ՂՈԻԿԱՍ 13
1 Այդ ատեն ներկայ եղողներէն ոմանք պատմեցին անոր այն Գալիլեացիներուն մասին, որոնց արիւնը Պիղատոս խառնեց իրենց զոհերուն հետ:
Some people who were [listening to Jesus] at that time told him about some people from Galilee [district who had gone to Jerusalem]. Pilate, [the Roman governor], had [ordered soldiers to] kill them [MTY] while they were offering sacrifices [in the Temple there].
2 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Կը կարծէ՞ք թէ այդ Գալիլեացիները աւելի մեղաւոր էին բոլոր Գալիլեացիներէն, քանի որ այսպիսի չարչարանքներ կրեցին:
Jesus replied to them, “Do you think [that this happened to those] people from Galilee [because] they were more sinful than all the other people from Galilee?
3 Կ՚ըսեմ ձեզի՝ ո՛չ: Հապա եթէ չապաշխարէք, բոլորդ ալ նոյնպէս պիտի կորսուիք:
I assure you, [that was] not [so]! But instead of [being concerned about them, you need to remember that God] will similarly punish you [eternally] if you do not turn away from your sinful behavior.
4 Կամ թէ այն տասնութ հոգիները, որոնց վրայ Սելովամի աշտարակը ինկաւ եւ սպաննեց զանոնք, կը կարծէ՞ք թէ անոնք Երուսաղէմ բնակող բոլոր մարդոցմէ աւելի յանցաւոր էին:
Or, [consider] the 18 people who died when the tower at Siloam [outside Jerusalem] fell on them. Do you think [that this happened to them because] they were more sinful than all the other people who lived in Jerusalem?
5 Կ՚ըսեմ ձեզի՝ ո՛չ: Հապա եթէ չապաշխարէք, բոլորդ ալ նմանապէս պիտի կորսուիք»:
I assure you, [that was] not so! But instead, you [need to realize that God] will similarly punish you [eternally] if you do not stop your sinful behavior!”
6 Սա՛ առակն ալ ըսաւ. «Մէկը իր այգիին մէջ ունէր տնկուած թզենի մը. եկաւ պտուղ փնտռելու անոր վրայ, բայց չգտաւ:
Then Jesus told them this illustration [to show what God would do to the Jews, whom he continually blessed, but who did not do things that please him]: “A man planted a fig tree on his farmland. ([Each year/Many times]) he came to it looking for figs, but there were no figs.
7 Ուստի ըսաւ այգեպանին. “Ահա՛ երեք տարի է, որ կու գամ՝ պտուղ կը փնտռեմ այդ թզենիին վրայ, ու չեմ գտներ. ա՛լ կտրէ՛ զայն, ինչո՞ւ խափանէ գետինը”:
Then he said to the gardener, ‘Look [here]! I have been looking for fruit on this fig tree every year for the past three years, but there have been no figs. Cut it down! (It is just using up the nutrients in the soil for nothing!/Why should it continue using up the [nutrients in] the soil [for nothing]?) [RHQ]’
8 Ան ալ պատասխանեց անոր. “Տէ՛ր, ա՛յս տարի ալ ձգէ զայն, մինչեւ որ բրեմ անոր շուրջը ու թրիք դնեմ:
But the gardener replied to the owner, ‘Sir, leave it here for another year. I will dig around it and put manure around it.
9 Եթէ պտուղ տայ՝ լա՛ւ. այլապէս՝ յետագայի՛ն կտրէ զայն”»:
If it bears fruit next year, we [(inc)] will allow it to keep growing. If it does not bear fruit next year, you [(sg)] can cut it down.’”
10 Շաբաթ օրը՝ ինք կը սորվեցնէր ժողովարաններէն մէկուն մէջ:
One (Sabbath/Jewish day of rest), [Jesus] was teaching people in one of the Jewish meeting places.
11 Եւ ահա՛ կին մը կար հոն, որ տասնութ տարիէ ի վեր ունէր հիւանդութեան ոգի մը. կքած էր, եւ ամե՛նեւին չէր կրնար շիտակ կայնիլ:
There was a woman there whom an evil spirit [MTY] had crippled for 18 years. She was always bent over; she could not stand up straight.
12 Յիսուս տեսնելով զայն՝ կանչեց ու ըսաւ անոր. «Կի՛ն, արձակուած ես հիւանդութենէդ»,
When Jesus saw her, he called her over to him. He said to her, “Woman, [I am] freeing you [(sg)] from your illness!”
13 եւ ձեռքը դրաւ անոր վրայ: Ան անմի՛ջապէս շտկուեցաւ, ու փառաբանեց Աստուած:
He put his hands on her. Immediately she stood up straight, and she praised God!
14 Քանի որ Յիսուս բուժեց Շաբաթ օրը, ժողովարանին պետը ընդվզելով ըսաւ բազմութեան. «Վեց օր կայ՝ որոնց մէջ պէտք է գործէք. ուրեմն ա՛յդ օրերը եկէք ու բուժուեցէք, ո՛չ թէ Շաբաթ օրը»:
But the man in charge (of the synagogue/of the meeting place) was angry because Jesus had healed her (on the Sabbath/on the Jewish rest day). [He considered that healing was doing work]. So he said to the people, “There are six days [each week] in which [our Jewish] laws permit people to work. [If you need healing], those are the days to come ([to the synagogue/to the meeting place]) and be healed. Do not come on our Jewish day of rest!”
