ՂՈԻԿԱՍ 6
1 Առաջին ամսուան երկրորդ Շաբաթ օրը՝ ինք կ՚անցնէր արտերու մէջէն, եւ իր աշակերտները ցորենի հասկեր փրցնելով՝ իրենց ձեռքերուն մէջ կը շփէին ու կ՚ուտէին:
It came to pass then on a Sabbath (second [after the] first *K) [is] passing along He through grainfields, and were plucking the disciples of Him and were eating the heads of grain rubbing [them] in the hands.
2 Փարիսեցիներէն ոմանք ըսին անոնց. «Ինչո՞ւ կ՚ընէք ինչ որ արտօնուած չէ ընել Շաբաթ օրերը»:
Some however of the Pharisees said (to them: *k) Why do you that which not it is lawful (to do in *k) [on] the Sabbaths?
3 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Չէ՞ք կարդացեր Դաւիթի ըրածը, երբ ինք եւ իրեն հետ եղողները անօթեցան.
And answering to them said Jesus; Surely this have you read what did David, (when *N+kO) was hungry he himself and those who with him being?
4 ի՛նչպէս մտաւ Աստուծոյ տունը, առաւ առաջադրութեան հացերը ու կերաւ, նաեւ տուաւ իրեն հետ եղողներուն. ո՛չ մէկուն արտօնուած էր ուտել զանոնք՝ բացի քահանաներէն»:
how he entered into the house of God, and the loaves of the presentation (having taken *N+kO) (and *k) ate and gave (and *k) to those with him which not it is lawful to eat only except solely to the priests?
5 Եւ ըսաւ անոնց. «Մարդու Որդին տէրն է նաեւ Շաբաթին»:
And He was saying to them (that: *ko) Lord is (also *k) of the Sabbath the Son of Man.
6 Ուրիշ Շաբաթ օր մըն ալ մտաւ ժողովարանը եւ կը սորվեցնէր: Հոն մարդ մը կար՝ որուն աջ ձեռքը չորցած էր:
It came to pass then (and *k) on another Sabbath entering He into the synagogue and teaching; and there was a man there and the hand of him the right was withered.
7 Դպիրներն ու Փարիսեցիները կը հսկէին իր վրայ՝ տեսնելու թէ պիտի բուժէ՛ զայն Շաբաթ օրը, որպէսզի ամբաստանութեան առիթ մը գտնեն իրեն դէմ:
(Were closely watching *N+kO) now Him the scribes and the Pharisees whether on the Sabbath (He heals *N+kO) that they may find [reason] (to accuse *N+kO) Him.
8 Իսկ ինք՝ գիտնալով անոնց մտածումները՝ ըսաւ այն մարդուն, որուն ձեռքը չորցած էր. «Ոտքի՛ ելիր, կայնէ՛ մէջտեղը»: Ան ալ ելաւ ու կայնեցաւ:
He himself now knew the thoughts of them. (and *k) He said (now *no) to the (man *N+kO) the withered having the hand; (do arise *N+kO) and do stand in the midst. (And *N+kO) having risen up he stood.
9 Ուստի Յիսուս ըսաւ անոնց. «Ձեզի բան մը հարցնեմ. “Շաբաթ օրը ո՞րը արտօնուած է, բարի՞ք ընել՝ թէ չարիք ընել, անձ մը փրկե՞լ՝ թէ կորսնցնել”»:
Said (then *N+kO) Jesus to them; (I ask *N+kO) you (if *N+kO) it is lawful (on the Sabbath *N+kO) to do good or to do evil? Life to save or (to destroy? *NK+O)
10 Եւ շուրջը նայելով՝ բոլորին վրայ, ըսաւ անոր. «Երկարէ՛ ձեռքդ»: Ան ալ այնպէս ըրաւ, ու անոր ձեռքը առողջացաւ միւսին պէս:
And having looked around all on them He said (to him; *N+KO) do stretch out the hand of you. And he did (thus; *k) and was restored the hand of him (sound *K) (as another. *KO)
11 Իսկ անոնք լեցուեցան մոլեգնութեամբ, եւ կը խօսէին իրարու հետ՝ թէ ի՛նչ ընեն Յիսուսի:
They themselves then were filled with rage and were discussing with one another what maybe they would do to Jesus.
12 Այդ օրերը՝ լեռը գնաց աղօթելու, եւ ամբողջ գիշերը անցուց Աստուծոյ աղօթելով:
It came to pass then in the days those (to go out *N+kO) (He *no) to the mountain to pray; and He was spending the night in prayer to God.
