ՂՈԻԿԱՍ 22
1 Բաղարջակերքի տօնը՝ որ Զատիկ կը կոչուէր՝ մօտեցաւ,
La fête des Azymes, que l'on appelle la Pâque, approchait.
2 եւ քահանայապետներն ու դպիրները կը փնտռէին թէ ի՛նչպէս մեռցնեն զայն, քանի որ կը վախնային ժողովուրդէն:
Les chefs des prêtres et les Scribes cherchaient un moyen de se défaire de Jésus; car ils redoutaient le peuple.
3 Սատանան մտաւ Իսկարիովտացի մականուանեալ Յուդայի ներսը, որ տասներկուքէն մէկն էր,
Ce fut alors que Satan entra en Judas surnommé l'Iskariôte, qui était du nombre des douze;
4 եւ ան գնաց բանակցելու քահանայապետներուն ու մեծաւորներուն հետ՝ թէ ի՛նչպէս մատնէ զայն անոնց:
il alla s'entendre avec les chefs des prêtres et avec les chefs des gardes sur ce qu'il y avait à faire pour le leur livrer.
5 Անոնք ուրախացան եւ միաձայնեցան դրամ տալ անոր:
Pleins de joie, ils convinrent de lui donner de l'argent.
6 Ինք ալ խոստացաւ, ու կը փնտռէր պատեհութիւն մը զայն մատնելու անոնց՝ առանց բազմութեան:
Il s'engagea, et dès lors chercha une occasion de le leur livrer à l'insu de la multitude.
7 Բաղարջակերքի օրը եկաւ, երբ պէտք էր մորթել զատիկը:
Vint le jour de la fête où il fallait sacrifier la Pâque.
8 Ուստի ղրկեց Պետրոսն ու Յովհաննէսը՝ ըսելով. «Գացէ՛ք, պատրաստեցէ՛ք մեզի զատիկը՝ որպէսզի ուտենք»:
Jésus envoya Pierre et Jean en leur disant: «Allez préparer ce qui nous est nécessaire pour le repas pascal.» —
9 Անոնք ալ ըսին անոր. «Ո՞ւր կ՚ուզես որ պատրաստենք»:
«Où veux-tu, lui dirent-ils, que nous le préparions?»
10 Ըսաւ անոնց. «Ահա՛ երբ մտնէք քաղաքը, մարդ մը պիտի հանդիպի ձեզի՝ որ ուսին վրայ ունի ջուրի սափոր մը. հետեւեցէ՛ք անոր մինչեւ այն տունը՝ ուր ինք կը մտնէ,
Il leur répondit: «En entrant dans la ville, vous rencontrerez un homme portant une cruche d'eau. Vous le suivrez dans la maison où il entrera;
11 եւ ըսէ՛ք տանտիրոջ. «Վարդապետը կ՚ըսէ քեզի. “Ո՞ւր է իջեւանը, ուր պիտի ուտեմ զատիկը աշակերտներուս հետ”:
et voici ce que vous direz au propriétaire de cette maison: «Le maître te fait dire: Où est la chambre où je mangerai la Pâque avec mes disciples.»
12 Ան ալ պիտի ցուցնէ ձեզի կահաւորուած մեծ վերնայարկ մը. հո՛ն պատրաստեցէք»:
Cet homme alors vous montrera une chambre haute, grande, garnie de tapis. C'est là que vous ferez les préparatifs.»
13 Գացին, գտան ինչպէս ըսաւ իրենց, եւ պատրաստեցին զատիկը:
Ils partirent et trouvèrent toutes choses comme il les leur avait dites et préparèrent la Pâque.
14 Երբ ժամը հասաւ՝ սեղան նստաւ, ու տասներկու առաքեալները իրեն հետ:
Quand vint l'heure, il se mit à table, et les apôtres avec lui.
