ՂՈԻԿԱՍ 8
1 Անկէ ետք, ինք կը քարոզէր՝ քաղաքէ քաղաք ու գիւղէ գիւղ շրջելով, եւ կ՚աւետէր Աստուծոյ թագաւորութիւնը: Տասներկուքը իրեն հետ էին,
Ensuite, il alla de ville en ville et de village en village prêchant, et annonçant l'Évangile du Royaume de Dieu.
2 նաեւ քանի մը կիներ՝ որոնք չար ոգիներէ ու հիւանդութիւններէ բուժուած էին.- Մարիամ՝ որ կը կոչուէր Մագդաղենացի եւ որմէ եօթը դեւ ելեր էր,
Avec lui étaient les douze et quelques femmes qui avaient été délivrées de mauvais Esprits, ou guéries de maladies: Marie, celle qu'on appelle Magdelaine, de laquelle étaient sortis sept démons;
3 Յովհաննա, Հերովդէսի տան վերակացուին՝ Քուզայի կինը, Շուշան ու շատ ուրիշներ, որոնք կը սպասարկէին անոր իրենց ինչքով:
Jeanne, femme de Chouza, intendant d'Hérode; Suzanne, et beaucoup d'autres qui l'assistaient de leurs biens.
4 Երբ մեծ բազմութիւն հաւաքուեցաւ եւ ամէն քաղաքէ իրեն եկան, առակ մը ըսաւ անոնց.
Comme il s'assemblait une foule énorme et que de toutes les villes on venait à lui, il dit cette parabole:
5 «Սերմնացան մը գնաց իր հունտը ցանելու: Մինչ կը ցանէր, քանի մը հունտեր ինկան ճամբային եզերքը եւ կոխկռտուեցան, ու երկինքի թռչունները լափեցին զանոնք:
«Le semeur est sorti pour semer sa semence; il jette sa semence, et des grains sont tombés le long du chemin; on les a foulés aux pieds; et les oiseaux du ciel les ont mangés.»
6 Ուրիշներ ինկան ժայռի վրայ, եւ հազիւ բուսած՝ չորցան, քանի բուսահող չկար:
«D'autres sont tombés sur des pierres; ils ont levé, puis séché; ils n'avaient pas d'humidité.»
7 Ուրիշներ ալ ինկան փուշերու մէջ, ու փուշերը բուսնելով անոնց հետ՝ խեղդեցին զանոնք:
«D'autres grains sont tombés au milieu des épines, et en même temps ont crû les épines; et elles les ont étouffés.»
8 Իսկ ուրիշներ ինկան լաւ հողի մէջ, ու բուսնելով՝ հարիւրապատիկ պտուղ տուին»: Երբ ըսաւ այս բաները՝ գոչեց. «Ա՛ն որ ականջ ունի լսելու՝ թող լսէ»:
«D'autres sont tombés dans la bonne terre; ils ont levé; ils ont porté du fruit au centuple.» Cela disant, il s'écriait: «Que celui qui a des oreilles pour entendre, entende!»
9 Իր աշակերտները հարցուցին իրեն. «Ի՞նչ է իմաստը այս առակին»:
Ses disciples lui demandèrent ce que signifiait cette parabole.
10 Ան ալ ըսաւ. «Ձեզի՛ տրուած է հասկնալ Աստուծոյ թագաւորութեան խորհուրդները, բայց ուրիշներուն՝ առակներով կը խօսիմ. որպէսզի նայելով՝ չտեսնեն, ու լսելով՝ չհասկնան»:
Il répondit: «A vous il est donné de pénétrer les mystères du Royaume de Dieu, mais les autres ne les connaissent que par des paraboles, afin qu'ils voient sans voir et entendent sans comprendre.»
11 «Ուրեմն սա՛ է առակին իմաստը. հունտը՝ Աստուծոյ խօսքն է:
«Voici le sens de cette parabole: «La semence, c'est la parole de Dieu.
12 Ճամբային եզերքը եղողները անոնք են՝ որ կը լսեն. յետոյ Չարախօսը կու գայ եւ կը վերցնէ անոնց սիրտէն խօսքը, որպէսզի չհաւատան ու չփրկուին:
Le long du chemin sont ceux qui ont écouté; mais ensuite vient le diable, qui enlève de leurs coeurs la parole, de peur qu'ils ne croient et ne soient sauvés.
