ՂՈԻԿԱՍ 9
1 Իր տասներկու աշակերտները հաւաքելով՝ զօրութիւն ու իշխանութիւն տուաւ անոնց բոլոր դեւերուն վրայ, եւ ախտերը բժշկելու:
Тунчи Исусо акхарда Пэхкэрэн дэшудуен апостолонэн и дэня лэнди бари зор тэ вытрадэ бэнгэн и тэ састярэ насвалимэндар.
2 Ու ղրկեց զանոնք՝ որ քարոզեն Աստուծոյ թագաւորութիւնը եւ բժշկեն հիւանդները:
Тунчи бичалда лэн тэ розпхэнэ пала Дэвлэхкэрэ Тхагарима и тэ састярэ насвалэн.
3 Ըսաւ անոնց. «Ճամբորդութեան համար ոչի՛նչ առէք, ո՛չ գաւազան եւ ո՛չ պարկ, ո՛չ հաց եւ ո՛չ դրամ. ո՛չ ալ կրկին բաճկոն ունեցէք՝՝:
Вов пхэнда лэнди: — Нисо на лэнтэ дэ дром: ни дэсто, ни траста, ни мандро, ни рупь, ни инте екх гад.
4 Որո՛ւ տուն որ մտնէք՝ հո՛ն մնացէք, ապա անկէ մեկնեցէք:
Дэ саво цэр тумэ заджяна, котэ аченпэ и котарь джян дэ дром.
5 Իսկ անոնք որ չեն ընդունիր ձեզ, երբ դուրս ելլէք այդ քաղաքէն՝ թօթուեցէ՛ք ձեր ոտքերուն փոշին անգամ, իբր վկայութիւն անոնց դէմ»:
А кала тумэн на прылэна, тунчи джян кодэлэ форостар тай обмарэн прахо тумарэ пурэндар. И мэк кода авэла шпэра важ лэн.
6 Անոնք ալ մեկնեցան եւ գիւղէ գիւղ կը շրջէին, ամէնուրեք աւետարանելով ու բուժելով:
Вонэ джиле пав гавэн, пхэнэнас Бахтало Лав и пав всавэрэ тхана састярэнас насвалэн.
7 Հերովդէս չորրորդապետը՝ անոր բոլոր կատարածներուն մասին լսելով՝ տարակոյսի մէջ էր, որովհետեւ ոմանք ըսած էին.
Дума пала кода вса доджиля Иродостэ, саво сля тетрархо. Вов на джянгля, сар када тэ полэ. Койсавэ мануша пхэнэнас, со када Иоанно Болдэмари отджювдиня мулэндар.
8 «Յովհաննէս մեռելներէն յարութիւն առաւ», եւ ոմանք. «Եղիա յայտնուեցաւ», իսկ ուրիշներ ալ. «Նախկին մարգարէներէն մէկը յարութիւն առաւ»:
Авэр пхэнэнас, со када Илья авиля, а тритэ — со отджювдиня екх думутнэ англунарендар.
9 Հերովդէս ըսաւ. «Յովհաննէսը ե՛ս գլխատեցի, իսկ ո՞վ պիտի ըլլայ ասիկա՝ որուն մասին այսպիսի բաներ կը լսեմ»: Ու կը ջանար տեսնել զայն:
Тай пхэнда Иродо: — Мэ отчиндом шэро Иоанности, а ко исин Кадэва, пала Ка мэ шунав? И родэлас тэ дыкхэ Исусо.
10 Առաքեալները վերադարձան, ու պատմեցին անոր՝ ինչ որ ըրին. եւ առնելով զանոնք՝ մէկդի քաշուեցաւ ամայի տեղ մը, քաղաքի մը քով՝ որուն անունը Բեթսայիդա էր:
Апостолуря рисиле Исусостэ и розпхэндэ Лэсти, со вонэ тердэ. Вов стидэня лэн, и вонэ джиле форостэ, саво акхарэлпэ Вифсаида, еджинэ, би манушэн.
11 Երբ բազմութիւնները գիտցան՝ անոր հետեւեցան: Ինք ալ զանոնք ընդունելով՝ կը խօսէր անոնց Աստուծոյ թագաւորութեան մասին, եւ կը բժշկէր անո՛նք՝ որ բուժումի պէտք ունէին:
Нэ мануша уджянгле пала кода тай джиле пала Исусо. Вов прылиля лэн тай дэдуманя лэнца пала Дэвлэхкэрэ Тхагарима. И касти сля трэбуни тэ састярэпэ, Вов састярэлас.
