ՅՈՎՀԱՆՆՈԻ 4
1 Ուրեմն երբ Տէրը գիտցաւ թէ Փարիսեցիները լսեր են՝ թէ Յիսուս Յովհաննէսէ աւելի աշակերտներ կ՚ընէ ու կը մկրտէ,
[At that time, many people were asking] Jesus to baptize them. He did not baptize people; it was [we] his disciples who were doing the baptizing. But when some of the Pharisee [religious group] heard [people say that] Jesus was making more disciples than John [the Baptizer] and was baptizing them, [they became very jealous].
2 (թէպէտ՝ ո՛չ թէ Յիսուս ինք կը մկրտէր, հապա իր աշակերտները, )
3 թողուց Հրէաստանը եւ դարձեալ Գալիլեա գնաց.
When the Lord [Jesus] heard about that, [so that the Pharisees would not cause trouble for him], he left Judea [district], and went again [with us disciples] to Galilee district.
4 ու պէտք էր որ անցնէր Սամարիայի մէջէն:
[He] knew that God wanted him to travel through Samaria [district].
5 Ուստի եկաւ Սամարացիներուն մէկ քաղաքը՝ որ Սուքար կը կոչուէր, այն վայրին մօտ՝ որ Յակոբ տուաւ իր որդիին՝ Յովսէփի:
So we arrived at a town named Sychar in Samaria [district]. That was near the plot of ground that [our ancestor] Jacob had given to his son Joseph [long ago].
6 Հոն կար Յակոբի մէկ աղբիւրը. ուրեմն Յիսուս՝ ճամբորդութենէն յոգնած ըլլալով՝ նստաւ այդ աղբիւրին քով: Գրեթէ վեցերորդ ժամն՝՝ էր:
The well that [used to] belong to Jacob was on that plot of ground. Jesus was tired from walking. So while [we] disciples went into the town to buy some food, he sat down alongside the well. It was about noontime. A woman who [lived there] in Samaria came to get some water [from the well]. Jesus said to her, “Will you give me [from the well] some water [to drink]?” The [woman knew that] Jews did not like ([to touch things that belong to] Samaritans/[to] come near Samaritans), (OR, Jews did not like to associate with Samaritans, )
7 Սամարիայէն կին մը եկաւ ջուր քաշելու: Յիսուս ըսաւ անոր. «Ինծի ջուր տուր՝ խմելու».
8 (քանի որ իր աշակերտները քաղաքը գացեր էին՝ կերակուր գնելու համար: )
9 Ուստի սամարացի կինը ըսաւ անոր. «Դուն՝ որ Հրեայ ես, ի՞նչպէս կ՚ուզես ջուր խմել ինձմէ՝ սամարացի կնոջմէ մը». որովհետեւ Հրեաները չեն հաղորդակցիր Սամարացիներուն հետ:
so the woman said to him, “You are a Jew, and I am from Samaria. Furthermore, I am a woman. So ([I am surprised] that you are asking me for a drink [of water]!/how is it that you are asking me for a drink [of water]?) [RHQ]”
10 Յիսուս պատասխանեց անոր. «Եթէ դուն գիտնայիր Աստուծոյ պարգեւը, եւ թէ ո՛վ է ա՛ն՝ որ կ՚ըսէ քեզի. “Ինծի ջուր տուր խմելու”, դո՛ւն պիտի ուզէիր իրմէ, ու ինք կենարա՛ր ջուր պիտի տար քեզի»:
Jesus replied to her, “If you [(sg)] knew what God [wanted to] give you, and if you knew who I am, the one who is asking you for a drink, you would have asked me, and I would have given you water that gives life.”
11 Կինը ըսաւ անոր. «Տէ՛ր, դուն ոչինչ ունիս՝ ջուր քաշելու համար, եւ այս հորը խորունկ է. ուրեմն ուրկէ՞ պիտի ունենաս այդ կենարար ջուրը:
She [thought he was talking about] ordinary [water. So she] said to him, “Sir, you do not have a bucket [or a rope with which to get water from the well], and the well is deep. So [since you cannot get water from this well], where can you get that life-giving water?
12 Միթէ դուն աւելի՞ մեծ ես քան մեր հայրը՝ Յակոբ, որ տուաւ մեզի այս հորը, ու ասկէ խմեցին ինք, իր որդիները եւ իր անասունները»:
Our ancestor Jacob left us this well. He drank water from it, and there was [enough good water] so that his sons and his flocks [of sheep] and goats drank from it also. [Do you claim that] you are greater than Jacob, [and because of that you can give us life-giving water]?”
13 Յիսուս պատասխանեց անոր. «Ո՛վ որ խմէ այս ջուրէն՝ դարձեալ պիտի ծարաւնայ,
Jesus replied to her, “Everyone who drinks water from this [well] will later become thirsty again.