13 Ժայռի վրայինները անոնք են, որ երբ լսեն՝ ուրախութեամբ կ՚ընդունին խօսքը: Բայց արմատ չունին. ատեն մը կը հաւատան, եւ փորձութեան ժամանակ կը հեռանան:
Sur des pierres sont ceux qui, après avoir écouté la parole, l'ont accueillie avec joie; mais ils n'ont pas de racine; ils ont la foi momentanément et, au moment de l'épreuve, ils se retirent.»
14 Փուշերու մէջ ինկածները անոնք են, որ լսելէ ետք՝ կ՚երթան, բայց կը խեղդուին այս կեանքին հոգերով, հարստութեամբ ու հաճոյքներով, եւ պտուղ չեն հասունցներ:
«La semence tombée parmi les épines représente ceux qui ont écouté la parole, et puis ils sont partis, et chez eux elle demeure stérile, étouffée par les soucis, par les richesses et par les plaisirs de la vie.»
15 Իսկ լաւ հողի մէջ ցանուածները անոնք են, որ խօսքը լսելով՝ պարկեշտ ու բարի սիրտի մը մէջ կը պահեն զայն, եւ համբերութեամբ պտուղ կ՚արտադրեն»:
«La semence tombée dans la bonne terre représente ceux qui retiennent dans un coeur excellent et bon la parole par eux entendue, et portent du fruit avec persévérance.»
16 «Ո՛չ մէկը՝ ճրագ մը վառելէ ետք՝ կը ծածկէ զայն անօթով մը, կամ կը դնէ մահիճի մը ներքեւ. հապա կը դնէ աշտանակի՛ մը վրայ, որպէսզի ներս մտնողները տեսնեն լոյսը:
«Personne, quand il allume une lampe, ne la recouvre d'un vase ou ne la pose sous un lit; on la place au contraire sur un pied-de-lampe, afin que ceux qui entrent voient la lumière.
17 Որովհետեւ չկայ գաղտնիք մը՝ որ բացայայտ պիտի չըլլայ, ո՛չ ալ պահուած բան մը՝ որ պիտի չգիտցուի ու երեւան չելլէ:
Car rien n'est caché qui ne doive être découvert, rien n'est secret qui ne doive être connu et mis au jour.
18 Ուրեմն զգուշացէ՛ք թէ ի՛նչպէս կը լսէք. որովհետեւ ո՛վ որ ունի՝ պիտի տրուի անոր, իսկ ո՛վ որ չունի՝ անկէ պիտի առնուի նոյնիսկ ինչ որ ինք կը կարծէ թէ ունի»:
Prenez donc garde comment vous écoutez. Car à celui qui aura, il sera donné, et à celui qui n'aura pas, même ce qu'il croit avoir lui sera ôté.»
19 Անոր մայրն ու եղբայրները եկան իրեն, բայց բազմութենէն չէին կրնար մօտենալ իրեն:
Sa mère et ses frères, étant venus le trouver, ne pouvaient, à cause de la foule, pénétrer jusqu'à lui.
20 Անոր լուր տուին՝ ըսելով. «Քու մայրդ ու եղբայրներդ դուրսը կայնած են եւ կ՚ուզեն տեսնել քեզ»:
On l'en prévint: «Ta mère et tes frères sont là dehors, qui voudraient te voir.»
21 Ան ալ պատասխանեց անոնց. «Իմ մայրս ու եղբայրներս անո՛նք են, որ կը լսեն Աստուծոյ խօսքը եւ կը գործադրեն զայն»:
Il répondit, par ces paroles: «Ma mère et mes frères, ce sont ceux-là, qui écoutent la parole de Dieu et qui la mettent en pratique.»
22 Օր մը՝ ինք նաւ մտաւ իր աշակերտներուն հետ, եւ ըսաւ անոնց. «Ծովակին միւս եզերքը անցնինք»: Մեկնեցան.
Il monta, un jour, dans une barque avec ses disciples. «Faisons la traversée du lac», leur dit-il. Ils partirent.
23 բայց մինչ կը նաւարկէին՝ ինք քնացաւ: Հովի փոթորիկ մը իջաւ ծովակին վրայ. նաւը կը լեցուէր ջուրով, եւ իրենք վտանգի մէջ էին:
Tandis qu'ils naviguaient, Jésus s'endormit; et un tourbillon de vent s'abattit sur le lac; la barque s'emplissait d'eau; ils étaient en danger.
