ՅՈՎՀԱՆՆՈԻ 11
1 Մարիամի եւ անոր քրոջ՝ Մարթայի գիւղէն, Բեթանիայէն, Ղազարոս անունով մէկը հիւանդ էր:
Il y avait un homme malade, nommé Lazare, qui était de Béthanie, village de Marie et de Marthe, sa soeur.
2 (Ասիկա այն Մարիամն էր՝ որ օծեց Տէրը օծանելիքով ու սրբեց անոր ոտքերը իր մազերով. անոր եղբայրը՝ Ղազարոս հիւանդ էր: )
Marie est celle qui oignit de parfum le Seigneur, et lui essuya les pieds avec ses cheveux; et c'était son frère Lazare qui était malade.
3 Ուրեմն իր քոյրերը մարդ ղրկեցին անոր եւ ըսին. «Տէ՛ր, ահա՛ ան՝ որ դուն կը սիրես՝ հիւանդ է»:
Les soeurs donc envoyèrent dire à Jésus: «Seigneur, celui que tu aimes est malade.»
4 Երբ Յիսուս լսեց՝ ըսաւ. «Այս հիւանդութիւնը մահուան համար չէ՝ հապա Աստուծոյ փառքին համար, որպէսզի Աստուծոյ Որդին փառաւորուի անով»:
Jésus, ayant entendu ces paroles, dit: «Cette maladie ne va point à la mort, mais elle est pour la gloire de Dieu, afin que le Fils de Dieu soit glorifié par elle.»
5 Արդարեւ Յիսուս կը սիրէր Մարթան եւ անոր քոյրն ու Ղազարոսը:
Or Jésus aimait Marthe, et sa soeur, et Lazare.
6 Ուրեմն երբ լսեց թէ հիւանդ է, եղած տեղը երկու օր ալ մնաց.
Lorsqu'il eut appris que Lazare était malade, il resta encore deux jours dans le lieu où il était;
7 յետոյ ըսաւ աշակերտներուն. «Եկէ՛ք, դարձեալ Հրէաստան երթանք»:
puis, ce temps écoulé, il dit à ses disciples: «Retournons eu Judée.»
8 Աշակերտները ըսին իրեն. «Ռաբբի՛, Հրեաները հի՛մա կը փնտռէին քեզ՝ քարկոծելու համար, ու դա՞րձեալ հոն կ՚երթաս»:
Les disciples lui dirent: «Maître, il n'y a que peu de temps que les Juifs cherchaient à te lapider, et tu retournes en Judée?»
9 Յիսուս պատասխանեց. «Օրը տասներկու ժամ չէ՞: Եթէ մէկը ցերեկը քալէ՝ չի սայթաքիր, որովհետեւ այս աշխարհի լոյսը կը տեսնէ.
Jésus répondit: «N'y a-t-il pas douze heures au jour? Si l’on marche pendant le jour, on ne se heurte point, parce qu'on voit la lumière de ce monde;
10 բայց եթէ մէկը գիշերուան մէջ քալէ՝ կը սայթաքի, որովհետեւ իրեն հետ լոյս չկայ»:
mais si l’on marche pendant la nuit, on se heurte, parce qu'on manque de lumière.»
11 Այս բաները խօսելէ ետք՝ ըսաւ անոնց. «Ղազարոս՝ մեր բարեկամը՝ քնացած է. բայց կ՚երթա՛մ՝ որպէսզի արթնցնեմ զայն»:
Il parla ainsi, et ajouta: «Lazare, notre ami, dort; mais je vais l'éveiller.»
12 Իր աշակերտները ըսին. «Տէ՛ր, եթէ քնացած է՝ պիտի առողջանայ»:
«Les disciples lui dirent: «Seigneur, s'il dort, il sera guéri; »
13 Յիսուս կը խօսէր անոր մահուան մասին, բայց անոնք կը կարծէին թէ քունո՛վ հանգստանալուն մասին կը խօսէր:
mais Jésus avait parlé de sa mort, et eux avaient cru qu'il parlait du repos du sommeil.
14 Այն ատեն Յիսուս բացորոշապէս ըսաւ անոնց. «Ղազարոս մեռաւ.
Alors Jésus leur dit ouvertement: «Lazare est mort;
15 ու ես ուրախ եմ ձեզի համար՝ որ հոն չէի, որպէսզի դուք հաւատաք. բայց եկէ՛ք՝ երթանք անոր»:
et je me réjouis à cause de vous de ce que je n'étais pas là, afin que vous croyiez; mais allons vers lui.»
