ՂՈԻԿԱՍ 8
1 Անկէ ետք, ինք կը քարոզէր՝ քաղաքէ քաղաք ու գիւղէ գիւղ շրջելով, եւ կ՚աւետէր Աստուծոյ թագաւորութիւնը: Տասներկուքը իրեն հետ էին,
Ensuite Jésus alla de ville en ville et de village en village, prêchant et annonçant la bonne nouvelle du royaume de Dieu.
2 նաեւ քանի մը կիներ՝ որոնք չար ոգիներէ ու հիւանդութիւններէ բուժուած էին.- Մարիամ՝ որ կը կոչուէր Մագդաղենացի եւ որմէ եօթը դեւ ելեր էր,
Il était accompagné des Douze et de quelques femmes qu'il avait guéries des mauvais esprits et de leurs maladies; c’était Marie, appelée Madeleine, de laquelle étaient sortis sept démons,
3 Յովհաննա, Հերովդէսի տան վերակացուին՝ Քուզայի կինը, Շուշան ու շատ ուրիշներ, որոնք կը սպասարկէին անոր իրենց ինչքով:
Jeanne, femme de Chouza, intendant d'Hérode, Suzanne et plusieurs autres qui l'assistaient de leurs biens, lui et ses disciples.
4 Երբ մեծ բազմութիւն հաւաքուեցաւ եւ ամէն քաղաքէ իրեն եկան, առակ մը ըսաւ անոնց.
Un jour que s'était amassée une foule nombreuse, grossie de ceux qui de ville en ville venaient vers lui, il leur dit en parabole:
5 «Սերմնացան մը գնաց իր հունտը ցանելու: Մինչ կը ցանէր, քանի մը հունտեր ինկան ճամբային եզերքը եւ կոխկռտուեցան, ու երկինքի թռչունները լափեցին զանոնք:
«Un semeur sortit pour faire ses semailles; et, comme il semait, une partie de la semence tomba le long du chemin; elle fut foulée aux pieds, et les oiseaux du ciel la mangèrent.
6 Ուրիշներ ինկան ժայռի վրայ, եւ հազիւ բուսած՝ չորցան, քանի բուսահող չկար:
Une autre partie tomba sur le roc: elle poussa et sécha, parce qu'elle manquait d'humidité.
7 Ուրիշներ ալ ինկան փուշերու մէջ, ու փուշերը բուսնելով անոնց հետ՝ խեղդեցին զանոնք:
Une autre partie tomba au milieu des épines; et les épines poussant avec la semence, l’étouffèrent.
8 Իսկ ուրիշներ ինկան լաւ հողի մէջ, ու բուսնելով՝ հարիւրապատիկ պտուղ տուին»: Երբ ըսաւ այս բաները՝ գոչեց. «Ա՛ն որ ականջ ունի լսելու՝ թող լսէ»:
Enfin une autre partie tomba dans la bonne terre, elle poussa et produisit du fruit au centuple.» Puis il ajouta à haute voix: «Que celui qui a des oreilles pour entendre, entende.»
9 Իր աշակերտները հարցուցին իրեն. «Ի՞նչ է իմաստը այս առակին»:
Ses disciples lui ayant demandé ce que signifiait cette parabole,
10 Ան ալ ըսաւ. «Ձեզի՛ տրուած է հասկնալ Աստուծոյ թագաւորութեան խորհուրդները, բայց ուրիշներուն՝ առակներով կը խօսիմ. որպէսզի նայելով՝ չտեսնեն, ու լսելով՝ չհասկնան»:
il répondit: «Pour vous, il vous a été donné de connaître les mystères du royaume de Dieu; mais pour les autres, ce n'est qu'en paraboles, afin qu’en regardant, ils ne voient point, et qu'en entendant, ils ne comprennent point.»
11 «Ուրեմն սա՛ է առակին իմաստը. հունտը՝ Աստուծոյ խօսքն է:
Voici donc le sens de cette parabole: La semence, c'est la parole de Dieu.
12 Ճամբային եզերքը եղողները անոնք են՝ որ կը լսեն. յետոյ Չարախօսը կու գայ եւ կը վերցնէ անոնց սիրտէն խօսքը, որպէսզի չհաւատան ու չփրկուին:
Ceux qui reçoivent la semence le long du chemin, sont ceux qui entendent la Parole; ensuite le diable vient, et il l'enlève de leur coeur, de peur qu'ils ne croient et ne soient sauvés.
