ՂՈԻԿԱՍ 2
1 Այդ օրերը Օգոստոս կայսրէն հրամանագիր ելաւ, որ ամբողջ երկրագունդը արձանագրուի:
Now in those days, a decree went out from Caesar [Ruler] Augustus [Revered, Esteemed, Venerable] that all the world should be enrolled.
2 (Այս առաջին աշխարհագիրը եղաւ՝ երբ Կիւրենոս Սուրիայի վրայ կառավարիչ էր: )
This was the first enrollment made when Quirinius was governor of Syria [Elevated].
3 Բոլորը կ՚երթային արձանագրուելու, իւրաքանչիւրը՝ իր քաղաքին մէջ:
All went to enroll themselves, everyone to his own city.
4 Յովսէփ ալ՝ Գալիլեայէն, Նազարէթ քաղաքէն, բարձրացաւ դէպի Հրէաստան՝ Դաւիթի քաղաքը, որ Բեթլեհէմ կը կոչուի, (քանի ինք Դաւիթի տունէն եւ գերդաստանէն էր, )
Joseph [May he add] also went up from Galilee [District, Circuit], out of the city of Nazareth [Branch, Separated one], into Judea [Praise], to David [Beloved]’s city, which is called Bethlehem [House of Bread], because he was of the house and family of David [Beloved];
5 արձանագրուելու Մարիամի հետ, որ իր նշանածն էր ու յղի էր:
to enroll himself with Mary [Rebellion], who was pledged to be married to him as wife, being pregnant.
6 Երբ անոնք հոն էին՝ անոր ծնանելու օրերը լրացան.
While they were there, the day had come for her to give birth.
7 եւ իր անդրանիկ որդին ծնաւ, խանձարուրով փաթթեց զայն ու մսուրին մէջ պառկեցուց, որովհետեւ իջեւանին մէջ տեղ չկար իրենց:
She gave birth to her firstborn son. She wrapped him in bands of cloth, and laid him in a feeding trough, because there was no room for them in the inn.
8 Այդ երկրամասը դաշտաբնակ հովիւներ կային, որոնք իրենց հօտերը կը պահպանէին գիշերուան մէջ:
There were shepherds in the same country staying in the field, and keeping watch by night over their flock.
9 Եւ ահա՛ Տէրոջ հրեշտակը անոնց վրայ հասաւ, Տէրոջ փառքը անոնց շուրջը փայլեցաւ, ու սաստիկ վախցան:
Behold, an angel of Adonai stood by them, and the shekhinah ·manifest weighty glory and presence of God· shone around them, and they were terrified.
10 Բայց հրեշտակը ըսաւ անոնց. «Մի՛ վախնաք, որովհետեւ ահա՛ ես մեծ ուրախութեան աւետիս մը կու տամ ձեզի, որ ամբողջ ժողովուրդին պիտի ըլլայ.
The angel said to them, “Don’t be afraid, for behold, I bring you good news of great joy which will be to all the people.
11 որովհետեւ այսօր՝ Դաւիթի քաղաքին մէջ՝ Փրկիչ մը ծնաւ ձեզի, որ Օծեալ Տէրն է:
For there is born to you today, in David [Beloved]’s city, a Savior, who is Messiah [Anointed one] the MarYah [Master Yahweh].
12 Եւ սա՛ ձեզի նշան մը պիտի ըլլայ. երախայ մը պիտի գտնէք՝ խանձարուրով փաթթուած ու մսուրի մէջ պառկած»:
This is the sign to you: you will find a baby wrapped in strips of cloth, lying in a feeding trough.”
13 Յանկարծ այդ հրեշտակին հետ երկնային զօրքերու բազմութիւն մը եղաւ, որոնք Աստուած կը գովաբանէին եւ կ՚ըսէին.
