ՅՈՎՀԱՆՆՈԻ 18
1 Ասոնք ըսելէն ետք՝ Յիսուս գնաց իր աշակերտներուն հետ Կեդրոն վտակին միւս կողմը, ուր պարտէզ մը կար, որուն մէջ մտան ինք եւ իր աշակերտները:
After Jesus finished praying, he went across the Kidron Brook, along with [us] disciples, to a grove [of olive trees].
2 Յուդա ալ՝ որ պիտի մատնէր զինք՝ գիտէր այդ տեղը, որովհետեւ Յիսուս յաճախ հաւաքուած էր հոն՝ իր աշակերտներուն հետ:
Judas, who was [about to] enable Jesus’ enemies to seize him, knew that [he would probably be] there. [He knew that because] Jesus often gathered there with us.
3 Ուստի Յուդա, առնելով իրեն հետ զինուորներուն գունդը, եւ սպասաւորներ՝ քահանայապետներէն ու Փարիսեցիներէն, եկաւ հոն՝ ջահերով, լապտերներով եւ զէնքերով:
So Judas came to that grove. He was leading a troop of Roman [soldiers] and some Temple guards who had been sent by the Pharisees and chief priests. They were carrying torches and lamps and weapons.
4 Իսկ Յիսուս, գիտնալով իրեն պատահելիք բոլոր բաները, գնաց եւ ըսաւ անոնց. «Ո՞վ կը փնտռէք»:
Jesus knew everything that was about to happen to him. So [as they approached], he stepped forward and asked them, “Who are you looking for?”
5 Պատասխանեցին անոր. «Նազովրեցի Յիսուսը»: Յիսուս ըսաւ անոնց. «Ե՛ս եմ»: Յուդա ալ՝ որ պիտի մատնէր զինք՝ կայնած էր անոնց հետ:
They replied to him, “Jesus, the man from Nazareth.” He replied, “That is who I am.” Judas, the one who was enabling his enemies to seize him, was with them.
6 Երբ ըսաւ. «Ե՛ս եմ», նահանջեցին ու գետին ինկան:
When Jesus told them, “That is who I am,” they lurched backward and fell down on the ground [because of his power].
7 Ուստի դարձեալ հարցուց անոնց. «Ո՞վ կը փնտռէք»: Անոնք ալ ըսին. «Նազովրեցի Յիսուսը»:
He asked them again, “Who are you looking for?” They said, “Jesus, [the man] from Nazareth.”
8 Յիսուս պատասխանեց. «Ձեզի ըսի՛ թէ “ե՛ս եմ”. ուրեմն եթէ զիս կը փնտռէք, ասոնց թո՛յլ տուէք՝ որ երթան».
Jesus replied, “I told you that I am Jesus. So since I am the one you are looking for, allow these [disciples of mine] to go.”
9 որպէսզի իրագործուի այն խօսքը՝ որ ըսեր էր. «Ո՛չ մէկը կորսնցուցի անոնցմէ՝ որ դո՛ւն տուիր ինծի»:
[This happened] in order that [when they did what he asked them to do], the words would be fulfilled that he had prayed, “I will never lose any of those whom God has brought to me.”
10 Իսկ Սիմոն Պետրոս՝ որ ունէր սուր մը՝ քաշեց զայն, ու զարնելով քահանայապետին ծառային՝ կտրեց անոր աջ ականջը. այդ ծառային անունը Մաղքոս էր:
Simon Peter had a [long] dagger. So he drew it and [tried to kill] the high priest’s servant, [but he only] cut off the man’s right ear. The servant’s name was Malchus.
11 Հետեւաբար Յիսուս ըսաւ Պետրոսի. «Դի՛ր սուրդ իր պատեանը. միթէ պիտի չխմե՞մ այն բաժակը՝ որ Հայրը տուաւ ինծի»:
Jesus said to Peter, “Put your sword [back] into its sheath! (I must endure what [my] Father wants me to suffer./Do you not think that I must endure what [my] Father wants me to suffer?) [MET, RHQ]”
12 Ուստի զինուորներուն գունդը, հազարապետն ու Հրեաներուն սպասաւորները բռնեցին Յիսուսը, կապեցին,
Then the troop of soldiers, along with their commander and the Jewish Temple guards, seized Jesus. They tied his hands [behind his back].
