ՂՈԻԿԱՍ 4
1 Յիսուս՝ Սուրբ Հոգիով լեցուած՝ վերադարձաւ Յորդանանէն, ու Հոգիէն տարուեցաւ անապատը,
Then Jesus, full of the Holy Spirit, returned from the Jordan, and was led about by the Spirit in the Desert for forty days,
2 ուր քառասուն օր փորձուեցաւ Չարախօսէն: Այդ օրերը ոչինչ կերաւ. եւ այդ օրերուն լրանալէն ետք՝ անօթեցաւ:
tempted all the while by the Devil. During those days He ate nothing, and at the close of them He suffered from hunger.
3 Եւ Չարախօսը ըսաւ անոր. «Եթէ Աստուծոյ Որդին ես, ըսէ՛ այդ քարին՝ որ հաց ըլլայ»:
Then the Devil said to Him, "If you are God's Son, tell this stone to become bread."
4 Յիսուս պատասխանեց անոր. «Գրուած է. “Միայն հացով չէ որ մարդը պիտի ապրի, հապա՝ Աստուծոյ ամէն խօսքով”»:
"It is written," replied Jesus, "'It is not on bread alone that a man shall live.'"
5 Չարախօսը՝ հանելով զայն բարձր լեռ մը՝ ցուցուց անոր երկրագունդին բոլոր թագաւորութիւնները վայրկեանի մը մէջ,
The Devil next led Him up and caused Him to see at a glance all the kingdoms of the world.
6 ու Չարախօսը ըսաւ անոր. «Այս ամբողջ իշխանութիւնը եւ անոնց փառքը պիտի տամ քեզի. որովհետեւ ինծի յանձնուած է, ու որո՛ւն որ ուզեմ՝ կու տամ զայն:
And the Devil said to Him, "To you will I give all this authority and this splendour; for it has been handed over to me, and on whomsoever I will I bestow it.
7 Ուրեմն եթէ դուն իմ առջեւս իյնալով երկրպագես, բոլորը քուկդ պիտի ըլլան»:
If therefore you do homage to me, it shall all be yours.'
8 Յիսուս պատասխանեց անոր. «Գրուած է. “Տէրո՛ջ՝ քու Աստուծո՛յդ երկրպագէ, եւ միայն զի՛նք պաշտէ”»:
Jesus answered him, "It is written, 'To the Lord thy God thou shalt do homage, and to Him alone shalt thou render worship.'"
9 Ապա տարաւ զայն Երուսաղէմ, կայնեցուց տաճարին աշտարակին վրայ, եւ ըսաւ անոր. «Եթէ դուն Աստուծոյ Որդին ես, վա՛ր նետէ քեզ ասկէ.
Then he brought Him to Jerusalem and caused Him to stand on the roof of the Temple, and said to Him, "If you are God's Son, throw yourself down from here; for it is written,
10 որովհետեւ գրուած է. “Իր հրեշտակներուն պիտի հրահանգէ քեզի համար՝ որ պահեն քեզ,
'He will give orders to His angels concerning thee, to guard thee safely;'
11 եւ իրենց ձեռքերուն վրայ պիտի կրեն քեզ, որպէսզի քարի՛ մը չզարնես ոտքդ”»:
and 'On their hands they shall bear thee up, Lest at any moment thou shouldst strike thy foot against a stone.'"
12 Յիսուս պատասխանեց անոր. «Ըսուած է. “Մի՛ փորձեր Տէրը՝ քու Աստուածդ”»:
The reply of Jesus was, "It is said, 'Thou shalt not put the Lord they God to the proof.'"
13 Երբ Չարախօսը լմնցուց ամբողջ փորձութիւնը, ատեն մը հեռացաւ անկէ:
So the Devil, having fully tried every kind of temptation on Him, left Him for a time.
14 Յիսուս Հոգիին զօրութեամբ վերադարձաւ Գալիլեա, եւ անոր համբաւը տարածուեցաւ այդ գաւառին ամբողջ շրջակայքը:
Then Jesus returned in the Spirit's power to Galilee; and His fame spread through all the adjacent districts.
15 Ինք կը սորվեցնէր անոնց ժողովարաններուն մէջ, ու կը փառաւորուէր բոլորէն:
And He proceeded to teach in their synagogues, winning praise from all.
16 Երբ եկաւ Նազարէթ, ուր ինք մեծցած էր, իր սովորութեան համաձայն Շաբաթ օրը մտաւ ժողովարանը, ու կանգնեցաւ որ կարդայ:
He came to Nazareth also, where He had been brought up; and, as was His custom, He went to the synagogue on the Sabbath, and stood up to read.
