ՂՈԻԿԱՍ 22
1 Բաղարջակերքի տօնը՝ որ Զատիկ կը կոչուէր՝ մօտեցաւ,
And the feast of unleavened cakes, which is called the passover, drew near.
2 եւ քահանայապետներն ու դպիրները կը փնտռէին թէ ի՛նչպէս մեռցնեն զայն, քանի որ կը վախնային ժողովուրդէն:
And the chief priests and Scribes sought how they might kill him, for they were afraid of the people.
3 Սատանան մտաւ Իսկարիովտացի մականուանեալ Յուդայի ներսը, որ տասներկուքէն մէկն էր,
And Satan entered into Judas called Iscariot, who was of the number of the twelve.
4 եւ ան գնաց բանակցելու քահանայապետներուն ու մեծաւորներուն հետ՝ թէ ի՛նչպէս մատնէ զայն անոնց:
And he went and conferred with the chief priests and Scribes, and the military commanders of the temple, how he might betray him to them.
5 Անոնք ուրախացան եւ միաձայնեցան դրամ տալ անոր:
And they were glad, and covenanted to give him money.
6 Ինք ալ խոստացաւ, ու կը փնտռէր պատեհութիւն մը զայն մատնելու անոնց՝ առանց բազմութեան:
And he promised them, and sought opportunity to betray him to them, in the absence of the multitude.
7 Բաղարջակերքի օրը եկաւ, երբ պէտք էր մորթել զատիկը:
And the day of unleavened cakes arrived, on which it was customary for the passover to be slain.
8 Ուստի ղրկեց Պետրոսն ու Յովհաննէսը՝ ըսելով. «Գացէ՛ք, պատրաստեցէ՛ք մեզի զատիկը՝ որպէսզի ուտենք»:
And Jesus sent Cephas and John, and said to them; Go, prepare for us the passover, that we may eat it.
9 Անոնք ալ ըսին անոր. «Ո՞ւր կ՚ուզես որ պատրաստենք»:
And they said to him: Where wilt thou, that we prepare?
10 Ըսաւ անոնց. «Ահա՛ երբ մտնէք քաղաքը, մարդ մը պիտի հանդիպի ձեզի՝ որ ուսին վրայ ունի ջուրի սափոր մը. հետեւեցէ՛ք անոր մինչեւ այն տունը՝ ուր ինք կը մտնէ,
He said to them: Lo, when ye enter the city, there will a man meet you, bearing a vessel of water. Go after him;
11 եւ ըսէ՛ք տանտիրոջ. «Վարդապետը կ՚ըսէ քեզի. “Ո՞ւր է իջեւանը, ուր պիտի ուտեմ զատիկը աշակերտներուս հետ”:
and where he entereth, say ye to the lord of the house: Our Rabbi saith, Is there a place of refreshment, in which I may eat the Passover, with my disciples?
12 Ան ալ պիտի ցուցնէ ձեզի կահաւորուած մեծ վերնայարկ մը. հո՛ն պատրաստեցէք»:
And lo, he will show you a large upper room that is furnished; there prepare ye.
13 Գացին, գտան ինչպէս ըսաւ իրենց, եւ պատրաստեցին զատիկը:
And they went, and found as he had said to them: and they made ready the passover.
14 Երբ ժամը հասաւ՝ սեղան նստաւ, ու տասներկու առաքեալները իրեն հետ:
And when the time arrived, Jesus came and reclined; and the twelve Legates with him.
15 Եւ ըսաւ անոնց. «Չափազանց ցանկացի որ այս զատիկը ուտեմ ձեզի հետ՝ իմ չարչարուելէս առաջ.
And he said to them: I have greatly desired to eat this passover with you, before I suffer.
16 որովհետեւ կը յայտարարեմ ձեզի. “Ա՛լ բնա՛ւ պիտի չուտեմ ասկէ, մինչեւ որ իրագործուի Աստուծոյ թագաւորութեան մէջ”»:
For I say to you, That henceforth I shall not eat it, until it be fulfilled in the kingdom of God.