Suddenly, there was with the angel a multitude of the heavenly army praising God, and saying,
14 «Ամենաբարձր վայրերուն մէջ՝ Աստուծոյ փա՜ռք, երկրի վրայ՝ խաղաղութի՜ւն, մարդոց մէջ՝ բարեացակամութի՜ւն»:
“Glory to God in the highest, on earth peace, good will toward men.”
15 Երբ հրեշտակները երկինք վերցուեցան անոնցմէ, հովիւները ըսին իրարու. «Եկէ՛ք, երթա՛նք մինչեւ Բեթլեհէմ, ու տեսնե՛նք թէ ի՛նչ է այս եղած բանը՝ որ Տէրը գիտցուց մեզի»:
When the angels went away from them into the sky, the shepherds said to one another, “Let’s go to Bethlehem [House of Bread], now, and see this thing that has happened, which MarYah [Master Yahweh] has made known to us.”
16 Ուստի գացին աճապարելով, եւ գտան Մարիամն ու Յովսէփը, եւ մսուրին մէջ պառկած երախան:
They came with haste, and found both Mary [Rebellion] and Joseph [May he add], and the baby was lying in the feeding trough.
17 Երբ տեսան, գիտցուցին այն խօսքը՝ որ այս մանուկին մասին ըսուեցաւ իրենց:
When they saw it, they publicized widely the saying which was spoken to them about this child.
18 Բոլոր լսողները կը զարմանային այն բաներուն վրայ, որ հովիւները կը պատմէին իրենց:
All who heard it wondered at the things which were spoken to them by the shepherds.
19 Իսկ Մարիամ կը պահէր այս բոլոր բաները իր սիրտին մէջ, եւ կը խորհրդածէր:
But Mary [Rebellion] kept all these sayings, pondering them in her heart.
20 Յետոյ հովիւները վերադարձան, փառաբանելով ու գովաբանելով Աստուած այն բոլոր բաներուն համար՝ որ լսեցին եւ տեսան, ինչպէս իրենց ըսուած էր:
The shepherds teshuvah ·completely returned·, glorifying and praising God for all the things that they had heard and seen, just as it was told them.
21 Երբ ութ օրերը լրացան՝ մանուկը տարին թլփատելու: Անոր անունը դրուեցաւ Յիսուս, որ հրեշտակին կոչած անունն էր՝ դեռ ինք մօրը որովայնին մէջ չյղացուած:
When eight days were fulfilled for the circumcision of the child, his name was called Yeshua [Salvation], which was given by the angel before he was conceived in the womb.
22 Երբ անոնց մաքրութեան օրերը լրացան՝ Մովսէսի Օրէնքին համաձայն, Երուսաղէմ տարին զայն՝ Տէրոջ ներկայացնելու,
When the time came for their purification according to the Torah ·Teaching· of Moses [Drawn out] were fulfilled, they brought him up to Jerusalem [City of peace], to present him to MarYah [Master Yahweh]
23 (ինչպէս գրուած է Տէրոջ Օրէնքին մէջ. «Ամէն արու որ արգանդ կը բանայ՝ պիտի կոչուի “Տէրոջ սրբացած”», )
(as it is written in the Torah ·Teaching· of MarYah [Master Yahweh], “Every firstborn male shall be consecrated holy to MarYah [Master Yahweh]”),
24 ու Տէրոջ Օրէնքին մէջ ըսուածին համաձայն զոհ մը ընծայելու՝ զոյգ մը տատրակ, կամ աղաւնիի երկու ձագ:
and to offer a sacrifice according to that which is said in the Torah ·Teaching· of MarYah [Master Yahweh], “A pair of turtledoves, or two young pigeons.”
25 Այդ ատեն՝՝ Երուսաղէմի մէջ մարդ մը կար, որուն անունը Սիմէոն էր: Ան արդար եւ բարեպաշտ էր, Իսրայէլի մխիթարութեան կը սպասէր, ու Սուրբ Հոգին անոր վրայ էր:
Behold, there was a man in Jerusalem [City of peace] whose name was Simeon [Hearing]. This man was upright and devout, looking for the consolation of Israel [God prevails], and Ruach haKodesh [Spirit of the Holiness] was on him.