13 Ժայռի վրայինները անոնք են, որ երբ լսեն՝ ուրախութեամբ կ՚ընդունին խօսքը: Բայց արմատ չունին. ատեն մը կը հաւատան, եւ փորձութեան ժամանակ կը հեռանան:
Ceux qui reçoivent la semence sur le roc, sont ceux qui reçoivent la Parole avec joie, dès qu'ils l'entendent, mais qui, n'ayant pas de racines, ne croient que pour un temps, et font défection au moment de l'épreuve.
14 Փուշերու մէջ ինկածները անոնք են, որ լսելէ ետք՝ կ՚երթան, բայց կը խեղդուին այս կեանքին հոգերով, հարստութեամբ ու հաճոյքներով, եւ պտուղ չեն հասունցներ:
Quant à la partie qui est tombée parmi les épines, ce sont ceux qui ont entendu la Parole, et qui, en cheminant, la laissent étouffer par les soucis, par les richesses et par les plaisirs de la vie, et ne donnent que des fruits avortés.
15 Իսկ լաւ հողի մէջ ցանուածները անոնք են, որ խօսքը լսելով՝ պարկեշտ ու բարի սիրտի մը մէջ կը պահեն զայն, եւ համբերութեամբ պտուղ կ՚արտադրեն»:
Quant à la partie qui est tombée dans la bonne terre, ce sont ceux qui entendent la Parole avec un coeur honnête et bon, la conservent, et portent du fruit avec persévérance.
16 «Ո՛չ մէկը՝ ճրագ մը վառելէ ետք՝ կը ծածկէ զայն անօթով մը, կամ կը դնէ մահիճի մը ներքեւ. հապա կը դնէ աշտանակի՛ մը վրայ, որպէսզի ներս մտնողները տեսնեն լոյսը:
«Il n'est personne, qui, après avoir allumé une lampe, la couvre d'un vase, ou la mette sous un lit; mais on la met sur un pied, afin que ceux qui entrent voient clair.
17 Որովհետեւ չկայ գաղտնիք մը՝ որ բացայայտ պիտի չըլլայ, ո՛չ ալ պահուած բան մը՝ որ պիտի չգիտցուի ու երեւան չելլէ:
Car il n'y a rien de caché qui ne se découvre, ni rien de secret qui ne finisse par être connu, et ne vienne au grand jour.
18 Ուրեմն զգուշացէ՛ք թէ ի՛նչպէս կը լսէք. որովհետեւ ո՛վ որ ունի՝ պիտի տրուի անոր, իսկ ո՛վ որ չունի՝ անկէ պիտի առնուի նոյնիսկ ինչ որ ինք կը կարծէ թէ ունի»:
Prenez donc garde à la manière dont vous écoutez; car on donnera à celui qui a, mais pour celui qui n'a pas, on lui ôtera même ce qu'il croit avoir.»
19 Անոր մայրն ու եղբայրները եկան իրեն, բայց բազմութենէն չէին կրնար մօտենալ իրեն:
Cependant la mère et les frères de Jésus étaient venus le trouver, et ne pouvaient arriver jusqu’à lui, à cause de la foule.
20 Անոր լուր տուին՝ ըսելով. «Քու մայրդ ու եղբայրներդ դուրսը կայնած են եւ կ՚ուզեն տեսնել քեզ»:
On l'en informa en lui disant: «Ta mère et tes frères sont là dehors, qui désirent te voir.»
21 Ան ալ պատասխանեց անոնց. «Իմ մայրս ու եղբայրներս անո՛նք են, որ կը լսեն Աստուծոյ խօսքը եւ կը գործադրեն զայն»:
Il répondit: «Ma mère et mes frères sont ceux qui écoutent la parole de Dieu, et qui la mettent en pratique.»
22 Օր մը՝ ինք նաւ մտաւ իր աշակերտներուն հետ, եւ ըսաւ անոնց. «Ծովակին միւս եզերքը անցնինք»: Մեկնեցան.
Un jour il entra dans une barque avec ses disciples, et leur dit: «Passons de l'autre côté du lac; » et ils partirent.
23 բայց մինչ կը նաւարկէին՝ ինք քնացաւ: Հովի փոթորիկ մը իջաւ ծովակին վրայ. նաւը կը լեցուէր ջուրով, եւ իրենք վտանգի մէջ էին:
Pendant qu'ils naviguaient, Jésus s'endormit, et un ouragan ayant fondu sur le lac, la barque se remplissait d'eau; et ils étaient en péril.