17 Տուին անոր Եսայի մարգարէին գիրքը: Երբ բացաւ գիրքը, գտաւ այն տեղը՝ ուր գրուած էր.
And there was handed to Him the book of the Prophet Isaiah, and, opening the book, He found the place where it was written,
18 «Տէրոջ Հոգին իմ վրաս է. որովհետեւ օծեց զիս աղքատներուն աւետարանելու, ղրկեց զիս կոտրած սիրտ ունեցողները բժշկելու,
"The Spirit of the Lord is upon me, because He has anointed me to proclaim Good News to the poor; He has sent me to announce release to the prisoners of war and recovery of sight to the blind: to send away free those whom tyranny has crushed,
19 գերիներուն՝ ազատ արձակում եւ կոյրերուն տեսողութիւն յայտարարելու, հարստահարութիւն կրողները ազատ արձակելու, Տէրոջ բարեհաճութեան տարին յայտարարելու»:
to proclaim the year of acceptance with the Lord."
20 Յետոյ գոցեց գիրքը, տուաւ սպասաւորին, ու նստաւ: Բոլոր ժողովարանը եղողները իրենց աչքերը սեւեռած էին անոր վրայ:
And rolling up the book, He returned it to the attendant, and sat down--to speak. And the eyes of all in the synagogue were fixed on Him.
21 Ուստի սկսաւ ըսել անոնց. «Այսօր այս գրուածը իրագործուեցաւ, ու ձեր ականջները լսեցին»:
Then He proceeded to say to them, "To-day is this Scripture fulfilled in your hearing."
22 Բոլորը կը վկայէին անոր մասին, կը զարմանային անոր բերանէն ելած շնորհալի խօսքերուն վրայ, եւ կ՚ըսէին. «Ասիկա Յովսէփի որդին չէ՞»:
And they all spoke well of Him, wondering at the sweet words of kindness which fell from His lips, while they asked one another, "Is not this Joseph's son?"
23 Ինք ալ ըսաւ անոնց. «Իրաւ դուք ինծի պիտի ըսէք սա՛ առածը. “Բժի՛շկ, դուն քե՛զ բուժէ: Ո՜րչափ բաներ լսեցինք՝ որ Կափառնայումի մէջ կատարուեցան. հո՛ս ալ ըրէ՝ քո՛ւ բնագաւառիդ մէջ”»:
"Doubtless," said He, "you will quote to me the proverb, 'Physician, cure yourself: all that we hear that you have done at Capernaum, do here also in your native place.'"
24 Եւ շարունակեց. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Ո՛չ մէկ մարգարէ ընդունելի է իր բնագաւառին մէջ”:
"I tell you in solemn truth," He added, "that no Prophet is welcomed among his own people.
25 Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Շատ այրիներ կային Իսրայէլի մէջ՝ Եղիայի օրերը, երբ երկինք գոցուեցաւ երեք տարի ու վեց ամիս, եւ մեծ սով եղաւ ամբողջ երկրին մէջ.
But I tell you in truth that there was many a widow in Israel in the time of Elijah, when there was no rain for three years and six months and there came a severe famine over all the land;
26 բայց Եղիա անոնցմէ ո՛չ մէկուն ղրկուեցաւ, հապա միայն Սիդոնացիներուն Սարեփթա քաղաքը բնակող այրի կնոջ մը:
and yet to not one of them was Elijah sent: he was only sent to a widow at Zarephath in the Sidonian country.
27 Նաեւ շատ բորոտներ կային Իսրայէլի մէջ՝ Եղիսէ մարգարէին ատենը, եւ անոնցմէ ո՛չ մէկը մաքրուեցաւ, հապա միայն՝ Նէեման Ասորին”»:
And there was also many a leper in Israel in the time of the Prophet Elisha, and yet not one of them was cleansed, but Naaman the Syrian was."
28 Ժողովարանին մէջ բոլորն ալ զայրոյթով լեցուեցան՝ երբ լսեցին այս խօսքերը.
Then all in the synagogue, while listening to these words, were filled with fury.
29 ուստի կանգնելով՝ դուրս հանեցին զայն քաղաքէն, եւ տարին զայն մինչեւ այն լերան ցցուած ծայրը՝ որուն վրայ իրենց քաղաքը կառուցանուած էր, որպէսզի բարձր տեղէն վար նետեն զայն:
They rose, hurried Him outside the town, and brought Him to the brow of the hill on which their town was built, to throw Him down the cliff;
30 Բայց ինք՝ անոնց մէջէն անցնելով՝ գնաց:
but He passed through the midst of them and went His way.