15 Ուստի Տէրը պատասխանեց անոր. «Կեղծաւո՛ր, ձեզմէ իւրաքանչիւրը Շաբաթ օրը իր եզը կամ էշը մսուրէն չ՚ա՞րձակեր, որպէսզի տանի՝ ջուր տայ:
Then the Lord replied to him, “You [(sg) and your fellow religious leaders are] hypocrites! (On the Sabbath/On our Jewish day of rest), [just like on every other day], (each of you unties his ox or donkey, and then leads it from the food trough to where it can drink water./does not each of you untie his ox or donkey, and then lead it from the food trough to where it can drink water?) [RHQ] [That is work, too]!
16 Հապա ասիկա՝ որ Աբրահամի աղջիկ էր, եւ ահա՛ տասնութ տարի Սատանան կապած էր զայն, պէտք չէ՞ր որ Շաբաթ օրը արձակուէր այդ կապէն»:
This woman [is more important than an animal; she is a Jew], descended from Abraham! But Satan has [kept her] [MET] [crippled] for 18 years, [as though] he had tied her up [and not let her escape]! So (it is certainly right that she be freed {that [I] free her}, [even if this] is a Sabbath day!/was it not right that she be freed {that [I] free her}, [even if this] is a Jewish rest day?) [RHQ]”
17 Երբ այս բաները ըսաւ, իր բոլոր հակառակորդները ամօթահար եղան. իսկ ամբողջ բազմութիւնը ուրախացաւ այն բոլոր փառաւոր գործերուն համար՝ որ ան կը կատարէր:
After Jesus said that, all the people [there] who opposed him were ashamed. But all the [other] people [there] were happy about all the wonderful things he was doing.
18 Եւ ըսաւ. «Ի՞նչ բանի նման է Աստուծոյ թագաւորութիւնը, կամ ի՞նչ բանի նմանցնեմ զայն:
Then Jesus said, “(I will tell you how [the number of people who let] God rule [MET] [their lives will increase]./Do you know how [the number of people who let] God rule [MET] [their lives will increase]?) [RHQ] I will tell you what I can compare it to.
19 Նման է մանանեխի հատիկի մը, որ մարդ մը առաւ՝ իր պարտէզը ցանեց. եւ աճեցաւ, մեծ ծառ մը եղաւ, ու երկինքի թռչունները բնակեցան անոր ճիւղերուն վրայ»:
It is like a [tiny] mustard seed that a man planted in his field. It grew until it became [big, like] a tree. It was [so big that] birds built nests in its branches.”
20 Դարձեալ ըսաւ. «Ի՞նչ բանի նմանցնեմ Աստուծոյ թագաւորութիւնը:
Then he said, “I will tell [RHQ] you something else, to illustrate how the people who let God rule [MET] [their lives can influence their society more and more].
21 Նման է խմորին, որ կին մը առաւ ու երեք գրիւ ալիւրի մէջ պահեց, մինչեւ որ ամբողջը խմորուեցաւ»:
It is like [a little bit of] yeast that a woman mixed with about 50 pounds of flour. [That small amount of yeast made] the whole batch of dough swell up.”
22 Եւ քաղաքներն ու գիւղերը շրջելով՝ կը սորվեցնէր, եւ դէպի Երուսաղէմ կը ճամբորդէր:
[Jesus] continued traveling, along [with his disciples], through various towns and villages on the way to Jerusalem. As they went, he was teaching [the people].
23 Մէկը ըսաւ անոր. «Տէ՛ր, քիչուո՞ր են անոնք՝ որ պիտի փրկուին»:
Someone asked him, “Lord, will there be only a few people who are saved {whom [God] saves}?” He replied to them, “[There will not be many, because] the way [to heaven] [MET] is [like] a narrow door.
24 Ան ալ ըսաւ անոնց. «Պայքարեցէ՛ք՝ որ մտնէք նեղ դռնէն. քանի որ կ՚ըսեմ ձեզի թէ շատե՛ր պիտի ջանան մտնել՝ բայց պիտի չկարողանան:
[Therefore, try hard] to enter that narrow doorway, because I tell you that many people will try to enter [heaven by some other way], but they will not be able to get in.
25 Անկէ ետք՝ երբ տանուտէրը ոտքի ելլէ, գոցէ դուռը եւ դուք մնաք դուրսը, ու սկսիք բախել դուռը եւ ըսել. “Տէ՛ր, Տէ՛ր, բա՛ց մեզի”, ան ալ պիտի պատասխանէ ձեզի. “Չեմ ճանչնար ձեզ, ուրկէ՞ էք”:
[God is like] the owner of a house. [Some day] he will lock his door. Then [some of] you will begin to stand outside that door and knock. You will say, ‘Lord, open the door for us!’ But he will reply, ‘[No, I will not open it, because] I do not know you, and I do not know where you are from!’