13 Առտուն՝ կանչեց իր աշակերտները, եւ ընտրեց անոնցմէ տասներկու հոգի, ու առաքեալ անուանեց զանոնք.-
And when it became day, He called to [Him] the disciples of Him, also having chosen out from them twelve whom also apostles He named:
14 Սիմոնը՝ որ Պետրոս ալ անուանեց, եւ անոր եղբայրը՝ Անդրէասը, Յակոբոսն ու Յովհաննէսը,
Simon whom also He named Peter and Andrew the brother of him (and *no) James and John (and *no) Philip and Bartholomew
15 Փիլիպպոսը եւ Բարթողոմէոսը, Մատթէոսն ու Թովմասը, Ալփէոսեան Յակոբոսը եւ Նախանձայոյզ կոչուած Սիմոնը,
(and *no) Matthew and Thomas (and *no) James of Alphaeus and Simon the [one] being called Zealot
16 Յակոբոսի եղբայրը՝ Յուդան, ու Իսկարիովտացի Յուդան՝ որ մատնիչ եղաւ:
(and *no) Judas [son] of James and Judas Iscariot who (also *ko) became [the] betrayer.
17 Անոնց հետ իջնելով՝ տափարակ տեղ մը կայնեցաւ, ինչպէս նաեւ իր աշակերտներուն խումբը եւ ժողովուրդի մեծ բազմութիւն մը՝ ամբողջ Հրէաստանէն, Երուսաղէմէն, ու Տիւրոսի եւ Սիդոնի ծովեզերքէն.
And having descended with them He stood on a place level. and a crowd (large *NO) of disciples of Him and a multitude great of the people from all Judea and Jerusalem and the sea coast of Tyre and Sidon who came to hear Him and to be healed of the diseases of them.
18 անոնք եկած էին մտիկ ընելու անոր խօսքերը, ու բուժուելու իրենց ախտերէն: Անմաքուր ոգիներէն տանջուողներն ալ եկան եւ բժշկուեցան:
And those (being troubled with *N+kO) spirits unclean (and *k) were healed.
19 Ամբողջ բազմութիւնը կը ջանար դպչիլ իրեն, որովհետեւ զօրութիւն կ՚ելլէր իրմէ ու բոլորը կը բժշկէր:
And all the multitude (were seeking *N+kO) to touch Him, because power from Him was going out and was healing all.
20 Այն ատեն աչքերը բարձրացուց դէպի իր աշակերտները եւ ըսաւ. «Երանի՜ ձեզի՝ աղքատներուդ, որովհետեւ ձերն է Աստուծոյ թագաւորութիւնը:
And He himself having lifted up the gaze of Him upon the disciples of Him was saying: Blessed [are] the poor, for yours is the kingdom of God.
21 Երանի՜ ձեզի՝ որ հիմա անօթի էք, որովհետեւ պիտի կշտանաք: Երանի՜ ձեզի՝ որ հիմա կու լաք, որովհետեւ պիտի խնդաք:
Blessed [are] those hungering now, for you will be filled. Blessed [are] those weeping now, for you will laugh.
22 Երանի՜ ձեզի՝ երբ մարդիկ ատեն ձեզ, ու երբ զատեն ձեզ իրենց ընկերութենէն, նախատեն եւ վարկաբեկեն ձեր անունը՝ մարդու Որդիին պատճառով:
Blessed are you when may hate you men and when they may exclude you and they may insult [you] and they may cast out the name of you as evil on account of the Son of Man.
23 Ուրախացէ՛ք այդ օրը ու ցնծացէ՛ք, քանի որ ձեր վարձատրութիւնը շատ է երկինքը. արդարեւ իրենց հայրերը նո՛յնպէս կ՚ընէին մարգարէներուն:
(do rejoice *N+kO) in that [very] day and do leap for joy; behold for the reward of you [is] great in heaven. According to (the [things] *N+KO) (of them *N+kO) for were treating the prophets the fathers of them.
24 Բայց վա՜յ ձեզի՝ հարուստներուդ, որովհետեւ ունեցա՛ծ էք ձեր մխիթարութիւնը:
But woe to you who are rich, for you are receiving the comfort of you.
25 Վա՜յ ձեզի՝ որ կուշտ էք, որովհետեւ պիտի անօթենաք. վա՜յ ձեզի՝ որ հիմա կը խնդաք, որովհետեւ պիտի սգաք ու լաք:
Woe to you who [are] filled (now, *no) for you will hunger. Woe to (to you *k) who [are] laughing now, for you will mourn and will weep.