17 Ու բաժակը առաւ, շնորհակալ եղաւ եւ ըսաւ. «Առէ՛ք ասիկա ու բաժնեցէ՛ք ձեր մէջ:
And he took the cup, and gave thanks, and said: Take this, and divide it among you.
18 Արդարեւ կը յայտարարեմ ձեզի. “Բնա՛ւ որթատունկին բերքէն պիտի չխմեմ, մինչեւ որ գայ Աստուծոյ թագաւորութիւնը”»:
For I say to you, That I shall not drink of the product of the vine, until the kingdom of God shall come.
19 Ապա հաց առաւ, շնորհակալ եղաւ, կտրեց ու տուաւ անոնց, եւ ըսաւ. «Ա՛յս է իմ մարմինս՝ որ կը տրուի ձեզի համար. ըրէ՛ք ասիկա՝ իմ յիշատակիս համար»:
And he took bread, and gave thanks, and brake, and gave to them, and said: This is my body, which is given for your sakes. This do ye, in remembrance of me.
20 Նոյնպէս ալ բաժակը առաւ ընթրիքէն ետք, եւ ըսաւ. «Այս բաժակը նո՛ր ուխտն է՝ իմ արիւնովս, որ կը թափուի ձեզի համար»:
And in like manner also concerning the cup, after they had supped, he said: This cup is the new testament in my blood, which, for your sakes, is poured out!
21 «Բայց ահա՛ զիս մատնողին ձեռքը ինծի հետ՝ այս սեղանին վրայ է:
But, behold, the hand of him that betrayeth me is on the table.
22 Իրաւ է թէ մարդու Որդին կ՚երթայ՝ ինչպէս սահմանուած է. բայց վա՜յ այն մարդուն՝ որուն միջոցով կը մատնուի ան»:
And the Son of man goeth, as it was determined; but woe to that man, by whom he is betrayed.
23 Անոնք ալ սկսան հարցնել իրարու թէ իրենցմէ ո՛վ էր՝ որ պիտի ընէր այդ բանը:
And they began to inquire among themselves, which of them it was, that would do this.
24 Վէճ մըն ալ եղաւ անոնց մէջ, թէ իրենցմէ ո՛վ պիտի համարուի մեծագոյնը:
And there was contention also among them, who among them would be greatest.
25 Ան ալ ըսաւ անոնց. «Հեթանոսներուն թագաւորնե՛րը կը տիրեն իրենց, եւ անոնք որ կ՚իշխեն իրենց վրայ՝ բարերար կը կոչուին:
And Jesus said to them: The kings of the nations, are their lords; and those exercising authority over them, are called benefactors.
26 Բայց դուք այնպէս պէտք չէ ըլլաք. հապա ա՛ն որ ձեր մէջ մեծագոյնն է՝ կրտսերին պէս թող ըլլայ, ու հրամայողը՝ սպասարկուին պէս:
But ye, not so: but he that is great among you, must be as the least; and he that is chief, as the servitor.
27 Քանի որ ո՞վ է մեծը, սեղան նստո՞ղը՝ թէ սպասարկուն: Միթէ սեղան նստողը չէ՞. սակայն ես ձեր մէջ սպասարկուի մը պէս եմ:
For, which is the greater, he that reclineth, or he that serveth? Is not he that reclineth? But I am among you, as he that serveth.
28 Եւ դուք անոնք էք՝ որ միշտ ինծի հետ կը մնայիք փորձութիւններուս մէջ.
Ye are they who have continued with me in my trials:
29 ես ալ թագաւորութիւն մը կը կտակեմ ձեզի, ինչպէս իմ Հայրս թագաւորութիւն մը կտակեց ինծի.
and I promise to you, as my Father hath promised to me, a kingdom:
30 որպէսզի դուք ուտէք ու խմէք իմ սեղանէս՝ իմ թագաւորութեանս մէջ, եւ բազմիք գահերու վրայ՝ դատելու Իսրայէլի տասներկու տոհմերը»:
that ye may eat and drink at the table of my kingdom, and may sit on thrones, and judge the twelve tribes of Israel.