26 Այն ատեն պիտի սկսիք ըսել. “Մենք քու առջեւդ կերանք ու խմեցինք, եւ դուն մեր հրապարակներուն մէջ սորվեցուցիր”:
Then you will say, ‘([You must have forgotten!/Surely you know us, because]) [RHQ] we [(exc)] ate [meals] with you [(sg)], and you taught [people] in the streets of our [towns]’!
27 Բայց ան պիտի ըսէ. “Կ՚ըսեմ ձեզի. "Չեմ ճանչնար ձեզ, ուրկէ՞ էք. հեռացէ՛ք ինձմէ բոլորդ՝ անիրաւութիւն գործողներ"”:
But he will say, ‘[I tell you again], I do not know you, and I do not know where you are from. You [are] wicked people! Get away from here!’”
28 Հոն պիտի ըլլայ լաց ու ակռաներու կրճտում, երբ տեսնէք Աբրահամը, Իսահակը, Յակոբը եւ բոլոր մարգարէները՝ Աստուծոյ թագաւորութեան մէջ, իսկ դուք՝ դուրս հանուած:
Then Jesus continued, saying, “[From where God will send you], you will see Abraham and Isaac and Jacob in the distance. All the prophets [who lived long ago will also be there], in the kingdom where God [is ruling]. But you will be outside, crying and grinding your teeth [because you will have severe pain]!
29 Այնտեղ պիտի գան արեւելքէն եւ արեւմուտքէն, հիւսիսէն ու հարաւէն, եւ պիտի բազմին Աստուծոյ թագաւորութեան մէջ:
Furthermore, many [non-Jewish] people will [be inside]. There will be ones who have come from [lands to] the north, east, south, and west. They will be feasting in (that place where God is ruling/God’s kingdom).
30 Ու ահա՛ յետիններ կան՝ որոնք պիտի ըլլան առաջին, եւ առաջիններ՝ որոնք պիտի ըլլան յետին»:
Think about this: Some people whom others do not [consider] important [now, God will make] them very important [then], and some people whom [others consider] very important [now, God will make] to be not important [then].”
31 Նոյն օրը քանի մը Փարիսեցիներ եկան քովը եւ ըսին իրեն. «Ելի՛ր ու հեռացի՛ր ասկէ, որովհետեւ Հերովդէս կ՚ուզէ սպաննել քեզ»:
At that very time, some Pharisees came and said to Jesus, “Leave this area, because [the ruler] Herod [Antipas] wants to kill you [(sg)]!”
32 Ինք ալ ըսաւ անոնց. «Գացէ՛ք, ըսէ՛ք այդ աղուէսին. “Ահա՛ ես դեւեր դուրս կը հանեմ ու բժշկութիւններ կ՚ընեմ այսօր եւ վաղը, ու երրորդ օրը աւարտած պիտի ըլլամ”:
He replied to them, “Herod is [MET] [as cruel as] a fox, [but also as insignificant as a fox]. [So I do not worry about him]. But [to show him that no one can harm me until it is the time and place God has determined], go tell him this [message from me]: ‘Listen! I am expelling demons and performing miracles today, and [I will continue doing] it for a short time. After that, I will finish my work.
33 Սակայն պէտք է որ այսօր եւ վաղը ու միւս օր քալեմ, որովհետեւ կարելի չէ որ մարգարէ մը կորսուի Երուսաղէմէն դուրս:
But I must continue my trip [to Jerusalem] during the coming days, because [they killed many other] prophets there, and [since I am also a prophet], no other place is appropriate for people to kill [me].’”
34 Երուսաղէ՜մ, Երուսաղէ՜մ, դուն որ կը սպաննէիր մարգարէները եւ կը քարկոծէիր քեզի ղրկուածները. քանի՜ անգամ ուզեցի հաւաքել զաւակներդ, ինչպէս հաւը թեւերուն տակ կը հաւաքէ իր ձագերը, բայց դո՛ւք չուզեցիք:
[Then Jesus said], “O [people of] [MTY] Jerusalem [APO]! You killed the prophets [who lived long ago, and you killed others], whom [God] sent to you, [by throwing] stones [at them]. Many times I wanted to gather you together [to protect you] [SIM] like a hen gathers her young chicks under her wings. But you did not want [me to do that].
35 Ահա՛ ձեր տունը ամայի պիտի մնայ ձեզի: Սակայն կ՚ըսեմ ձեզի թէ ա՛լ պիտի չտեսնէք զիս, մինչեւ որ գայ այն ժամանակը՝ երբ պիտի ըսէք. “Օրհնեա՜լ է ա՛ն՝ որ կու գայ Տէրոջ անունով”»:
So listen to this: Your city [MTY] (OR, your temple) is going to be abandoned (OR, God will no longer protect it). I will [MTY] also tell you this: I [will enter your city only once more. After that], you will not see me until the time when [I return and] you say [about me], ‘God is truly pleased with this man who comes with God’s authority [MTY]!’”