15 Եւ ըսաւ անոնց. «Չափազանց ցանկացի որ այս զատիկը ուտեմ ձեզի հետ՝ իմ չարչարուելէս առաջ.
Il leur dit: «J'ai désiré — d'un grand désir — manger cette Pâque avec vous avant de souffrir.
16 որովհետեւ կը յայտարարեմ ձեզի. “Ա՛լ բնա՛ւ պիտի չուտեմ ասկէ, մինչեւ որ իրագործուի Աստուծոյ թագաւորութեան մէջ”»:
Je vous le déclare, en effet, je ne mangerai plus semblable Pâque, jusqu'à ce qu'elle s'accomplisse dans le Royaume de Dieu.»
17 Ու բաժակը առաւ, շնորհակալ եղաւ եւ ըսաւ. «Առէ՛ք ասիկա ու բաժնեցէ՛ք ձեր մէջ:
Tenant une coupe, il rendit grâces. «Prenez-la, dit-il, et partagez-la entre vous;
18 Արդարեւ կը յայտարարեմ ձեզի. “Բնա՛ւ որթատունկին բերքէն պիտի չխմեմ, մինչեւ որ գայ Աստուծոյ թագաւորութիւնը”»:
car désormais, je vous le déclare, je ne boirai plus du fruit de la vigne jusqu'à ce que vienne le Royaume de Dieu.»
19 Ապա հաց առաւ, շնորհակալ եղաւ, կտրեց ու տուաւ անոնց, եւ ըսաւ. «Ա՛յս է իմ մարմինս՝ որ կը տրուի ձեզի համար. ըրէ՛ք ասիկա՝ իմ յիշատակիս համար»:
Prenant du pain, il rendit grâces, il le rompit et le leur donna, en disant: «Ceci est mon corps qui est donné pour vous; faites ceci en mémoire de moi.»
20 Նոյնպէս ալ բաժակը առաւ ընթրիքէն ետք, եւ ըսաւ. «Այս բաժակը նո՛ր ուխտն է՝ իմ արիւնովս, որ կը թափուի ձեզի համար»:
Après le repas, il prit de même la coupe, en disant: «Cette coupe est la nouvelle alliance en mon sang qui est répandu pour vous.
21 «Բայց ահա՛ զիս մատնողին ձեռքը ինծի հետ՝ այս սեղանին վրայ է:
Et voilà cependant avec moi, à cette table, la main de celui qui me livre!
22 Իրաւ է թէ մարդու Որդին կ՚երթայ՝ ինչպէս սահմանուած է. բայց վա՜յ այն մարդուն՝ որուն միջոցով կը մատնուի ան»:
car le Fils de l'homme s'en va selon ce qui a été déterminé, mais malheur à cet homme par qui il est livré!»
23 Անոնք ալ սկսան հարցնել իրարու թէ իրենցմէ ո՛վ էր՝ որ պիտի ընէր այդ բանը:
Ils se mirent à se demander de l'un à l'autre lequel d'entre eux devait faire cela.
24 Վէճ մըն ալ եղաւ անոնց մէջ, թէ իրենցմէ ո՛վ պիտի համարուի մեծագոյնը:
Il s'éleva aussi un débat sur celui d'entre eux qui devait être estimé le plus grand.
25 Ան ալ ըսաւ անոնց. «Հեթանոսներուն թագաւորնե՛րը կը տիրեն իրենց, եւ անոնք որ կ՚իշխեն իրենց վրայ՝ բարերար կը կոչուին:
«Les rois des nations, leur dit Jésus, en sont les dominateurs; et ceux qui exercent sur elles un pouvoir impérieux sont appelés «leurs bienfaiteurs».
26 Բայց դուք այնպէս պէտք չէ ըլլաք. հապա ա՛ն որ ձեր մէջ մեծագոյնն է՝ կրտսերին պէս թող ըլլայ, ու հրամայողը՝ սպասարկուին պէս:
Pour vous, n'agissez point ainsi: au contraire, que le plus grand d'entre vous se fasse comme le plus jeune, et que celui qui est le chef se considère comme le serviteur.