15 Կինը ըսաւ անոր. «Տէ՛ր, տո՛ւր ինծի այդ ջուրը, որպէսզի չծարաւնամ, եւ հոս չգամ՝ ջուր քաշելու»:
The woman [did not understand that Jesus was speaking figuratively about something that would sustain her spiritually. So she] said to him, “Sir, give me that kind of water so that I will not get thirsty again, and so that I will not have to keep returning here to get water!”
16 Յիսուս ըսաւ անոր. «Գնա՛, կանչէ՛ ամուսինդ ու հո՛ս եկուր»:
[Jesus knew that she did not understand, but he wanted to show her by his God-given knowledge of her personal life that because he was the Messiah he could supply her spiritual need. So] he said to her, “Woman, go and call your husband, and bring him here!”
17 Կինը պատասխանեց. «Ես ամուսին չունիմ»: Յիսուս ըսաւ անոր. «Ճի՛շդ ըսիր. “Ամուսին չունիմ”,
She replied, “I do not have a husband!” Jesus said to her, “You said that you do not have a husband, and that is true.
18 որովհետեւ դուն հինգ ամուսին ունեցեր ես, եւ ա՛ն որ հիմա ունիս՝ ամուսինդ չէ. ճի՛շդ ըսիր ատիկա»:
It is also true that you have had five husbands [one by one]. And the man you are living with now is not your husband! What you have said is very true.”
19 Կինը ըսաւ անոր. «Տէ՛ր, կը նշմարեմ թէ դուն մարգարէ մըն ես:
The woman said to him, “Sir, I perceive you must be a prophet [because you are] able [to know people’s secrets].
20 Մեր հայրերը երկրպագեցին այս լերան վրայ. բայց դուք կ՚ըսէք թէ Երուսաղէմ է միակ տեղը՝ ուր պէտք է երկրպագել»:
But [let me ask you a different question]: Our ancestors worshipped God here on [Gerizim Mountain], but you [Jews] say that Jerusalem is the place where we must worship [God. So who is right]?”
21 Յիսուս ըսաւ անոր. «Կի՛ն, հաւատա՛ ինծի, որ ժամը պիտի գայ, երբ ո՛չ այս լերան վրայ եւ ո՛չ Երուսաղէմի մէջ պիտի երկրպագէք Հօրը:
Jesus said to her, “Woman, believe me [when I say that] there will be a time when it will not [matter whether] you worship [God our] Father on this mountain or in Jerusalem [or somewhere else].
22 Դուք կ՚երկրպագէք անո՛ր՝ որ չէք ճանչնար. մենք կ՚երկրպագենք անո՛ր՝ որ կը ճանչնանք. որովհետեւ փրկութիւնը Հրեաներէն է:
You [people from Samaria] do not know the one you are worshipping. But we [(exc) Jews] know whom we worship, because it is from [us] Jews that [God has sent the one who] will save people [from the guilt of their sins].
23 Բայց ժամը պիտի գայ եւ հիմա ալ է, երբ ճշմարիտ երկրպագողները պիտի երկրպագեն Հօրը՝ հոգիով ու ճշմարտութեամբ, որովհետեւ Հայրն ալ կ՚ուզէ այդպիսինե՛ր՝ իրեն երկրպագելու համար:
However, there will be a time when those who genuinely worship God will worship him as [God’s] Spirit [directs] and according to [God’s] truth. In fact, that time is now. Those are the kind of worshipers my Father seeks.
24 Աստուած Հոգի է, եւ իրեն երկրպագողներն ալ պէտք է որ երկրպագեն հոգիով ու ճշմարտութեամբ»:
God is a spiritual being. So it is necessary that those who worship him must worship him as his Spirit [directs] and [according to God’s] truth.”
25 Կինը ըսաւ անոր. «Գիտեմ թէ Մեսիան պիտի գայ, (Քրիստոս կոչուածը.) երբ ինք գայ՝ պիտի հաղորդէ մեզի ամէն բան»:
The woman said to him, “I know that the Messiah is coming. When he comes, he will tell us everything [we need to know].” (‘Messiah’ and ‘Christ’ [both mean ‘God’s promised king]’.)
26 Յիսուս ըսաւ անոր. «Ես՝ որ քեզի հետ կը խօսիմ՝ ա՛ն եմ»:
Jesus said to her, “I, the one speaking to you, am [the Messiah]!”
27 Այդ ատեն իր աշակերտները եկան, ու զարմացան որ կը խօսակցէր այդ կնոջ հետ, բայց անոնցմէ ո՛չ մէկը ըսաւ. «Ի՞նչ կ՚ուզես», կամ. «Ի՞նչ կը խօսիս անոր հետ»:
Just then [we] disciples returned [from town]. [Since it was contrary to our custom for Jewish religious teachers to converse with a woman they did not know], we were surprised that he was talking to a woman. However, none of us asked her, “What do you want?” and none of us asked him, “Why are you talking with her?”