13 եւ տարին զայն նախ Աննայի, քանի որ ինք աներն էր այդ տարուան քահանայապետին՝ Կայիափայի:
Then they took him first to Annas, [who was previously the high priest]. He was the father-in-law of Caiaphas. Caiaphas was the high priest that year.
14 Այս Կայիափան էր՝ որ թելադրեց Հրեաներուն. «Աւելի օգտակար է որ մէ՛կ մարդ մեռնի ժողովուրդին համար»
Caiaphas was the one who [previously] advised the Jewish [Council] that it would be better if one man died for the sake of the people [than for all the people of the Jewish nation to die].
15 Սիմոն Պետրոս եւ ուրիշ աշակերտ մը կը հետեւէին Յիսուսի: Այդ աշակերտը ծանօթ էր քահանայապետին, ու մտաւ Յիսուսի հետ քահանայապետին գաւիթը:
Simon Peter and [I] were following Jesus. Because the high priest knew [me], [his doorkeeper permitted me] to enter the courtyard.
16 Բայց Պետրոս կը կենար դուրսը՝ դրան քով. ուստի միւս աշակերտը՝ որ ծանօթ էր քահանայապետին՝ դուրս ելաւ, խօսեցաւ դռնապանին, ու ներս բերաւ Պետրոսը:
But Peter [had to] wait outside near the doorway. However, since I knew the high priest, I went back to the doorway and spoke to the girl who was guarding the entrance. Then [she allowed] Peter to come in.
17 Իսկ դռնապան աղջիկը ըսաւ Պետրոսի. «Միթէ դո՞ւն ալ այդ մարդուն աշակերտներէն ես»: Ան ալ ըսաւ. «Չե՛մ»:
The servant girl who was guarding the doorway said to Peter, “Surely you are not another disciple of that man [they have arrested], are you?” He said, “I am not.”
18 Ծառաներն ու սպասաւորները կայնած էին հոն, եւ կրակ վառած՝ կը տաքնային, քանի որ ցուրտ էր: Պետրոս ալ կայնած էր անոնց հետ, ու կը տաքնար:
It was cold, so the high priest’s slaves and Temple guards made a charcoal fire and were standing around it to keep warm. Peter was also standing near it, warming himself.
19 Քահանայապետը հարցուց Յիսուսի՝ իր աշակերտներուն եւ ուսուցումին մասին:
[While Peter was doing that], the high priest asked Jesus about his disciples and about what he was teaching people.
20 Յիսուս պատասխանեց անոր. «Ես բացորոշապէս խօսեցայ աշխարհին. ամէն ատեն սորվեցուցի ժողովարաններուն մէջ ու տաճարին մէջ, ուր բոլոր Հրեաները կը համախմբուէին, եւ ոչինչ խօսեցայ գաղտնի:
Jesus replied, “I have always spoken where many people [MTY, HYP] could hear me. I have taught them in (the synagogues/their meeting places) and in the Temple courtyard, in places where many [HYP] Jews come together. I have spoken nothing secretly.
21 Ինչո՞ւ ինծի՛ կը հարցնես, լսողներո՛ւն հարցուր թէ ի՛նչ խօսեցայ իրենց. ահա՛ իրենք գիտեն ինչ որ խօսեցայ»:
[So] (why are you asking me questions [like this illegally]?/you should not be asking me questions [like this illegally]!) [RHQ] Ask the people who heard what I taught! They certainly know what I said!”