27 Քանի որ ո՞վ է մեծը, սեղան նստո՞ղը՝ թէ սպասարկուն: Միթէ սեղան նստողը չէ՞. սակայն ես ձեր մէջ սպասարկուի մը պէս եմ:
Lequel passe pour le plus grand? Celui qui est à table ou celui qui sert? N'est-ce pas celui qui est à table? Moi, pourtant, je suis, au milieu de vous, comme celui qui sert.»
28 Եւ դուք անոնք էք՝ որ միշտ ինծի հետ կը մնայիք փորձութիւններուս մէջ.
«Quant à vous, vous m'êtes demeurés fidèles dans mes épreuves.»
29 ես ալ թագաւորութիւն մը կը կտակեմ ձեզի, ինչպէս իմ Հայրս թագաւորութիւն մը կտակեց ինծի.
«Mon Père m'a adjugé un Royaume; eh bien, moi, je vous l'adjuge à mon tour,
30 որպէսզի դուք ուտէք ու խմէք իմ սեղանէս՝ իմ թագաւորութեանս մէջ, եւ բազմիք գահերու վրայ՝ դատելու Իսրայէլի տասներկու տոհմերը»:
afin que, dans ce Royaume qui sera le mien, vous mangiez et buviez à ma table, afin aussi que vous y siégiez sur des trônes jugeant les douze tribus d'Israël.»
31 Տէրը ըսաւ. «Սիմո՛ն, Սիմո՛ն, ահա՛ Սատանան շատ ուզեց խարբալել ձեզ ցորենի պէս:
«Simon! Simon! voilà que Satan vous a réclamés pour vous passer tous au crible comme du froment.
32 Բայց ես աղերսեցի քեզի համար, որպէսզի հաւատքդ չպակսի. եւ դուն երբ դարձի գաս՝ եղբայրնե՛րդ ալ ամրացուր»:
Moi, cependant, j'ai prié pour toi, afin que ta foi ne défaille pas. Et toi, quand tu seras un jour changé, fortifie tes frères.» —
33 Իսկ ինք ըսաւ անոր. «Տէ՛ր, ես պատրաստ եմ քեզի հետ թէ՛ բանտ երթալու, թէ՛ մեռնելու»:
«Avec toi, Seigneur, lui dit Pierre, je suis prêt à aller en prison, à la mort!» —
34 Ան ալ ըսաւ. «Պետրո՛ս, կը յայտարարեմ քեզի. “Այսօր աքաղաղը պիտի չկանչէ, մինչեւ որ դուն երե՛ք անգամ ուրանաս՝ թէ զիս կը ճանչնաս”»:
«Pierre, lui répondit Jésus, je te déclare qu'aujourd'hui même un coq n'aura pas achevé de chanter que, trois fois, tu n'aies nié me connaître.»
35 Նաեւ ըսաւ անոնց. «Երբ ղրկեցի ձեզ առանց քսակի, պարկի ու կօշիկներու, որեւէ բան պակսեցա՞ւ ձեզի»:
Il continua: «Lorsque je vous ai envoyés sans bourse, sans sac, sans chaussures, vous a-t-il manqué quelque chose?» — «Rien, répondirent-ils.» —
36 Անոնք ալ ըսին. «Ո՛չ մէկ բան»: Յետոյ ըսաւ. «Բայց հիմա՝ ա՛ն որ քսակ ունի՝ թող առնէ զայն, նմանապէս պարկը. եւ ա՛ն որ սուր չունի, թող ծախէ իր հանդերձը ու սուր մը գնէ իրեն:
«Mais à présent, leur dit-il, que celui qui a une bourse la prenne; et un sac, de même; que celui qui n'a pas d'épée vende son manteau pour en acheter une;
37 Քանի որ կը յայտարարեմ ձեզի թէ պէտք է որ սա՛ գրուածն ալ կատարուի իմ վրաս. “Անօրէններու հետ սեպուեցաւ”. որովհետեւ աւարտելու վրայ են ինծի վերաբերող բաները»:
car, je vous le déclare, il faut que cette parole de l'Écriture s'accomplisse en mois: «... Et il a été compté parmi les impies.» «En effet, ce qui me concerne tire à sa fin.» —
38 Անոնք ալ ըսին. «Տէ՛ր, ահա՛ հոս երկու սուր կայ»: Ան ալ ըսաւ անոնց. «Կը բաւէ»:
«Seigneur, dirent-ils, voici deux épées.» — «Cela suffit, » leur répondit Jésus.