16 Թովմաս, որ Երկուորեակ կը կոչուէր, ըսաւ աշակերտակիցներուն. «Մե՛նք ալ երթանք՝ որպէսզի մեռնինք անոր հետ»:
Sur quoi Thomas, qui est appelé Didyme, dit aux autres disciples: «Allons-y aussi, afin de mourir avec lui.»
17 Երբ Յիսուս եկաւ, գտաւ որ ան արդէն չորս օրէ ի վեր գերեզմանը դրուած էր:
Jésus étant arrivé, trouva qu'il y avait déjà quatre jours que Lazare était dans le sépulcre;
18 Բեթանիա Երուսաղէմի մօտ էր՝ տասնհինգ ասպարէզի չափ.
et, comme Béthanie n'était éloigné de Jérusalem que de quinze stades environ,
19 եւ Հրեաներէն շատեր եկած էին Մարթայի ու Մարիամի, որպէսզի սփոփեն զանոնք իրենց եղբօր համար:
beaucoup de Juifs étaient venus voir Marthe et Marie pour les consoler de la mort de leur frère.
20 Ուստի՝ երբ Մարթա լսեց թէ Յիսուս կու գայ՝ գնաց դիմաւորելու զայն. բայց Մարիամ նստած էր տան մէջ:
Dès que Marthe eut appris que Jésus venait, elle alla au-devant de lui; pour Marie, elle était assise à la maison.
21 Մարթա ըսաւ Յիսուսի. «Տէ՛ր, եթէ հոս ըլլայիր, եղբայրս չէր մեռներ.
Marthe dit donc à Jésus: «Seigneur, si tu eusses été ici, mon frère ne serait pas mort;
22 Բայց գիտեմ թէ հիմա ալ՝ դուն ի՛նչ որ խնդրես Աստուծմէ, Աստուած պիտի տայ քեզի»:
mais, maintenant même, je sais que tout ce que tu demanderas à Dieu, Dieu te l'accordera.»
23 Յիսուս ըսաւ անոր. «Եղբայրդ յարութիւն պիտի առնէ»:
Jésus lui dit: «Ton frère ressuscitera.»
24 Մարթա ըսաւ անոր. «Գիտեմ թէ յարութեան ժամանակը՝ վերջին օրը՝ յարութիւն պիտի առնէ»:
— «Je sais, reprit Marthe, qu'il ressuscitera, lors de la résurrection, au dernier jour.»
25 Յիսուս ըսաւ անոր. «Ե՛ս եմ յարութիւնն ու կեանքը: Ա՛ն որ կը հաւատայ ինծի, թէեւ մեռնի՝ պիտի ապրի.
Jésus lui repartit: «Je suis la résurrection et la vie: celui qui croit en moi, vivra, quand même il serait mort,
et quiconque vit et croit en moi, ne mourra point pour toujours. Crois-tu cela?» (aiōn g165)
27 Ըսաւ անոր. «Այո՛, Տէ՛ր, ես կը հաւատամ թէ դո՛ւն ես Քրիստոսը՝ Աստուծոյ Որդին, որ աշխարհ պիտի գար»:
Elle lui dit: «Oui, Seigneur, je crois que tu es le Messie, le Fils de Dieu, celui qui devait venir dans le monde.»
28 Երբ ըսաւ ասիկա՝ գնաց, ու ծածկաբար կանչեց իր քոյրը՝ Մարիամը, ըսելով. «Վարդապետը եկած է, եւ կը կանչէ քեզ»:
Ayant ainsi parlé, elle s'en alla, et appela en secret Marie, sa soeur, disant: «Le maître est là, et il te demande.»
29 Երբ ան լսեց՝ շուտով ոտքի ելաւ ու եկաւ անոր քով:
Dès que Marie l'eut entendue, elle se leva promptement et alla vers lui.
30 Յիսուս դեռ եկած չէր գիւղը, հապա այն տեղն էր՝ ուր Մարթա դիմաւորեց զինք:
Or Jésus n'était pas encore entré dans le village, mais il était à l'endroit où Marthe l'avait rencontré.
31 Բայց Հրեաները, որ տան մէջ էին անոր հետ եւ կը սփոփէին զայն, երբ տեսան թէ Մարիամ շուտով կանգնեցաւ ու գնաց, իրենք ալ հետեւեցան անոր՝ ըսելով. «Գերեզմանը կ՚երթայ՝ որպէսզի հոն լայ»:
Les Juifs qui étaient avec Marie, dans la maison, et qui la consolaient, la voyant se lever promptement et sortir, la suivirent, disant: «Elle va au sépulcre pour y pleurer.»
