ՄԱՐԿՈՍ 14
1 Երկու օր ետք՝ Զատիկ ու Բաղարջակերք էր. եւ քահանայապետներն ու դպիրները կը փնտռէին թէ ի՛նչպէս վարպետութեամբ բռնեն զայն եւ սպաննեն:
Deux jours après, c'étaient la Pâque et les Azymes. Les chefs des prêtres et les Scribes cherchaient un moyen de s'emparer de Jésus par ruse et de le tuer;
2 Բայց կ՚ըսէին. «Ո՛չ տօնին ատենը, որպէսզի ժողովուրդին մէջ աղմուկ չըլլայ»:
ils disaient cependant: «Rien pendant la fête, le peuple pourrait se soulever.»
3 Երբ ինք Բեթանիա էր, սեղան նստած՝ բորոտ Սիմոնի տունը, կին մը եկաւ՝ որ ունէր ալապաստրէ շիշ մը, լեցուած մեծածախս նարդոսի օծանելիքով. կոտրեց այդ շիշը ու թափեց օծանելիքը անոր գլուխին վրայ:
Jésus était à Béthanie dans la maison de Simon le lépreux. Comme il était à table, il vint une femme portant un vase d'albâtre rempli d'un très précieux parfum (de l'huile de nard pur); et, brisant le vase d'albâtre, elle en répandit le contenu sur la tête de Jésus.
4 Ոմանք ընդվզեցան իրենք իրենց մէջ եւ ըսին. «Ինչո՞ւ այդ օծանելիքը վատնուեցաւ.
Or il s'en trouva quelques-uns qui en furent, à part eux, indignés: «A quoi bon perdre ainsi ce parfum?» —
5 քանի որ ատիկա կրնար ծախուիլ երեք հարիւր դահեկանէն աւելի, ու տրուիլ աղքատներուն». եւ սաստիկ կը սրդողէին իրեն դէմ:
On aurait pu vendre ce parfum-là plus de trois cents denier set en donner le prix aux pauvres.» Ils étaient exaspérés contre cette femme.
6 Բայց Յիսուս ըսաւ. «Թողուցէ՛ք զայն, ինչո՞ւ կ՚անհանգստացնէք զինք. ան լաւ գործ մը ըրաւ ինծի:
Mais Jésus dit: «Laissez-la; pourquoi lui faites-vous de la peine? C'est une bonne oeuvre qu'elle a faite pour moi.
7 Որովհետեւ ամէ՛ն ատեն ունիք աղքատները ձեզի հետ, ու ե՛րբ ուզէք՝ կրնաք բարիք ընել անոնց. բայց ամէն ատեն չունիք զիս:
Car les pauvres vous les avez toujours avec vous; et quand vous le voulez, vous pouvez leur faire du bien; tandis que moi vous ne m'avez pas pour toujours.
8 Ան ըրաւ ի՛նչ որ կրնար. մարմինս նախապէս օծեց՝ իմ թաղումիս համար:
Elle a fait ce qu'elle a pu. A l'avance, elle a parfumé mon corps pour la sépulture.
9 Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Ամբողջ աշխարհի մէջ՝ ո՛ւր որ այս աւետարանը քարոզուի, անոր ըրածն ալ պիտի պատմուի՝ իր յիշատակին համար”»:
En vérité, je vous le dis, partout où sera prêché l'Évangile — dans le monde entier — on racontera aussi, en mémoire d'elle, ce qu'elle a fait.»
10 Յուդա Իսկարիովտացին, տասներկուքէն մէկը, գնաց քահանայապետներուն՝ որ զայն մատնէ անոնց:
Cependant Judas l'Iskariôte, un des douze, alla trouver les chefs des prêtres pour le leur livrer.
11 Անոնք ալ լսելով՝ ուրախացան, եւ իրեն դրամ ալ խոստացան: Ուստի կը փնտռէր պատեհութիւն մը՝ որ մատնէր զայն:
Ses paroles les mirent dans la joie, et ils lui promirent de lui donner de l'argent. Il chercha alors une occasion pour le livrer.