31 Տէրը ըսաւ. «Սիմո՛ն, Սիմո՛ն, ահա՛ Սատանան շատ ուզեց խարբալել ձեզ ցորենի պէս:
And Jesus said to Simon: Simon, lo, Satan hath desired to sift thee, as wheat:
32 Բայց ես աղերսեցի քեզի համար, որպէսզի հաւատքդ չպակսի. եւ դուն երբ դարձի գաս՝ եղբայրնե՛րդ ալ ամրացուր»:
but I have prayed for thee, that thy faith may not fail. And thou also, in time, turn; and confirm thy brethren.
33 Իսկ ինք ըսաւ անոր. «Տէ՛ր, ես պատրաստ եմ քեզի հետ թէ՛ բանտ երթալու, թէ՛ մեռնելու»:
And Simon said to him: My Lord, with thee I am ready, both for prison and for death.
34 Ան ալ ըսաւ. «Պետրո՛ս, կը յայտարարեմ քեզի. “Այսօր աքաղաղը պիտի չկանչէ, մինչեւ որ դուն երե՛ք անգամ ուրանաս՝ թէ զիս կը ճանչնաս”»:
Jesus said to him: 1 tell thee, Simon, the cock will not crow this day, until thou hast three times denied that thou knowest me.
35 Նաեւ ըսաւ անոնց. «Երբ ղրկեցի ձեզ առանց քսակի, պարկի ու կօշիկներու, որեւէ բան պակսեցա՞ւ ձեզի»:
And he said to them: When I sent you without purses, without wallets and shoes, lacked ye any thing? They say to him: Nothing.
36 Անոնք ալ ըսին. «Ո՛չ մէկ բան»: Յետոյ ըսաւ. «Բայց հիմա՝ ա՛ն որ քսակ ունի՝ թող առնէ զայն, նմանապէս պարկը. եւ ա՛ն որ սուր չունի, թող ծախէ իր հանդերձը ու սուր մը գնէ իրեն:
He said to them: Henceforth, let him that hath a purse, take it; and so likewise a wallet. And let him that hath no sword, sell his garment, and buy himself a sword.
37 Քանի որ կը յայտարարեմ ձեզի թէ պէտք է որ սա՛ գրուածն ալ կատարուի իմ վրաս. “Անօրէններու հետ սեպուեցաւ”. որովհետեւ աւարտելու վրայ են ինծի վերաբերող բաները»:
For I say to you, That this also, which was written, must be fulfilled in me: I shall be numbered with transgressors. For, all that relates to me, will be fulfilled.
38 Անոնք ալ ըսին. «Տէ՛ր, ահա՛ հոս երկու սուր կայ»: Ան ալ ըսաւ անոնց. «Կը բաւէ»:
And they said to him: Our Lord, lo, here are two swords. He said to them: They are sufficient.
39 Յետոյ դուրս ելլելով՝ իր սովորութեան համաձայն գնաց Ձիթենիներու լեռը. աշակերտներն ալ հետեւեցան իրեն:
And he went out, and proceeded, as was his custom, to the mount of the place of Olives; and his disciples followed him.
40 Երբ հասաւ այդ տեղը՝ ըսաւ անոնց. «Աղօթեցէ՛ք՝ որպէսզի փորձութեան մէջ չմտնէք»:
And when he arrived at the place, he said to them: Pray ye, that ye enter not into temptation.
41 Ապա մեկուսացաւ անոնցմէ՝ քարընկէցի մը չափ, ու ծնրադրելով՝ կ՚աղօթէր
And he retired from them, about a stone's throw; and kneeled down, and prayed,
42 եւ կ՚ըսէր. «Հա՛յր, եթէ փափաքիս՝ հեռացո՛ւր այս բաժակը ինձմէ. բայց ո՛չ թէ ի՛մ կամքս՝ հապա քո՛ւկդ թող ըլլայ»:
and said: Father, if it please thee, let this cup pass from me. Yet not my pleasure, but thine, be done.