32 Իսկ Մարիամ, երբ հասաւ Յիսուսի եղած տեղը ու տեսաւ զինք, անոր ոտքը իյնալով՝ ըսաւ անոր. «Տէ՛ր, եթէ հոս ըլլայիր՝ եղբայրս չէր մեռներ»:
Dès que Marie fut arrivée à l'endroit où était Jésus, et qu'elle le vit, elle tomba à ses pieds, et lui dit: «Seigneur, si tu eusses été ici, mon frère ne serait pas mort.»
33 Ուրեմն երբ Յիսուս տեսաւ զայն՝ որ կու լար, եւ անոր հետ եկող Հրեաները՝ որոնք կու լային, սրդողեցաւ իր հոգիին մէջ ու վրդովեցաւ,
Lorsque Jésus la vit pleurer, elle et les Juifs qui l'accompagnaient, il frémit intérieurement, et, se laissant aller à son émotion,
34 եւ ըսաւ. «Ո՞ւր դրած էք զայն»: Ըսին իրեն. «Տէ՛ր, եկո՛ւր ու տե՛ս»:
il dit: «où l'avez-vous mis?» Ils lui dirent: «Seigneur, viens et vois.»
35 Յիսուս լացաւ:
Jésus pleura.
36 Ուստի Հրեաները կ՚ըսէին. «Նայեցէ՛ք, ո՜րչափ կը սիրէր զայն»:
Les Juifs disaient donc: «Voyez comme il l'aimait.»
37 Անոնցմէ ոմանք ալ կ՚ըսէին. «Ասիկա՝ որ կոյրին աչքերը բացաւ, չէ՞ր կրնար այնպէս ընել՝ որ ա՛յս ալ չմեռնէր»:
Toutefois quelques-uns d'entre eux dirent: «Lui, qui a ouvert les yeux de l'aveugle, ne pouvait-il pas faire aussi que celui-ci ne mourût pas?»
38 Ուրեմն Յիսուս՝ դարձեալ սրդողելով ինքնիր մէջ՝ գնաց գերեզման. ան քարայր մըն էր, որուն վրայ քար մը դրուած էր:
Jésus, frémissant de nouveau en lui-même, se rend au sépulcre: c'était un caveau, et une pierre était posée dessus.
39 Յիսուս ըսաւ. «Վերցուցէ՛ք այդ քարը»: Մեռելին քոյրը՝ Մարթա՝ ըսաւ անոր. «Տէ՛ր, արդէն նեխած պիտի ըլլայ, որովհետեւ չորս օրուան է»:
Jésus dit: «Otez la pierre.» La soeur du mort, Marthe, lui dit: «Seigneur, il a déjà de l'odeur; car il y a quatre jours qu'il est là.»
40 Յիսուս ըսաւ անոր. «Քեզի չըսի՞ թէ պիտի տեսնես Աստուծոյ փառքը՝ եթէ հաւատաս»:
Jésus lui repartit: «Ne t'ai-je pas dit que si tu crois, tu terras la gloire de Dieu?»
41 Ուստի վերցուցին քարը: Յիսուս բարձրացուց իր աչքերը եւ ըսաւ. «Հա՛յր, շնորհակալ եմ քեզմէ՝ որ լսեցիր զիս:
Ils ôtèrent donc la pierre; alors Jésus, levant les yeux en haut, dit: «Père, je te rends grâce de ce que tu m'as exaucé.
42 Ու ես գիտէի թէ ամէն ատեն կը լսես զիս. բայց ըսի շուրջս կայնող բազմութեան համար, որպէսզի հաւատան թէ դո՛ւն ղրկեցիր զիս»:
Pour moi, je savais bien que tu m'exauces toujours, mais je dis cela à cause de cette foule qui m'entoure, afin qu'elle croie que c'est toi qui m'as envoyé.»
43 Ասիկա ըսելէն ետք՝ բարձրաձայն պոռաց. «Ղազարո՛ս, դո՛ւրս եկուր»:
Ayant ainsi parlé, il cria d'une voix forte: «Lazare, sors; »
44 Մեռելն ալ ելաւ՝ ոտքերն ու ձեռքերը պատանքով կապուած, եւ դէմքը՝ վարշամակով պատուած: Յիսուս ըսաւ անոնց. «Արձակեցէ՛ք զինք, ու թո՛յլ տուէք որ երթայ»:
et le mort sortit, les mains et les pieds liés de bandelettes, et le visage enveloppé d'un suaire. Jésus leur dit: «Déliez-le, et le laissez aller.»