12 Բաղարջակերքի առաջին օրը, երբ կը մորթէին զատիկը, անոր աշակերտները ըսին իրեն. «Ո՞ւր կ՚ուզես որ երթանք պատրաստենք, որպէսզի ուտես զատիկը»:
Le premier jour des Azymes, le jour où l'on sacrifie la Pâque, les disciples dirent à Jésus: «Où veux-tu que nous allions te préparer ce qui est nécessaire pour le repas pascal?» —
13 Իր աշակերտներէն երկուքը ղրկեց եւ ըսաւ անոնց. «Գացէ՛ք քաղաքը, ու ձեզի պիտի հանդիպի մարդ մը՝ որ ուսին վրայ կը տանի ջուրի սափոր մը. հետեւեցէ՛ք անոր,
«Allez à la ville» leur répondit-il en y envoyant deux d'entre eux; «vous rencontrerez un homme portant une cruche d'eau; vous le suivrez
14 եւ ո՛ւր որ մտնէ՝ տանտիրոջ ըսէ՛ք. “Վարդապետը կ՚ըսէ. "Ո՞ւր է իջեւանը, ուր պիտի ուտեմ զատիկը՝ աշակերտներուս հետ"”:
et voici comment vous parlerez au propriétaire de la maison où il entrera: Le maître dit: «Où est la chambre qui m'est destinée et où je mangerai la Pâque avec mes disciples.»
15 Ան ալ պիտի ցուցնէ ձեզի մեծ վերնայարկ մը՝ կահաւորուած ու պատրաստ. հո՛ն պատրաստեցէք մեզի»:
Lui-même alors vous montrera une chambre haute, grande, garnie de tapis, toute prête. C'est là que vous ferez pour nous les préparatifs.»
16 Իր աշակերտները գացին, մտան քաղաքը, եւ ինչպէս իրենց ըսաւ՝ այնպէս գտան, ու պատրաստեցին զատիկը:
Les disciples partirent, allèrent à la ville, trouvèrent toutes choses comme il les leur avait dites, et préparèrent la Pâque.
17 Երբ իրիկուն եղաւ՝ եկաւ տասներկուքին հետ:
Le soir venu, il s'y rendit avec les douze.
18 Երբ սեղան նստան եւ կ՚ուտէին, Յիսուս ըսաւ. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի թէ ձեզմէ մէկը՝ որ հիմա ինծի հետ կ՚ուտէ, պիտի մատնէ զիս»:
Pendant qu'ils étaient à table et qu'ils mangeaient, Jésus dit: «En vérité je vous le dis, l'un de vous — qui mange avec moi me livrera.»
19 Անոնք սկսան տրտմիլ ու մէկ առ մէկ ըսել անոր. «Միթէ ե՞ս եմ», եւ ուրիշ մը. «Միթէ ե՞ս եմ»:
Ils devinrent tout tristes et lui demandèrent l'un après l'autre: «Est-ce moi?»
20 Ան ալ պատասխանեց անոնց. «Տասներկուքէն ա՛ն՝ որ ինծի հետ թաթխեց իր ձեռքը պնակին մէջ:
Il leur répondit: «C'est l'un des douze, c'est celui qui met la main au plat avec moi.
21 Արդարեւ մարդու Որդին կ՚երթայ՝ ինչպէս գրուած է իրեն համար. բայց վա՜յ այն մարդուն, որուն միջոցով կը մատնուի մարդու Որդին: Այդ մարդուն լաւ պիտի ըլլար՝ որ ծնած չըլլար»:
Car le Fils de l'homme s'en va, selon qu'il est écrit de lui, mais malheur à cet homme par qui le Fils de l'homme est livré! Mieux vaudrait pour cet homme-là ne jamais être né!»
22 Երբ անոնք կ՚ուտէին՝ Յիսուս հաց առաւ, օրհնեց, կտրեց, տուաւ անոնց եւ ըսաւ. «Առէ՛ք, ա՛յս է իմ մարմինս»:
Pendant qu'ils mangeaient, il prit du pain et, ayant prononcé la bénédiction, il le rompit et le leur donna en disant: «Prenez! ceci est mon corps.»
23 Նաեւ բաժակը առաւ, շնորհակալ եղաւ ու տուաւ անոնց. բոլորն ալ խմեցին անկէ:
Prenant ensuite une coupe, il rendit grâces, la leur donna et ils en burent tous.