43 Երկինքէն հրեշտակ մը երեւցաւ իրեն, ու կը զօրացնէր զինք: Ճգնաժամի մէջ ըլլալով՝ աւելի՛ ջերմեռանդութեամբ կ՚աղօթէր,
And there appeared to him an angel from heaven, who strengthened him.
44 եւ իր քրտինքը՝ գետին ինկող արիւնի մեծ կաթիլներու պէս էր:
And as he was in fear, he prayed earnestly; and his sweat was like drops of blood; and it fell on the ground.
45 Աղօթքէն կանգնելով՝ եկաւ աշակերտներուն քով, ու գտաւ զանոնք՝ տրտմութենէն քնացած:
And he arose from his prayer, and came to his disciples: and he found them sleeping, from sorrow.
46 Ըսաւ անոնց. «Ինչո՞ւ կը քնանաք. կանգնեցէ՛ք եւ աղօթեցէ՛ք, որպէսզի չմտնէք փորձութեան մէջ»:
And he said to them: Why sleep ye? Arise, and pray, lest ye enter into temptation.
47 Երբ դեռ կը խօսէր, ահա՛ բազմութիւն մը եկաւ. Յուդա կոչուածն ալ՝ տասներկուքէն մէկը՝ կ՚երթար անոր առջեւէն, ու մօտեցաւ Յիսուսի՝ որպէսզի համբուրէ զայն:
And while he was speaking, lo, a multitude, and he that was called Judas, one of the twelve, came at their head. And he came up to Jesus, and kissed him. For he had given them this sign: Whom I shall kiss, he it is.
48 Յիսուս ըսաւ անոր. «Յուդա՛, համբուրելո՞վ կը մատնես մարդու Որդին»:
Jesus said to him: Judas, is it with a kiss thou betrayest the Son of man?
49 Երբ անոր շուրջը եղողները տեսան ինչ որ պիտի ըլլար, ըսին անոր. «Տէ՛ր, զարնե՞նք սուրով»:
And when they that were with him, saw what occurred, they said to him: Our Lord, shall we smite them with the sword?
50 Եւ անոնցմէ մէկը զարկաւ քահանայապետին ծառային, ու խլեց անոր աջ ականջը:
And one of them smote a servant of the high priest, and took off his right ear.
51 Յիսուս ըսաւ. «Թոյլատրեցէ՛ք մինչեւ այդ տեղը»: Եւ դպաւ անոր ականջին ու բժշկեց զայն:
And Jesus answered and said: Sufficient, thus far. And he touched the ear of him that was smitten, and healed him.
52 Յիսուս ըսաւ իրեն եկած քահանայապետներուն, տաճարին մեծաւորներուն եւ երէցներուն. «Իբր թէ աւազակի՞ դէմ եկաք՝ սուրերով ու բիրերով:
And Jesus said to those who had come upon him, the chief priests and Elders and military captains of the temple: Have ye come out against me, as against a robber, with swords, and with clubs, to take me?
53 Ամէ՛ն օր ձեզի հետ էի՝ տաճարին մէջ, եւ ձեռք չերկարեցիք իմ վրաս. բայց ասիկա՛ է ձեր ժամն ու խաւարին իշխանութիւնը»:
I was with you daily in the temple, and ye laid not hands upon me. But this is your hour, and the reign of darkness.
54 Բռնելով զայն՝ տարին եւ մտցուցին քահանայապետին տունը. Պետրոս ալ կը հետեւէր անոր հեռուէն:
And they took him, and conducted him to the house of the high priest. And Simon followed after him, at a distance.
55 Երբ կրակ վառեցին գաւիթին մէջտեղը ու նստան միասին, Պետրոս ալ նստաւ անոնց մէջ:
And they kindled a fire in the middle of the court, and sat around it; and Simon also sat among them.
56 Աղախին մը տեսնելով զայն՝ որ նստած էր կրակին քով, ակնապիշ նայեցաւ անոր եւ ըսաւ. «Ասիկա՛ ալ անոր հետ էր»:
And a certain maid saw him sitting at the fire, and she looked upon him, and said: This man also was with him.
57 Բայց Պետրոս ուրացաւ զայն՝ ըսելով. «Կի՛ն, չեմ ճանչնար զայն»:
But he denied, and said: Woman, I have not known him.