22 Երբ ըսաւ ասիկա, սպասաւորներէն մէկը՝ որ քովը կայնած էր, ապտակ մը զարկաւ Յիսուսի՝ ըսելով. «Ա՞յդպէս կը պատասխանես քահանայապետին»:
After Jesus said that, one of the Temple guards standing near him slapped him on his face. He said, “(That is not the way you should answer the high priest!/Is that the way you should answer the high priest?) [RHQ]”
23 Յիսուս պատասխանեց անոր. «Եթէ գէշ խօսեցայ, վկայէ՛ գէշին մասին. իսկ եթէ լաւ խօսեցայ, ինչո՞ւ կը զարնես ինծի»:
Jesus replied to him, “If I said something that was contrary [to your laws], you could tell [me that what I said that] was wrong. But because I said only what was right, (you should not be striking me!/why are you striking me?) [RHQ]”
24 Յետոյ Աննա կապուած ղրկեց զայն Կայիափա քահանայապետին:
Then after Jesus’ hands were tied {after they tied Jesus hands} [again], Annas sent him to Caiaphas, the high priest.
25 Սիմոն Պետրոս կայնած էր հոն, ու կը տաքնար: Ուրեմն ըսին իրեն. «Միթէ դո՞ւն ալ անոր աշակերտներէն ես»: Ան ուրացաւ՝ ըսելով. «Չե՛մ»:
As Simon Peter was standing warming himself [at the fire], someone else said to him, “You are not one of that man’s disciples, are you?” He denied [that he was], and said, “I am not.”
26 Քահանայապետին ծառաներէն մէկն ալ, ազգականը անոր՝ որուն ականջը Պետրոս կտրեր էր, ըսաւ. «Ես չտեսա՞յ քեզ պարտէզին մէջ՝ անոր հետ»:
[Later] one of the high priest’s servants, a man who was a relative of the man whose ear Peter had cut off [before], said to him, “I saw you with that man in the grove [of olive trees], did I not?”
27 Ուստի Պետրոս դարձեալ ուրացաւ. եւ իսկոյն աքաղաղը կանչեց:
Peter again denied it. Immediately a rooster crowed, [as Jesus had said would happen].
28 Կայիափայի տունէն տարին Յիսուսը կառավարիչին պալատը. եւ ա՛լ առտու էր: Իրենք չմտան պալատը՝ որպէսզի չպղծուին, այլ կարենան ուտել զատիկը:
Then the [Jewish leaders] [SYN] led Jesus from the [home of] Caiaphas to the headquarters [of Pilate, the Roman governor]. It was before dawn. [Pilate was a non-Jew], [and they thought that if they entered his headquarters], they would become unacceptable to God {God would reject them}, [and as a result] they would not be able to eat [the food during] the Passover [celebration]. [Because of that, they did not want to enter Pilate’s headquarters].
29 Ուստի Պիղատո՛ս դուրս ելաւ՝ անոնց քով, եւ ըսաւ. «Ի՞նչ ամբաստանութիւն կը ներկայացնէք այս մարդուն դէմ»:
So Pilate came out to [talk to] them. He said, “What law do you say that this man has disobeyed?”
30 Պատասխանեցին իրեն. «Եթէ ան չարագործ մը չըլլար՝ քեզի չէինք մատներ զայն»:
[They knew that Jesus had not disobeyed any Roman law, so they did not want to answer him. Instead], they said, “If this man were not a criminal, we would not have brought him to you!”
31 Ուստի Պիղատոս ըսաւ անոնց. «Դո՛ւք առէք զայն, ու դատեցէ՛ք ձեր Օրէնքին համաձայն»: Իսկ Հրեաները ըսին իրեն. «Մեզի արտօնուած չէ մեռցնել ոեւէ մէկը».
Then Pilate said to them, “Take him yourselves, and judge him according to your own laws!” Then the Jewish [leaders] [SYN] said, “[No! We want him executed, but we want you Romans to execute him, because] we Jews have no right to execute anyone!”
32 որպէսզի իրագործուի Յիսուսի խօսքը՝ որ ըսեր էր, մատնանշելով թէ ի՛նչ մահով պիտի մեռնէր:
[The Romans executed people by nailing them to a cross]. [So], as a result of what [the Jewish leaders said], it was fulfilled {[the Romans] would fulfill} what Jesus had said previously about the way he was going to die.