28 Ուստի կինը թողուց իր սափորը եւ գնաց քաղաքը, ու ըսաւ քաղաքացիներուն.
The woman left her water jar there and went into the town. She said to the people there,
29 «Եկէ՛ք, տեսէ՛ք մարդ մը՝ որ ըսաւ ինծի ամէն ինչ որ գործեր եմ. արդեօք ա՞ն է Քրիստոսը»:
“Come and see a man who [was able to] tell me all about my past life [HYP], [even though I never met him before] Could this man be the Messiah?”
30 Անոնք ալ ելան քաղաքէն եւ կու գային անոր:
So [many people] left the town and started going to where Jesus was.
31 Այդ միջոցին աշակերտները իրեն կը թախանձէին ու կ՚ըսէին. «Ռաբբի՛, կե՛ր»:
Meanwhile, we disciples were urging him, “Teacher, eat [some of the food we brought]!”
32 Ան ալ ըսաւ անոնց. «Ես՝ ուտելու համար՝ ունի՛մ կերակուր մը, որ դուք չէք գիտեր»:
But he said to us, “I have food to eat that you do not know anything about!”
33 Ուրեմն աշակերտները կ՚ըսէին իրարու. «Արդեօք մէկը ուտելիք բերա՞ւ իրեն»:
So we started saying to each other, “(Surely no one has brought him any food [when we] were not [here]!/Has anyone brought him any food [when we] were not [here]?) [RHQ]”
34 Յիսուս ըսաւ անոնց. «Իմ կերակուրս՝ գործադրել է զիս ղրկողին կամքը, եւ աւարտել անոր գործը:
Jesus said to us, “Doing what [my Father] who sent me wants [me to do] and finishing the work he [gave me to do] is ([what sustains me/like] my food) [MET].
35 Դուք չէ՞ք ըսեր. “Տակաւին չորս ամիս կայ՝ որ հունձքի ատենը գայ”: Ահա՛ ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Բարձրացուցէ՛ք ձեր աչքերը եւ դիտեցէ՛ք արտե՛րը. արդէ՛ն ճերմկած ու հնձուելու պատրաստ են”:
[At this time of the year] you are saying (OR, your ancestors used to say), ‘There are four months left before we harvest [the crops].’ But I say to you, look carefully [at the non-Jewish people around here. God says, ‘They are ready to accept my message] [MET], [like crops in] fields that are ready for people to harvest.
36 Ա՛ն որ կը հնձէ՝ վարձք կը ստանայ, եւ պտուղ կը ժողվէ յաւիտենական կեանքի համար, որպէսզի սերմանողն ու հնձողը ուրախանան միասին: (aiōnios g166)
[If you help them to accept my message], I will reward you [MET], [as an owner of a field] pays those who harvest the crops. Because of your work, people will gain eternal life.’ [I have been telling people God’s message. That is like] [MET] a man who plants seeds. [You will help people to accept my message. That will be like] [MET] harvesting crops. [When that happens], both you and I will rejoice. (aiōnios g166)
37 Որովհետեւ այս բանին մէջ ճշմարիտ է այն խօսքը. “Մէկը կը սերմանէ, եւ ուրի՛շ մը կը հնձէ”:
As a result, this saying will become true: One person plants [seeds], but others harvest [the crops].
38 Ես ղրկեցի ձեզ հնձելու զայն՝ որուն համար չաշխատեցաք. ուրիշնե՛րը աշխատեցան, ու դո՛ւք մտաք անոնց աշխատանքին մէջ»:
I am sending you [to enable people to accept my message, but you will not be the first ones who tell them God’s message]. Others [previously] worked hard [to tell people God’s message], and now you will be harvesting the results of their work.”
39 Այդ քաղաքէն շատ Սամարացիներ հաւատացին իրեն՝ այդ կնոջ խօսքին համար, որ վկայեց. «Ի՛նչ որ գործեր էի՝ ամէ՛նը ըսաւ ինծի»:
Many of the Samaria [district] people who [lived] in that town believed that Jesus [was the Messiah] because they heard what that woman said [about Jesus], “That man [was able to] tell me all about my past life [HYP]!”
40 Երբ Սամարացիները եկան իրեն, կը թախանձէին որ մնայ իրենց քով. ու մնաց հոն երկու օր:
So when those people of Samaria came to Jesus, they urged him to stay with them. So we stayed there two days.
41 Շատե՛ր իրեն հաւատացին՝ իր խօսքին համար,
Many more of those people believed ([in Jesus/that he was the Messiah]) because of what he said.