12 Երբ օրը սկսաւ մթննալ՝ տասներկուքը մօտեցան եւ ըսին անոր. «Արձակէ՛ բազմութիւնը, որպէսզի երթան շրջակայ գիւղերն ու արտերը, իջեւանին եւ ուտելիք գտնեն, որովհետեւ հոս ամայի տեղ մըն ենք»:
Кала диво сля пашэ рятятэ, дэшудуй апостолуря поджиле Исусостэ тай пхэндэ Лэсти: — Отмук манушэн, мэк джян вонэ дэ пашунэн гаворэн и гавэн, тэ аракхэн, тев лэнди тэ ратярэ и со лэнди тэ ха. Кодэлэсти со амэ катэ дэ шуки пхув.
13 Ըսաւ անոնց. «Դո՛ւք անոնց կերակուր տուէք»: Անոնք ալ ըսին. «Մենք հինգ նկանակէն ու երկու ձուկէն աւելի բան չունինք, եթէ չերթանք այդ ամբողջ ժողովուրդին համար կերակուր չգնենք»:
Исусо пхэнда лэнди: — Тумэ дэн лэнди тэ ха. Вонэ пхэндэ: — Амэндэ исин кици панч мандрэ и дуй маче. Чи амэнди тэ джя тай тэ тинэ всавэрэнди хамо?
14 (Արդարեւ հինգ հազարի չափ այր մարդիկ կային: ) Ըսաւ իր աշակերտներուն. «Նստեցուցէ՛ք ատոնք՝ յիսունական շարքերով»:
А котэ стидэнепэ кици екхэн муршэн пашэ панч пхангля. Исусо пхэнда Пэхкэрэ сиклярнэнди: — Пхэнэн манушэнди, мэк розмарэнпэ пав пандэша манушэн и бэшэн.
15 Այդպէս ըրին, ու բոլորն ալ նստեցուցին:
Вонэ тердэ кади, и всавэрэ бэшле.
16 Ինք ալ առաւ այդ հինգ նկանակներն ու երկու ձուկերը, դէպի երկինք նայելով՝ օրհնեց զանոնք, կտրեց ու տուաւ աշակերտներուն, որպէսզի հրամցնեն բազմութեան:
Исусо лиля панч мандрэ и дуй маче, подыкхля дэ упралима, наисарда Дэвлэ пала хама, розпхагля мандро и мачё пэ которэн тай дэня сиклярнэнди, соб вонэ тэ роздэн манушэнди.
17 Կերան, բոլորն ալ կշտացան, եւ վերցնելով աւելցած բեկորները՝ տասներկու կողով լեցուցին:
Всавэрэ хале и чялиле, и стидэне дэшудуй трасты которэнца, савэ ачилепэ.
18 Երբ ինք առանձին կ՚աղօթէր, աշակերտները իրեն հետ էին, եւ հարցուց անոնց. «Բազմութիւնները ինծի համար ի՞նչ կ՚ըսեն, ո՞վ եմ»:
Екхвар, кала Исусо ачиляпэ Еджино и мангляпэ, сиклярнэ поджиле Лэстэ. Тунчи Исусо пхучля лэндар: — Пала кастэ динэн Ман мануша?
19 Անոնք ալ պատասխանեցին. «Ոմանք՝ Յովհաննէս Մկրտիչը, ուրիշներ՝ Եղիան, ուրիշներ ալ՝ նախկին մարգարէներէն մէկը, որ յարութիւն առած է»:
Вонэ пхэндэ: — Пала Иоанно Болдэмаре, ай авэр — пала Илья. А тритэ пхэнэн, со када отджювдиня екх думутнэ англунарендар.
20 Ինք ըսաւ անոնց. «Իսկ դո՛ւք ի՞նչ կ՚ըսէք, ո՞վ եմ»: Պետրոս պատասխանեց. «Աստուծոյ Քրիստո՛սը»:
Вов пхучля лэндар: — А тумэ пала ка Ман прылэн? Пётро пхэнда: — Пала Христо Дэвлэхкэрэ.