58 Կարճ պահէ մը ետք՝ ուրի՛շ մը տեսաւ զինք եւ ըսաւ. «Դո՛ւն ալ անոնցմէ ես»: Պետրոս ըսաւ. «Մա՛րդ, ես անոնցմէ չեմ»:
And a little after, another person saw him, and said to him: Thou too art one of them. And Cephas said: I am not.
59 Գրեթէ ժամ մը ետք՝ ուրիշ մըն ալ կը պնդէր ու կ՚ըսէր. «Ճշմարտապէս ասիկա՛ ալ անոր հետ էր, որովհետեւ Գալիլեացի է»:
And an hour after, another contended and said: Certainly, this man also was with him, for he likewise is a Galilean.
60 Բայց Պետրոս ըսաւ. «Մա՛րդ, չեմ գիտեր ի՛նչ կը խօսիս»: Անմի՛ջապէս, մինչ ինք դեռ կը խօսէր, աքաղաղը կանչեց:
Cephas said: Man, I know not what thou sayest. And immediately, while he was speaking, the cock crew.
61 Տէրը դարձաւ ու նայեցաւ Պետրոսի: Պետրոս ալ մտաբերեց Տէրոջ խօսքը, որ ըսեր էր իրեն. «Դեռ աքաղաղը չկանչած՝ երե՛ք անգամ պիտի ուրանաս զիս»:
And Jesus turned, and looked upon Cephas. And Simon remembered the word of our Lord, which he spoke to him: Before the cock shall crow, thou wilt deny me three times.
62 Պետրոս դուրս ելլելով՝ դառնապէս լացաւ:
And Simon went out, and wept bitterly.
63 Այն մարդիկը՝ որ բռնած էին Յիսուսը, կը ծաղրէին զայն ու կը ծեծէին.
And the men who had taken Jesus, insulted him, and blinded him,
64 Ծածկելով անոր աչքերը՝ կը զարնէին անոր երեսին եւ կը հարցնէին իրեն. «Մարգարէացի՛ր. ո՞վ է ա՛ն՝ որ զարկաւ քեզի»:
and smote him on his face, and said: Prophesy thou, who smote thee?
65 Ուրիշ շատ բաներ ալ կ՚ըսէին անոր դէմ՝ հայհոյելով:
And many other things they revilingly uttered, and spoke against him.
66 Երբ առտու եղաւ՝ ժողովուրդին երէցներու ժողովը, քահանայապետներն ու դպիրները հաւաքուեցան, տարին զայն իրենց ատեանին առջեւ եւ ըսին. «Եթէ Քրիստոսը դո՛ւն ես, ըսէ՛ մեզի»:
And when the day dawned, the Elders and chief priests and Scribes assembled together; and they led him to the place of their meeting,
67 Ըսաւ անոնց. «Եթէ ըսեմ ալ ձեզի՝ պիտի չհաւատաք.
and said to him: If thou art the Messiah, tell us. He said to them: If I tell you, ye will not believe in me.
68 ու եթէ հարցնեմ ձեզի բան մը՝ պիտի չպատասխանէք ինծի, ո՛չ ալ պիտի արձակէք զիս:
And if I should ask you, ye will not return me an answer; nor will ye release me.
69 Ասկէ ետք՝ մարդու Որդին պիտի բազմի Աստուծոյ զօրութեան աջ կողմը»:
From this time, the Son of man will sit on the right hand of the majesty of God.
70 Բոլորը ըսին. «Ուրեմն դուն Աստուծոյ Որդի՞ն ես»: Ինք ալ ըսաւ անոնց. «Դո՛ւք կ՚ըսէք թէ ես եմ»:
And they all said: Thou art then, the Son of God? Jesus said to them: Ye say that I am.
71 Եւ անոնք ըսին. «Ա՛լ ի՞նչ պէտք ունինք վկայութեան, որովհետեւ մենք իսկ լսեցինք անոր բերանէն»:
They say: What further need have we of witnesses? For we have heard from his own mouth.