33 Իսկ Պիղատոս դարձեալ մտաւ պալատը, կանչեց Յիսուսը եւ ըսաւ անոր. «Դո՞ւն ես Հրեաներուն թագաւորը»:
Pilate then went back inside his headquarters. He summoned Jesus. [Because the Jewish leaders had said that Jesus claimed to be a king], Pilate said to Jesus [scornfully], “Are you the king of the Jews?”
34 Յիսուս պատասխանեց անոր. «Ասիկա դուն քեզմէ՞ կ՚ըսես, թէ ուրիշնե՛ր ըսին քեզի՝ իմ մասիս»:
Jesus replied, “Are you asking that because you yourself [want to know if I claim to be a king], or because (someone else/Caiaphas) said [that I claim to be their king]?”
35 Պիղատոս պատասխանեց. «Միթէ ես Հրեա՞յ եմ. քո՛ւ ազգդ եւ քահանայապետները մատնեցին քեզ ինծի. դուն ի՞նչ ըրած ես»:
Pilate replied, “I am not a Jew, [so] ([I cannot understand these matters!/how can I understand these matters]?) [RHQ] It was your fellow Jews and your chief priests who brought you to me! What have you done [to make them want to execute you]?”
36 Յիսուս պատասխանեց. «Իմ թագաւորութիւնս այս աշխարհէն չէ: Եթէ իմ թագաւորութիւնս այս աշխարհէն ըլլար, իմ սպասաւորներս կը պայքարէին՝ որ ես չմատնուիմ Հրեաներուն ձեռքը: Բայց հիմա՝ իմ թագաւորութիւնս ասկէ չէ»:
Jesus replied, “It is not people in [MTY] this world who are [making me] king. If it was people in this world who were making me a king, my disciples would have fought in order that the Jewish [leaders] [SYN] would be prevented {to prevent the Jewish [leaders] [SYN]} from seizing me. But it is not [someone here in] this world who is making me a king.”
37 Հետեւաբար Պիղատոս ըսաւ անոր. «Ուրեմն դուն թագաւո՞ր մըն ես»: Յիսուս պատասխանեց. «Դո՛ւն կ՚ըսես թէ թագաւոր եմ: Ես սա՛ նպատակով ծնած եմ, սա՛ նպատակով աշխարհ եկած եմ, որպէսզի վկայեմ ճշմարտութեան համար. ո՛վ որ ճշմարտութենէն է՝ կը լսէ իմ ձայնս»:
Then Pilate said to him, “So [are you saying that] you are a king?” Jesus replied, “[Yes], what you have said about my being a king [is correct]. I was born to become a king, and I came into this world to tell people the truth [about God]. Everyone who [believes] the truth pays attention to what I say.”
38 Պիղատոս ըսաւ անոր. «Ի՞նչ է ճշմարտութիւնը»: Երբ ըսաւ ասիկա՝ դարձեալ դուրս ելաւ Հրեաներուն քով, եւ ըսաւ անոնց. «Ես ո՛չ մէկ յանցանք կը գտնեմ անոր վրայ:
Pilate said to him, “[How can anyone know] what the truth is?” After he said that, he went outside and talked to the Jewish [leaders] [SYN] again. He said to them, “I do not find that he has done anything at all for which I should punish him.
39 Բայց քանի սովորութիւն ունիք՝ որ մարդ մը արձակեմ ձեզի Զատիկին, կը փափաքի՞ք որ արձակեմ ձեզի Հրեաներուն թագաւորը»:
But you [Jews] customarily, [every year] during the Passover [celebration], ask me to release for you [someone who is in prison]. So would you like for me to release for you the [man who you] Jews [say is your] king?”
40 Այն ատեն բոլորն ալ դարձեալ պոռացին. «Ո՛չ ասիկա, հապա՝ Բարաբբան», մինչդեռ Բարաբբա աւազակ մըն էր:
They shouted again, “No, do not [release] this man! Instead, [release] Barrabas!” But Barrabas was [in prison because he was] a revolutionist!