24 Ըսաւ անոնց. «Ա՛յս է իմ արիւնս, նո՛ր ուխտին արիւնը, որ կը թափուի շատերո՜ւ համար:
«Ceci est mon sang, leur dit-il, le sang de l'alliance, lequel est répandu pour plusieurs.
25 Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Ասկէ ետք որթատունկին բերքէն բնա՛ւ պիտի չխմեմ մինչեւ այն օրը՝ երբ նո՛ր խմեմ զայն Աստուծոյ թագաւորութեան մէջ”»:
En vérité, je vous le dis, je ne boirai plus jamais du fruit de la vigne jusqu'en ce jour où je le boirai nouveau dans le Royaume de Dieu.»
26 Օրհներգելէ ետք՝ գացին Ձիթենիներու լեռը:
Après le chant des Psaumes, ils partirent pour le Mont des Oliviers,
27 Յիսուս ըսաւ անոնց. «Այս գիշեր բոլորդ ալ պիտի գայթակղիք իմ պատճառովս. որովհետեւ գրուած է. “Հովիւը պիտի զարնեմ, ու ոչխարները պիտի ցրուին”:
et Jésus leur dit: «Tous, vous rencontrerez une occasion de tomber, car il est écrit: «Je frapperai le berger et les brebis seront dispersées; »
28 Բայց յարութիւն առնելէս ետք՝ ձեզմէ առաջ պիտի երթամ Գալիլեա»:
«Mais après ma résurrection je vous précéderai en Galilée.»
29 Պետրոս ըսաւ անոր. «Թէեւ բոլորն ալ գայթակղին, ես՝ բնա՛ւ՝՝»:
Pierre lui dit: «Quand même tous viendraient à faillir, moi, jamais!»
30 Յիսուս ըսաւ անոր. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ քեզի. “Դուն ա՛յսօր, այս գիշեր իսկ, դեռ աքաղաղը երկու անգամ չկանչած՝ երե՛ք անգամ պիտի ուրանաս զիս”»:
Jésus lui répondit: «En vérité je te dis que toi-même, aujourd’hui, durant cette nuit, avant qu'un coq chante deux fois, tu me renieras trois fois.»
31 Պետրոս աւելի կը պնդէր ու կ՚ըսէր. «Նոյնիսկ եթէ պէտք ըլլայ որ քեզի հետ մեռնիմ, բնա՛ւ պիտի չուրանամ քեզ»: Նո՛յնպէս կ՚ըսէին բոլորն ալ:
Pierre cependant insistait toujours plus: «Me fallût-il mourir avec toi, non, je ne te renierai pas!» Et tous parlèrent de même.
32 Եկան վայր մը՝ որուն անունը Գեթսեմանի էր, եւ ըսաւ իր աշակերտներուն. «Հո՛ս նստեցէք՝ մինչեւ որ ես աղօթեմ»:
Ils vinrent en un lieu du nom de Gethsémané, et Jésus dit à ses disciples: «Asseyez-vous ici pendant que je prierai.»
33 Իրեն հետ առնելով Պետրոսը, Յակոբոսն ու Յովհաննէսը, սկսաւ սաստիկ այլայլիլ եւ շատ վշտանալ:
Puis il prit avec lui Pierre, Jacques et Jean, et il commença à être dans l'abattement et dans l'angoisse;
34 Հետեւաբար ըսաւ անոնց. «Իմ անձս չափազանց տրտում է՝ մեռնելու աստիճան. հո՛ս մնացէք եւ արթո՛ւն կեցէք»:
et il leur dit: «Mon âme est accablée de tristesse jusqu'à la mort. Restez ici et veillez!»
35 Քիչ մը առջեւ երթալով՝ ինկաւ գետին, իր երեսին վրայ, եւ աղօթեց, որ եթէ կարելի է՝ այդ ժամը անցնի իրմէ:
Puis, s'étant un peu avancé, il se prosternait la face contre terre, priant pour que cette heure, si cela était possible, passât loin de lui.