21 Յիսուս ազդարարեց անոնց, ու պատուիրեց որ ո՛չ մէկուն ըսեն այս բանը:
Нэ Исусо запхэнда лэнди тэ дэдумэ пала кода.
22 Եւ ըսաւ. «Պէտք է որ մարդու Որդին շատ չարչարանքներ կրէ, մերժուի երէցներէն, քահանայապետներէն եւ դպիրներէն, սպաննուի ու յարութիւն առնէ երրորդ օրը»:
Тунчи Вов дэдуманя лэнди, со Манушыканэ Чявэсти трэбуни авэла тэ ха бари грыжа, со Лэстар отпхэнэнапэ пхурэдэра, англунэ рашая тай сиклимаря пав Упхэнима, со Лэ умарэна, нэ пэ трито диво Вов отджювдёла мулэндар.
23 Եւ կ՚ըսէր բոլորին. «Եթէ մէկը ուզէ գալ իմ ետեւէս՝ թող ուրանայ ինքզինք, ամէն օր վերցնէ իր խաչը ու հետեւի ինծի.
А всавэрэнди пхэнда: — Кала ко камэл тэ джя пала Ман, тунчи отпхэнпэ еджино пэстар, лэ пэхкоро трушул кожно диво и джя пала Ман.
24 որովհետեւ ո՛վ որ ուզէ փրկել իր անձը՝ պիտի կորսնցնէ զայն, իսկ ո՛վ որ կորսնցնէ իր անձը՝ ինծի համար, պիտի փրկէ զայն:
Ко камэл тэ фирисарэ пэхкоро води, кодэва хацарэла лэ. А ко хацарэла пэхкоро води важ Ман, кодэва сфирисарэла лэ.
25 Քանի որ մարդ ի՞նչ օգուտ կ՚ունենայ, եթէ շահի ամբողջ աշխարհը բայց կորսնցնէ ինքզինք, կամ տուժէ:
Сави бахт кодэлэстар, со мануш затерэла всавиря люмля, а еджино хасявэла чи терэла пэсти бида?
26 Որովհետեւ ո՛վ որ ամօթ սեպէ զիս եւ իմ խօսքերս դաւանիլը, մարդու Որդին ալ ամօթ պիտի սեպէ զայն դաւանիլը՝ երբ գայ իր ու Հօր եւ սուրբ հրեշտակներուն փառքով:
Ко ладжяла Мандар чи Мурэ лавэндар, кодэлэстар ладжяла и Чяво Манушыкано, кала авэла дэ Пэхкири слава, дэ слава Дадэхкири и свэнтононэ ангелонэнгири слава.
27 Բայց ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Հոս կայնողներէն կան ոմանք՝ որ մահ պիտի չհամտեսեն, մինչեւ որ տեսնեն Աստուծոյ թագաւորութիւնը”»:
Чячимаґа пхэнав тумэнди: ачен катэ мануша, савэ инте ды мэрима дыкхэна Дэвлэхкоро Тхагаримо.
28 Այս խօսքերէն գրեթէ ութ օր ետք՝ առնելով Պետրոսը, Յովհաննէսն ու Յակոբոսը՝ լեռը ելաւ աղօթելու:
Кала проджиля пашэ охто дивэ, Исусо лиля Пэґа Пётро, Иаково тай Иоанно и джиля пэ плай тэ мангэпэ.
29 Մինչ կ՚աղօթէր, իր երեսին տեսքը փոխուեցաւ, եւ իր պատմուճանը ճերմակ ու փայլուն եղաւ:
И кала мангляпэ, парувдапэ англа лэн муй Лэхкоро, тай їда Лэхкири кади парниля, со дукхано сля тэ дыкхэ.
30 Եւ ահա՛ երկու մարդիկ կը խօսակցէին իրեն հետ. անոնք֊ Մովսէսն ու Եղիան,
Тай акэ, авиле дуй мурша, савэ дэдумане Лэґа. Када сле Моисеи тай Илья.
31 փառքով երեւցած, եւ կը խօսէին անոր այս կեանքէն մեկնումին մասին, որ պիտի իրագործուէր Երուսաղէմի մէջ:
Вонэ авиле дэ бари слава и пхэнэнас, со Исусости трэбуни авэла тэ джя дэ Ерусалимо и тэ ачявэ кадыя люмля.