24 Մօտեցան, արթնցուցին զինք ու ըսին. «Վարդապե՛տ, վարդապե՛տ, կը կորսուինք»: Ան ալ ոտքի ելաւ, սաստեց հովն ու ալիքները. եւ անոնք հանդարտեցան ու խաղաղութիւն եղաւ:
Les disciples allèrent à lui, le réveillèrent, lui disant: «Maître, maître, nous périssons!» Il se leva, se mit à menacer le vent et les flots soulevés. Ils s'arrêtèrent; il se fit un calme.
25 Ըսաւ անոնց. «Ո՞ւր է ձեր հաւատքը»: Անոնք՝ վախով համակուած՝ զարմացան, եւ կ՚ըսէին իրարու. «Արդեօք ո՞վ է ասիկա, որ կը հրամայէ նոյնիսկ հովերուն ու ջուրին, եւ կը հնազանդին իրեն»:
Il leur dit alors: «Où est votre foi?» Terrifiés, ils l'admiraient et se disaient l'un à l'autre: «Qui donc est cet homme qui commande aux vents et aux flots, et à qui ils obéissent?»
26 Նաւարկելով իջան Գադարացիներուն երկիրը, որ Գալիլեայի դիմացն է:
Ils abordèrent au pays des Géraséniens, situé en face de la Galilée.
27 Երբ ինք ցամաք ելաւ, քաղաքէն մարդ մը հանդիպեցաւ իրեն: Ան դեւեր ունէր ներսը՝ երկար ժամանակէ ի վեր. հանդերձ չէր հագներ, ո՛չ ալ տան մէջ կը բնակէր, հապա՝ գերեզմաններու մէջ:
Comme Jésus descendait à terre, vint à sa rencontre un homme de la ville, possédé par des démons. Il était depuis fort longtemps sans vêtements; il vivait en dehors de tout domicile; et demeurait dans les sépulcres.
28 Տեսնելով Յիսուսը՝ աղաղակեց, ինկաւ անոր առջեւ եւ ըսաւ բարձրաձայն. «Դուն ի՞նչ գործ ունիս ինծի հետ, Յիսո՛ւս, Ամենաբա՛րձր Աստուծոյ Որդի. կ՚աղերսե՛մ քեզի, մի՛ տանջեր զիս»:
Apercevant Jésus, il tomba à ses pieds en jetant des cris, et dit de toutes ses forces: «Qu'y a-t-il entre moi et toi, Jésus, Fils du Dieu Très-Haut? Je t'en conjure, ne me torture point.»
29 (Որովհետեւ հրամայեց անմաքուր ոգիին՝ որ ելլէ այդ մարդէն. արդարեւ երկար ատեն էր որ գրաւած էր զայն, եւ ան կապուած կը պահուէր՝ շղթաներով ու ոտնակապերով, բայց կը կոտրտէր կապերը եւ դեւէն կը քշուէր անապատը: )
En effet, Jésus commandait à l'Esprit impur de sortir de cet homme dont depuis très longtemps il s'était emparé. On l'attachait avec des chaînes, on lui mettait des fers aux pieds pour le retenir; il rompait tous les liens et le démon le poussait vers les lieux déserts. Jésus l'interrogea.
30 Յիսուս հարցուց անոր. «Ի՞նչ է անունդ»: Ան ալ ըսաւ. «Լեգէոն». որովհետեւ շատ դեւեր մտած էին անոր մէջ:
«Quel est ton nom?» lui dit-il. — Il répondit: «Légion.» Une quantité de démons étaient, en effet, entrés dans cet homme.
Ceux-ci supplièrent Jésus de ne pas ordonner qu'ils allassent à l'abîme, (Abyssos g12)
32 Հոն խոզերու մեծ երամակ մը կար, որ լեռը կ՛արածէր: Աղաչեցին անոր՝ որ արտօնէ իրենց անոնց մէջ մտնել. եւ արտօնեց իրենց:
mais de leur permettre d'entrer dans un nombreux troupeau de pourceaux qui étaient là, paissant sur la montagne. Il le leur permit.