39 Յետոյ դուրս ելլելով՝ իր սովորութեան համաձայն գնաց Ձիթենիներու լեռը. աշակերտներն ալ հետեւեցան իրեն:
Il sortit, et, selon sa coutume, il se dirigea vers le mont des Oliviers. Les disciples le suivirent.
40 Երբ հասաւ այդ տեղը՝ ըսաւ անոնց. «Աղօթեցէ՛ք՝ որպէսզի փորձութեան մէջ չմտնէք»:
Arrivé en ce lieu, il leur dit: «Priez pour ne pas succomber à l'épreuve.»
41 Ապա մեկուսացաւ անոնցմէ՝ քարընկէցի մը չափ, ու ծնրադրելով՝ կ՚աղօթէր
Il s'éloigna d'eux, à la distance d'un jet de pierre environ; il se mit à genoux, et voici ce qu'il disait dans sa prière:
42 եւ կ՚ըսէր. «Հա՛յր, եթէ փափաքիս՝ հեռացո՛ւր այս բաժակը ինձմէ. բայց ո՛չ թէ ի՛մ կամքս՝ հապա քո՛ւկդ թող ըլլայ»:
«Père, si tu voulais écarter loin de moi cette coupe! toutefois que ce ne soit pas ma volonté qui se fasse, mais la tienne.»
43 Երկինքէն հրեշտակ մը երեւցաւ իրեն, ու կը զօրացնէր զինք: Ճգնաժամի մէջ ըլլալով՝ աւելի՛ ջերմեռանդութեամբ կ՚աղօթէր,
Alors il lui apparut un ange venu du ciel, qui le fortifia.
44 եւ իր քրտինքը՝ գետին ինկող արիւնի մեծ կաթիլներու պէս էր:
Étant en agonie, plus ardente était sa prière. Sa sueur était comme de grosses gouttes de sang et tombait jusqu'à terre.
45 Աղօթքէն կանգնելով՝ եկաւ աշակերտներուն քով, ու գտաւ զանոնք՝ տրտմութենէն քնացած:
Après avoir prié, il se releva et vint à ses disciples. Il les trouva qui s'étaient endormis dans l'accablement de leur douleur.
46 Ըսաւ անոնց. «Ինչո՞ւ կը քնանաք. կանգնեցէ՛ք եւ աղօթեցէ՛ք, որպէսզի չմտնէք փորձութեան մէջ»:
«Pourquoi dormez-vous, leur dit-il, levez-vous, priez pour ne pas succomber à l'épreuve.»
47 Երբ դեռ կը խօսէր, ահա՛ բազմութիւն մը եկաւ. Յուդա կոչուածն ալ՝ տասներկուքէն մէկը՝ կ՚երթար անոր առջեւէն, ու մօտեցաւ Յիսուսի՝ որպէսզի համբուրէ զայն:
Il parlait encore, lorsqu'arriva toute une foule, en avant de laquelle marchait le nommé Judas, un des douze. Il s'approcha de Jésus pour lui donner un baiser.