26 Վա՜յ ձեզի՝ երբ մարդիկ լաւ խօսին ձեր մասին, որովհետեւ իրենց հայրերը ա՛յդպէս կ՚ընէին սուտ մարգարէներուն»:
Woe to you (to you *k) when of you well speak all men; according to (the [things] *N+KO) (of them *N+kO) for were treating the false prophets the fathers of them.
27 «Բայց կը յայտարարեմ ձեզի՝ որ մտիկ կ՚ընէք. “Սիրեցէ՛ք ձեր թշնամիները, բարի՛ք ըրէք ձեզ ատողներուն,
But to you I say to those hearing: do love the enemies of you, good do perform to those hating you,
28 օրհնեցէ՛ք ձեզ անիծողները, աղօթեցէ՛ք ձեզ պախարակողներուն համար:
do bless those cursing (you, *N+kO) (and *k) do pray (for *N+kO) those mistreating you.
29 Եթէ մէկը զարնէ այտիդ, մի՛ւսն ալ մօտեցուր անոր. եթէ առնէ հանդերձդ քեզմէ, մի՛ արգիլեր որ առնէ բաճկոնդ ալ:
To the [one] striking you on the cheek, do offer also the other; and from the [one] taking away your cloak also the tunic not may do withhold.
30 Տո՛ւր ամէն մարդու՝ որ քեզմէ կ՚ուզէ, ու քու բաներդ առնողէն մի՛ պահանջեր զանոնք:
To everyone (now who *ko) is asking you do give; and from the [one] taking away what [is] yours not do ask [it] back.
31 Ի՛նչպէս կ՚ուզէք որ մարդիկ ընեն ձեզի, նո՛յնպէս ալ դուք ըրէք անոնց:
And even as you desire that they may perform to you men, (and you yourselves *ko) do perform to them likewise.
32 Եթէ սիրէք ձեզ սիրողները, ի՞նչ շնորհք կ՚ունենաք. որովհետեւ մեղաւորնե՛րն ալ կը սիրեն զիրենք սիրողները:
And if you love those loving you, what to you credit is it? Even for sinners those loving them love.
33 Եթէ բարիք ընէք ձեզի բարիք ընողներուն, ի՞նչ շնորհք կ՚ունենաք. որովհետեւ մեղաւորնե՛րն ալ նոյն բանը կ՚ընեն:
And (for *no) if you shall do good to those doing good to you, what to you credit is it? For even (for *ko) sinners the same perform.
34 Եթէ փոխ տաք այնպիսի մարդոց՝ որոնցմէ յոյս ունիք վերստանալու, ի՞նչ շնորհք կ՚ունենաք. որովհետեւ մեղաւորնե՛րն ալ փոխ կու տան մեղաւորներուն, որպէսզի վերստանան նոյն չափով:
And if (you shall lend [to those] *N+k+o) from whom you expect (to receive, *N+kO) what to you credit is it? Even (for *ko) sinners to sinners lend that they may receive the same amount.
35 Հապա դուք՝ սիրեցէ՛ք ձեր թշնամիները ու բարի՛ք ըրէք, փո՛խ տուէք՝ առանց փոխարէնը բան մը սպասելու, եւ ձեր վարձատրութիւնը շատ պիտի ըլլայ ու Ամենաբարձրին որդիները պիտի ըլլաք, որովհետեւ ան քաղցր է ապերախտներուն ու չարերուն հանդէպ:
But do love the enemies of you and do good and do lend nothing expecting in return; and will be the reward of you great, and you will be sons (of the *k) Most High, for He himself kind is to the ungrateful and evil.
36 Ուրեմն արգահատո՛ղ եղէք, ինչպէս ձեր Հայրն ալ արգահատող է”»:
do be you (therefore *K) merciful even as also the Father of you merciful is.
37 «Մի՛ դատէք՝ ու պիտի չդատուիք. մի՛ դատապարտէք՝ եւ պիտի չդատապարտուիք. ներեցէ՛ք՝ ու պիտի ներուի ձեզի:
And not do judge, that certainly not you may be judged. (and *no) not do condemn, that certainly not you may be condemned. do forgive, and you will be forgiven.
38 Տուէ՛ք՝ եւ պիտի տրուի ձեզի. լաւ չափով՝ կոխուած, ցնցուած, լեփլեցուն պիտի տրուի ձեր գոգը. քանի որ պիտի չափուի ձեզի ա՛յն չափով՝ որով դուք կը չափէք»:
do give, and it will be given to you. Measure good pressed down (and *k) shaken together (and *k) running over will they put into the lap of you; with which for (it *k) measure you measure, it will be re-measured to you.