33 Ուստի դեւերը՝ դուրս ելլելով մարդէն՝ մտան խոզերուն մէջ. ու երամակը գահավէժ տեղէն ծովակը վազեց եւ խեղդուեցաւ:
Les démons sortirent alors de l'homme et entrèrent dans les pourceaux et, d'une course impétueuse, le troupeau se précipita dans le lac et s'y noya.
34 Խոզարածները տեսնելով պատահածը՝ փախան, ու պատմեցին քաղաքը եւ արտերը:
Voyant ce qui était arrivé, les gardeurs prirent la fuite et allèrent répandre la nouvelle dans la ville et dans les campagnes.
35 Մարդիկ դուրս ելան՝ պատահածը տեսնելու: Եկան Յիսուսի քով, ու գտան այն մարդը՝ որմէ դեւերը ելած էին, նստած Յիսուսի ոտքերուն քով, հագուած եւ սթափած. ու վախցան:
Les habitants sortirent pour voir ce qui s'était passé. Ils s'approchèrent de Jésus; ils trouvèrent assis à ses pieds, avec ses vêtements, et plein de bon sens, l'homme de qui les démons étaient sortis. Cela leur fit peur.
36 Անոնք որ տեսեր էին պատահածը, պատմեցին անոնց թէ ի՛նչ կերպով դիւահարը բուժուեցաւ:
Les témoins oculaires leur racontèrent comment le démoniaque avait été guéri.
37 Գադարացիներուն շրջակայքը եղող ամբողջ բազմութիւնը կը թախանձէր անոր՝ որ երթայ իրենցմէ, որովհետեւ մեծ վախով համակուած էին: Ան ալ նաւ մտնելով վերադարձաւ:
Tout ce peuple du pays des Géraséniens pria alors Jésus de s'éloigner d'eux. En effet, ils étaient frappés de terreur. Il remonta donc dans la barque et s'en retourna.
38 Մարդը՝ որմէ դեւերը ելած էին, կ՚աղերսէր անոր որ ընկերանայ իրեն: Բայց Յիսուս արձակեց զայն եւ ըսաւ.
L'homme qui avait été délivré des démons lui demandait la permission de rester avec lui. Mais Jésus le congédia et lui dit:
39 «Վերադարձի՛ր տունդ, ու պատմէ՛ ամէն ինչ որ Աստուած ըրաւ քեզի»: Ան ալ գնաց, եւ ամբողջ քաղաքին մէջ հրապարակեց ամէն ինչ որ Յիսուս ըրաւ իրեն:
«Retourne en ta maison, et raconte tout ce que Dieu t'a fait.» Cet homme partit, publiant par toute la ville ce que lui avait fait Jésus.
40 Երբ Յիսուս վերադարձաւ, բազմութիւնը ընդունեց զինք, որովհետեւ բոլորը կը սպասէին իրեն:
A son retour, Jésus fut reçu par la foule; tous étaient à l’attendre.
41 Եւ ահա՛ Յայրոս անունով մարդ մը եկաւ, որ ժողովարանի պետ էր: Յիսուսի ոտքը իյնալով՝ կ՚աղաչէր անոր որ իր տունը մտնէ,
A ce moment un homme nommé Jaïrus, qui était chef de la synagogue, vint se jeter à ses pieds, le suppliant d'entrer dans sa maison,
42 որովհետեւ ունէր մէկ հատիկ աղջիկ մը, գրեթէ տասներկու տարեկան, որ մահամերձ էր: Երբ Յիսուս կ՚երթար, բազմութիւնը կը սեղմէր զինք:
parce que sa fille unique, âgée de douze ans environ, se mourait.
43 Կին մը, որ արիւնահոսութիւն ունէր տասներկու տարիէ ի վեր, եւ իր ամբողջ ունեցածը ծախսած էր բժիշկներուն, բայց ո՛չ մէկէն կրցած էր բուժուիլ,
Il y allait pressé par la foule, lorsqu'une femme, malade d'une perte de sang depuis douze années, qui avait dépensé en médecins tout son avoir, sans qu'aucun d'eux eût pu la guérir,
44 ետեւէն մօտենալով՝ անոր հանդերձին քղանցքին դպաւ, եւ իր արիւնահոսութիւնը անմի՛ջապէս դադրեցաւ:
s'approcha par derrière et toucha la frange de son vêtement. Sa perte de sang s'arrêta immédiatement.