24 Մօտեցան, արթնցուցին զինք ու ըսին. «Վարդապե՛տ, վարդապե՛տ, կը կորսուինք»: Ան ալ ոտքի ելաւ, սաստեց հովն ու ալիքները. եւ անոնք հանդարտեցան ու խաղաղութիւն եղաւ:
Les disciples s'approchèrent de Jésus et le réveillèrent en disant: «Maître, maître, nous périssons.» Jésus se leva, tança lèvent et les flots: ils s'apaisèrent, et le calme se fit.
25 Ըսաւ անոնց. «Ո՞ւր է ձեր հաւատքը»: Անոնք՝ վախով համակուած՝ զարմացան, եւ կ՚ըսէին իրարու. «Արդեօք ո՞վ է ասիկա, որ կը հրամայէ նոյնիսկ հովերուն ու ջուրին, եւ կը հնազանդին իրեն»:
Puis il dit à ses disciples: «où est votre foi?» Pour eux, saisis de frayeur et d'étonnement, ils se disaient les uns aux autres: «Quel est donc cet homme, qu'il commande aux vents et à l'eau, et qu'ils lui obéissent?»
26 Նաւարկելով իջան Գադարացիներուն երկիրը, որ Գալիլեայի դիմացն է:
Puis ils abordèrent au pays des Gadaréniens, qui est vis-à-vis de la Galilée.
27 Երբ ինք ցամաք ելաւ, քաղաքէն մարդ մը հանդիպեցաւ իրեն: Ան դեւեր ունէր ներսը՝ երկար ժամանակէ ի վեր. հանդերձ չէր հագներ, ո՛չ ալ տան մէջ կը բնակէր, հապա՝ գերեզմաններու մէջ:
Quand Jésus fut descendu à terre, il rencontra un homme de la ville, qui depuis longtemps était possédé des démons: il ne portait point de vêtement, et demeurait non dans une maison, mais dans les sépulcres.
28 Տեսնելով Յիսուսը՝ աղաղակեց, ինկաւ անոր առջեւ եւ ըսաւ բարձրաձայն. «Դուն ի՞նչ գործ ունիս ինծի հետ, Յիսո՛ւս, Ամենաբա՛րձր Աստուծոյ Որդի. կ՚աղերսե՛մ քեզի, մի՛ տանջեր զիս»:
Dès qu'il vit Jésus, il poussa un cri, se jeta à ses pieds, et dit d'une voix forte: «Qu'y a-t-il entre toi et moi, Jésus, Fils du Dieu Très-Haut? Je t'en prie, ne me tourmente pas.»
29 (Որովհետեւ հրամայեց անմաքուր ոգիին՝ որ ելլէ այդ մարդէն. արդարեւ երկար ատեն էր որ գրաւած էր զայն, եւ ան կապուած կը պահուէր՝ շղթաներով ու ոտնակապերով, բայց կը կոտրտէր կապերը եւ դեւէն կը քշուէր անապատը: )
Jésus, en effet, commandait à l'esprit impur de sortir de cet homme; car depuis longtemps l’esprit l'emportait avec lui: on avait beau le garder enchaîné et les fers aux pieds, il brisait ses liens et était entraîné par le démon dans les déserts.
30 Յիսուս հարցուց անոր. «Ի՞նչ է անունդ»: Ան ալ ըսաւ. «Լեգէոն». որովհետեւ շատ դեւեր մտած էին անոր մէջ:
Jésus lui demanda: «Quel est ton nom?» — «Légion, » répondit-il; en effet, plusieurs démons étaient entrés dans cet homme;
et il se mit à supplier Jésus de ne point commander à ces démons d'aller dans l'abîme. (Abyssos g12)
32 Հոն խոզերու մեծ երամակ մը կար, որ լեռը կ՛արածէր: Աղաչեցին անոր՝ որ արտօնէ իրենց անոնց մէջ մտնել. եւ արտօնեց իրենց:
Or, il y avait là un grand troupeau de pourceaux qui paissaient sur la montagne, et les démons le supplièrent de leur permettre d'aller dans ces pourceaux; et il le leur permit.