32 Պետրոս ու անոր հետ եղողները քունով ծանրացած էին. երբ արթնցան, տեսան անոր փառքը եւ այդ երկու մարդիկը՝ որ անոր քով կեցած էին:
Пётро и кодэла, савэ сле лэґа їтханэ, совэнас, а кала джюнгавдэпэ, удыкхле слава Исусохкири и дон муршэн, савэ аченас Лэґа.
33 Երբ անոնք զատուեցան անոր քովէն, Պետրոս ըսաւ Յիսուսի. «Վարդապե՛տ, լաւ է որ կենանք հոս եւ շինենք երեք վրան, մէկը՝ քեզի, մէկը՝ Մովսէսի ու մէկը՝ Եղիայի». որովհետեւ չէր գիտեր թէ ի՛նչ կը խօսէր:
Кала мурша ачиле тэ уджя, Пётро пхэнда Исусости: — Сиклимари! Сар мишто амэнди катэ! Тховаґа трин катуны, екх Тути, екх Моисеести и екх Ильясти. Ай еджино на полэлас, со пхэнэл.
34 Մինչ այսպէս կը խօսէր, ամպ մը եկաւ եւ հովանի եղաւ անոնց վրայ. ու երբ անոնք ամպին տակ մտան՝ վախցան:
И кала вов инте дэдуманя, авиля хмара и ушарда лэн упрал. Кала ж вонэ ачиле дэ хмара, лэн облиля бари дар.
35 Ձայն մը եկաւ ամպէն՝ ըսելով. «Ա՛յս է իմ սիրելի Որդիս, անո՛ր մտիկ ըրէք»:
Тай сля шундо ґласо хмаратар: — Када Чяво Муро вытидэно. Шунэн Лэ!
36 Երբ լսեցին այդ ձայնը՝ Յիսուս մինակ մնաց: Իրենք ալ լուռ կեցան, եւ այդ օրերը ո՛չ մէկուն բան մը պատմեցին իրենց տեսածներէն:
Кала ґласо пэрэачиля тэ дэдумэ, Исусо ачиляпэ Еджино. И сиклярнэ аченас мулком и никасти на розпхэнэнас, со дыкхле дэ кодыя вряма.
37 Հետեւեալ օրը, երբ անոնք լեռնէն վար իջան, մեծ բազմութիւն մը դիմաւորեց զայն:
Пэ авэр диво, кала вонэ сджянас плаестар, авиля Исусостэ гроза манушэн.
38 Բազմութենէն մարդ մը գոչեց. «Վարդապե՛տ, կ՚աղերսե՜մ քեզի, նայէ՛ որդիիս, քանի որ իմ մէկ հատիկս է:
Екх мануш типисиля: — Сиклимари! Мангав Тут, подыкх пэ мурэ чяворэ! Мандэ вов екхоро исин.
39 Ահա՛ ոգի մը կը բռնէ զինք, ինք ալ յանկարծ կ՚աղաղակէ. ոգին զինք ցնցելով կը փրփրցնէ, ու հազիւ կը հեռանայ իրմէ՝ ջախջախելով զինք:
Дэ лэстэ заджял бэнгано фано и чяворо ачел тэ типисявэ. Нажужо марэл чяворэ кади, со лэхкэрэ мостар чюлён саля. И вов дэл тэ ха чяворэсти бари грыжа, и пхаро отмукэл лэ.
40 Աղերսեցի քու աշակերտներուդ՝ որ դուրս հանեն զայն, բայց չկրցան»:
Мэ манглём Тирэ сиклярнен, соб вонэ тэ вытрадэн нажужэ, нэ лэндэ нэнай зора.
41 Յիսուս պատասխանեց. «Ո՛վ անհաւատ ու խոտորեալ սերունդ, մինչեւ ե՞րբ ձեզի հետ պիտի ըլլամ եւ ձեզի հանդուրժեմ: Հո՛ս բեր որդիդ»:
Исусо пхэнда: — Мануша бипатявнэ и родо мусардэ їлэнца! Скици инте тэ авэ тумэнца? Скици инте тэ вырицарав тумэн? Ан кордэ пэхкэрэ чявэ!
