ՂՈԻԿԱՍ 3
1 Տիբերիոս կայսրին գահակալութեան տասնհինգերորդ տարին, երբ Պոնտացի Պիղատոս Հրէաստանի վրայ կառավարիչ էր, Հերովդէս՝ Գալիլեայի վրայ չորրորդապետ, անոր եղբայրը՝ Փիլիպպոս՝ Իտուրայի ու Տրաքոնացիներու երկրին վրայ չորրորդապետ, եւ Լիւսանիաս՝ Աբիլենէի վրայ չորրորդապետ,
When the Emperor Tiberius had been ruling [the Roman Empire] for 15 years, and while Pontius Pilate was the governor of Judea [district], and Herod [Antipas] was ruling Galilee [district], and his brother Philip was ruling Iturea and Trachonitis [districts], and Lysanius was ruling Abilene [district],
2 Աննայի ու Կայիափայի քահանայապետութեան ատեն՝ Աստուած խօսեցաւ՝՝ Զաքարիայի որդիին՝ Յովհաննէսի, անապատին մէջ:
and while Annas and Caiaphas were the high priests [in Jerusalem], God gave messages to Zechariah’s son John while he was living in the desolate region.
3 Ան ալ եկաւ Յորդանանի շրջակայքը եւ ապաշխարութեան մկրտութիւն կը քարոզէր՝ մեղքերու ներումին համար,
[So] John went all over the area close to the Jordan [River]. He kept telling people, “If you want [God] to forgive you for your sins, you must (repent/turn away from your sinful behavior) [before you ask me] to baptize [you]!”
4 ինչպէս գրուած է Եսայի մարգարէին խօսքերուն գիրքին մէջ. «Անապատին մէջ գոչողին ձայնը. “Պատրաստեցէ՛ք Տէրոջ ճամբան, շտկեցէ՛ք անոր շաւիղները:
John was the one who [fulfilled] these words that had [been written] by the prophet Isaiah {that the prophet Isaiah had written} on a scroll [long ago]: In a desolate area, someone [SYN] will be heard shouting [to the people who pass by], “Prepare yourselves [to receive] the Lord when he comes! [Make yourselves ready so that you will be prepared when he comes], [just like people] straighten out the road [MET] [for an important official] [MET, DOU]!
5 Ամէն ձոր պիտի լեցուի, եւ ամէն լեռ ու բլուր պիտի ցածնայ. ծուռը պիտի շտկուի, խորտուբորտ տեղերը պիտի ըլլան հարթ ճամբաներ,
[Just like people] level off all the places where the land rises and [just like they] fill all the ravines, and [just like people] make the road straight wherever it is crooked, and [just like people] make smooth the bumps in the road, [similarly you need to remove all the obstacles which prevent God from blessing you]!
6 եւ ամէն մարմին պիտի տեսնէ Աստուծոյ փրկութիւնը”»:
Then people [SYN] everywhere will understand how God can save [MTY] [people].”
7 Իրմէ մկրտուելու եկող բազմութեան ըսաւ. «Իժերո՛ւ ծնունդներ, ո՞վ իմացուց ձեզի՝ խուսափիլ գալիք բարկութենէն:
Although large groups of people came to John to be baptized {in order that he would baptize them}, [he knew that many of them were not sincere]. So he kept saying to them, “You [people are evil] [MET] [like] poisonous snakes! [I] warn you that [God] will some day punish [MTY] [everyone] who sins. And (do not think that you can escape [from his punishing] [MTY] [you if you do not turn from your sinful behavior!/did someone tell you] that you can escape [from his punishing] [MTY] [you if you do not turn from your sinful behavior]?) [RHQ] (OR, Who told you that you could escape [God’s punishment?])
8 Ուրեմն ապաշխարութեան արժանավայել պտո՛ւղ բերէք, եւ մի՛ սկսիք ձեր մէջ ըսել. “Մենք Աբրահա՛մը ունինք իբր հայր”. քանի որ կը յայտարարեմ ձեզի թէ Աստուած կարող է այս քարերէ՛ն հանել Աբրահամի զաւակներ:
Do what is appropriate for people who have truly turned from their sinful behavior! [God promised to give Abraham many] descendants. In order to fulfill that promise, God does not need you! I tell you that he can change these stones to make them descendants of Abraham! So do not begin to say to yourselves, ‘We [(exc)] are descendants of Abraham, [so God will not punish us, even though we have] sinned!’
9 Կացինը արդէն իսկ դրուած է ծառերու արմատին քով. ուրեմն ամէն ծառ՝ որ լաւ պտուղ չի բերեր, պիտի կտրուի ու կրակը նետուի»:
[God is ready to punish you if you do not turn away from your sinful behavior, just like a man] [MET] lays his axe at the roots [of a fruit] tree [to chop it down and throw it into the fire if it does not produce good fruit] [MET].”
10 Բազմութիւնները հարցուցին իրեն. «Ուրեմն ի՞նչ ընենք»:
[Then] various ones in the crowd asked John, “What shall we [(exc)] do [to escape God punishing us] (OR), [to show that we have repented]?”