48 Յիսուս ըսաւ անոր. «Յուդա՛, համբուրելո՞վ կը մատնես մարդու Որդին»:
«Judas! lui dit Jésus, c'est par un baiser que tu livres le Fils de l'homme!»
49 Երբ անոր շուրջը եղողները տեսան ինչ որ պիտի ըլլար, ըսին անոր. «Տէ՛ր, զարնե՞նք սուրով»:
Voyant ce qui allait se passer, ceux qui entouraient Jésus lui dirent: «Seigneur, si nous frappions de l'épée?»
50 Եւ անոնցմէ մէկը զարկաւ քահանայապետին ծառային, ու խլեց անոր աջ ականջը:
Et l'un d'entre eux frappa le serviteur du grand-prêtre et lui coupa l'oreille droite.
51 Յիսուս ըսաւ. «Թոյլատրեցէ՛ք մինչեւ այդ տեղը»: Եւ դպաւ անոր ականջին ու բժշկեց զայն:
Mais Jésus prit la parole: «Restez-en là!» dit-il, et touchant l'oreille de l'homme blessé, il le guérit.
52 Յիսուս ըսաւ իրեն եկած քահանայապետներուն, տաճարին մեծաւորներուն եւ երէցներուն. «Իբր թէ աւազակի՞ դէմ եկաք՝ սուրերով ու բիրերով:
Jésus dit ensuite à ceux qui étaient venus à lui, chefs des prêtres, chefs des gardes du Temple et Anciens: «Vous êtes venus comme contre un brigand, avec des épées et des bâtons.
53 Ամէ՛ն օր ձեզի հետ էի՝ տաճարին մէջ, եւ ձեռք չերկարեցիք իմ վրաս. բայց ասիկա՛ է ձեր ժամն ու խաւարին իշխանութիւնը»:
Tous les jours j'étais avec vous dans le Temple, et vous n'avez pas mis la main sur moi. Mais cette heure-ci est vôtre, cette heure où les ténèbres règnent.»
54 Բռնելով զայն՝ տարին եւ մտցուցին քահանայապետին տունը. Պետրոս ալ կը հետեւէր անոր հեռուէն:
Ils s'emparèrent de lui, l'emmenèrent et le conduisirent à la demeure du grand-prêtre. Pierre suivait de loin.
55 Երբ կրակ վառեցին գաւիթին մէջտեղը ու նստան միասին, Պետրոս ալ նստաւ անոնց մէջ:
Au milieu de la cour ils allumèrent du feu, ils s'assirent tout autour, et Pierre aussi s'assit parmi eux.
56 Աղախին մը տեսնելով զայն՝ որ նստած էր կրակին քով, ակնապիշ նայեցաւ անոր եւ ըսաւ. «Ասիկա՛ ալ անոր հետ էր»:
Une servante le vit assis à la clarté du foyer, et, le regardant attentivement elle lui dit: «Et celui-là, il était avec lui!»
57 Բայց Պետրոս ուրացաւ զայն՝ ըսելով. «Կի՛ն, չեմ ճանչնար զայն»:
Et Pierre, reniant Jésus, dit à cette femme: «Je ne le connais pas.»
58 Կարճ պահէ մը ետք՝ ուրի՛շ մը տեսաւ զինք եւ ըսաւ. «Դո՛ւն ալ անոնցմէ ես»: Պետրոս ըսաւ. «Մա՛րդ, ես անոնցմէ չեմ»:
Un instant après, un autre dit en le voyant: «Toi aussi, tu en es!» — «Non, je n'en suis pas», dit Pierre à cet homme.
59 Գրեթէ ժամ մը ետք՝ ուրիշ մըն ալ կը պնդէր ու կ՚ըսէր. «Ճշմարտապէս ասիկա՛ ալ անոր հետ էր, որովհետեւ Գալիլեացի է»:
Après un intervalle d'une heure environ, un autre devint tout à fait affirmatif: «Il est certain, dit-il, que celui-ci était avec lui, car c'est également un Galiléen.»