26 Ան պատգամ ստացած էր Սուրբ Հոգիէն թէ մահ պիտի չտեսնէր՝ մինչեւ որ տեսնէր Տէրոջ Օծեալը:
It had been revealed to him by Ruach haKodesh [Spirit of the Holiness] that he should not see death before he had seen Adonai’s Messiah [Anointed one].
27 Ան ալ՝ առաջնորդուելով Հոգիէն՝ եկաւ տաճարը. ու երբ ծնողները բերին Յիսուս մանուկը՝ որպէսզի Օրէնքին սովորութեան համաձայն կատարեն անոր համար,
Prompted by haRuach [the Spirit], he went into the temple courts; and when the parents brought in the child Yeshua [Salvation] to do for him what the Torah ·Teaching· required,
28 ինք ալ առաւ զայն իր գիրկը, օրհնեց Աստուած եւ ըսաւ.
then he received him into his arms, and blessed God, and said,
29 «Հիմա, Տէ՛ր, արձակէ՛ ծառադ խաղաղութեամբ՝ քու խօսքիդ համաձայն.
“Now you are releasing your servant, Master, according to your word, in peace;
30 որովհետեւ աչքերս տեսան քու փրկութիւնդ՝
for my eyes have seen your method of salvation,
31 որ պատրաստեցիր բոլոր ժողովուրդներուն առջեւ,
which you have prepared before the face of all peoples;
32 լոյս մը՝ հեթանոսները լուսաւորելու, ու փառք՝ Իսրայէլի, քու ժողովուրդիդ»:
a light for revelation to the nations, and the glory of your people Israel [God prevails].”
33 Յովսէփ եւ անոր մայրը զարմացած էին այն բաներուն վրայ՝ որ կը խօսուէին անոր մասին:
Joseph [May he add] and his mother were marveling at the things which were spoken concerning him,
34 Սիմէոն օրհնեց զանոնք, եւ ըսաւ անոր մօր՝ Մարիամի. «Ահա՛ այս մանուկը սահմանուած է շատ մարդոց իյնալուն ու ելլելուն համար՝ Իսրայէլի մէջ, եւ հակաճառութեան նշան մը ըլլալու համար.
and Simeon [Hearing] blessed them, and said to Mary [Rebellion], his mother, “Behold, this child is set for the falling and the rising of many in Israel [God prevails], and for a sign which is spoken against.
35 (եւ քու սիրտիդ մէջէն ալ թուր մը պիտի անցնի՝՝.) որպէսզի շատ սիրտերու մտածումները յայտնուին»:
Yes, a sword will pierce through your own soul, that the thoughts of many hearts may be revealed.”
36 Նաեւ հոն էր Աննա մարգարէուհին, Փանուէլի աղջիկը, Ասերի տոհմէն: Ան յառաջացած տարիք ունէր. ամուսինին հետ եօթը տարի ապրած էր իր կուսութենէն ետք,
There was one Anna, a prophetess, the daughter of Phanuel, of the tribe of Asher [Happy] (she was of a great age, having lived with a husband seven years from her virginity,
37 ու այրի էր՝ գրեթէ ութսունչորս տարեկան: Ան չէր հեռանար տաճարէն, հապա ծոմով եւ աղերսանքով կը պաշտէր Աստուած՝ գիշեր ու ցերեկ:
and she had been a widow for about eighty-four years), who didn’t depart from the temple, worshiping with fastings and petitions night and day.
38 Այդ նոյն պահուն ան եկաւ, ներբողեց Տէրը, եւ խօսեցաւ անոր մասին բոլոր անոնց՝ որ Երուսաղէմի մէջ կը սպասէին ազատագրութեան:
Coming up at that very hour, she gave thanks to Yahweh, and spoke of him to all those who were looking for redemption in Jerusalem [City of peace].