11 Ան ալ պատասխանեց անոնց. «Ո՛վ որ երկու բաճկոն ունի՝ մէկը թող տայ չունեցողին, եւ ո՛վ որ կերակուր ունի՝ նոյնպէս ընէ»:
He answered them, “If any of you has two shirts, you should give one of them to someone who has no shirt. If any of you has [plenty of] food, you should give some to those who have no food.”
12 Մաքսաւորներ ալ եկան մկրտուելու, եւ ըսին անոր. «Վարդապե՛տ, մե՞նք ինչ ընենք»:
[Some] tax collectors came [and asked] to be baptized ([asked him] to baptize them}. They asked him, “Teacher, what shall we [(exc)] do [to please God]?”
13 Ան ալ ըսաւ անոնց. «Մի՛ պահանջէք աւելի՝ քան ինչ որ ձեզի պատուիրուած է»:
He said to them, “Do not take from the people any more money than [the Roman government] tells you to take!”
14 Զինուորներն ալ կը հարցնէին անոր. «Մե՞նք ինչ ընենք»: Ըսաւ անոնց. «Ո՛չ մէկը հարստահարեցէք, ո՛չ մէկը զրպարտեցէք, հապա բաւարարուեցէ՛ք ձեր թոշակով»:
Some soldiers asked him, “What about us? What should we [(exc)] do [to please God]?” He said to them, “Do not [say to anyone], ‘[If you(sg) do not give me] some money, I will hurt you,’ and do not take [people to court and] falsely accuse them of doing something wrong! And be content with your wages.”
15 Քանի ժողովուրդը ակնկալութեան մէջ էր, եւ բոլորը կը մտածէին իրենց սիրտին մէջ Յովհաննէսի մասին, թէ արդեօք ի՛նք է Քրիստոսը,
People were expecting [that the Messiah would come soon]. Because of that, many of them wondered about John. [Some of them asked him] if he was the Messiah.
16 Յովհաննէս պատասխանեց բոլորին. «Արդարեւ ես կը մկրտեմ ձեզ ջուրով, բայց ինձմէ աւելի հզօրը կու գայ, որուն կօշիկներուն կապերը քակելու արժանի չեմ. անիկա՛ պիտի մկրտէ ձեզ Սուրբ Հոգիով ու կրակով:
John replied to them all, “No, [I am not]. I used [only] water when I baptized you. But [the Messiah] will soon come! He is far greater than I am. [He is so great that] I am not worthy to [be like his slave and] untie his sandals [MET] [like] a slave would do! He will put [his] Holy Spirit within [MTY] you [to truly change your lives], and [he will judge others of you and punish you in] the fire [MET] [in hell]. (questioned)
17 Անոր հեծանոցը իր ձեռքն է. իր կալը պիտի մաքրէ եւ ցորենը պիտի ժողվէ իր ամբարը, իսկ յարդը պիտի այրէ անշէջ կրակով»:
He [is like a man] [MET] [who wants to] clear away the grain on the ground where it has been threshed {they have threshed it}. That man [uses] a huge fork [to throw the grain into the air] to separate the wheat from the chaff [MET], and then he cleans up the threshing area. [Similarly, God] will [separate righteous people from the evil people, like a man who] gathers the wheat into his storage area, and then he will burn [those who are like] chaff with a fire (that will never be put out/that will burn forever).”
18 Ուրիշ շատ բաներ ալ կ՚աւետէր՝ ժողովուրդը յորդորելով:
John kept telling people many things to urge them [to turn to God], as he told them the good message [from God].
19 Բայց Հերովդէս չորրորդապետը, կշտամբուելով անկէ իր եղբօր կնոջ՝ Հերովդիայի համար, նաեւ բոլոր չարիքներուն համար՝ որ Հերովդէս ըրած էր,
He also rebuked [the ruler of the district], Herod [Antipas. He rebuked him] for [marrying] Herodias, his brother’s wife, [while his brother was still alive], and for doing many other evil things.
20 սա՛ ալ աւելցուց այդ բոլորին վրայ.- բանտարկեց Յովհաննէսը:
But Herod [had his soldiers] put John in prison. That was another evil thing he did.
21 Ամբողջ ժողովուրդը մկրտուեցաւ. Յիսուս ալ մկրտուեցաւ, ու երբ կ՚աղօթէր՝ երկինքը բացուեցաւ,
[But before John was put in prison], when many people were being baptized {when he was baptizing many people}, after Jesus was baptized {he baptized Jesus} and Jesus was praying, the sky opened.
22 եւ Սուրբ Հոգին իջաւ անոր վրայ մարմնաւոր երեւոյթով՝ աղաւնիի պէս, ու ձայն մը եկաւ երկինքէն՝ որ կ՚ըսէր. «Դո՛ւն ես իմ սիրելի Որդիս, քեզի՛ հաճեցայ»:
Then the Holy Spirit, resembling a dove, descended upon [Jesus]. And [God] [SYN/EUP] spoke to Jesus from heaven, saying, “You [(sg)] are my Son, whom I love dearly. I am very pleased with you!”