36 Ան ըսաւ. «Աբբա՛, Հա՛յր, ամէն բան կարելի է քեզի. հեռացո՛ւր այս բաժակը ինձմէ: Բայց ո՛չ թէ ինչպէս ե՛ս կ՚ուզեմ, հապա՝ ինչպէս դո՛ւն կ՚ուզես»:
Il disait: «Abba! Père! tout t'est possible à toi! Écarte loin de moi cette coupe; cependant, non pas ce que je veux, mais ce que tu veux.»
37 Երբ եկաւ ու քնացած գտաւ զանոնք՝ ըսաւ Պետրոսի. «Սիմո՛ն, կը քնանա՞ս. չկրցա՞ր ժա՛մ մը արթուն մնալ:
Il revint et il les trouva qui dormaient, et il dit à Pierre: «Tu dors, Simon! n'as-tu pas eu la force de veiller une seule heure?
38 Արթո՛ւն մնացէք եւ աղօթեցէ՛ք, որպէսզի չմտնէք փորձութեան մէջ. իրաւ է թէ հոգին յօժար է, բայց մարմինը՝ տկար»:
Veillez et priez pour ne pas succomber à l'épreuve! Certes l'esprit est prompt, mais la chair est faible.
39 Դարձեալ գնաց աղօթեց՝ նոյն խօսքը ըսելով:
Il s'éloigna de nouveau et pria, répétant les mêmes paroles;
40 Ապա վերադարձաւ եւ դարձեալ քնացած գտաւ զանոնք. որովհետեւ անոնց աչքերը ծանրացած էին, ու չէին գիտեր ի՛նչ պատասխանել անոր:
puis il revint encore et les trouva qui s'étaient endormis; leurs yeux en effet étaient appesantis, et ils ne savaient que lui répondre.
41 Երրորդ անգամ ալ եկաւ եւ ըսաւ անոնց. «Ասկէ ետք քնացէ՛ք ու հանգստացէ՛ք. բաւական է, ժամը հասաւ, ահա՛ մարդու Որդին պիտի մատնուի մեղաւորներուն ձեռքը:
La troisième fois qu'il revint, il leur dit: «Dormez maintenant; reposez-vous; c'est assez, l'heure est venue! Le Fils de l'homme va être livré entre les mains des pécheurs!
42 Ոտքի՛ ելէք՝ երթա՛նք: Ահա՛ մօտեցաւ ա՛ն՝ որ պիտի մատնէ զիս»:
Levez-vous! Allons! Voici celui qui me livre! Il approche!»
43 Մինչ ան դեռ կը խօսէր, իսկոյն Յուդա՝ տասներկուքէն մէկը՝ եկաւ, եւ իրեն հետ՝ քահանայապետներէն, դպիրներէն ու երէցներէն ղրկուած մեծ բազմութիւն մը, սուրերով եւ բիրերով:
Au même instant, pendant qu'il parlait encore, arrive Judas, l'un des douze, et avec lui, envoyée par les chefs des prêtres, les Scribes et les Anciens, une troupe armée d'épées et de bâtons.
44 Զայն մատնողը նշան մը տուեր էր անոնց՝ ըսելով. «Ո՛վ որ համբուրեմ՝ ա՛ն է, բռնեցէ՛ք զայն ու տարէ՛ք ապահովութեամբ»:
Le traître était convenu avec eux d'un signal. Il leur avait dit: «Celui auquel je donnerai un baiser, ce sera lui. Vous vous en saisirez et l'emmènerez sûrement.
45 Երբ ինք եկաւ՝ իսկոյն մօտեցաւ անոր եւ ըսաւ. «Ռաբբի՛, Ռաբբի՛», ու համբուրեց զայն:
Donc, en arrivant, il s'approcha de Jésus et l'appelant: «Rabbi», il l'embrassa avec effusion.
46 Եւ անոնք ձեռք բարձրացուցին անոր վրայ ու բռնեցին զայն:
Eux alors mirent la main sur lui et le saisirent.
47 Քովը կայնողներէն մէկը՝ քաշեց սուրը, զարկաւ քահանայապետին ծառային եւ խլեց անոր ականջը:
Mais un de ceux qui étaient présents, tirant l'épée, frappa le serviteur du Grand-Prêtre et lui coupa l'oreille:
48 Յիսուս ըսաւ անոնց. «Իբր թէ աւազակի՞ դէմ եկաք՝ սուրերով ու բիրերով բռնելու զիս:
Jésus alors prononça ces paroles: «Pour vous emparer de moi, vous êtes venus, comme contre un brigand, avec des épées et des bâtons.