45 Հրեաներէն շատեր՝ որ եկած էին Մարիամի քով, երբ տեսան Յիսուսի ըրածը՝ հաւատացին իրեն:
Un grand nombre de Juifs, la plupart de ceux qui étaient venus visiter Marie et avaient vu ce miracle de Jésus, crurent en lui;
46 Բայց անոնցմէ ոմանք գացին Փարիսեցիներուն ու պատմեցին անոնց Յիսուսի ըրածը:
quelques-uns d'entre eux, cependant, allèrent trouver les pharisiens et leur rapportèrent ce que Jésus avait fait.
47 Ուստի քահանայապետներն ու Փարիսեցիները ժողով գումարեցին՝՝ եւ ըսին. «Ի՞նչ ընենք, քանի որ այս մարդը բազմաթիւ նշաններ կ՚ընէ:
Alors les principaux sacrificateurs et les pharisiens assemblèrent le Sanhédrin et dirent: «Que ferons-nous? car cet homme opère beaucoup de miracles;
48 Եթէ թոյլ տանք անոր՝ որ այսպէս շարունակէ, բոլորն ալ պիտի հաւատան անոր, ու Հռոմայեցիները պիտի գան եւ կործանեն մեր տեղն ու ազգը»:
si nous le laissons faire, tout le monde croira en lui, et les Romains viendront, et ils détruiront notre temple et notre nation.»
49 Անոնցմէ մէկը՝ Կայիափա անունով, որ այդ տարուան քահանայապետն էր, ըսաւ անոնց.
L'un d'eux, nommé Caïphe, souverain sacrificateur cette année-là, leur dit: «Vous n'y entendez rien;
50 «Դուք ոչինչ գիտէք, ու չէք ալ մտածեր թէ աւելի օգտակար է մեզի՝ որ մէ՛կ մարդ մեռնի ժողովուրդին համար, եւ ամբողջ ազգը չկորսուի»:
vous ne réfléchissez pas qu'il nous est avantageux qu'un seul homme meure pour le peuple, et que toute la nation ne périsse pas.»
51 Բայց այս բանը ո՛չ թէ ինքնիրմէ ըսաւ, հապա այդ տարուան քահանայապետը ըլլալով՝ մարգարէացաւ թէ Յիսուս պիտի մեռնէր ազգին համար.
Or, il ne dit pas cela de son propre mouvement, mais comme il était souverain sacrificateur cette année-là, il prophétisa que Jésus devait mourir pour la nation;
52 եւ ո՛չ միայն ազգին համար, այլ նաեւ հաւաքելով միացնելու համար Աստուծոյ ցրուած որդիները:
mais non pas pour la nation seulement, car c'était aussi afin de réunir en un seul corps les enfants de Dieu qui sont dispersés.
53 Ուրեմն այդ օրէն ետք խորհրդակցեցան՝ որ սպաննեն զայն:
Dès ce jour, ils délibérèrent de le faire mourir;
54 Ուստի ա՛լ Յիսուս բացորոշապէս չէր շրջեր Հրեաներուն մէջ, հապա անկէ գնաց անապատին մօտ երկրամաս մը, քաղաք մը՝ որ Եփրայիմ կը կոչուէր, եւ հոն կեցաւ իր աշակերտներուն հետ:
c'est pourquoi Jésus ne se montra plus en public parmi les Juifs, et s'en alla dans les campagnes de la Judée, près du désert, à Ephraïm-la-Ville, où il séjourna avec ses disciples.
55 Երբ Հրեաներուն Զատիկը մօտեցաւ, այդ երկրամասէն շատեր Երուսաղէմ բարձրացան Զատիկէն առաջ՝ որպէսզի մաքրագործեն իրենք զիրենք:
Cependant la Pâque des Juifs était proche, et beaucoup de gens montèrent des campagnes de la Judée à Jérusalem, avant la Pâque, pour se purifier.
56 Ուստի կը փնտռէին Յիսուսը, ու տաճարին մէջ կեցած ատեն՝ կ՚ըսէին իրարու. «Ի՞նչ է ձեր կարծիքը. արդեօք բնա՛ւ պիտի չգա՞յ այս տօնին»:
Ils cherchaient Jésus, et, étant dans le temple, ils se disaient entre eux: «Qu'en pensez-vous? Ne viendra-t-il pas à la fête?»
57 Իսկ քահանայապետներն ու Փարիսեցիները պատուիրեր էին, որ եթէ մէկը գիտնայ անոր ո՛ւր ըլլալը՝ ցոյց տայ, որպէսզի ձերբակալեն զայն:
Or les principaux sacrificateurs et les pharisiens avaient donné l'ordre que si l'on savait où il était, on eût à le déclarer, afin qu'ils le fissent prendre.
