դահեկանի հաց ու տա՞նք ատոնց՝ որ ուտեն»:
And he said to them: Give ye them to eat. They say to him: Shall we go and buy bread of the value of two hundred denarii, and give them to eat?
38 Ըսաւ անոնց. «Քանի՞ նկանակ ունիք. գացէ՛ք՝ նայեցէ՛ք»: Երբ գիտցան՝ ըսին. «Հինգ, եւ երկու ձուկ»:
And he said to them: Go, see how many loaves ye have here. And when they had seen, they say to him: Five loaves and two fishes.
39 Հրամայեց անոնց, որ բոլորը կանաչ խոտին վրայ՝ խումբ-խումբ նստեցնեն.
And he bid them make the people recline on the grass by companies.
40 ու նստան՝ հարիւրական եւ յիսունական շարքերով:
And they reclined, by companies of a hundred, and of fifty.
41 Հինգ նկանակներն ու երկու ձուկերը առաւ, դէպի երկինք նայելով՝ օրհնեց, մանրեց նկանակները եւ տուաւ իր աշակերտներուն, որպէսզի հրամցնեն անոնց. երկու ձուկերն ալ բաժնեց բոլորին:
And he took the five loaves and the two fishes, and looked towards heaven, and blessed and brake the bread, and gave to his disciples to set before them: and they divided also the two fishes among them all.
42 Բոլորը կերան, կշտացան,
And they all ate, and were satisfied.
43 եւ վերցնելով բեկորներն ու ձուկերը՝ տասներկու կողով լեցուցին:
And they took up twelve baskets full of the fragments and of the fishes.
44 Այդ նկանակներէն ուտողները՝ հինգ հազարի չափ այր մարդիկ էին:
And they who had eaten bread were five thousand men.
45 Իսկոյն իր աշակերտները հարկադրեց՝ որ նաւ մտնեն, ու իրմէ առաջ անցնին միւս եզերքը՝ Բեթսայիդա, մինչ ինք կ՚արձակէր բազմութիւնը:
And he immediately constrained his disciples to take ship, and go before him to the other side, to Bethsaida, while he dismissed the multitudes.
46 Եւ անոնցմէ հրաժեշտ առնելէ ետք՝ լեռը գնաց աղօթելու:
And when he had dismissed them, he went to a mountain to pray.
47 Երբ իրիկուն եղաւ, նաւը ծովուն մէջտեղն էր, իսկ ինք ցամաքին վրայ էր՝ մինակ:
And when evening came, the ship was in the middle of the sea, and he alone on the land.
48 Տեսաւ զանոնք՝ որ կը տանջուէին թի վարելով, որովհետեւ հովը իրենց հակառակ էր: Գիշերուան չորրորդ պահուն ատենները՝ ծովուն վրայ քալելով գնաց անոնց, եւ կ՚ուզէր անցնիլ անոնց քովէն:
And he saw them straining themselves in rowing; for the wind was against them. And in the fourth watch of the night, Jesus came to them walking on the waters; and he was disposed to pass by them.
49 Երբ անոնք տեսան՝ որ ծովուն վրայ կը քալէր, կարծեցին թէ աչքի երեւոյթ մըն է. ուստի աղաղակեցին,
And they saw him walking on the waters, and they supposed that the appearance was a spectre: and they cried out.
50 քանի որ բոլորն ալ տեսան զայն ու վրդովեցան: Եւ ինք իսկոյն խօսեցաւ անոնց հետ ու ըսաւ անոնց. «Քաջալերուեցէ՛ք, ե՛ս եմ, մի՛ վախնաք»:
For they all saw him, and were afraid. And immediately he spoke with them, and said to them: Take courage; it is I; fear not.
51 Եւ նաւ ելաւ անոնց քով, ու հովը դադրեցաւ: Անոնք իրենք իրենց մէջ չափազանց զմայլած էին եւ կը զարմանային,
And he entered into the ship to them; and the wind ceased. And they were greatly amazed, and astonished among themselves.
52 որովհետեւ նկանակներուն հրաշքն իսկ չէին նկատած՝ քանի իրենց սիրտը թմրած էր:
For they did not learn by the bread; because their heart was stupid.
53 Միւս կողմը անցնելով՝ հասան Գեննեսարէթի երկիրը, ու նաւը տեղաւորեցին:
And when they had passed to the other shore, they came to the land of Gennesaret.
54 Երբ նաւէն ելան՝ այդ տեղի մարդիկը իսկոյն ճանչցան զայն,
And when they went out of the ship, immediately the men of the place knew him.
55 եւ ամբողջ շրջակայքը հոս-հոն վազելով՝ սկսան մահիճներով ախտաւորներ բերել հո՛ն՝ ո՛ւր կը լսէին թէ կը գտնուէր:
And they ran through all that region, and began to bring forth them that were sick, bearing them on beds to where they heard he was.
56 Ո՛ւր որ մտնէր, գիւղերը, քաղաքները կամ արտերը, հրապարակներուն վրայ կը դնէին հիւանդները, ու կ՚աղաչէին իրեն՝ որ գոնէ իր հանդերձին քղանցքին դպչին: Եւ անոնք որ դպան՝ բժշկուեցան:
And wherever he entered into villages or cities, the sick were laid in he streets: and they besought him, that they might touch but the extremity of his raiment. And all they that touched him, were healed.