60 Բայց Պետրոս ըսաւ. «Մա՛րդ, չեմ գիտեր ի՛նչ կը խօսիս»: Անմի՛ջապէս, մինչ ինք դեռ կը խօսէր, աքաղաղը կանչեց:
Mais Pierre dit à cet homme: «Je ne comprends pas ce que tu dis. A l'instant même, pendant qu'il parlait encore, un coq chanta.
61 Տէրը դարձաւ ու նայեցաւ Պետրոսի: Պետրոս ալ մտաբերեց Տէրոջ խօսքը, որ ըսեր էր իրեն. «Դեռ աքաղաղը չկանչած՝ երե՛ք անգամ պիտի ուրանաս զիս»:
Le Seigneur se retourna et regarda Pierre. Alors Pierre se souvint de la parole du Seigneur; il se rappela comment il lui avait dit: «Avant qu'un coq chante aujourd'hui, tu me renieras, trois fois.»
62 Պետրոս դուրս ելլելով՝ դառնապէս լացաւ:
Il sortit, et, dehors, il pleura amèrement.
63 Այն մարդիկը՝ որ բռնած էին Յիսուսը, կը ծաղրէին զայն ու կը ծեծէին.
Ceux qui gardaient Jésus se faisaient un jeu de lui donner des coups;
64 Ծածկելով անոր աչքերը՝ կը զարնէին անոր երեսին եւ կը հարցնէին իրեն. «Մարգարէացի՛ր. ո՞վ է ա՛ն՝ որ զարկաւ քեզի»:
ils lui avaient couvert le visage d'un voile et puis ils l'interrogeaient: «Fais le prophète! quel est celui qui t'a frappé?»
65 Ուրիշ շատ բաներ ալ կ՚ըսէին անոր դէմ՝ հայհոյելով:
et ils proféraient beaucoup d'autres injures contre lui.
66 Երբ առտու եղաւ՝ ժողովուրդին երէցներու ժողովը, քահանայապետներն ու դպիրները հաւաքուեցան, տարին զայն իրենց ատեանին առջեւ եւ ըսին. «Եթէ Քրիստոսը դո՛ւն ես, ըսէ՛ մեզի»:
Quand il fit jour, s'assembla le corps des Anciens du peuple avec des chefs des prêtres et des Scribes. Ils firent comparaître Jésus par devant leur Sanhédrin et lui parlèrent ainsi: «Si tu es le Christ, dis-le-nous.»
67 Ըսաւ անոնց. «Եթէ ըսեմ ալ ձեզի՝ պիտի չհաւատաք.
Il leur répondit: «Quand même je vous le dirais, vous ne me croiriez pas.
68 ու եթէ հարցնեմ ձեզի բան մը՝ պիտի չպատասխանէք ինծի, ո՛չ ալ պիտի արձակէք զիս:
Et si je vous interrogeais, vous ne me répondriez pas.
69 Ասկէ ետք՝ մարդու Որդին պիտի բազմի Աստուծոյ զօրութեան աջ կողմը»:
A partir de maintenant le Fils de l'homme siégera à la droite de la puissance de Dieu.»
70 Բոլորը ըսին. «Ուրեմն դուն Աստուծոյ Որդի՞ն ես»: Ինք ալ ըսաւ անոնց. «Դո՛ւք կ՚ըսէք թէ ես եմ»:
Ils dirent tous: «C'est donc toi qui es le Fils de Dieu?» — «Vous dites vous-mêmes que je le suis», leur répondit Jésus. —
71 Եւ անոնք ըսին. «Ա՛լ ի՞նչ պէտք ունինք վկայութեան, որովհետեւ մենք իսկ լսեցինք անոր բերանէն»:
«Qu'avons-nous encore besoin de témoignage, dirent-ils; le témoignage, nous venons nous-mêmes de l'entendre de sa propre bouche.»