23 Եւ ինք՝ Յիսուս՝ սկսած էր գրեթէ երեսուն տարեկան ըլլալ: (Ինչպէս կը կարծուէր՝) ան որդին էր Յովսէփի, որ Հեղիի, որ Մատաթի,
When Jesus began [his work for God], he was about 30 years old. It was {[People]} thought that he was [the son of] Joseph. [Joseph was the son] of Heli.
24 որ Ղեւիի, որ Մեղքիի, որ Յաննէի, որ Յովսէփի,
[Heli was the son] of Matthat. [Matthat was the son] of Levi. [Levi was the son] of Melchi. [Melchi was the son] of Jannai. [Jannai was the son] of Joseph.
25 որ Մատաթիայի, որ Ամովսի, որ Նաւումի, որ Եսղիի, որ Նանգէի,
[Joseph was the son] of Mattathias. [Mattathias was the son] of Amos. [Amos was the son] of Nahum. [Nahum was the son] of Esli. [Esli was the son] of Naggai.
26 որ Մաաթի, որ Մատաթիայի, որ Սեմէիի, որ Յովսէփի, որ Յուդայի,
[Naggai was the son] of Maath. [Maath was the son] of Mattathias. [Mattathias was the son] of Semein. [Semein was the son] of Josech. [Josech was the son] of Joda.
27 որ Յովհաննայի, որ Րեսայի, որ Զօրաբաբէլի, որ Սաղաթիէլի, որ Ներիի,
[Joda was the son] of Joanan. [Joanan was the son] of Rhesa. [Rhesa was the son] of Zerubbabel. [Zerubbabel was the son] of Shealtiel. [Shealtiel was the son] of Neri.
28 որ Մեղքիի, որ Ադդիի, որ Կովսամի, որ Եղմովդադի, որ Էրի,
[Neri was the son] of Melchi. [Melchi was the son] of Addi. [Addi was the son] of Cosam. [Cosam was the son] of Elmadam. [Elmadam was the son] of Er.
29 որ Յովսէսի, որ Եղիազարի, որ Յովրիմի, որ Մատաթի, որ Ղեւիի,
[Er was the son] of Joshua. [Joshua was the son] of Eliezer. [Eliezer was the son] of Jorim. [Jorim was the son] of Matthat. [Matthat was the son] of Levi.
30 որ Սիմէոնի, որ Յուդայի, որ Յովսէփի, որ Յովնանի, որ Եղիակիմի,
[Levi was the son] of Simeon. [Simeon was the son] of Judah. [Judah was the son] of Joseph. [Joseph was the son] of Jonam. [Jonam was the son] of Eliakim.
31 որ Մելեայի, որ Մայնանի, որ Մատաթայի, որ Նաթանի, որ Դաւիթի,
[Eliakim was the son] of Melea. [Melea was the son] of Menna. [Menna was the son] of Mattatha. [Mattatha was the son] of Nathan. [Nathan was the son] of David.
32 որ Յեսսէի, որ Ովբէթի, որ Բոոսի, որ Սաղմոնի, որ Նաասոնի,
[David was the son] of Jesse. [Jesse was the son] of Obed. [Obed was the son] of Boaz. [Boaz was the son] of Sala. [Sala was the son] of Nahshon.
33 որ Ամինադաբի, որ Արամի, որ Եսրոնի, որ Փարէսի, որ Յուդայի,
[Nahshon was the son] of Amminadab. [Amminadab was the son] of Admin. [Admin was the son] of Arni. [Arni was the son] of Hezron. [Hezron was the son] of Perez. [Perez was the son] of Judah.
34 որ Յակոբի, որ Իսահակի, որ Աբրահամի, որ Թարայի, որ Նաքովրի,
[Judah was the son] of Jacob. [Jacob was the son] of Isaac. [Isaac was the son] of Abraham. [Abraham was the son] of Terah. [Terah was the son] of Nahor.
35 որ Սերուգի, որ Ռագաւի, որ Փաղէկի, որ Եբերի, որ Սաղայի,
[Nahor was the son] of Serug. [Serug was the son] of Reu. [Reu was the son] of Peleg. [Peleg was the son] of Eber. [Eber was the son] of Shelah.
36 որ Կայնանի, որ Արփաքսադի, որ Սէմի, որ Նոյի, որ Ղամէքի,
[Shelah was the son] of Cainan. [Cainan was the son] of Arphaxad. [Arphaxad was the son] of Shem. [Shem was the son] of Noah. [Noah was the son] of Lamech.
37 որ Մաթուսաղայի, որ Ենովքի, որ Յարեդի, որ Մաղաղիէլի, որ Կայնանի,
[Lamech was the son] of Methuselah. [Methuselah was the son] of Enoch. [Enoch was the son] of Jared. [Jared was the son] of Mahalalel. [Mahalalel was the son] of Cainan.
38 որ Ենովսի, որ Սէթի, որ Ադամի, որ Աստուծոյ որդին էր:
[Cainan was the son] of Enos. [Enos was the son] of Seth. [Seth was the son] of Adam. [Adam was the man] God created.