49 Ամէ՛ն օր ձեր քով էի եւ տաճարին մէջ կը սորվեցնէի, ու չբռնեցիք զիս. բայց այս բոլոր բաները եղան՝ որպէսզի գրուածները իրագործուին»:
Tous les jours, j'étais au milieu de vous, dans le Temple, j'enseignais et vous ne m'avez pas arrêté. Mais il en est ainsi pour que soient accomplies les Écritures.»
50 Բոլոր աշակերտներն ալ թողուցին զայն եւ փախան:
L'abandonnant alors, tous les disciples prirent la fuite.
51 Երիտասարդ մը անոր կը հետեւէր՝ մերկ մարմինին վրայ կտաւ մը առած, սակայն երիտասարդները բռնեցին զայն:
Seul, un jeune homme le suivait; il n'avait sur le corps qu'un léger vêtement. On saisit ce jeune homme,
52 Ան ալ ձգեց կտաւը, եւ մերկ փախաւ անոնցմէ:
mais il s'échappa tout nu, abandonnant son vêtement.
53 Տարին Յիսուսը քահանայապետին, եւ անոր քով համախմբուեցան բոլոր քահանայապետները, երէցներն ու դպիրները:
On conduisit Jésus chez le Grand-Prêtre, où tous s'assemblèrent en même temps, les chefs des prêtres, les Anciens, les Scribes.
54 Պետրոս հեռուէն հետեւեցաւ անոր մինչեւ ներսը՝ քահանայապետին գաւիթը. նստաւ սպասաւորներուն հետ, ու կը տաքնար կրակին քով:
Pierre, qui le suivait de loin, parvint jusque dans l'intérieur de la coure du Grand-Prêtre. Là, il s'assit auprès du feu, mêlé aux gens de service et se chauffant.
55 Քահանայապետները եւ ամբողջ ատեանը վկայութիւն կը փնտռէին Յիսուսի դէմ՝ որպէսզի մեռցնեն զայն, ու չէին գտներ.
Les chefs des prêtres et le Sanhédrin tout entier cherchaient contre Jésus un témoignage qui le fît condamner à mort, mais ils n'en trouvaient pas.
56 որովհետեւ շատեր սուտ վկայութիւն կու տային անոր դէմ, բայց վկայութիւնները համանման չէին:
Plusieurs, en effet, déposaient mensongèrement contre lui; mais leurs assertions étaient contradictoires.
57 Ոմանք ալ կանգնեցան եւ սուտ վկայութիւն տուին անոր դէմ՝ ըսելով.
En surgit enfin quelques-uns qui portèrent à sa charge ce faux témoignage:
58 «Մենք լսեցինք ատկէ՝ որ կ՚ըսէր. “Ես պիտի քակեմ այդ ձեռակերտ տաճարը, եւ պիտի կառուցանեմ ուրիշ մը՝ անձեռակերտ՝ երեք օրուան մէջ”»:
Nous lui avons entendu dire ceci: «Je puis, moi, renverser ce Temple fait de main d'homme, et, en trois jours, j'en bâtirai un autre qui ne sera pas de main d'homme.»
59 Բայց ա՛յդպէս ալ իրենց վկայութիւնը համանման չէր:
Mais ici même leurs dépositions ne concordaient pas.
60 Քահանայապետը՝ մէջտեղ կանգնելով՝ հարցուց Յիսուսի. «Ոչի՞նչ կը պատասխանես. ի՞նչ կը վկայեն ասոնք քեզի դէմ»:
Alors le Grand-Prêtre se leva au milieu de l'assemblée et posa cette question à Jésus: «Ne réponds-tu rien à ce que ces gens-ci déposent contre toi?»
61 Բայց ան լուռ կը կենար ու ոչինչ կը պատասխանէր: Քահանայապետը դարձեալ հարցուց անոր. «Դո՞ւն ես Քրիստոսը, օրհնեա՜լ Աստուծոյ Որդին»:
Jésus gardait le silence; il ne répondit rien. Le Grand-Prêtre lui posa une seconde question ainsi conçue: «Es-tu le Christ, le Fils de Celui qui est béni?»