39 Երբ գործադրեցին ամէն բան՝ Տէրոջ Օրէնքին համաձայն, վերադարձան Գալիլեա, իրենց Նազարէթ քաղաքը:
When they had accomplished everything required by the Torah ·Teaching· of MarYah [Master Yahweh], they returned into Galilee [District, Circuit], to their town of Nazareth [Branch, Separated one].
40 Եւ մանուկը կը մեծնար ու հոգիով կը զօրանար՝ իմաստութեամբ լեցուած, եւ Աստուծոյ շնորհքը անոր վրայ էր:
The child was growing, and was becoming strong in spirit, being filled with wisdom, and the grace of God was upon him.
41 Անոր ծնողները ամէն տարի՝ Զատիկի տօնին՝ կ՚երթային Երուսաղէմ:
His parents went every year to Jerusalem [City of peace] at the festival of the Pesac ·Passover·.
42 Ու երբ ան եղաւ տասներկու տարեկան, բարձրացան Երուսաղէմ՝ տօնին սովորութեան համաձայն:
When he was twelve years old, they went up to Jerusalem [City of peace] according to the custom of the feast,
43 Երբ օրերը աւարտեցին ու վերադարձան, Յիսուս պատանին մնաց Երուսաղէմ: Բայց Յովսէփ եւ անոր մայրը չէին գիտեր.
and when they had fulfilled the days, as they were making teshuvah ·complete return·, the boy Yeshua [Salvation] stayed behind in Jerusalem [City of peace]. Joseph [May he add] and his mother didn’t know it,
44 հապա կարծելով թէ ան ուղեկիցներուն հետ է՝ մէկ օրուան ճամբայ գացին, ու կը փնտռէին զայն իրենց ազգականներուն եւ ծանօթներուն մէջ:
but supposing him to be in the company, they went a day’s journey, and they looked for him among their relatives and acquaintances.
45 Երբ չգտան՝ Երուսաղէմ վերադարձան զայն փնտռելու:
When they didn’t find him, they make teshuvah ·complete return· to Jerusalem [City of peace], looking for him.
46 Երեք օր ետք գտան զայն տաճարին մէջ. նստած էր վարդապետներուն հետ, մտիկ կ՚ընէր անոնց եւ բան կը հարցնէր:
After three days they found him in the temple, sitting in the middle of the teachers, both listening to them, and asking them questions.
47 Բոլոր զայն լսողները կը զմայլէին անոր խելքէն ու պատասխաններէն:
All who heard him were amazed at his understanding and his answers.
48 Երբ տեսան զայն՝ ապշած մնացին, եւ մայրը ըսաւ անոր. «Որդեա՛կ, ինչո՞ւ ա՛յդպէս ըրիր մեզի. ահա՛ հայրդ ու ես կը փնտռէինք քեզ՝ չափազանց մորմոքած»:
When they saw him, they were astonished, and his mother said to him, “Son, why have you treated us this way? Behold, your 'Avikah ·your Father· and I were anxiously looking for you.”
49 Ըսաւ անոնց. «Ինչո՞ւ կը փնտռէիք զիս. չէի՞ք գիտեր թէ ես պէտք է ըլլամ իմ Հօրս տունը»:
He said to them, “Why were you looking for me? Didn’t you know that I must be in 'Avi ·my Father·’s house?”
50 Սակայն անոնք չհասկցան այս խօսքը՝ որ ըսաւ իրենց:
They didn’t understand the saying which he spoke to them.
51 Յետոյ իջաւ անոնց հետ ու գնաց Նազարէթ, եւ կը հպատակէր անոնց. բայց անոր մայրը այս բոլոր խօսքերը կը պահէր իր սիրտին մէջ:
And he went down with them, and came to Nazareth [Branch, Separated one]. He was subject to them, and his mother kept all these sayings in her heart.
52 Յիսուս կը զարգանար իմաստութեամբ ու հասակով, եւ շնորհք գտնելով Աստուծոյ ու մարդոց քով:
And Yeshua [Salvation] increased in wisdom and stature, and in favor with God and men.