42 Երբ կը մօտենար, դեւը գետին զարկաւ զայն ու սաստիկ ցնցեց:
Кала чяворо джялас Исусостэ, бэнг аравда лэ пэ пхув тай ачиля тэ марэ. Тунчи Исусо запхэнда нажужэсти, састярда чяворэ и отдэня лэ дадэсти.
43 Իսկ Յիսուս սաստեց անմաքուր ոգին, բժշկեց պատանին եւ տուաւ զայն իր հօր:
Всавэрэ дэнас дыво кодэлэсти, саво баро Дэвэл. И кала вонэ дэнас дыво кодэлэсти, со терда Исусо, Вов пхэнда Пэхкэрэ сиклярнэнди:
44 Բոլորը կ՚ապշէին Աստուծոյ մեծամեծ գործերուն վրայ: Մինչ բոլորն ալ կը սքանչանային Յիսուսի բոլոր ըրածներուն վրայ, ան ըսաւ իր աշակերտներուն. «Դուք այս խօսքերը ձեր մի՛տքը պահեցէք՝՝, որովհետեւ մարդու Որդին պիտի մատնուի մարդոց ձեռքը»:
— Тховэн дэ тумарэ канэн кадэла лава: Чявэ Манушыканэ сиго здэна манушэнди дэ вастэн.
45 Բայց անոնք չէին հասկնար այս խօսքը, եւ անոնցմէ ծածկուած էր՝ որպէսզի չըմբռնեն. ու կը վախնային հարցնել իրեն այդ խօսքին մասին:
Нэ вонэ инте на полиле, пала со Исусо дэдуманя. Лэнгири годи инте сля затерди, а тэ пхуче Исусостар, сар тэ полэ Лэхкоро лав, вонэ даранас.
46 Մտածում մըն ալ ծագեցաւ անոնց մէջ, թէ արդեօք ո՛վ է մեծագոյնը իրենց մէջ:
Екхвар Лэхкэрэ сиклярнэ ачиле тэ хапэ екх екхэґа пала кода, ко лэндар исин барэдэр.
47 Յիսուս ըմբռնելով անոնց սիրտին մտածումը՝ առաւ մանուկ մը, կայնեցուց զայն իր քով,
Исусо джянгля, со лэндэ пэ годен, тунчи Вов лиля цыкнэ чяворэ тай тховда паша Пэстэ.
48 ու ըսաւ անոնց. «Ո՛վ որ կ՚ընդունի այս մանուկը իմ անունովս՝ զի՛ս կ՚ընդունի, եւ ո՛վ որ զիս կ՚ընդունի՝ զիս ղրկո՛ղը կ՚ընդունի. որովհետեւ ա՛ն որ ամենէն պզտիկն է ձեր բոլորին մէջ, անիկա՛ պիտի ըլլայ մեծը»:
Тай пхэнда сиклярнэнди: — Ко прылэла кадэлэ чяворэ важ Мурэ Лавэ, кодэва Ман прылэла. Ай ко прылэла Ман, прылэла Кодэлэ, Ко Ман бичалда. Ко тумэндар исин цыкнэдэр всавэрэндар, кодэва авэла всавэрэндар барэдэр.
49 Յովհաննէս ըսաւ. «Վարդապե՛տ, մէկը տեսանք որ դեւեր կը հանէր քու անունովդ, եւ արգիլեցինք զայն՝ քանի որ մեզի չի հետեւիր»:
Тунчи Иоанно пхэнда Лэсти: — Сиклимари! Амэ дыкхле манушэ, саво вытрадэл бэнгэн Тирэ Лавэґа, и запхэндэ лэсти кади тэ терэ. Кодэлэсти со вов на пхирэл амэнца їтханэ.
50 Յիսուս ըսաւ անոր. «Մի՛ արգիլէք, որովհետեւ ա՛ն որ մեզի հակառակ չէ, մեր՝՝ կողմէն է»:
Исусо дэдуманя: — На запхэнэн лэсти. Кодэла, савэ на ваздэнпэ пэ тумэн, кодэла пала тумэн.
51 Երբ իր աշխարհէն վերանալու ժամանակը հասաւ՝՝, հաստատապէս որոշեց՝՝ Երուսաղէմ երթալ:
Кала поджялас вряма тэ ваздэпэ Исусости пэ упралима, Вов лиля Пэсти дэ гындо тэ джя дэ Ерусалимо.