42 եւ կ՚ըսէին կնոջ. «Ա՛լ կը հաւատանք՝ ո՛չ թէ քու խօսքիդ համար, այլ մենք իսկ լսեցինք, ու գիտենք թէ ա՛յս է ճշմարտապէս աշխարհի Փրկիչը՝ Քրիստոսը»:
They told the woman, “We believe in Jesus [now], but not [just] because of what you told us. Now we have heard him ourselves. And now we know that this man truly is the one who [can] save [people] [MTY] [from the guilt of their sins].”
43 Երկու օր ետք՝ մեկնեցաւ անկէ եւ գնաց Գալիլեա,
Jesus had said [previously] that people did not honor prophets [like himself when they tried to teach people] in their own home area. So, two days later, Jesus and [we] disciples left that area and went to [his own area in] Galilee [district, because he knew that people there would not think very highly of him, and as a result the Jewish leaders would not be jealous].
44 որովհետեւ Յիսուս ինք վկայեց թէ “մարգարէ՛ մը պատիւ չ՚ունենար իր բնագաւառին մէջ”:
45 Ուրեմն երբ Գալիլեա հասաւ՝ Գալիլեացիները ընդունեցին զինք, քանի որ տեսած էին այն բոլոր հրաշքները, որ ինք ըրաւ տօնին ատենը՝ Երուսաղէմի մէջ. որովհետեւ իրենք ալ գացեր էին այդ տօնին:
However, when we arrived in Galilee [district, many] of the people there welcomed him, because they had been in Jerusalem during the [Passover] celebration and had seen all the things he did there.
46 Յիսուս դարձեալ եկաւ Գալիլեայի Կանա քաղաքը, ուր ջուրը փոխած էր գինիի: Հոն պալատական մը կար, որուն որդին հիւանդ էր՝ Կափառնայումի մէջ:
Jesus went again to Cana in Galilee [district]. That was where he [previously] turned water into wine. There was one of the king’s officials who lived in Capernaum, whose son was very sick.
47 Ասիկա՝ լսելով թէ Յիսուս Հրէաստանէն եկած է Գալիլեա, եկաւ անոր ու կը թախանձէր՝ որ իջնէ եւ բժշկէ իր որդին, որովհետեւ մեռնելու մօտ էր:
When that man heard [others say] that Jesus had returned to Galilee [district] from Judea [district], he went to Jesus [in Cana] and pleaded with him, “Please come down [to Capernaum] and heal my son, who is about to die!”
48 Իսկ Յիսուս ըսաւ անոր. «Եթէ նշաններ ու սքանչելիքներ չտեսնէք՝ բնա՛ւ պիտի չհաւատաք»:
Jesus said to him, “You people will believe my message only if you see me perform [more] miracles!”
49 Պալատականը ըսաւ անոր. «Տէ՛ր, իջի՛ր, քանի դեռ տղաս մեռած չէ»:
But the official said to him, “Sir, ([I] believe [in you/I believe that you came from God]). [So please] come down [to my home] before my son dies!”
50 Յիսուս ըսաւ անոր. «Գնա՛, որդիդ կ՚ապրի՛»: Մարդն ալ հաւատաց այն խօսքին՝ որ Յիսուս ըսաւ իրեն, ու գնաց:
Jesus said to him, “Then you may go [home]. Your son (will live/not die)!” The man believed what Jesus said, and left.
51 Երբ արդէն կ՚իջնէր, իր ծառաները դիմաւորեցին զինք եւ լուր տուին՝ ըսելով. «Որդիդ ո՛ղջ է»:
[The next day] while he was on the way home, his servants met him. They told him, “Your child is going to live!”
52 Ուստի հարցափորձեց զանոնք թէ ո՛ր ժամուն սկսաւ լաւանալ: Ըսին իրեն. «Երէկ եօթներորդ ժամուն՝՝ տենդը թողուց զայն»:
He asked them, “At what time did my son start to become well?” They said to him, “His fever ceased yesterday [afternoon] at one o’clock.”
53 Ուստի անոր հայրը գիտցաւ թէ ա՛յն ժամն էր՝ երբ Յիսուս ըսաւ իրեն. «Որդիդ կ՚ապրի՛», ու հաւատաց՝ ինք եւ իր ամբողջ տունը:
Then the boy’s father realized that this was the time Jesus told him, “Your son will (live/not die).” So he and all the people in his house believed [that Jesus was the Messiah].
54 Յիսուս դարձեալ ըրաւ այս երկրորդ նշանը՝ երբ Հրէաստանէն Գալիլեա եկաւ:
That was the second miracle that Jesus performed in Galilee [district], after he had returned from Judea [district].