33 Ուստի դեւերը՝ դուրս ելլելով մարդէն՝ մտան խոզերուն մէջ. ու երամակը գահավէժ տեղէն ծովակը վազեց եւ խեղդուեցաւ:
Étant donc sortis de cet homme, ils entrèrent dans les pourceaux, et le troupeau se rua du haut du précipice dans le lac, et se noya.
34 Խոզարածները տեսնելով պատահածը՝ փախան, ու պատմեցին քաղաքը եւ արտերը:
A cette vue, les gardeurs s'enfuirent, et répandirent la nouvelle dans la ville et dans la campagne.
35 Մարդիկ դուրս ելան՝ պատահածը տեսնելու: Եկան Յիսուսի քով, ու գտան այն մարդը՝ որմէ դեւերը ելած էին, նստած Յիսուսի ոտքերուն քով, հագուած եւ սթափած. ու վախցան:
Les gens sortirent pour voir ce qui était arrivé; ils vinrent vers Jésus et trouvèrent l'homme de qui les démons étaient sortis, assis à ses pieds, vêtu et dans son bon sens; ce qui les remplit de frayeur.
36 Անոնք որ տեսեր էին պատահածը, պատմեցին անոնց թէ ի՛նչ կերպով դիւահարը բուժուեցաւ:
Les témoins de ce fait leur rapportèrent aussi comment le démoniaque avait été guéri.
37 Գադարացիներուն շրջակայքը եղող ամբողջ բազմութիւնը կը թախանձէր անոր՝ որ երթայ իրենցմէ, որովհետեւ մեծ վախով համակուած էին: Ան ալ նաւ մտնելով վերադարձաւ:
Toute la population de la contrée voisine des Gadaréniens le pria de s'éloigner de chez eux, parce qu'ils étaient en proie à une grande frayeur: Jésus étant entré dans la barque, s'en retourna.
38 Մարդը՝ որմէ դեւերը ելած էին, կ՚աղերսէր անոր որ ընկերանայ իրեն: Բայց Յիսուս արձակեց զայն եւ ըսաւ.
L'homme de qui les démons étaient sortis, lui demanda de rester avec lui, mais Jésus le renvoya en lui disant:
39 «Վերադարձի՛ր տունդ, ու պատմէ՛ ամէն ինչ որ Աստուած ըրաւ քեզի»: Ան ալ գնաց, եւ ամբողջ քաղաքին մէջ հրապարակեց ամէն ինչ որ Յիսուս ըրաւ իրեն:
«Retourne dans ta maison, et raconte tout ce que Dieu a fait pour toi.» Il s'en alla, et publia par toute la ville tout ce que Jésus avait fait pour lui.
40 Երբ Յիսուս վերադարձաւ, բազմութիւնը ընդունեց զինք, որովհետեւ բոլորը կը սպասէին իրեն:
A son retour, Jésus fut accueilli par la foule; car ils étaient tous à l'attendre.
41 Եւ ահա՛ Յայրոս անունով մարդ մը եկաւ, որ ժողովարանի պետ էր: Յիսուսի ոտքը իյնալով՝ կ՚աղաչէր անոր որ իր տունը մտնէ,
Alors il vint un homme nommé Jaïrus, chef de la synagogue, qui, se jetant aux pieds de Jésus, le supplia de venir dans sa maison,
42 որովհետեւ ունէր մէկ հատիկ աղջիկ մը, գրեթէ տասներկու տարեկան, որ մահամերձ էր: Երբ Յիսուս կ՚երթար, բազմութիւնը կը սեղմէր զինք:
parce qu'il avait une fille unique, d'environ douze ans, qui se mourait. Pendant que Jésus s'y acheminait, la foule le serrait à l'étouffer.
43 Կին մը, որ արիւնահոսութիւն ունէր տասներկու տարիէ ի վեր, եւ իր ամբողջ ունեցածը ծախսած էր բժիշկներուն, բայց ո՛չ մէկէն կրցած էր բուժուիլ,
Et une femme qui était atteinte d'une hémorragie depuis douze ans, et qui avait dépensé tout son bien en médecins, sans qu'aucun d'eux eût pu la guérir,
44 ետեւէն մօտենալով՝ անոր հանդերձին քղանցքին դպաւ, եւ իր արիւնահոսութիւնը անմի՛ջապէս դադրեցաւ:
s'approcha par derrière, toucha la houppe de son manteau, et au même instant son hémorragie s'arrêta.