52 Եւ իր առջեւէն ղրկեց պատգամաւորներ, որոնք երբ գացին՝ մտան Սամարացիներուն մէկ գիւղը, որպէսզի պատրաստութիւն տեսնեն իրեն համար:
Тунчи Исусо бичалда англал Пэстэ манушэн, и вонэ авиле дэ гав Самариякоро, соб вса важ Лэ тэ лачярэ.
53 Բայց չընդունեցին զայն, որովհետեւ անոր երեսը դէպի Երուսաղէմ ուղղուած էր:
Нэ самарянуря на прылиле Исусо, колэсти со Вов джялас дэ Ерусалимо.
54 Երբ իր աշակերտները՝ Յակոբոս ու Յովհաննէս՝ տեսան ասիկա, ըսին անոր. «Տէ՛ր, կ՚ուզե՞ս որ ըսենք, որպէսզի երկինքէն կրակ իջնէ եւ սպառէ զանոնք, ինչպէս Եղիա ալ ըրաւ»:
Кала Исусохкэрэ сиклярнэ Иаково тай Иоанно дыкхле кода, вонэ пхэндэ: — Рае! Камэх, амэ пхэнаґа, соб тэ сджял яг упралимастар и тэ спхабарэл лэн?
55 Դարձաւ ու յանդիմանեց զանոնք՝ ըսելով. «Չէք գիտեր թէ ի՛նչ հոգիի տէր էք.
Нэ Исусо обрисиля лэндэ тай запхэнда када тэ терэ. И джиле дэ авэр гав.
56 որովհետեւ մարդու Որդին եկաւ ո՛չ թէ մարդոց անձերը կորսնցնելու, հապա՝ փրկելու՝՝»: Եւ ուրիշ գիւղ մը գացին:
57 Երբ անոնք ճամբան կ՚երթային, մէկը ըսաւ անոր. «Տէ՛ր, պիտի հետեւիմ քեզի՝ ո՛ւր որ երթաս»:
Кала вонэ джянас пав дром, екх мануш пхэнда Исусости: — Мэ джява пала Тут, курик Ту тэ на джях.
58 Յիսուս ըսաւ անոր. «Աղուէսները որջեր ունին, ու երկինքի թռչունները՝ բոյներ, բայց մարդու Որդին տե՛ղ մը չունի՝ ուր հանգչեցնէ իր գլուխը»:
Исусо пхэнда лэсти: — Рувэндэ исин тхан, тев вонэ отцинён, и чириклендэ кади ж. Ай Манушыканэ Чявэстэ нэнай тхан, тев шэро тэ притховэ.
59 Ուրիշի մըն ալ ըսաւ. «Հետեւէ՛ ինծի»: Իսկ ան ըսաւ. «Տէ՛ր, արտօնէ՛ ինծի, որ նախ երթամ՝ թաղեմ հայրս»:
Аврэ манушэсти Исусо пхэнда: — Джя пала Ман! Кодэва пхэнда: — Рае! Мук ман майанглал тэ гаравав мурэ дадэ!
60 Յիսուս ըսաւ անոր. «Թո՛ղ մեռելներուն՝ թաղել իրենց մեռելները, իսկ դուն գնա՛ ու քարոզէ՛ Աստուծոյ թագաւորութիւնը»:
Исусо пхэнда лэсти: — Мэк мулэ гаравэн пэхкэрэн мулэн, а ту джя тай розпхэн пала Дэвлэхкэрэ Тхагарима!
61 Ուրիշ մըն ալ ըսաւ. «Տէ՛ր, պիտի հետեւիմ քեզի. բայց արտօնէ՛ որ նախ հրաժեշտ առնեմ տանս մէջ եղողներէն»:
Трито мануш пхэнда Исусости: — Рае! Мэ джява пала Тут, нэ дэ манди майанглал тэ джяв и тэ дыкхав муро їри.
62 Յիսուս ըսաւ անոր. «Ո՛չ մէկը՝ որ կը դնէ ձեռքը մաճին վրայ ու ետեւ կը նայի՝ յարմար է Աստուծոյ թագաւորութեան»:
Исусо пхэнда лэсти: — Мануш, саво лэлпэ пала плуго, нэ обрисявэлпэ павпалэ, на поджял важ Дэвлэхкэрэ Тхагарима.