31 Ապա իջաւ Գալիլեայի Կափառնայում քաղաքը, ու Շաբաթ օրերը կը սորվեցնէր անոնց:
So He came down to Capernaum, a town in Galilee, where He frequently taught the people on the Sabbath days.
32 Կ՚ապշէին անոր ուսուցումին վրայ, որովհետեւ իշխանութեամբ էր անոր խօսքը:
And they were greatly impressed by His teaching, because He spoke with the language of authority.
33 Ժողովարանին մէջ մարդ մը կար՝ որ անմաքուր դեւի ոգի ունէր, եւ բարձրաձայն աղաղակեց.
But in the synagogue there was a man possessed by the spirit of a foul demon. In a loud voice he cried out,
34 «Թո՛ղ մեզ. դուն ի՞նչ ունիս մեզի հետ, Յիսո՛ւս Նազովրեցի. միթէ մեզ կորսնցնելո՞ւ եկար: Գիտեմ թէ ո՛վ ես՝ Աստուծոյ Սուրբը»:
"Ha! Jesus the Nazarene, what have you to do with us? I know who you are--God's Holy One!"
35 Յիսուս սաստեց զայն՝ ըսելով. «Պապանձէ՛ ու ելի՛ր ատկէ»: Դեւը գետին զարկաւ զայն՝ բոլորին մէջտեղ, ելաւ անկէ եւ չվնասեց անոր:
But Jesus rebuked the demon. "Silence!" He exclaimed; "come out of him." Upon this, the demon hurled the man into the midst of them, and came out of him without doing him any harm.
36 Բոլորը այլայլած՝ իրարու հետ խօսակցելով կ՚ըսէին. «Այս ի՜նչ խօսք է, որ իշխանութեամբ եւ զօրութեամբ կը հրամայէ անմաքուր ոգիներուն, ու կ՚ելլեն»:
All were astonished and awe-struck; and they asked one another, "What sort of language is this? For with authority and real power He gives orders to the foul spirits and they come out."
37 Եւ անոր համբաւը տարածուեցաւ շրջակայքին բոլորը տեղերը:
And the talk about Him spread into every part of the neighbouring country.
38 Ելլելով ժողովարանէն՝ մտաւ Սիմոնի տունը:
Now when He rose and left the synagogue He went to Simon's house. Simon's mother-in-law was suffering from an acute attack of fever; and they consulted Him about her.
39 Սիմոնի զոքանչը կը տուայտէր սաստիկ տենդով, ու թախանձեցին իրեն՝ անոր համար:
Then standing over her He rebuked the fever, and it left her; and she at once rose and waited on them.
40 Յիսուս կայնելով անոր քով՝ սաստեց տենդը, որ թողուց զայն: Ան ալ անմի՛ջապէս կանգնեցաւ, եւ անոնց կը սպասարկէր:
At sunset all who had friends suffering from any illness brought them to Him, and He laid His hands on them all, one by one, and cured them.
41 Արեւին մայր մտած ատենը՝ բոլոր անոնք, որ զանազան ախտերով հիւանդներ ունէին, իրեն բերին զանոնք. ինք ալ անոնցմէ իւրաքանչիւրին վրայ ձեռք դնելով՝ բուժեց զանոնք:
Demons also came out of many, loudly calling out, "You are the Son of God." But He rebuked them and forbad them to speak, because they knew Him to be the Christ.
42 Շատերէն դեւե՛ր ալ դուրս կ՚ելլէին՝ աղաղակելով. «Դո՛ւն ես Քրիստոսը, Աստուծոյ Որդին»: Բայց ինք կը սաստէր ու չէր թոյլատրեր անոնց՝ որ խօսին, որովհետեւ գիտէին թէ ինք Քրիստոսն է:
Next morning, at daybreak, He left the town and went away to a solitary place; but the people flocked out to find Him, and, coming to the place where He was, they endeavoured to detain Him that He might not leave them.
43 Երբ ցերեկ եղաւ, մեկնեցաւ ու գնաց ամայի տեղ մը. եւ բազմութիւնները կը փնտռէին զայն: Եկան անոր քով, ու կը բռնէին՝ որ չհեռանայ իրենցմէ:
But He said to them, "I have to tell the Good News of the Kingdom of God to the other towns also, because for this purpose I was sent."
44 Բայց ան ըսաւ իրենց. «Պէտք է որ ուրի՛շ քաղաքներու ալ աւետեմ Աստուծոյ թագաւորութիւնը, քանի որ ղրկուած եմ ա՛յս նպատակով»: Եւ կը քարոզէր Գալիլեայի ժողովարաններուն մէջ:
And for some time He preached in the synagogues in Galilee.