62 Յիսուս ըսաւ. «Ե՛ս եմ. եւ պիտի տեսնէք մարդու Որդին՝ բազմած Զօրութեան աջ կողմը, ու եկած երկինքի ամպերով»:
Jésus répondit: «Je le suis; et vous verrez le Fils de l'homme siégeant à la droite de la Puissance et venant avec les nuées du ciel.»
63 Քահանայապետը պատռեց իր հանդերձները եւ ըսաւ. «Ա՛լ ի՞նչ պէտք ունինք վկաներու:
Alors le Grand-Prêtre, déchirant ses vêtements: «Qu'avons-nous encore besoin de témoins? dit-il; vous avez entendu le blasphème!
64 Լսեցի՛ք ատոր հայհոյութիւնը. ի՞նչ կը թուի ձեզի»: Բոլորը դատապարտեցին զայն՝ թէ մահապարտ է:
Quel est votre avis?» Tous le déclarèrent coupable et le condamnèrent à mort.
65 Ոմանք սկսան թքնել անոր վրայ, ծածկել անոր երեսը, կռփահարել զայն եւ ըսել անոր. «Մարգարէացի՛ր»: Իսկ սպասաւորները ապտակ կը զարնէին անոր:
Alors ils se mirent, quelques-uns, à cracher sur lui, à lui couvrir le visage d'un voile et à lui donner des coups de poing. «Fais le prophète!» lui disaient-ils. Quant aux gens de service, ils le reçurent à coups de bâton.
66 Պետրոս վարը՝ գաւիթն էր: Քահանայապետին աղախիններէն մէկը եկաւ,
Pierre était en bas, dans la cour; survint l'une des servantes du Grand-Prêtre.
67 ու տեսնելով Պետրոսը՝ որ կը տաքնար, նայեցաւ անոր եւ ըսաւ. «Դո՛ւն ալ Յիսուս Նազովրեցիին հետ էիր»:
Voyant Pierre qui se chauffait, elle lui dit en le regardant: «Toi aussi tu étais avec Jésus de Nazareth.»
68 Բայց ան ուրացաւ՝ ըսելով. «Չեմ գիտեր, ու չեմ հասկնար թէ ի՛նչ կը խօսիս»: Երբ դուրս ելաւ՝ նախագաւիթը, աքաղաղը կանչեց:
Et lui de le nier: «Je ne sais pas, dit-il, et ne comprends pas de quoi tu parles.» Il s'en alla et sortit dans le vestibule.
69 Աղախինը դարձեալ տեսաւ զայն, եւ սկսաւ ըսել շուրջը կայնողներուն. «Ասիկա՛ ալ անոնցմէ է»:
Mais la servante l'aperçut: «Celui-là en est», répéta-t-elle à ceux qui étaient présents.
70 Ան ալ դարձեալ ուրացաւ: Քիչ մը ատենէն ետք՝ դարձեալ շուրջը կայնողները ըսին Պետրոսի. «Ճշմա՛րտապէս դուն անոնցմէ՛ ես, որովհետեւ Գալիլեացի ես, եւ խօսուածքդ ալ կը նմանի»:
De nouveau Pierre nia. Un moment après, ceux qui se trouvaient là recommencèrent à parler à Pierre: «Certainement tu en es; car tu es aussi Galiléen.»
71 Բայց ան սկսաւ նզովել ու երդում ընել՝ ըսելով. «Չեմ ճանչնար այդ մարդը՝ որուն մասին կը խօսիք»:
Il se livra alors à des imprécations: «Je ne connais pas, je le jure, cet homme dont vous parlez.»
72 Իսկոյն երկրորդ անգամ աքաղաղը կանչեց: Պետրոս յիշեց այն խօսքը՝ որ Յիսուս ըսեր էր իրեն. «Դեռ աքաղաղը երկու անգամ չկանչած՝ դուն երե՛ք անգամ պիտի ուրանաս զիս». եւ սկսաւ լալ:
Soudain un coq chanta pour la seconde fois. Et se souvenant de la parole que lui avait dite Jésus: «Avant qu'un coq chante deux fois, tu me renieras trois fois», Pierre se mit à pleurer.