45 Ու Յիսուս ըսաւ. «Ո՞վ էր ան՝ որ դպաւ ինծի»: Երբ բոլորը կ՚ուրանային, Պետրոս եւ իրեն հետ եղողները ըսին. «Վարդապե՛տ, բազմութիւնը քեզ կը սեղմէ ու կը ճնշէ, եւ կ՚ըսես. “Ո՞վ դպաւ ինծի”»:
Et Jésus dit: «Qui est-ce qui m'a touché?» Comme tous s'en défendaient, Pierre et ceux qui étaient avec lui, dirent: «Maître, la foule t'entoure et te presse, et tu demandes qui t'a touché!»
46 Յիսուս ըսաւ. «Մէ՛կը դպաւ ինծի, որովհետեւ գիտակցեցայ թէ զօրութիւն մը դուրս ելաւ ինձմէ»:
Mais Jésus répondit: «Quelqu'un m'a touché, car j'ai senti une vertu sortir de moi.»
47 Երբ կինը տեսաւ թէ ըրածը անկէ թաքուն չմնաց, դողալով եկաւ, անոր առջեւ ինկաւ, եւ ամբողջ ժողովուրդին առջեւ յայտարարեց անոր թէ ի՛նչ պատճառով դպեր էր անոր, եւ թէ ի՛նչպէս անմի՛ջապէս բժշկուեցաւ:
La femme voyant qu'elle n'était pas restée inaperçue, vint toute tremblante se jeter aux pieds de Jésus, et déclara devant tout le monde, pour quelle cause elle l'avait touché, et comment elle avait été guérie à l'instant.
48 Յիսուս ըսաւ անոր. «Քաջալերուէ՛, աղջի՛կ, հաւատքդ բժշկեց քեզ. գնա՛ խաղաղութեամբ»:
Jésus lui dit: «Ma fille, ta foi t'a guérie: va en paix.»
49 Երբ ինք դեռ կը խօսէր, ժողովարանի պետին տունէն մէկը եկաւ եւ ըսաւ. «Աղջիկդ մեռաւ, ա՛լ մի՛ անհանգստացներ վարդապետը»:
Il parlait encore, lorsqu'on vint de chez Jaïrus dire à ce chef de la synagogue: «Ta fille est morte, ne fatigue pas le Maître.»
50 Բայց երբ Յիսուս լսեց ասիկա՝ ըսաւ անոր. «Մի՛ վախնար, միա՛յն հաւատա, ու պիտի ապրի»:
Mais Jésus, qui avait entendu cette parole, lui dit: «Ne crains point, crois seulement, et elle sera guérie.»
51 Երբ տունը մտաւ, ո՛չ մէկուն թոյլ տուաւ որ մտնէ, բայց միայն՝ Պետրոսի, Յակոբոսի ու Յովհաննէսի, եւ աղջիկին հօր ու մօր:
Lorsqu'il fut arrivé à la maison, il ne laissa entrer personne avec lui, si ce n'est Pierre, Jean, Jacques, avec le père et la mère de l'enfant.
52 Բոլորն ալ կու լային եւ կը հեծեծէին անոր վրայ. բայց ինք ըսաւ. «Մի՛ լաք. ան մեռած չէ, հապա կը քնանայ»:
Comme tous pleuraient et se lamentaient, Jésus leur dit: «Ne pleurez pas; elle n'est pas morte, mais elle dort.»
53 Անոնք ալ զինք ծաղրեցին, քանի գիտէին թէ մեռաւ:
Et ils se moquèrent de lui, sachant qu'elle était morte.
54 Իսկ ինք բոլորն ալ դուրս հանելով՝ բռնեց անոր ձեռքէն, ու գոչեց՝ ըսելով. «Աղջի՛կ, ոտքի՛ ելիր»:
Mais lui, la saisissant par la main, dit en élevant la voix: «Enfant, lève-toi.»
55 Անոր հոգին վերադարձաւ, եւ ան անմի՛ջապէս կանգնեցաւ: Յիսուս հրամայեց՝ որ անոր ուտելիք տան:
La respiration lui revint, et elle se leva à l'instant; et Jésus commanda qu'on lui donnât à manger.
56 Անոր ծնողները զմայլած մնացին, եւ ինք պատուիրեց անոնց՝ որ պատահածը ո՛չ մէկուն ըսեն:
Les parents de la jeune fille furent dans le ravissement, et Jésus leur recommanda de ne dire à personne ce qui venait de se passer.