45 Ու Յիսուս ըսաւ. «Ո՞վ էր ան՝ որ դպաւ ինծի»: Երբ բոլորը կ՚ուրանային, Պետրոս եւ իրեն հետ եղողները ըսին. «Վարդապե՛տ, բազմութիւնը քեզ կը սեղմէ ու կը ճնշէ, եւ կ՚ըսես. “Ո՞վ դպաւ ինծի”»:
Jésus demanda: «Qui est-ce qui m'a touché?» Tous s'en défendirent. «C'est la foule, maître, qui te presse, qui t'accable», lui dirent Pierre et ceux qui étaient avec luit.
46 Յիսուս ըսաւ. «Մէ՛կը դպաւ ինծի, որովհետեւ գիտակցեցայ թէ զօրութիւն մը դուրս ելաւ ինձմէ»:
Jésus reprit: «Quelqu'un m'a touché, car j'ai senti qu'une vertu sortait de moi.»
47 Երբ կինը տեսաւ թէ ըրածը անկէ թաքուն չմնաց, դողալով եկաւ, անոր առջեւ ինկաւ, եւ ամբողջ ժողովուրդին առջեւ յայտարարեց անոր թէ ի՛նչ պատճառով դպեր էր անոր, եւ թէ ի՛նչպէս անմի՛ջապէս բժշկուեցաւ:
Se voyant découverte, la femme, toute tremblante, vint se jeter à ses pieds et déclara devant tout le monde pourquoi elle l'avait touché, et comment elle avait été immédiatement guérie.
48 Յիսուս ըսաւ անոր. «Քաջալերուէ՛, աղջի՛կ, հաւատքդ բժշկեց քեզ. գնա՛ խաղաղութեամբ»:
Et lui, il lui dit: «Ma fille, ta foi t'a guérie; va en paix.»
49 Երբ ինք դեռ կը խօսէր, ժողովարանի պետին տունէն մէկը եկաւ եւ ըսաւ. «Աղջիկդ մեռաւ, ա՛լ մի՛ անհանգստացներ վարդապետը»:
Comme il parlait encore, arriva quelqu'un de chez le chef de la synagogue disant: «Ta fille est morte, ne fatigue pas davantage le maître.»
50 Բայց երբ Յիսուս լսեց ասիկա՝ ըսաւ անոր. «Մի՛ վախնար, միա՛յն հաւատա, ու պիտի ապրի»:
Jésus, entendant ces paroles, dit à Jaïrus: «Ne crains point, crois seulement, et elle sera sauvée.»
51 Երբ տունը մտաւ, ո՛չ մէկուն թոյլ տուաւ որ մտնէ, բայց միայն՝ Պետրոսի, Յակոբոսի ու Յովհաննէսի, եւ աղջիկին հօր ու մօր:
Arrivé à la maison, il ne permit à personne d'entrer avec lui, sinon à Pierre, à Jean et à Jacques, ainsi qu'au père et à la mère de l'enfant.
52 Բոլորն ալ կու լային եւ կը հեծեծէին անոր վրայ. բայց ինք ըսաւ. «Մի՛ լաք. ան մեռած չէ, հապա կը քնանայ»:
Tous ceux qui étaient là pleuraient à haute voix et se lamentaient sur elle. Il leur dit: «Ne pleurez pas, elle n'est pas morte, mais elle dort.»
53 Անոնք ալ զինք ծաղրեցին, քանի գիտէին թէ մեռաւ:
Et on se moquait de lui; on savait bien qu'elle était morte.
54 Իսկ ինք բոլորն ալ դուրս հանելով՝ բռնեց անոր ձեռքէն, ու գոչեց՝ ըսելով. «Աղջի՛կ, ոտքի՛ ելիր»:
Jésus, alors, lui saisit la main et prononça ces paroles: «Mon enfant, réveille-toi!» Et son esprit revint.
55 Անոր հոգին վերադարձաւ, եւ ան անմի՛ջապէս կանգնեցաւ: Յիսուս հրամայեց՝ որ անոր ուտելիք տան:
Elle se leva aussitôt, et Jésus commanda de lui donner à manger.
56 Անոր ծնողները զմայլած մնացին, եւ ինք պատուիրեց անոնց՝ որ պատահածը ո՛չ մէկուն ըսեն:
Ses parents étaient transportés; mais il leur ordonna de ne dire à personne ce qui était arrivé.