39 Առակ մըն ալ ըսաւ անոնց. «Կոյրը կրնա՞յ առաջնորդել կոյրը. միթէ երկո՛ւքն ալ փոսը պիտի չիյնա՞ն:
He spoke then (also *no) a parable to them; surely not ever is able a blind [man] a blind [man] to lead? Surely both into a pit (will fall in? *N+kO)
40 Աշակերտը իր վարդապետէն գերիվեր չէ. բայց ամէն կատարեալ աշակերտ՝ իր վարդապետին պէս պիտի ըլլայ:
Not is a disciple above the teacher (of him. *k) fully trained however everyone will be like the teacher of him.
41 Ինչո՞ւ կը տեսնես եղբօրդ աչքին մէջի շիւղը, ու չես նշմարեր քու աչքիդ մէջի գերանը:
Why now look you at the splinter that [is] in the eye of the brother of you, and the beam that [is] in the own eye not notice?
42 Կամ ի՞նչպէս կրնաս ըսել եղբօրդ. “Եղբա՛յր, թո՛յլ տուր որ հանեմ աչքիդ մէջի շիւղը”, երբ դուն չես տեսներ քու աչքիդ մէջի գերանը: Կեղծաւո՛ր, նախ հանէ՛ քու աչքէդ գերանը, եւ ա՛յն ատեն յստակ պիտի տեսնես՝ հանելու համար եղբօրդ աչքին մէջի շիւղը»:
(or *ko) How are you able to say to the brother of you; Brother, do allow [me] I may cast out the splinter that [is] in the eye of you, yourself the in the eye of you beam not seeing? Hypocrite, do cast out first the beam from the eye of you, and then you will see clearly the splinter in the eye of the brother of you to cast out.
43 «Արդարեւ չկայ լաւ ծառ մը՝ որ վատ պտուղ բերէ, ո՛չ ալ վատ ծառ մը՝ որ լաւ պտուղ բերէ.
No for there is tree good producing fruit bad; nor (again [is there] *no) a tree bad producing fruit good;
44 քանի որ իւրաքանչիւր ծառ կը ճանչցուի իր պտուղէն: Որովհետեւ փուշերէն թուզ չեն քաղեր, ու մորենիէն խաղող չեն կթեր:
Each for tree by the own fruit is known. Not for from thorns do they gather figs nor from a bramble bush grapes gather they.
45 Բարի մարդը՝ բարութիւն կը բխեցնէ իր սիրտին բարի գանձէն, իսկ չար մարդը՝ չարիք կը բխեցնէ իր սիրտին չար գանձէն. քանի բերանը կը խօսի սիրտին լիութենէն»:
The good man out of the good treasure of the [his] heart (of him *ko) brings forth that which [is] good, and the evil (man *k) out of the evil (treasure the heart his own *K) brings forth that which [is] evil; Out of for (of the *k) overflow of his heart speaks the mouth of him.
46 «Ինչո՞ւ “Տէ՛ր, Տէ՛ր” կը կոչէք զիս, բայց չէք գործադրեր ինչ որ կ՚ըսեմ:
Why now Me do you call: Lord Lord, and not do what I say?
47 Ո՛վ որ կու գայ ինծի, կը լսէ իմ խօսքերս ու կը գործադրէ զանոնք, ցոյց տամ ձեզի թէ որո՛ւ կը նմանի:
Everyone who is coming to Me and hearing of Mine the words and doing them, I will show you to whom he is like.
48 Ան կը նմանի տուն կառուցանող մարդու մը, որ փորեց, խորացաւ եւ հիմը դրաւ վէմի վրայ. երբ ողողում եղաւ՝ հեղեղը զարկաւ այդ տան բայց չկրցաւ սարսել զայն, որովհետեւ վէմի վրայ հիմնուած էր:
Like he is to a man building a house who dug and he deepened and he laid a foundation on the rock. when a flood then having come burst upon the stream the house that, and not was able to shake it (because *N+kO) (well *NO) (to have been built *N+KO) (it *no) (upon the rock. *k)
49 Իսկ ա՛ն որ կը լսէ իմ խօսքերս ու չի գործադրեր, կը նմանի մարդու մը, որ հողի վրայ տուն կառուցանեց՝ առանց հիմի. հեղեղը զարկաւ անոր եւ իսկոյն փլաւ, ու մեծ եղաւ այդ տան աւերումը»:
The [one] however having heard and not having done like it is to a man having built a house on the ground without a foundation on which burst the stream, and immediately (it fell, *N+kO) and was the ruin of the house that great [one].
